Jacques Ibert

Jacques Ibert
	Jacques Ibert omtrent 1938
Algemene informatie
Volledige naam	Jacques François Antoine Ibert
Geboren	15 augustus 1890
Geboorteplaats	Parijs
Overleden	5 februari 1962
Overlijdensplaats	Parijs
Land	Frankrijk
Werk
Genre(s)	symfonische muziek
Beroep	Componist, muziekpedagoog, dirigent
	Officiële website; (en) AllMusic-profiel; (en) Discogs-profiel; (en) IMDb-profiel; (en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Jacques François Antoine Ibert (Parijs, 15 augustus 1890 – aldaar, 5 februari 1962) was een Frans componist en dirigent.

Levensloop

Zijn eerste muziekles kreeg hij van zijn moeder. Vanaf 1910 studeerde hij in Parijs aan het Conservatoire national supérieur de musique bij André Gédalge, Paul Vidal en Gabriel Fauré. Zijn studies werden onderbroken door de Eerste Wereldoorlog, waar hij als marineofficier gedurende 1917 en 1918 in Duinkerke gelegerd was. In 1919 won hij met zijn cantate Le poète et la fée de prestigieuze Prix de Rome. Verbonden daaraan was een driejarig verblijf in de Villa Medici in Rome. Daar ontstonden de symfonische fresco's Escales. Deze compositie verbeeldt muzikale reisherinneringen aan de exotische bekoring van verschillende havens aan de Middellandse Zee; verder een symfonisch gedicht naar Oscar Wilde La ballade de la geôle de Reading en de orkestfantasie Persée et Andromède.

Na zijn terugkeer in Parijs vond hij inspiratie voor het neoclassicisme. Vanuit de toneelmuziek die nu ontstond, koos hij een reeks orkeststukken met het doel van concertante uitvoeringen, zoals Divertissement een zesdelige reeks naar de toneelmuziek bij Un chapeau de paille d'Italie van Eugène Labiche en de symfonische suite Paris, die op humoristische manier indrukken van de Metro naar het Bois de Boulogne weerspiegelt en soms aan George Gershwin herinnert (An American in Paris).

In 1937 werd hij directeur van de Académie de France in de Villa Medici in Rome, waar hij met uitzondering van de jaren in de Tweede Wereldoorlog tot 1960 verbleef. Verder leidde hij in 1955-1956 de Parijse opera en de Opéra Comique.

Tot zijn leerlingen behoort de Belgische componist Jean Louël.

Als vrije componist in dubbele zin nam hij lange tijd geen baan aan en rekende hij zich nooit tot een bepaalde groep of stijlrichting.

Trivia

Jacques Ibert's "Pièce pour flute seule" (1936) werd gebruikt als het fluitwijsje van de Rattenvanger van Hamelen op de "Efteling sprookjes deel 5"-plaat, -cassette en CD.

De Parade uit zijn "Divertissement" is gebaseerd op het lied "De schutterij", ook wel bekend als "Daar komen de schutters", uit 1904 van de Nederlandse dichter-zanger J.H. Speenhoff.^[1]

