Saad bee álʼíní
Saad bee álʼíní éí saad bikʼéʼalchíʼgo naaltsoos bikáaʼgi saad shijaago oolyéʼ. Akwii shįįh ałʼaah átʼéego saad bee álʼíní hólǫ́.
Alphabetsjiʼ chooʼį́įgo
[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]Diné bizaadjí éí saad naaltsoos bikáaʼgi akʼéʼ alchíʼgo, díí saad bee álʼí (Łaʼ éí Navajo alphabets deiłní).
- A a, B b, Ch ch, Chʼ chʼ, D d, Dl dl, Dz dz, E e, G g, Gh gh, H h, Hw hw, X x, I i, J j, K k, Kʼ kʼ, Kw kw, ʼ, L l, Ł ł, M m, N n, O o, S s, Sh sh, T t, Tʼ tʼ, Tł tł, Tłʼ tłʼ, Ts ts, Tsʼ tsʼ, W w, Y y, Z z, Zh zh
Saad daʼdiitsʼaʼígíí yaʼhaalnéʼ (phonetic sounds wolyé bilagáana bizaadjí). Díí saad bee álʼínígíí éí díí átʼé Diné bizaadjí:[1]
- aa, bee, chee, chʼee, dee, dlee, dzee, ee, gee, ghee, hee, hwee, xee, ii, jee, kee, kʼee, kwee, saad niyíłtłáádígíí ([ʔ]), lee, łee, mee, nee, oo, see, shee, tee, tʼee, tłah, tłʼee, tsee, tsʼee, wee, yee, zee, zhee.
Ł áníłnééz dóó áłtʼą́ʼí dóó naneeshtłʼiizh. Latin alphabet biletter nilį́. Bilagáana bizaad doo choyoołʼį́į da.
Bilagáana bizaadjiʼ éí alphabets wolyéego chodaʼoołʼį́, díí alphabets éí saad daʼdiitsʼaʼígíí yaʼhaalnéʼ (phonetic sounds / phonology). Áádóó naaltsoos bikáaʼgi akʼéʼ alchíʼgo éí:
- Aa, Bb, Cc, Dd, Ee, Ff, Gg, Hh, Ii, Jj, Kk, Ll, Mm, Nn, Oo, Pp, Qq, Rr, Ss, Tt, Uu, Vv, Ww, Xx, Yy, Zz.
Syllabariesjiʼ chooʼį́įgo
[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]
Saad bee alʼį́į́hni syllabariesígíí chooʼį́įgo éí saad daʼdiitsʼaʼígíí ałdoʼ chooʼį́, akondiʼ díí éí tʼaa nitsaʼgo saad daʼdiitsʼaʼígíí. Díí example átʼé (bilagáana bizaad chooʼdooʼííł): water, naakigo bisyllables hólǫ́, "wa", "ter". Diné bizaadjí example éí: Shą́ą́ʼtóhó, táágo bisyllables hólǫ́, "Shą́ą́", "tó", "hó". Chééwokii Dineʼé (Cherokee, ᏣᎳᎩ = tsa-la-gi) éí bizaad syllabariesjiʼ yikʼéʼ daʼałchíʼ.
Logographiesjiʼ chooʼį́įgo
[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]
