Nucleosòma

Fichièr:Nucleosome.JPG

Estructura del nucleosòma amb los istònas en blau e l'ADN en rotje

Lo nucleosòma es una estructura que constituís l'unitat fondamentala e essenciala de la cromatina, qu'es la forma d'organizacion de l'ADN en los eucariòtas. Los nucleosòmas son formats d'un nuclèu proteïc constituit per un octamèr d'istònas, proteïnas fòrtament basicas e fòrça conservadas filogeneticament. L'octamèr es format de doas moleculas de cada istòna (H2a, H2b, H3 e H4). En lo vesent en un microscopi electronic, se vei amb forma de rosari o "collar de pèrlas", car es formada de l'eliç dobla d'ADN enrollada envolopa successiva octamèrs d'istònas, en existint entre dos nucleosòmas consecutius un fragment d'ADN, ADN espaciador. Cada octamèr d'istònas es entornejat per gaireben 2 torns d'ADN bicatenari. Autra istòna (H1) s'estend envolopa la molecula d'ADN fòra de la part centrala del nucleosòma.

L'enrollament de la molecula d'ADN en torn al nucleosòma redusís fins a 6 còps la longor de la cadena d'ADN.

En 1974 Roger Kornberg descriguèt lo nucleosòma e las pròvas qu'usèt per aiçò foguèron:

• La cromatina conten gaireben lo meteis nombre de moleculas d'istònas H2a, H2b, H3 e H4 e pas mai de la mitat de H1.

• La cristallografia de rais X indica qu'en la cromatina existís una estructura regular que se repetís cada 100 Å sobre la fibra. Aqueste meteis patron s'obsèrva quand l'ADN purificat se barreja amb de quantitats equimolares d'istònas, except H1.

• De micrografias electronicas de la cromatina revèlan que consistís en de particulas de gaireben 100 Å de diamètre connectadas mejançant ADN despolhi (coma un collar de comptes) e son aparentament las responsablas del patron de rais X.

• En controtlant lo temps de digestion de la cromatina amb la nucleasa de micrococ (que trinca l'eliç dobla de l'ADN), s'obtenon de fragments d'a l'entorn de 200 parelhs de basas (cuantificat mejançant d'experiéncias d'electroforèsi en gel).

Las observacions de Kornberg o amièren a conclure que lo nucleosòma es format de l'octamèr (H2A)2(H2B)2(H3)2(H4)2, en mai de gaireben 200 parelhs de basas d'ADN. Quand l'ADN se replica in vivo, las cadenas filhas son incorporadas immediatament en nucleosòmas.