Composities

Werken voor orkest

1920 La ballade de la geôle de Reading
1. Il n'avait plus sa tunique écarlate
2. Cette nuit là, les corridors vides furent pleins de formes effrayantes
3. Le vent frais du matin commença à gémir
1920-1922 Escales
1. Rome-Palérmo: Calme
2. Tunis-Nefta: Modéré très rythmé
3. Valencia: Animé
1921 Suite "Persée et Andromède"
1924 Suite "Le jardinier de Samos"
1. Ouverture
2. Air de Danse
3. Prélude du 2ème Acte
4. Prélude du 4ème Acte
5. Prélude du 5ème Acte
1925 Concert, voor cello en orkest
1. Pastorale
2. Romance
3. Gigue
1925 Féerique - Chant de Folie Scherzo Symphonique
1930 Divertissement naar de muziek voor het theaterstuk Un chapeau de paille d'Italie van Eugène Labiche
1. Introduction: Allegro vivo
2. Cortège: Moderato molto
3. Nocturne: Lento
4. Valse: Animato assai
5. Parade: Tempo di marcia
6. Finale: Quasi cadenza
1931 Symphonie marine
1932 Paris - d’après "Donogoo" de Jules Romain suite symphonique
1. Le Métro
2. Faubourgs
3. La Mosquée de Paris
4. Restaurant au Bois de Boulogne
5. Le Paquebot "Ile de France"
6. Parade Foraine
1933-1934 Suite no.1 avec "Diane de Poitiers"
1. Introduction
2. Entree des Pages
3. Diane
4. Danse des Boyards
5. Le Marchand d'Orvietans
6. Danse de l'Arc
7. Finale
1933-1934 Suite no.2 avec "Diane de Poitiers"
1. Introduction et Allegro
2. Intermezzo et Adage
3. Marche et Finale
1934 Concert, voor fluit en orkest
1. Allegro
2. Andante
3. Allegro scherzando
1935 Concertino da camera, voor altsaxofoon en 11 instrumenten
1. Allegro Con Moto
2. Larghetto - Animato Molto
1935 Suite avec "Golgotha"
1. La fete de Paques
2. Les vendeurs au Temple
3. Le Calvaire
4. La crucifixion
5. L'agonie - La mise au tombeau
1942 Suite élisabéthaine - d’après "Le songe d’une nuit d’été" de William Shakespeare
1. Prélude
2. Chasse
3. Entrée
4. Chanson des Fées
5. Dancerie
6. Cortège
7. Scherzo
8. Nocturne
9. Finale
1940 Ouverture de fête
1948 Suite avec "Macbeth"
1. Ouverture
2. Murder of King Duncan
3. Macbeth after the Murder
4. The Ghost of Banquo
5. Death of Lady Macbeth
6. Triumph of Macduff's Armies
1948-1949 Symphonie concertante voor hobo en strijkorkest
1. Allegro con moto
2. Adagio, ma non troppo
3. Allegro brilliante
1949 Etude-Caprice pour un Tombeau de Chopin voor orkest
1953 Louisville Concert
1955 Bostoniana
1955 Hommage à Mozart
1956 Bacchanale
Concerto voor piano en orkest
Suite uit "Donogoo" naar Jules Romains
Trois pièces de Ballet "Les Rencontres"
1. Les Bouquetières
2. Les Créoles
3. Les Bavardes

Werken voor harmonieorkest

1925 Concertino voor cello, blazers, percussie en piano
1. Pastorale - Allant
2. Romance - Souple
3. Gigue - Animé
1936 Ouverture pour "Quatorze juillet", voor harmonieorkest (zie: Toneelmuziek)

Cantates en geestelijke muziek

1919 Le poète et la fée

Muziektheater

Opera's

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1921	Persée et Andromède ou "Le Plus heureux de trois"	2 bedrijven	15 mei 1929, Parijs	Nino (Michel Veber) naar de "Moralités Légendaires" van Jules Laforgue
1927	Angélique	1 akte	28 januari 1927, Parijs, Théâtre Bériza	Nino (Michel Veber)
1927-1928	Le Roi d'Yvetot	4 aktes	6 januari 1930, Parijs, Opéra-Comique	Jean Limozin naar André de La Tourrasse
1930	Gonzague	1 akte	17 december 1931, Monte Carlo, Opéra	R. Kerdick naar P. Veber
1936-1937	L'Aiglon; in samenwerking met Arthur Honegger	5 aktes	10 maart 1937, Monte Carlo, Opéra	Henry Cain naar Edmond Rostand
1943	Barbe-Bleu	Radio-opera	10 oktober 1943, Parijs	William Aguet

Operette

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1938	Les Petits Cardinal; in samenwerking met Arthur Honegger	2 aktes, 10 taferelen	13 februari 1938, Parijs, Théâtre des Bouffes-Parisiens	Albert Willemetz/Paul Brach naar Ludovic Halévy

