ਕਾਰਾਵਾਗੀਓ
ਮਿਸ਼ੇਲੈਂਜਲੋ ਮਰਸੀ ਡਾ ਕਾਰਾਵਾਗੀਓ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Michelangelo Merisi da Caravaggio; 29 ਸਤੰਬਰ 1571 - 18 ਜੁਲਾਈ 1610)[1] ਇੱਕ ਇਤਾਲਵੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਸੀ ਜੋ 1590 ਤੋਂ 1610 ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਰੋਮ, ਨੇਪਲਜ਼, ਮਾਲਟਾ ਅਤੇ ਸਿਸਲੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਸੀ। ਉਸਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਸ ਮਨੁੱਖੀ ਰਾਜ ਦੀ ਇੱਕ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਨੂੰ ਜੋੜਦੀਆਂ ਹਨ, ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ, ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੀ ਨਾਟਕੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ, ਜਿਸ ਦਾ ਬਾਰੋਕ ਪੇਂਟਿੰਗ 'ਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ।[2][3][4]
ਕਾਰਾਵਾਗੀਗੀਓ ਨੇ ਚਾਇਰੋਸਕੁਰੋ ਦੀ ਨਾਟਕੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਸਰੀਰਕ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜੋ ਕਿ ਟੈਨਿਬ੍ਰਿਜਮ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਤਕਨੀਕ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸ਼ੈਲੀਵਾਦੀ ਤੱਤ ਬਣਾਇਆ, ਪਰਛਾਵੇਂ ਗੂੜ੍ਹੇ ਕਰਨ ਅਤੇ ਚਮਕਦਾਰ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਵਾਲੇ। ਕਾਰਾਵਾਗੀਓ ਨੇ ਗੰਭੀਰ ਪਲਾਂ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤਾ, ਅਕਸਰ ਹਿੰਸਕ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ, ਤਸੀਹੇ ਅਤੇ ਮੌਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਲਾਈਵ ਮਾਡਲਾਂ ਨਾਲ, ਡਰਾਇੰਗ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਅਤੇ ਸਿੱਧੇ ਕੈਨਵਸ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤਾ। ਨਵੀਂ ਬਰੋਕ ਸ਼ੈਲੀ 'ਤੇ ਉਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਜੋ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਤੋਂ ਉਭਰਿਆ ਡੂੰਘਾ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਜਾਂ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ਤੇ ਪੀਟਰ ਪਾਲ ਰੁਬੇਨਜ਼, ਜੁਸੇਪ ਡੀ ਰਿਬੇਰਾ, ਗਿਆਨ ਲੋਰੇਂਜ਼ੋ ਬਰਨੀਨੀ, ਅਤੇ ਰੇਮਬ੍ਰਾਂਡਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ "ਕਾਰਾਵਗਗਿਸਟੀ" ਜਾਂ "ਕੈਰੇਵਜੈਕਿਸਕ" ਜਾਂ ਟੀਨੇਬ੍ਰਿਸਟਸ ਜਾਂ ਟੇਨੇਬਰੋਸੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਾਰਾਵਾਗੀਓ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵੀਹਵੇਂ ਦੇ ਰੋਮ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਿਲਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੇਂਟਰ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਹਿੰਸਕ, ਛੋਹਣ ਅਤੇ ਭੜਕਾਊ ਆਦਮੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਨਾਮ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ। ਇੱਕ ਝਗੜੇ ਕਾਰਨ ਕਤਲ ਦੇ ਲਈ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਨੇਪਲਜ਼ ਭੱਜਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਥੇ ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਇਟਲੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ। 1607 ਵਿੱਚ ਉਹ ਮਾਲਟਾ ਅਤੇ ਸਿਸਲੀ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸਜ਼ਾ ਲਈ ਪੋਪ ਦੀ ਮਾਫੀ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ। 1609 ਵਿੱਚ ਉਹ ਨੇਪਲਜ਼ ਵਾਪਸ ਆਇਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਹਿੰਸਕ ਝੜਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਸੀ; ਉਸਦਾ ਚਿਹਰਾ ਰੂਪੋਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਦੀਆਂ ਅਫਵਾਹਾਂ ਫੈਲ ਗਈਆਂ। ਉਸਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਅਵਸਥਾ ਬਾਰੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉਸਦੀ ਗ਼ਲਤ ਅਤੇ ਵਿਅੰਗਮਈ ਵਿਵਹਾਰ ਤੋਂ ਉੱਠਦੇ ਹਨ। 1610 ਵਿੱਚ ਨੈਪਲਜ਼ ਤੋਂ ਰੋਮ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਬੁਖਾਰ ਨਾਲ ਹੋਈ, ਪਰ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਾਂ ਉਹ ਲੀਡ ਜ਼ਹਿਰ ਨਾਲ ਮਰਿਆ ਸੀ।
ਕਾਰਾਵਾਗੀਓ ਦੀਆਂ ਕਾਢਾਂ ਨੇ ਬਾਰੋਕ ਪੇਂਟਿੰਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਬਾਰੋਕ ਨੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਯਥਾਰਥਵਾਦ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਆਪਣੇ ਚਾਇਰੋਸਕੁਰੋ ਦੇ ਨਾਟਕ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ। ਸ਼ੈਲੀ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈ ਅਤੇ ਫੈਸ਼ਨ ਬਦਲ ਗਏ, ਅਤੇ ਕਾਰਾਵਾਗੀਓ ਪੱਖ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਗਏ। 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਹੋਈ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਕਲਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਆਂਡਰੇ ਬਰਨੇ-ਜੋਫਰੋਏ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਕਾਰਾਵਾਗੀਓ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਜੋ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਬਿਲਕੁਲ ਸਾਧਾਰਣ, ਆਧੁਨਿਕ ਪੇਂਟਿੰਗ ਹੈ।"[5]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Caravaggio - The Complete Works - caravaggio-foundation.org". www.caravaggio-foundation.org. Archived from the original on 2023-09-30. Retrieved 2020-01-09.
- ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- ↑ "Italian Painter Michelangelo Amerighi da Caravaggio". Gettyimages.it. Retrieved 2013-07-20.
- ↑ "Caravaggio, Michelangelo Merisi da (Italian painter, 1571–1610)". Getty.edu. Retrieved 2012-11-18.
- ↑ Quoted in Gilles Lambert, "Caravaggio", p.8.