Bolesław Markowski (polityk)
Bolesław Markowski (ur. 23 marca 1862 w Zawichoście, zm. 30 września 1936 w Kielcach) – polski prawnik, ekonomista, polityk, uczony oraz działacz samorządowy II Rzeczypospolitej.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
23 marca 1862 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 września 1936 |
| Kierownik ministerstwa skarbu | |
| Okres |
od 19 września 1921 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Kierownik ministerstwa skarbu | |
| Okres |
od 2 stycznia 1923 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujWczesne lata
edytujBył synem Wiktora, urzędnika administracji carskiej w guberni kieleckiej i historyka amatora, współpracownika Słownika geograficznego Królestwa Polskiego, oraz oraz Celiny z Czernickich[1]. Naukę rozpoczął w 1871 r. w szkole przygotowawczej. Następnie w 1881 r. ukończył Męskie Gimnazjum Rządowe w Kielcach[2]. Po zdaniu matury, w latach 1882-1885 odbył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. We wrześniu 1885 r. podjął pracę zawodową, został p.o. sekretarza w prokuraturze Sądu Okręgowego w Kielcach. W 1897 r. został członkiem Komisji Podatkowej przy Kieleckiej Izbie Skarbowej, a w 1908 r. udzielał się w podkomisji finansów samorządowych mającej opracować zasady organizacji samorządu terytorialnego w Królestwie Polskim[1].
Markowski zaangażowany był także społecznie. Przyczynił się do założenia w 1903 r. Szkoły Handlowej w Kielcach, w której wykładał prawo handlowe. Ponadto działał na rzecz polszczenia szkół prywatnych w Królestwie Polskim. Działalność ta spotkała się z represjami i w 1906 r. został zwolniony ze stanowiska pisarza okręgowego[1].
W latach 1911–1918 pełnił funkcję dyrektora Kieleckiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu.
Wielka Wojna
edytujPodczas wojny stanął na czele Obywatelskiego Komitetu Pomocy. W latach 1916–1918 przewodniczył Radzie Miejskiej Kielc. W 1917 r. został członkiem Zarządu Związku Miast Królestwa Polskiego, a także Rady Stanu powołany przez Radę Regencyjną. Początkowo wszedł w skład biura organizacyjnego jej Departamentu Skarbu. Następnie przeszedł do Ministerstwa Skarbu rządu Jana Kucharzewskiego. Markowski zajmował się m.in. przygotowaniem projektu ustawy o finansach komunalnych. Ponadto wszedł w skład komisji, która miała przejąć od austriackich władz okupacyjnych administrację skarbową[1].
2 listopada 1918 r. wraz z Hermanem Wiesenbergiem, udał się do Lublina, aby przejąć urzędy skarbowe. Gdy dotarli na miejsce władz austriackich już nie było, więc Markowski zorganizował Wydział Lubelski MS w Warszawie[1].
II Rzeczpospolita
edytujPo odzyskaniu niepodległości, w 1919 r. został dyrektorem kieleckiego oddziału Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, a rok później zostając dyrektorem Izby Skarbowej w Kielcach. Następnie w 1921 r. został mianowany wiceministrem skarbu, pełnił tę funkcję do 1926 r. W ministerstwie zajmował się głównie kwestiami podatkowymi[1]. Markowski dwukrotnie pełnił funkcję kierownika resortu. Pierwszy raz po dymisji ministra Jana Kantego Steczkowskiego w 1921 r. oraz po odejściu Zygmunta Jastrzębskiego w 1923 r.
Podczas pracy w ministerstwie zajmował się także działalność publikacyjną. Pod jego kierownictwem wydano Prace Przygotowawcze do Ustawodawstwa Skarbowego współautorskich, a on sam wydał np. Z dziedziny skarbowości polskiej uwagi i roztrząsania (1925)[1].
Od 1921 r. był profesorem oraz kierownikiem katedry prawa skarbowego w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie. Piastował w niej urzędy prorektora i rektora[1]. Po przejściu na emeryturę w 1931 roku wrócił do Kielc, gdzie aktywnie uczestniczył w życiu społecznym, między innymi jako prezes Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, Towarzystwa Cyklistów i Towarzystwa Opiekuńczego Szpitala dla Dzieci.
Zmarł 30 września 1936 r. Został pochowany został na cmentarzu Starym w Kielcach, kwatera 5-A[3].
W 2022 roku z inicjatywy premiera Mateusza Morawieckiego grób Markowskiego został odrestaurowany. Cały projekt został zrealizowany przez Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego w Kielcach we współpracy z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów.
Życie prywatne
edytujBył żonaty z Eleonorą Piaskowską, z którą miał syna i córkę[1].
Upamiętnienie
edytuj- Patron Wyższej Szkoły Handlowej w Kielcach
- Jego imię nosi także jedna z kieleckich ulic
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1924)[4]
- Order Odrodzenia Polski klasy III – w uznaniu zasług, położonych dla Rzeczypospolitej Polskiej przy organizacji władz skarbowych (29 grudnia 1921)[5][6]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i Paweł Grata, Bolesław Markowski (1862-1936), [w:] Zbigniew Girzyński, Jarosław Kłaczkow, Wojciech Piasek (red.), Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918–1939, wyd. pierwsze, Warszawa: Instytut De Republica, 2023, s. 384-385, ISBN 978-83-67253-59-8.
- ↑ A. Massalski, J. Szczepański, Słownik biograficzny zasłużonych nauczycieli i wychowanków. I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, Kielce 2010, s. 99.
- ↑ Cmentarium – Spis zmarłych pochowanych na Cmentarzu Starym w Kielcach [online], cmentarium.sowa.website.pl [dostęp 2019-11-30].
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 16.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 19.
- ↑ M.P. z 1921 r. nr 298, poz. 353.
Linki zewnętrzne
edytuj- Publikacje Bolesława Markowskiego w bibliotece Polona