Taalgids Deens

Het Deens (dansk) is een Noord-Germaanse taal met ongeveer 5,5 miljoen sprekers. Het is de taal van vrijwel alle Denen en de enige officiële taal van Denemarken. In de Deense gebiedsdelen de Faeröer en Groenland is het slechts de taal van een kleine groep, die echter wel, naast de volkstaal, officiële status geniet. Het Deens dat op de Faeröer gesproken wordt, wordt ook wel Gøtudanskt ("Straatdeens") genoemd. Ook in het Duitse Sleeswijk-Holstein woont een aanzienlijke Deense minderheid; daar heeft de taal een officiële status (als minderheidstaal).

Grammatica

Alfabet

Het Deens wordt geschreven met het Latijnse alfabet, waaraan na de Z drie tekens zijn toegevoegd: Æ, Ø en Å. Deze worden als aparte letters gezien. De letters Q, W, X en Z worden nauwelijks gebruikt. Deze letters komen in de regel alleen voor in leenwoorden, zoals het woordje "Weekend" en "Sex".

Uitspraak

Klinkers

Medeklinkers

Woordenboek

Basiswoorden

Gebruikelijke uitdrukkingen

OPEN: Åben
GESLOTEN: Lukket
INGANG: Indgang
UITGANG: Udgang
DUWEN: Skub
TREKKEN: Traek
WC: Toilet / WC
HEREN, MANNEN: Herrer, Mand
DAMES, VROUWEN: Damer, Kvinder
VERBODEN: Forbudt

Goeiedag. (formeel): Goddag . (Goedee )
Hallo. (informeel): Hej (Haai)
Hoe gaat het?: Hvordan går det? (Vordan gor die?)
Goed, dank u.: Godt, tak (Got, tak).
Hoe heet u?: Hvad hedder du? (Wèh hell'ah doe?)
Ik heet ______.: Jeg hedder ______ (Jaai hell'ah...).
Aangenaam kennis te maken.: Det var rart at møde dig (Di vaar raat it meul' e daai).
Alstublieft.: Vær så venlig (Vèr so wenlie).
Dank u wel.: Tak (Taak).
Graag gedaan.: Selv tak (Sel taak).
Ja.: Ja (Jeh).
Nee.: Nej (Naai).
Excuseer.: Undskyld (ontskuuld)
Het spijt me.: (Det må du) undskyld(e) (Di moo doe ontskuuld).
Tot ziens.: Farvel (fawel)/ Vi ses ("Wie sies.")
Dag (informeel): Hej hej (haai haai).
Ik spreek geen Deens.: Jeg taler ikke dansk (Jij teeler ik densk).
Spreekt u Nederlands?: Taler du hollandsk? (Teeler doe Hollansk?)
Spreekt hier iemand Nederlands?: Er der nogen her, der taler hollandsk? (Er deh noon hier, deh teeler Hollansk?)
Help!: Hjælp! (Jelp)
Goeiemorgen.: Godmorgen (Go mor(û)n).
Goedenavond.: Godaften (Go af(û)n).
Welterusten.: Godnat (Go nat).
Ik begrijp het niet.: Det forstår jeg ikke. (Di verstâ jaai ike).
Waar is de wc?: Hvor er toilettet? (Wò er tooiletteh?)

Bij problemen

Laat me met rust.: . ( )
Raak me niet aan!: ! ( !)
Ik bel de politie.: . ( )
Politie!: ! ( )
Stop! Dief!: ! ! ( )
Ik heb uw hulp nodig.: . ( )
Het is een noodgeval.: . ( )
Ik ben verdwaald.: . ( )
Ik ben mijn tas kwijt.: . ( )
Ik ben mijn portemonnee kwijt.: . ( )
Ik ben ziek.: . ( )
Ik ben gewond.: . ( )
Ik heb een dokter nodig.: . ( )
Mag ik uw telefoon gebruiken?: ? ( )

