wolf

Niet te verwarren met: Wolf

Een wolf

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  wolf    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈwɔl^əf / (1 of 2 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /ʋɔlf/, /ʋɔɫf/, /ˈʋɔləf/
  • (Limburg): /wɔlf/

Woordafbreking

• wolf

Woordherkomst en -opbouw

• Van Middelnederlands wolf en Oudnederlands wulf; in de betekenis van ‘hondachtige’ voor het eerst aangetroffen in 1001 . Verder te herleiden tot het Proto-Indo-Europese woord vraka of varka, wat in het Proto-Europees valka, ulka of valpa werd. In het Oudgrieks was het lukos, in het Latijn lupus en in het Oud-Germaans wolfe.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	wolf	wolven
verkleinwoord	wolfje	wolfjes

Zelfstandig naamwoord

de wolf m

1. (roofdieren) bepaald zoogdier, Canis lupus , dat in groepen jaagt en voorkomt op het noordelijk halfrond

   • In dat gebied kun je vaak wolven zien lopen. 

   ▸ Tot mijn opluchting zag ik dat het geen jonge beer, maar een grote vrouwtjescoyote was. Een soort kruising tussen een wolf en een vos.

2. (medisch) tandwolf

Hyperoniemen

• [1] hondachtigen, roofdieren, zoogdieren, viervoeters, gewervelden, chordadieren, dieren

Hyponiemen (in taxonomische zin)

• [1] alaskawolf, dingo, Europese wolf, hokkaidowolf, hond, Iberische wolf, Indische wolf, kenaischiereilandwolf, Mexicaanse wolf, newfoundlandwolf, poolwolf, Spaanse wolf, witte wolf

Verwante begrippen

• aardwolf, Arabische wolf, buffelwolf, buidelwolf, Ethiopische wolf, falklandwolf, manenwolf, reuzenwolf, rode wolf

Hyponiemen

• alfawolf, bijenwolf, boswolf, carrièrewolf, eetwolf, geldwolf, goudwolf, kaardwolf, korenwolf, lompenwolf, prairiewolf, snotwolf, steppewolf, strandwolf, tandwolf, tijgerwolf, toendrawolf, vreetwolf, waterwolf, weerwolf, zebrawolf, zeewolf

Afgeleide begrippen

• wolfachtig, wolfbaars, wolfdak, wolfeind, wolfeinde, wolfgang, wolfhaag, wolfharing, wolfijzer, wolfput, wolfsangel, wolfsbalk, wolfsbeet, wolfsboon, Wolfsburg, wolfsdak, wolfsdarm, wolfsdonk, wolfsdood, wolfsdoorn, wolfseind, wolfseinde, wolfsgebit, wolfshaar, wolfsharingen, wolfshond, wolfshonger, wolfshuid, wolfsijzer, wolfskardinaalbaars, wolfskers, wolfskind, wolfsklauw, wolfsklem, wolfskruid, wolfskuil, wolfsmelk, wolfsmond, wolfsmuil, wolfspels, wolfspin, wolfspinnen, wolfspoot, wolfsprent, wolfsslangen, wolfsspel, wolfsspin, wolfstand, wolfsuur, wolfsvanger, wolfsvel, wolfsvlieg, wolfswortel, wolfszweer, wolftoon, wolveaard, wolvenbeet, wolvenbek, wolvenboon, wolvendak, wolvenfamilie, wolvengehuil, wolvenhuid, wolvenjacht, wolvenjager, wolvenkind, wolvenklem, wolvenkop, wolvenkudde, wolvenkuil, wolvenmuil, wolvennatuur, wolvenopvang, wolvenpels, wolvenprent, wolvenspoor, wolvenstaart, wolvenstudiecentrum, wolventand, wolvenvel

Verwante begrippen

hondachtigen:

