Ubezpieczenia a wykorzystanie cyfryzacji i sztucznej inteligencji oraz energii słonecznej w rozwoju inteligentnych miast

IX Europejski Kongres Samorządów, zorganizowany 4-5 marca w Mikołajkach przez Fundacja Instytut Studiów Wschodnich , zgromadził liderów samorządowych, ekspertów oraz przedstawicieli świata nauki i biznesu. Przyglądali się oni zagadnieniom z związanym z gospodarką, innowacjami, finansami i środowiskiem.

W panelu Energia słoneczna, sztuczna inteligencja, cyfryzacja: co jeszcze definiuje inteligentne miasta? wziął udział Mariusz Guz , dyrektor zarządzający Aon Polska. Podsumowując debatę, nasz ekspert naświetla temat w kontekście zarządzania ryzykiem.

Kompozycja tych trzech komponentów w naszych rozważaniach - energii słonecznej, cyfryzacji oraz AI - skłania do refleksji, że rozwój oznacza kolejne inwestycje, co z kolei pobudza emisje. W mojej ocenie powinnyśmy poszukać rozwiązań, które pozwolą lepiej wykorzystać te zasoby, które już mamy. 

Na koniec 2023 roku z 17GW mocy z OZE aż 60% pochodzi ze słońca. Na 1,4 miliona dachów w Polsce (ze wszystkich 5,5 milionów) są już instalacje fotowoltaiczne - to 25% pokrycia.

Na czym możemy budować efektywność tego, co już mamy dostępne?

1. Inteligentne zarządzanie sieciami energetycznymi: Sztuczna inteligencja (SI) umożliwia dynamiczne monitorowanie i kontrolowanie sieci energetycznych w czasie rzeczywistym. Systemy oparte na SI mogą dostosowywać produkcję i dystrybucję energii w zależności od zmiennej podaży energii słonecznej, zapewniając optymalne wykorzystanie dostępnych zasobów.

2. Prognozowanie zużycia energii: Algorytmy sztucznej inteligencji analizują dane historyczne i bieżące, umożliwiając precyzyjne prognozowanie zużycia energii w danym obszarze miasta. Dzięki temu możliwe jest skuteczniejsze planowanie dostaw energii i minimalizacja strat.

3. Optymalizacja efektywności energetycznej budynków: Systemy cyfrowe, wspierane przez sztuczną inteligencję, mogą dostosowywać parametry energetyczne budynków, takie jak ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja (HVAC) w czasie rzeczywistym. To pozwala na zmniejszenie zużycia energii w budynkach i utrzymanie komfortu użytkowników.

4. Inteligentne systemy oświetleniowe: Wykorzystanie sztucznej inteligencji w systemach oświetleniowych pozwala na dynamiczne dostosowywanie intensywności światła w zależności od warunków pogodowych, pory dnia i obecności ludzi. To prowadzi do znacznej redukcji zużycia energii w oświetleniu miejskim.

Wyzwania i bariery związane z wdrożeniem:

 1. Aspekty ekonomiczne:

• Wysokie koszty inwestycji: Wdrożenie inteligentnych systemów może wymagać znacznych nakładów finansowych, co może być barierą dla mniejszych miast i gmin.
• Niepewność zwrotu z inwestycji: Okres zwrotu z inwestycji w technologie smart city może być długi, co zapewne wywoła obawy wśród decydentów.

2. Aspekty społeczne:

• Nierówności dostępu: Nie wszyscy mieszkańcy mogą korzystać w równym stopniu z nowoczesnych rozwiązań, co może pogłębić nierówności społeczne.
• Obawy dotyczące prywatności: Mieszkańcy mogą obawiać się utraty prywatności w związku z intensywnym monitorowaniem danych.

3. Aspekty prawne:

• Regulacje i standardy: Brak jednolitych regulacji i standardów dotyczących smart city może sprawić, że wdrażanie nowych technologii będzie skomplikowane.
• Ochrona danych: Ryzyko naruszenia prywatności i braku odpowiednich zabezpieczeń danych może prowadzić do konfliktów prawnych i utraty zaufania mieszkańców.

Świadome rozważenie tych kwestii pozwala na bardziej zrównoważone i efektywne wdrażanie inteligentnych technologii, minimalizując potencjalne negatywne skutki dla społeczności miejskiej.

Cyfryzacja i SI nieuchronnym kierunkiem rozwoju, który będzie generował nowe, dotychczas niespotykane zagrożenia. 

• Złożoność infrastruktury
• Integracja systemowa, rozproszenie architektury
• Chmury obliczeniowe
• Konieczność przetwarzania danych o mieszkańcach - przepływ danych pomiędzy urzędami, jednostkami, konieczność zaangażowania podwykonawców 
• Dostęp dla mieszkańców do aplikacji, w których mogą sami załatwić sprawę

Możemy wyobrazić sobie, że na to wszystko nałożymy jeszcze SI, która sama zacznie na przykład udoskonalać procesy i przepływy danych pomiędzy jednostkami, przeszukiwać dane, odpowiadać na proste pytania mieszkańców, wspierać urzędnika w podejmowaniu decyzji. Cyfryzacja i SI niosą ze sobą ryzyko cyber. Warto rozważyć transfer tego ryzyka na zewnątrz - jedną z metod są ubezpieczenia, które znamy z typowych ubezpieczeń majątkowych lub odpowiedzialności cywilnej, ale to nie wszystkie możliwości.

Zakres ubezpieczenia ryzyka cyber 

Straty własne:

• koszty obrony i nałożone kary we wszczętych postepowaniach administracyjnych i sądowych związanych z naruszeniem prywatności lub bezpieczeństwa danych,
• koszty odtworzenia danych i oprogramowania,
• monitorowanie aktywności kredytowej,
• koszty reakcji na zdarzenie (IT, prawnicy, PR, koszty powiadomienia o naruszeniu, call center),
• przerwa w działalności, utracone zyski,
• koszty okupu i wymuszenia ransomware.

Szkody OC - odszkodowania i koszty obrony przed roszczeniami wnoszonymi przed podmioty trzecie z tytułu poniesionych strat ze zdarzeń takich jak:

• nieuprawnione ujawnienie danych (nie tylko digital),
• naruszenie bezpieczeństwa sieci i systemów osoby trzeciej,
• zniesławienie, naruszenie własności intelektualnej.

Ochrona dotyczy również podwykonawców, których działania przyczyniły się do szkody, a którzy wykonywali usługę na rzecz ubezpieczonego. 

Standardowa polisa OC nie pokrywa zdarzeń naruszenia dóbr osobistych ani przechowywania i opracowywania danych. 

Więcej informacji na temat ubezpieczenia ryzyka cyber tutaj.