Balletten

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto	choreografie
1927	L'Éventail de Jeanne; in samenwerking met Georges Auric (Rondeau), Marcel Delannoy (bourrée), Pierre-Octave Ferroud (Marche), Darius Milhaud (Polka), Francis Poulenc (Pastourelle), Maurice Ravel (Fanfare), Roland Alexis Manuel Levy (Canarie), Albert Roussel (Sarabande) en Florent Schmitt (Finale: Kermesse-Valse) ==> Ibert schreef het deel Valse		16 juni 1927, Parijs, Jeanne Dubost’s salon		Alice Bourgat en Yvonne Franck
1933-1934	Diane de Poitiers	3 taferelen	30 april 1934, Parijs, Opéra Garnier	Élisabeth de Gramont naar de biografie van Hendrik II van Frankrijk (1519-1559) en Diane de Poitiers (1499-1566)
1934	Le Chevalier errant	4 scènes	26 april 1950, Parijs	Élisabeth de Gramont, naar Miguel de Cervantes Saavedra, Albert Arnoux
1945	Les amours de Jupiter	5 scènes	9 maart 1946, Parijs	B. Kochno
1949-1950	La Licorne ("Het Eenhoorn"), ou Le Triomphe de la Chasteté		12 december 1954, Chicago	R. Page
1950	Le triomphe de la pureté

Toneelmuziek

1924 Le jardinier de Samos musique de scène - tekst: C. Vildrac
1928 On ne saurait pas penser à tout, - tekst: G. d'Houville
1929 Un chapeau de paille d'Italie - tekst: E. Labiche
1929 La Castiglione - tekst: R. Gignoux
1930 Le stratagème des Roués - tekst: M.C. Weyer, naar G. Farquhar
1930Donogoo - tekst: Jules Romains
1935 Le médecin de son honneur, drama in 3 aktes - tekst: Albert Arnoux, naar Calderón
1936 Ouverture pour "Quatorze juillet", voor harmonieorkest - tekst: Romain Rolland (in samenwerking met: Georges Auric (Palais Royal), Arthur Honegger (Marche sur le Bastille), Charles Koechlin (Liberté), Daniel Lazarus (Fête de la Liberté), Darius Milhaud (Introduction et Marche funèbre) en Albert Roussel (Prélude))
1942 Le songe d'une nuit d'été - tekst: William Shakespeare
1946 Le cavalier de fer - tekst: Albert Arnoux

Kamermuziek

1916-1917 Six pièces voor harp solo
1. Matin sur l'eau
2. Scherzetto
3. En Barque, le soir
4. Ballade
5. Reflets dans l'eau
6. Fantaisie
1921 Deux mouvements voor blazerskwartet
1. Allant
2. Assez vif et rhythmé
1923 Jeux Sonatine voor fluit en piano
1. Animé
2. Tendre
1924 Le Jardinier de Samos voor fluit, klarinet, trompet, viool, cello en slagwerk
1. Ouverture
2. Air De Danse
3. Prélude du 2ème Acte
4. Prélude du 4ème Acte
5. Prélude du 5ème Acte
1927 Arie (Vocalise) voor fluit, viool en piano
1930 Trois pièces brèves voor blazerskwintet
1. Allegro
2. Andante
3. Assez lent - Allegro scherzando
1935 Cinq pièces en trio voor hobo, klarinet en fagot
1. Allegro vivo
2. Andantino
3. Allegro assai
4. Andante
5. Allegro quasi marziale
1935 Entr'acte voor fluit en gitaar
1935 Concertino da camera voor altsaxofoon en kamerorkest
1935-1936 Chevalier errant (selectie) uit L'age d'Or voor altsaxofoon en piano
1936 Pièce voor fluit solo
1937-1942 Strijkkwartet
1. Allegro risoluto
2. Andante assai
3. Presto
4. Allegro marcato
1939 Capriccio voor 10 instrumenten
1944 Trio voor viool, cello en harp
1. Allegro tranquillo
2. Andante sostenuto
3. Scherzando con moto
1946 Deux Interludes voor fluit, viool en klavecimbel of harp
1. Andante espressivo
2. Allegro vivo
1949 Etude-Caprice pour un Tombeau de Chopin voor cello solo
1950 Ghirlarzana voor cello solo
1950 Caprilena voor viool solo
1950 Impromptu voor trompet en piano
1953 Carignane voor fagot en piano
Arabesque voor fagot en piano
Stèles Orientées Nr. 1-2

