Barnard 68

absorptienevel in sterrenbeeld Slangendrager

Barnard 68 is een moleculaire wolk, donkere absorptienevel of Bokglobule, richting het zuidelijke sterrenbeeld Slangendrager en ruim binnen het melkwegstelsel op een afstand van ongeveer 500 lichtjaar, zo dichtbij dat er geen enkele ster tussen hem en de zon te zien is. De Amerikaanse astronoom Edward Emerson Barnard voegde deze nevel in 1919 toe aan zijn catalogus van donkere nevels. Zijn catalogus werd in 1927 gepubliceerd en omvatte toen zo'n 350 objecten. Vanwege de ondoorzichtigheid is het interieur van Barnard 68 extreem koud, met een temperatuur van ongeveer 16 K (-257 ° C / -431 ° F). Zijn massa is ongeveer twee keer zo groot als die van de zon en meet ongeveer een half lichtjaar in doorsnede. 

Barnard 68
Barnard 68 in zichtbaar licht (440 en 577 nm) en nabij infrarood (768 nm). Het gebied aan de hemel is 6,83'x6,83'.
Barnard 68 in zichtbaar licht (440 en 577 nm) en nabij infrarood (768 nm). Het gebied aan de hemel is 6,83'x6,83'.
Sterrenbeeld Slangendrager
Type Absorptienevel
Rechte klimming 17u 22m 38,2s
Declinatie
(Epoche 2000)
−23° 49′ 34″
Afstand 500 lichtjaar
LDN 57, CB88 82
Portaal  Portaalicoon   Astronomie

Kenmerken

bewerken

Ondanks dat ze vrijwel ondoorzichtig zijn bij golflengten van zichtbaar licht, heeft het gebruik van de Very Large Telescope de aanwezigheid onthuld van ongeveer 3.700 geblokkeerde sterren in de Melkweg op de achtergrond, waarvan er ongeveer 1.000 alleen zichtbaar zijn op infrarode golflengten. Zorgvuldige metingen van de mate van verduistering resulteerden in een fijn bemonsterde en nauwkeurige kartering van de stofverdeling in de wolk. Waarnemingen verkregen met Herschel Space Observatory waren in staat om de verdeling van de stofcomponent en zijn temperatuur nog meer te beperken. 

Het hebben van een donkere wolk in de zonneomgeving vergemakkelijkt de observatie en meting aanzienlijk. Als de stabiliteit van stofwolken niet wordt verstoord door externe krachten, is de stabiliteit van stofwolken een fijn evenwicht tussen de uitwendige druk veroorzaakt door de hitte of druk van de inhoud van de wolk, en de inwendige zwaartekracht die door dezelfde deeltjes wordt gegenereerd. Dit zorgt ervoor dat de wolk wiebelt of oscilleert op een manier die veel lijkt op die van een grote zeepbel of een met water gevulde ballon die heen en weer beweegt. 

Om de wolk een ster te laten worden, moet de zwaartekracht lang genoeg de overhand krijgen om de wolk te laten instorten en een temperatuur en dichtheid te bereiken waar fusie kan worden volgehouden. Wanneer dit gebeurt, signaleert de veel kleinere omvang van de steromhulling een nieuw evenwicht tussen sterk toegenomen zwaartekracht en stralingsdruk.  De massa van de wolk is ongeveer twee keer zo groot als die van de zon en meet ongeveer een half lichtjaar in doorsnede. De goed gedefinieerde randen van Barnard 68 en andere kenmerken laten zien dat het op het punt staat om door de zwaartekracht in te storten, gevolgd door het ontstaan van een ster binnen de komende 200.000 jaar. 

De wolk wordt vaak verward met het Gat van Boötes, hoewel de twee niets gemeen hebben, maar afbeeldingen van Barnard 68 worden vaak gebruikt om artikelen over het Gat van Boötes te illustreren.[1][2][3][4][5]

bewerken
  • (en) Barnard 68 in SIMBAD
Zie de categorie Barnard 68 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.