Biskupstwo kurlandzkie

Biskupstwo kurlandzkie, inaczej też biskupstwo kurońskie (łac. Episcopatus Curoniensis, dolniem. Bisdom Curland) – zależna od zakonu krzyżackiego jednostka administracyjna Kościoła katolickiego na terenie Kurlandii, wchodząca w skład utworzonej w 1255 r. metropolii w Rydze[1].

Biskupstwo kurlandzkie
Episcopatus Curoniensis
Ilustracja
Państwo

 Zakon krzyżacki

Siedziba

Piltyń

Data powołania

11 lutego 1234

Data zamknięcia

1560

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymsko-katolicki

Współczesne położenie
Państwo

 Łotwa

Stolica tytularna
Obecny biskup

Johann von Münchhausen

Dane statystyczne
Powierzchnia

ok. 13 000 km²

Mapa

     księstwo Estonii

     domena arcybiskupa ryskiego

     inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego

     domena biskupa Ozylii

     domena biskupa Dorpatu

     domena biskupa Kurlandii

Siedzibą utworzonego w 1243 r. biskupstwa był Piltyń. Domena biskupa obejmowała około 1/3 obszaru diecezji i nie stanowiła zwartego obszaru[a]. Od 1263 r. biskup kurlandzki był członkiem zakonu krzyżackiego, od 1290 r. do zakonu tego należeli również członkowie kapituły biskupiej. W 1521 r. biskupi kurlandzcy uzyskali status książąt Rzeszy, dorównując pod tym względem pozostałym biskupom inflanckim[2].

Na przełomie maja i czerwca 1560 r. domena biskupa kurlandzkiego[b] za kwotę 9200 talarów została sprzedana przez biskupa Johanna von Münchhausena księciu duńskiemu Magnusowi[3]. Magnus nabył także prawa do następstwa od Ulricha Behra, koadiutora biskupa von Münchhausena[4]. Po śmierci księcia Magnusa ziemie będące uprzednio uposażeniem biskupa kurlandzkiego zostały przyłączone do unii polsko-litewskiej[c], na podstawie traktatu polsko-duńskiego, zawartego 10 kwietnia 1585 r. w Kronborgu[5].

Biskupi

edytuj
  1. Były to trzy konglomeraty okręgów, tzw. Kirchspielen – parafii politycznych.
  2. Tzw. Stift Pilten.
  3. Jako powiat piltyński.
  4. Ordo Theutonicus.

Przypisy

edytuj
  1. Bogusław Dybaś: Na obrzeżach Rzeczypospolitej. Sejmik piltyński w latach 1617–1717. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2004, s. 19–20. ISBN 83-231-1793-4.
  2. Op. cit. str. 19.
  3. Op. cit. str. 21.
  4. Op. cit. str. 40.
  5. Op. cit. str. 26-27.

Bibliografia

edytuj