Vocale muziek met orkest of instrumenten

1923 Trois Chansons de Charles Vildrac voor zangstem en orkest
1. Elle était venue sur les marches tièdes
2. C'est au petit jour qu'ils trépassent
3. Comme elle a les yeux bandés
1923-1924 Chant de folie voor 4 sopranen, 2 altos, gemengd koor met acht stemmen en orkest
1932 Quatre Chansons de "Don Quichotte" voor bas en orkest
1. Chanson du départ
2. Chanson à Dulcinée
3. Chanson du Duc
4. Chanson de la mort de Don Quichotte
La verdure dorée
1. Comme j'allais couvert de la poussière du voyage
2. Tiède azur
3. Cette grande chambre... et ce lit défait...
4. Personne ne saura jamais

Werken voor piano

1910-1922 Histoires voor piano
1. La meneuse de tortues d'or (un peu allant)
2. Le petit âne blanc (avec une tranquille bonne humeur)
3. Le vieux mendiant (lent)
4. A giddy girl (allant)
5. Dans la maison triste (lent et plaintif)
6. Le palais abandonné (grave et soutenu)
7. Bajo la mesa (alerte et bien rythmé)
8. La cage de cristal (un peu vite)
9. La marchande d'eau fraîche (d'un petit pas égal et monotone)
10. La cortège de Balkis (dans un mouvement libre et brillant)
1914 Noël en Picardie
1915 Le vent dans les ruines
1916 Scherzetto
1917 Matin sur l'eau
1921-1924 Les rencontres
1925 Stèles orientées
1927 L'éventail de Jeanne
1937 L'espiègle au village de Lilliput
1937 Pièce romantique
1944 Petite Suite en 15 images
1. Prélude (Moderato)
2. Ronde (Allegro grazioso)
3. Le gai vigneron (Allegro giocoso)
4. Berceuse aux étoiles (Lento molto)
5. Le cavalier Sans-Souci (Allegro tranquillo)
6. Parade (Allegro alla marcia)
7. La promenade en traîneau (Allegro vivace)
8. Romance (Andantino espressivo)
9. Quadrille (Vivo)
10. Sérénade sur l'eau (Andantino con grazia)
11. La machine à coudre (Allegro quasi presto)
12. L'Adieu (Andante espressivo)
13. Les crocus (Allegretto)
14. Premier bal (Tempo di valzer moderato)
15. Danse du cocher (Allegro vivace e marcato)

Werken voor orgel

1937 Toccata sur le nom d'Albert Roussel
Trois Pièces voor orgel
Choral sur Justorum animae in manu Dei sunt

Werken voor gitaar

1926 Française voor gitaar solo
1935 Paraboles voor twee gitaren
1. Allegro Moderato
2. Moderato
1935 Ariette voor gitaar solo

Filmmuziek

1933 Les deux orphelines
1933 Don Quichotte
1934 Maternité
1935 Golgotha
1935 Justin de Marseille
1936 Le Coupable
1937 L'Homme de nulle part
1937 La Maison du Maltais
1938 Thérèse Martin
1939 Angelica
1939 La Comédie du bonheur
1939 La Charrette fantôme
1939 Le Héros de la Marne
1942 Félicie Nanteuil
1947 Macbeth van Orson Welles
1954 Marianne de ma jeunesse

