Marne (rivier)
| Marne | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Loop van de Marne
| ||||
| Lengte | 514 km | |||
| Hoogte (bron) | 423 m | |||
| Hoogte (monding) | 29 m | |||
| Verhang | 0,77 m/km | |||
| Debiet | (Gournay-sur-Marne) 110 m³/s | |||
| Stroomgebied | 12.920 km² | |||
| Bron | Balesmes-sur-Marne | |||
| Monding | Seine te Alfortville | |||
| Stroomgebied | Seine | |||
| Zijrivieren | Saulx, Ourcq, Grand Morin, Petit Morin | |||
| Plaatsen | Langres, Saint-Dizier, Épernay, Châlons-en-Champagne, Meaux | |||
| Stroomt door | Haute-Marne, Marne, Aisne, Seine-et-Marne, Seine-Saint-Denis, Val-de-Marne | |||
| ||||
De Marne te Noisy-le-Grand
| ||||
| ||||
De Marne is een rivier in Frankrijk, die op het plateau van Langres ontspringt. Hij mondt iets ten zuidoosten van Parijs tussen Charenton-le-Pont en Alfortville in de Seine uit.
Ligging
[bewerken | brontekst bewerken]Het plateau van Langres wordt ook wel het 'dak van Frankrijk' genoemd, omdat daar behalve de Marne ook de Maas, de Seine en de Aube ontspringen. Het Lac du Der-Chantecoq is in 1974 aangelegd om de Marne te reguleren. Voor een groot deel stroomt de Marne door de Champagne, voor de wijnbouw daar is de Marne een belangrijke rivier. Van Épernay tot Parijs is de Marne bevaarbaar, daar is de rivier zelf breed genoeg of werd ze gekanaliseerd. Het dal van de Marne wordt stroomafwaarts dieper, bij Château-Thierry is de helling aan de noordkant een forse helling. Omdat de helling op de zon ligt, wordt ook daar wijnbouw gepleegd. Ongeveer een derde van het water dat in Parijs door de Seine stroomt, komt van de Marne.
Stroomgebied
[bewerken | brontekst bewerken]Regio's, departementen en steden langs de Marne:
Zijrivieren
[bewerken | brontekst bewerken]Kanalen
[bewerken | brontekst bewerken]De Marne is verbonden met de Rijn via het Marne-Rijnkanaal. Dit werd in 1853 voor het scheepvaartverkeer geopend. Het kanaal is geschikt voor schepen van CEMT-klasse I (max. 350 ton) en is daardoor van beperkt belang voor de beroepsvaart.
Naamsverwijzingen
[bewerken | brontekst bewerken]Nabij de rivier zijn 55 gemeenten met namen die naar de rivier verwijzen:
- in Haute-Marne: Balesmes-sur-Marne, Bayard-sur-Marne, Fontaines-sur-Marne, Luzy-sur-Marne, Marnay-sur-Marne, Mussey-sur-Marne, Rachecourt-sur-Marne, Roches-sur-Marne, Rouvroy-sur-Marne, Saint-Vallier-sur-Marne, Soncourt-sur-Marne, Vesaignes-sur-Marne
- in Marne: Aulnay-sur-Marne, Bignicourt-sur-Marne, Châtillon-sur-Marne, La Chaussée-sur-Marne, Cloyes-sur-Marne, Condé-sur-Marne, Isle-sur-Marne, Loisy-sur-Marne, Mairy-sur-Marne, Tours-sur-Marne, Vésigneul-sur-Marne
- in Aisne: Azy-sur-Marne, Barzy-sur-Marne, Chézy-sur-Marne, Crouttes-sur-Marne, Essômes-sur-Marne, Étampes-sur-Marne, Passy-sur-Marne, Romeny-sur-Marne, Trélou-sur-Marne
- in Seine-et-Marne: Annet-sur-Marne, Champs-sur-Marne, Changis-sur-Marne, Fresnes-sur-Marne, Lagny-sur-Marne, Mary-sur-Marne, Méry-sur-Marne, Nanteuil-sur-Marne, Précy-sur-Marne, Saâcy-sur-Marne, Thorigny-sur-Marne, Ussy-sur-Marne, Vaires-sur-Marne
- in Seine-Saint-Denis: Gournay-sur-Marne, Neuilly-sur-Marne
- in Val-de-Marne: Bonneuil-sur-Marne, Ormesson-sur-Marne, Chennevières-sur-Marne, Villiers-sur-Marne, Champigny-sur-Marne, Nogent-sur-Marne, Le Perreux-sur-Marne, Bry-sur-Marne
Romeinen
[bewerken | brontekst bewerken]Voor de Romeinen was de Marne, of in het Latijn Matrona, samen met de Seine de zuidelijke grens van Gallia Belgica. Julius Caesar beschreef dit zo in De Bello Gallico.
Eerste Wereldoorlog
[bewerken | brontekst bewerken]Hoewel ze niet direct aan de Marne zijn uitgevochten, zijn er in de Eerste Wereldoorlog twee belangrijke veldslagen geleverd, die naar de Marne zijn genoemd: de Eerste, in 1914, en de Tweede Slag bij de Marne, in 1918. Beide veldslagen zijn door de geallieerden gewonnen. Na de Eerste Slag bij de Marne konden de Duitsers hun aanval op Frankrijk niet voortzetten, maar konden ze zich nog wel ingraven. Dat betekende het begin van de loopgravenoorlog. De Tweede Slag bij de Marne werd ingezet met het laatste grote Duitse offensief aan het westelijke front. De geallieerde overwinning kondigde het begin van het einde van de oorlog aan. Als aandenken voor de Tweede Slag hebben de Verenigde Staten bij Château-Thierry een groot monument opgericht, met een weids uitzicht op de Marne.
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- Bruno Pernot: Les Grandes Inondations de 1910 en Haute-Marne, Langres, Éditions Dominique Guéniot, 2010
- Gérard Rondeau: La Grande Rivière Marne - dérives et inventaires, Éditions La Nuée bleue, 2010
- (fr) Jean-Paul Kaufmann: Remonter la Marne, 2013, 2014 bij Le Livre de Poche