Cijfers

1: Et/en (it/in )
2: To ( to)
3: Tre (tre )
4: Fire ( fiâ )
5: Fem (fem )
6: Seks (seks )
7: Syv (suuw )
8: Otte (âte)
9: Ni ( nie )
10: Ti (tie )
11: Elve (elwûh )
12: Tolv (tâl)
13: Tretten (trattûn)
14: Fjorten (fjoâtûn)
15: Femten (femtûn)
16: Seksten (!saistûn!)
17: Sytten (suttûn)
18: Atten (ettûn)
19: Nitten (nittûn)
20: Tyve (tuwûh)
21: Enogtyve ( )
22: Toogtyve ( )
23: Treogtyve ( )
30: Tredive ( )
40: ( )
50: Halvtreds ( )
60: Treds ( )
70: Halvfjerds ( )
80: Firs ( )
90: Halvfems ( )
100: Hundrede ( )
200: Tohundrede ( )
300: Trehundrede ( )
1000: Tusind ( )
2000: Totusind ( )
1.000.000: En million ( )
1.000.000.000: En milliard ( )
1.000.000.000,000: En billion ( )
nummer _____ (trein, bus, enz.): nummer ____ ( )
half: halv ( )
minder: mindre ( )
meer: mere ( )

Tijd

nu: nu ( )
later: senere ( )
voor: før ( )
ochtend: morgen ( )
middag: middag ( )
avond: aften ( )
nacht: nat ( )

Klok

Eén uur 's ochtends: klokken et om morgenen ( )
Twee uur 's ochtends: klokken to om morgenen ( )
Twaalf uur 's middags: klokken tolv om eftermiddagen (
Eén uur 's middags: klokken et om eftermiddagen ( )
Twee uur 's middags: klokken to om eftermiddagen ( )
Twaalf uur 's nachts: midnat / klokken tolv om natten ( )

Duur

_____ minu(u)te(n): ( )
_____ u(u)r(en): ( )
_____ dag(en): ( )
_____ we(e)k(en): ( )
_____ maand(en): ( )
_____ ja(a)r(en): ( )

Dagen

vandaag: i dag ( )
gisteren: i går ( )
morgen: i morgen ( )
deze week: denne uge ( )
vorige week: sidste uge ( )
volgende week: naeste uge ( )
maandag: mandag ( )
dinsdag: tirsdag ( )
woensdag: onsdag ( )
donderdag: torsdag ( )
vrijdag: fredag ( )
zaterdag: lørdag ( )
zondag: søndag ( )

Maanden

januari: januar ( )
februari: februar ( )
maart: marts ( )
april: april ( )
mei: maj ( )
juni: juni ( )
juli: juli ( )
augustus: august ( )
september: september ( )
oktober: oktober ( )
november: november ( )
december: december ( )

Kleuren

zwart: sort ( )
wit: hvid ( )
grijs: grå ( )
rood: rød ( )
blauw: blå ( )
geel: gul ( )
groen: grøn ( )
oranje: orange ( )
paars: lilla ( )
bruin: brun ( )

Vervoer

Trein en bus

Hoeveel kost een kaartje naar _____?: Hvor meget koster en billet til ? ( )
Een kaartje naar _____, alstublieft.: En billet til ______, tak . ( )
Waar gaat deze trein/bus naartoe?: Hvor kører dette tog/denne bus til ? ( )
Waar is de trein/bus naar _____?: ? ( )
Stopt deze trein/bus in _____?: Stopper dette tog/denne bus i _______ ? ( )
Wanneer vertrekt de trein/bus naar_____ ?: Hvornår kører toget/bussen til _________ ? ( )
Wanneer komt de trein/bus aan in _____?: Hvornår ankommer toget/bussen til _______ ? ( )