•  Afghaanse vos  
•  Afrikaanse wilde hond  
•  Arabische wolf  
•  Aziatische wilde hond  
•  alaskawolf  
•  andesvos  
•  azaravos  
•  Bengaalse vos  
•  boshond  
•  buffelwolf  
•  coyote  
•  Darwins vos  
•  dingo  
•  Ethiopische wolf  
•  Europese wolf  
•  eilandvos  
•  falklandwolf  
•  fennek  
•  gestreepte jakhals  
•  goudjakhals  
•  goudvos  
•  grijze vos  
•  grijze vossen  
•  grootoorkitvos  
•  grootoorvos  
•  hond  
•  Iberische wolf  
•  Indische wolf  
•  jakhals  
•  jakhalzen  
•  Kaapse vos  
•  kitvos  
•  kortoorvos  
•  krabbenetende vos  
•  krabbenhond  
•  lepelhond  
•  Mexicaanse wolf  
•  manenwolf  
•  newfoundlandwolf  
•  oostelijke zandvos  
•  Patagonische vos  
•  poolvos  
•  poolwolf  
•  reuzenwolf  
•  rode wolf  
•  Spaanse wolf  
•  san-joaquinkitvos  
•  savannevos  
•  steppevos  
•  Tibetaanse zandvos  
•  vos  
•  vossen  
•  wasbeerhond  
•  wilde hond  
•  witte wolf  
•  zadeljakhals  
•  zandvos  +

Afgeleide begrippen

samenstellingen met "wolf" als eerste deel

• Wolfsburg
• wolfachtig
• wolfbaars
• wolfeind
• wolfhaag
• wolfijzer
• wolfsangel
• wolfsbalk
• wolfsdak
• wolfseind
• wolfseinde
• wolfshond
• wolfshonger
• wolfskers
• wolfskind
• wolfsklauw
• wolfsklem
• wolfskruid
• wolfskuil
• wolfsmelk
• wolfsmond
• wolfsmuil
• wolfspin
• wolfspoot
• wolfsspin
• wolfstand
• wolfsuur
• wolfsvel
• wolfswortel
• wolvenbeet
• wolvendak
• wolvengehuil
• wolvenjacht
• wolvenjager
• wolvenkind
• wolvenklem
• wolvenkuil
• wolvenmuil
• wolvenopvang
• wolvenspoor
• wolvenstudiecentrum
• wolventand
• wolvenvel

samenstellingen met "wolf" als laatste woord

• aardwolf
• alaskawolf
• bijenwolf
• buidelwolf
• carrièrewolf
• geldwolf
• goudwolf
• korenwolf
• prairiewolf
• rode wolf
• snotwolf
• strandwolf
• tandwolf
• waterwolf
• weerwolf
• zeewolf

Uitdrukkingen en gezegden

• De wolf bij de schapen opsluiten

Mensen die elkaar vijandig gezind zijn, bij elkaar brengen

• De wolf tot schaapherder maken

Iemand een bepaalde positie geven van waaruit die persoon veel kwaad kan aanrichten

• Een wolf in schaapskleren

Iemand die er op het eerste gezicht onschuldig uitziet, maar in werkelijkheid kwade bedoelingen heeft; bij uitbreiding iets wat of iemand die op het eerste gezicht niet opvalt, maar wel een gevaar in zich draagt

• Een hongerige wolf

Iemand die veel honger heeft en/of veel eet

• Eten als een wolf

Veel eten

•  Als een hongerige wolf viel ik aan maar zat al na twee Big Macs helemaal vol.  

• Huilen met de wolven in het bos

Het ergens niet mee eens zijn of niet goed snappen waar het eigenlijk over gaat, maar wel degenen die hierin de toon zetten gelijk geven

Spreekwoorden

• De mens is de mens een wolf

Mensen maken vaak misbruik van elkaar

• De wolf ruilt wel van baard, maar niet van aard

Mensen veranderen niet van karakter als ze ouder worden

• Wee de wolf die in een kwaad gerucht staat (komt of is)

Stoett-2600

Opmerkingen

Vaak wordt met "wolf" [1] meer specifiek de grijze wolf bedoeld.