Bibliografie

Jean-Pierre Thiollet:Sax, Mule & Co, * "Jacques Ibert" p. 135, Paris, H & D, 2004. ISBN 2-914266-03-0
Alexandra Laederich: Catalogue de l'oeuvre de Jacques Ibert Hildesheim (Zürich, New York). Georg Olms Verlag AG. 1998. 346 p. ISBN 3-487-10273-0
Marius Flothuis: ...exprimer l'inexprimable...: essai sur la mélodie française depuis Duparc, en dix-neuf chapitres et huit digressions, Amsterdam: Editions Rodopi B.V. 1996. 323 p., ISBN 978-9-042-00087-2
Alain Lacombe, Francois Porcile: Les musiques du cinéma français, Paris: Bordas, 1995, 328 p. ISBN 978-2-04-019792-6
Mario Morini, Nandi Ostali, Piero Ostali Jr.: Casa Musicale Sonzogno : Cronologie, Saggi, testimonianze, secondo volume, Milano: Casa Musicale sonzogno di Piero Ostali, 1995. 907 p.
Jeanne Belfy: Oboe recording reviews: Jacques Ibert, in: Double Reed: 18:67 N1 1995
C. Capacci: 100 ans de cinema : Honegger, Jaubert, Kosma le jour se leve en musique!, in: Diapason (France) N414:39-40 Apr 1995
Susanne Rode-Breymann: Die Wiener Staatsoper in den Zwischenkriegsjahren - Ihr Beitrag zum zeitgenössischen Musiktheater, Tutzing: Hans Schneider Verlag, 1994, 485 p., ISBN 978-37-952-0772-4
Xavier Darasse, Brigitte Francois-Sappey, Georges Guillard, Michel Roubinet, Francois Sabatier: Guide de la musique d'orgue, Fayard, 1991, 840 p., ISBN 978-2-213-02772-2
James L. Limbacher, H. Stephen Wright: Keeping score : film and television music, 1980-1988 (with additional coverage of 1921-1979), Metuchen, N.J.: Scarecrow Press, 1991. 928 p., ISBN 978-0-810-82453-9
J. Failoni: Persée et Andromede : a bold beginning, in: Opera Journal: (US) 24:3-18 N1 1991
Paul E. Bierley, William H. Rehrig: The heritage encyclopedia of band music : composers and their music, Westerville, Ohio: Integrity Press, 1991, ISBN 0-918048-08-7
W. Roberts: Jacques Ibert's Piano Music, in: Clavier, xxix/9 (1990), 15–19
J. Edwards: An analysis of Symphonie Concertante for oboe and string orchestra by Jacques Ibert, part II, in: Nacwpi Journal 38:16-23 N3 1990
Bibliothèque Nationale, département de la musique: Hommage à Jacques Ibert, catalogue de l’exposition à l’occasion du centenaire de sa naissance, 16 octobre-15 décembre 1990 - la plupart des documents exposés sont la propriété de M. Jean-Claude Ibert, fils du musicien
Piero Santi: Repertorio di musica Sinfonica : gli autori, le composizioni dal seicento a oggi, Ricordi, 1989. 1053 p., ISBN 8-809201-45-0
Leon Kochnitzky: Le quatorze juillet; Action populaire de Romain Rolland; Musique de Jacques Ibert, Georges Auric, Darius Milhaud, Albert Roussel, Charles Koechlin, Arthur Honegger, Daniel Lazarus (1936), in: Revue Musicale, la N400-401:75-6 1987
Jean Gourret: Ces hommes qui ont fait l'opera (1669-1984), Paris: Editions Albatros, c1984., 296 p.
G. Michel: Jacques Ibert. 1968.
Georges Auric: Notice sur la vie et les travaux de Jacques Ibert, Paris: Typographie de Firmin-Didot, 1963. 18 p.
J. Feschotte: Jacques Ibert, Paris, 1958.
René Dumesnil: La musique contemporaine en France, Paris: A. Collin, 1949. 2 vol.
René Dumesnil: La musique en France entre les deux guerres, Paris, 1946.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Biografie van J.H. Speenhoff, ongepubliceerd, gedateerd Leiden, september 1987 – juli 1988, p. 44-50. Gearchiveerd op 30 november 2022.

Biografie

[1] Biografie van J.H. Speenhoff, ongepubliceerd, gedateerd Leiden, september 1987 – juli 1988, p. 44-50. Gearchiveerd op 30 november 2022.

[1]