Richtingen

Hoe kom ik in _____ ?: Hvordan kommer jeg til _______ ? ( )
...het station?: ... stationen? ( )
...de bushalte?: ... busstoppestedet? ( )
...de luchthaven?: ... lufthavnen? ( )
...het stadscentrum?: ... centrum? ( )
...de jeugdherberg?: ... vandrehjemmet? ( )
...het _____ hotel?: ... _____ hotellet? ( )
...het Nederlands/Belgisch/Surinaams consulaat?: ... Hollandske/Belgiske/Surinamiske konsulat ? ( )
Waar zijn er veel...: Hvor er der mange ...? ( )
...hotels?: ... hoteller? ( )
...restaurants?: ... restauranter? ( )
...cafés?: ... caféer? ( )
...bezienswaardigheden?: ... sevaerdigheder? ( )
Kunt u het op de kaart aanduiden?: ka de vise dette på kortet ? ( )
straat: gade/vej ( )
Links afslaan.: drej til venstre. ( )
Rechts afslaan.: drej til højre. ( )
links: venstre ( )
rechts: højre ( )
rechtdoor: ligeud ( )
richting de _____: i retning mod ____ ( )
voorbij de _____: forbi _____ ( )
voor de _____: før _____ ( )
Let op de/het _____.: Se på_____. ( )
kruispunt: krydset ( )
noord: nord ( )
zuid: syd ( )
oost: øst ( )
west: vest ( )
bergop: opad bakken ( )
bergaf: nedad bakken ( )

Taxi

Taxi!: ! ( )
Breng me naar _____, alstublieft.: . ( )
Hoeveel kost het om naar _____ te rijden?: ? ( )
Breng me daarheen, alstublieft.: . ( )

Slapen

Heeft u nog kamers beschikbaar?: ? ( )
Hoeveel kost een kamer voor één persoon/twee personen?: ? ( )
Beschikt de kamer over...: ( )
...lakens?: ? ( )
...een WC?: ? ( )
...een badkamer?: ? ( )
...een telefoon?: ? ( )
...een televisie?: ? ( )
Mag ik de kamer eerst even zien?: ? ( )
Heeft u niets rustiger?: ? ( )
...groter?: ? ( )
...schoner?: ? ( )
...goedkoper?: ? ( )
Oké, ik neem het.: . ( )
Ik blijf _____ nacht(en).: . ( )
Kunt u mij een ander hotel aanbevelen?: ? ( )
Heeft u een kluis? (voor waardevolle bezittingen): ? ( )
...kluisjes? (voor kleding): ? ( )
Is het ontbijt/avondeten inbegrepen?: ? ( )
Hoe laat is het ontbijt/avondeten?: ? ( )
Wilt u mijn kamer schoonmaken?: ? ( )
Kunt u me wakker maken om _____ uur?: ? ( )
Ik wil uitchecken.: . ( )

Geld

Kan ik met Amerikaanse dollars betalen?: Kan jeg betale med Amerikanske dollars? ( )
Kan ik met Britse ponden betalen?: Kan jeg betale met brittiske pund? ( )
Kan ik met euro's betalen?: Kan jeg betale med euro? ( )
Kan ik met een credit card betalen?: Kan jeg betale med kort? ( )
Kunt u geld voor me wisselen?: Kan du veksle penge? ( )
Waar kan ik geld wisselen?: Kan jeg veksle penge? ( )
Kan ik hier traveler's cheques inwisselen?: Kan jeg indløse rejsecheck her? ( )
Waar kan ik traveler's cheques inwisselen?: Hvor kan jeg indløse rejsecheck henne? ( )
Wat is de wisselkoers?: Hvad er vekselkursen ? ( )
Waar is er een geldautomaat?: Hvor er der en pengeautomat? ( )

