as
 Niet te verwarren met: As, aS
|
as
- (tijdrekening), (natuurkunde), (eenheid) het symbool voor attoseconde, een tijdseenheid van 10−18 seconde
| eenheden van tijd |
|---|
| ys • zs • as • fs • ps • ns • μs • ms • cs • ds • s • das • hs • ks • Ms • Gs • Ts • Ps • Es • Zs • Ys |
| a • ha • ka • Ma • Ga |
- as
- In de betekenis van ‘verbrandingsresidu’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901 [1]
- [A] Van het Middelnederlandse asse. Voert terug op het Oudgermaanse *ahso [2]
- [B1,2] Van het Oudnederlandse asca, Middelnederlandse assc(h)e. Voert terug op het Oudgermaanse *asko [3]
- [B3,4,5] Samentrekking van a (5) met het achtervoegsel -es
| enkelvoud | meervoud | |
|---|---|---|
| naamwoord | as | assen |
| verkleinwoord | asje | asjes |
- (werktuigbouwkunde) staafvormig voorwerp waarom of waarmee iets ronddraait, aandrijfas etc.
- De achteras van de auto bevat een differentieel als de auto via achterwielen aangedreven wordt.
- (wiskunde) denkbeeldige lijn (aslijn) door het midden van een voorwerp, ruimte of vlak
- In het assenstelsel kennen we de vertikale y-as en de horizontale x-as.
- (plantkunde) middelste deel van een plant, waaromheen de bladachtige organen en/of de wortels vastzitten
|
|
|
|
1. centrale staaf
2. lijn
3. deel van een plant
- Zie Wikipedia voor meer informatie. (mechanica)
- Zie Wikipedia voor meer informatie. (wiskunde)
| enkelvoud | meervoud | |
|---|---|---|
| naamwoord | as | assen |
| verkleinwoord | asje | asjes |
- overblijfsel van iets dat verbrand is
- De as van sigaretten wordt opgevangen in een asbak.
- As is verbrande turf zei oma altijd.
- (scheikunde) verbrandingsresidu b.v. vliegas, potas, loodas
- stof opgeworpen door een vulkaan
- (muziek) een met een halve toon verlaagde toon "a"
- De toon “as” klinkt in de getempereerde stemming, gelijk aan de toon “gis”.
- (muziek) de grondtoon (tonica) van de “as-mineurtoonladder”, tevens een korte aanduiding van die toonladder
- Op de notenbalk van een sonate in as, staan vier mollen.
- (muziek) de grondtoon van het “as-mineurakkoord”, de kleine drieklank op de eerste trap (tonica-akkoord) van de kleinetertstoonladder op die toon
- De drie tonen van het as-mineurakkoord (symbool: A♭m) in grondligging, zijn: as - ces - des.
- [1] verbrandingsresidu, verbrandingsrest
- [3] gis
- [4] as-kleinetertstoonladder, as-klein, as-mineurtoonladder, as-mineur
- [5] as-klein, as-kleinakkoord, as-mineur, as-mineurakkoord, A♭m
- [3] As, Ais
- [4] As, As-groot, As-majeur, As-grotetertstoonladder
- [5] As, As-groot, As-majeurakkoord, A♭
- [1] asbak
- As is verbrande turf
Aan een voorwaardelijke belofte of onderstelling heb je niets[4]
- In de as leggen
Geheel verwoesten (van gebouwen, steden e.d.)
- In zak en as zitten
Niet meer weten wat te doen in een troosteloze situatie
- Uit zijn as herrijzen
Opnieuw opgebouwd zijn na een brand
1. verbrandingsrest
in de as leggen
|
4. as-kleinetertstoonladder
5. as-mineurgrondakkoord
- Het woord as staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "as" herkend door:
| 99 % | van de Nederlanders; |
| 99 % | van de Vlamingen.[5] |
- Zie Wikipedia voor meer informatie. (verbranding)
- Zie Wikipedia voor meer informatie. (vulkaan)
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
- ↑ "as" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ as op website: Etymologiebank.nl
- ↑ as op website: Etymologiebank.nl
- ↑ Het gaat hier in feite niet om het zelfstandig naamwoord as, maar om het voegwoord als, wat in de gesproken taal meestal hetzelfde klinkt.
- ↑
Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be
as
- IPA: /ɑs/
- as
- [A] Afgeleid van het Nederlandse as
- [B] Afgeleid van het Nederlandse as
- [C] Afgeleid van het Nederlandse als
| enkelvoud | meervoud | |
|---|---|---|
| naamwoord | as | asse |
| verkleinwoord | assie | assies |
as [A]
- as; spil
| enkelvoud | meervoud | |
|---|---|---|
| naamwoord | as | - |
as [B]
- as; verbrandingsrest
as [C]
- als; wanneer
- als; indien
- als; in de hoedanigheid van, de rol hebbende of spelende
- dan; na een vergrotende trap van een bijvoeglijk naamwoord of van een bijwoord
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
as
- as
as o
- (muziek) de toon ”as”
- (muziek) as: korte aanduiding van de toonaard “as-mineur”
- «Eine Sonate in as.»