Vertalingen

    1. bepaald zoogdier, Canis lupus   

Afrikaans: wolf (af) Arabisch: ذئب (ar) m Asturisch: llobu (ast) m Azeri: qurd (az) Basjkiers: бүре (ba) Baskisch: otso (eu) Bosnisch: vuk (bs) m Bretons: bleiz (br) m Bulgaars: вълк (bg) m Catalaans: llop (ca) m Chahuilla: 'íswet Chakassisch: пӱӱр Cherokee: ᏩᏯ (chr) Chinees: 狼 (zh) Cornisch: bleydh (kw) m Deens: ulv (da) g Duits: Wolf (de) m Engels: wolf (en) Erzja: верьгиз Esperanto: lupo (eo) Fins: susi (fi), hukka (fi) Frans: loup (fr) m Gagaoezisch: canavar Grieks: λύκος (el) m Groenlands: amaroq (kl) Hawaïaans: ʻīlio hae, lupo Hebreeuws: זאב (he) m IJslands: úlfur (is) Ido: volfo (io) Indonesisch: serigala (id) Inupiak: amaġuq (ik) Italiaans: lupo (it) m Lojban: labno (jb) Jakoets: бөрө Japans: 狼 (ja) Karakalpaks: qasqır Karatsjai-Balkarisch: бёрю Kazachs: qasqır (kk), қасқыр (kk) Kirgizisch: карышкыр (ky) Koemuks: бёрю Koreaans: 늑대 (ko)

Krim-Tataars: börü, qaşqır, qurt Lets: vilks (lv) m Litouws: vilkas (lt) m Macedonisch: волк (mk) m Malagasy: amboadia (mg) Moksja: врьгаз Navajo: mąʼiitsoh Noors: ulv (no) g Occitaans: lop (oc) m Oeigoers: بۆرە (ug), böre (ug) Oekraïens: вовк (uk) m Oezbeeks: boʻri (uz), бўри (uz) Perzisch: گرگ (fa) Pools: wilk (pl) m Portugees: lobo (pt) m Reto-Romaans: luf (rm) m Roemeens: lup (ro) m Russisch: волк (ru) m Servo-Kroatisch: vuk (sh) m Saramaccaans: sabánádágu Sjor: пӧрӱ (cjs) Sloveens: volk (sl) m Slowaaks: vlk (sk) m Sorbisch: Nedersorbisch: wjelk (dsb) m Oppersorbisch: wjelk (hsb) m Spaans: lobo (es) m Surinaams: wolf Tahitiaans: ruto (ty) Tataars: büre (tt), бүре (tt) Toevaans: бөрү, кокай Tok Pisin: weldok (tpi) Tsjechisch: vlk (cs) m Tsjoevasjisch: кашкӑр Turkmeens: möjek (tk) Turks: kurt (tr) Venetiaans: lovo m, lupo m Welsh: blaidd (cy) m Zuid-Altajs: бӧрӱ Zweeds: varg (sv) g, ulv (sv) g

Werkwoord

vervoeging van
wolven

wolf

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van wolven
   

   • Ik wolf. 

2. gebiedende wijs van wolven
   

   • Wolf! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van wolven
   

   • Wolf je? 

Gangbaarheid

• Het woord wolf staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "wolf" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• IPA

  /voɫf/

  geluid

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	wolf	wolwe

Zelfstandig naamwoord

wolf

1. (roofdieren) wolf

Uitdrukkingen en gezegden

• jakkals trou met wolf se vrou

Engels

Uitspraak

• IPA: /wʊlf/

enkelvoud	meervoud
wolf	wolves

Zelfstandig naamwoord

wolf

1. (roofdieren) wolf

Hyperoniemen

• canine, canid

Middelnederlands

	enkelvoud	meervoud
nominatief	wolf	wolve
genitief	wolves	wolve
datief	wolve	wolven
accusatief	wolf	wolve

Zelfstandig naamwoord

wolf m

1. (roofdieren) Canis lupus  wolf

   «Maer dien wolve enten liebarde
   hevet hi den hals curt ghegheven,
   want si bider proien leven.»

   Maar aan de wolven en de luipaarden
   heeft Hij een korte nek gegeven,
   omdat zij van prooien leven

Schrijfwijzen

• wulf, vulf