Eten

Een tafel voor één persoon/twee personen, alstublieft.: . ( )
Mag ik de menukaart even zien?: . ( )
Mag ik een kijkje nemen in de keuken?: . ( )
Is er een specialiteit van het huis?: ? ( )
Is er een streekgerecht?: ? ( )
Ik ben vegetariër.: . ( )
Ik eet geen varkensvlees.: . ( )
Ik eet geen rundvlees.: . ( )
Ik eet alleen koosjer.: . ( )
Kunt u dat met minder olie/boter/vet maken, alstublieft?: ? ( )
vast menu: ( )
à la carte: ( )
ontbijt: ( )
lunch: ( )
afternoontea (maaltijd): ( )
avondeten: ( )
Ik wil graag _____.: . ( )
Ik wil graag een gerecht met _____.: ( )
kip: ( )
rundsvlees: ( )
vis: ( )
ham: ( )
worst: ( )
kaas: ( )
eieren: ( )
salade: ( )
(verse) groenten: ( )
(vers) fruit: ( )
brood: ( )
geroosterd brood: ( )
noedels: ( )
rijst: ( )
bonen: ( )
Mag ik een glas _____?: ? ( )
Mag ik een kopje _____?: ? ( )
Mag ik een fles _____?: ? ( )
koffie: ( )
thee: ( )
sap: ( )
koolzuurhoudend water: ( )
mineraalwater: ( )
bier: ( )
rode/witte wijn: ( )
Mag ik wat _____?: ? ( )
zout: ( )
zwarte peper: ( )
boter: ( )
Ober!: ! ( )
Ik ben klaar.: . ( )
Het was heerlijk.: . ( )
Kunt u de borden afruimen?: ? ( )
De rekening, alstublieft.: . ( )

Uitgaan

Serveert u alcohol?: ? ( )
Is er bediening aan tafel?: ? ( )
Een biertje/twee biertjes, alstublieft.: . ( )
Een glas rode/witte wijn, alstublieft.: . ( )
Een vaasje, alstublieft: . ( )
Een fles, alstublieft.: . ( )
_____ (sterke drank) met _____ (toegevoegde drank), alstublieft.: . ( )
whisky: ( )
wodka: ( )
rum: ( )
water: ( )
sodawater: ( )
tonic: ( )
sinaasappelsap: ( )
cola: ( )
Heeft u bittergarnituur?: ? ( )
Nog eentje, alstublieft.: . ( )
Nog een rondje, alstublieft.: . ( )
Wanneer gaat u dicht?: ? ( )
Proost!: ! ( )

Winkelen

Heeft u dit in mijn maat?: ? ( )
Hoeveel kost dat?: ? ( )
Dat is te duur.: . ( )
Wilt u het voor _____verkopen?: ? ( )
duur: ( )
goedkoop: ( )
Dat kan ik mij niet veroorloven.: . ( )
Ik wil het niet.: . ( )
U bedriegt me.: . ( )
Ik ben niet geïnteresseerd.: . ( )
Oké, ik neem het.: . ( )
Mag ik een tasje?: ? ( )
Bezorgt u (overzee)?: ( )
Ik wil graag...: . ( )
...tandpasta.: . ( )
...een tandenborstel.: . ( )
...tampons.: . ( )
...zeep.: . ( )
...shampoo.: . ( )
...een pijnstiller.: . ( )
...een middel tegen verkoudheid.: ( )
...maagtabletten.: ... ( )
...scheermesjes: . ( )
...een paraplu.: . ( )
...zonnebrandcrème.: . ( )
...een ansichtkaart.: . ( )
...postzegels.: . ( )
...batterijen.: . ( )
...schrijfpapier.: . ( )
...een pen.: . ( )
...Nederlandstalige boeken.: . ( )
...Nederlandstalige tijdschriften.: . ( )
...een Nederlandstalige krant.: . ( )
...een Nederlands-Deens woordenboek.: . ( )

Rijden

Ik wil een auto huren.: . ( )
Kan ik het laten verzekeren?: ? ( )
stop: ( )
éénrichtingsstraat: ( )
voorrang verlenen: ( )
parkeerverbod: ( )
snelheidslimiet: ( )
tankstation: ( )
benzine: ( )
diesel: ( )

Autoriteiten

Ik heb niets verkeerds gedaan.: . ( )
Het was een misverstand.: . ( )
Waar brengt u me naartoe?: ? ( )
Ben ik gearresteerd?: ? ( )
Ik ben Nederlands/Belgisch/Surinaams staatsburger.: ( )
Ik wil praten met de Nederlandse/Belgische/Surinaamse ambassade/consulaat.: ( )
Ik wil met een advocaat spreken.: ( )
Kan ik niet gewoon nu een boete betalen?: ( )

Dit artikel is nog geheel in opbouw. Het bevat een sjabloon, maar nog niet genoeg informatie om bruikbaar te zijn voor een reiziger. Duik erin en breid het uit!