- Een sonate in as kleine terts.
- «Eine Sonate in as.»
- [2] As, As-Dur, As-Dur-Tonleiter
- [2] as-Moll, as-Moll-Tonleiter
| Naar frequentie | 98 (bijwoord) |
|---|
as
| Naar frequentie | 31 (voegwoord) |
|---|
as
- terwijl
- aangezien
- zoals
- hoe ... ook
- net als
as
- as for
wat betreft
- as if
alsof
- as though
alsof
- as to
wat betreft
as
- tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van avoir
as m
- (spreektaal) uitblinker, kei
- «Gilles, c'est l'as de la mécanique.»
- Gilles is een kei in mechanica. [1]
- «Gilles, c'est l'as de la mécanique.»
- IPA: /ɔs/, /as/
- [A] Afgeleid van het Oudfriese als / alsa / alse / as / asa / ase
- [B] Afgeleid van het Oudfriese *ax
as [A]
| enkelvoud | meervoud | |
|---|---|---|
| naamwoord | as | assen |
| verkleinwoord |
as [B]
- (werktuigbouwkunde) as; staafvormig voorwerp waarom of waarmee iets ronddraait, aandrijfas etc.
- (wiskunde) as; denkbeeldige lijn (aslijn) door het midden van een voorwerp, ruimte of vlak
- as
- uit het Nederlands "as" (staafvormig voorwerp waarom of waarmee iets ronddraait)
- uit het Nederlands "aas"
as
- IPA: /as/
- as
as
- (werktuigbouwkunde) as; staafvormig voorwerp waarom of waarmee iets ronddraait, aandrijfas etc.
- (wiskunde) as; denkbeeldige lijn (aslijn) door het midden van een voorwerp, ruimte of vlak
- (plantkunde) as; middelste deel van een plant, waaromheen de bladachtige organen en/of de wortels vastzitten
- as; overblijfsel van iets dat verbrand is
- –
- –
- –
- asse
- IPA: /as/
- Afgeleid van het Angelsaksische eallswā
as
as
as
- derde persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van wees
- as
| Naar frequentie | zeldzaam |
|---|
as
- gebiedende wijs van ase
- as
[A+B]: as
- gebiedende wijs van ase
as
- Afgeleid van het Proto-Germaanse *ansuz
as
- as
as
- dat
- «Ich bin arrig dankbaar as mei gleene neie Dochder aa gsund iss un ich bede as sie so bleibt!»
- Ik ben erg dankbaar dat mijn nieuwe dochtertje gezond is en ik bid dat dat zo blijft.
- «Ich bin arrig dankbaar as mei gleene neie Dochder aa gsund iss un ich bede as sie so bleibt!»
- zoals
- «As viel vun eich schunn wisse, der Dr. Martin Luther King hot versucht unsre Gsellschaft zu refermiere.»
- Zoals vele van jullie al weten, heeft Dr. Martin Luther King geprobeerd onze samenleving te hervormen.
- «As viel vun eich schunn wisse, der Dr. Martin Luther King hot versucht unsre Gsellschaft zu refermiere.»
- as
as
- aas; speelkaart die met A aangeduid wordt; vaak hoogste in het spel
- (militair) aas, vliegende aas; een in oorlogstijd succesvolle jachtvlieger
- (numismatiek) as; een Romeinse munteenheid
- (muziek) as; een met een halve toon verlaagde toon "a"
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
- as
as v
- het meervoud van a
as
- as
| enkelvoud | meervoud |
|---|---|
| as | ases |
as m
- as in: Diccionario de la lengua española, 23e druk, op website: Real academia española
- IPA: /as/
- as
- Leenwoord uit het Latijn, waarvan ook het woord eso is afgeleid
- (numismatiek) as; een Romeinse munteenheid
- (natuurkunde)(eenheid) as; een Romeinse eenheid van massa
| enkelvoud | meervoud | |
|---|---|---|
| nominatief | as | asy |
| genitief | asu | asů |
| datief | asu | asům |
| accusatief | as | asy |
| vocatief | ase | asy |
| locatief | asu | asech |
| instrumentalis | asem | asy |
- Internetová jazyková příručka - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
- Příruční slovník jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
- (mythologie) Aas; een tot de Asen behorende Germaanse god
| enkelvoud | meervoud | ||
|---|---|---|---|
| nominatief | as | asové | |
| genitief | asa | asů | |
| datief | korte vorm | asu | asům |
| lange vorm | asovi | ||
| accusatief | asa | asy | |
| vocatief | ase | asové | |
| locatief | korte vorm | asu | asech |
| lange vorm | asovi | ||
| instrumentalis | asem | asy | |
as o
| enkelvoud | meervoud | |
|---|---|---|
| nominatief | as | as |
| genitief | as | as |
| datief | as | as |
| accusatief | as | as |
| vocatief | as | as |
| locatief | as | as |
| instrumentalis | as | as |
as
- Internetová jazyková příručka - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
- Příruční slovník jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
as
as
as
as