Jump to content

इलियाद

विकिपिडिया नं
एकिलिज व प्याट्रोक्लस

इलियाद (प्राचीन युनान भाय्: Ἰλιάς) प्राचीन ग्रीसया नांजाःगु ग्रन्थ ख। थ्व हलिंया दकलय् प्रसिद्ध ग्रन्थय् छगू ख। परम्परागत कथन कथं थ्व महाकाव्यया च्वमि होमर ख। त्रोजन हताःया इलय् आधारित थ्व ग्रन्थय् ग्रीकसेनाया त्रोयनगरय् आक्रमणया बाखँ कनातःगु दु। पाश्चात्य विचारधारा, दर्शन, साहित्य व समाजय् थ्व ग्रन्थया प्रभाव खनेदु।

इलियादया बाखँं

[सम्पादन]

इलियाद थ्व पंक्तिं न्ह्यथनि:

μῆνιν ἄειδε θεὰ Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος


οὐλομένην, ἣ μυρί' Ἀχαιοῖς ἄλγε' ἔθηκεν,

इलियाडया दक्लय् न्हापायागु खँग्वः μῆνιν (तं) ख।

प्रदर्शनी (सफू १-४)

[सम्पादन]

म्यूजयात आह्वान (द्यःल्हाना) यासें बाखं न्ह्याइ। थ्व घटनात ट्रोजन युद्धया अन्तपाखे मिडिया रेसय् शुरु जुइ, ट्रोजन व घेराबन्दीइ लानाच्वंपिं अकिएन(Achaeans)तेगु दथुइ ल्वापु जुल। अकिएन सेनाय् यक्व थी-थी ग्रीक राज्यया सेना दइ, गुकिया नेतृत्व थःथःगु जुजु वा राजकुमारतेसं यानातःगु जुइ। माइसिनेया जुजु अगामेननं थ्व संयुक्त सेनाया नेतृत्त्व याइ।

अपोलो द्यःया पुजारी क्राइसेसं (Chryses) अगामेननं कैद यानातःगु थः म्ह्याय् क्राइसेइस(Chryseis)यात लित हयेगु निंतिं अकियायात धनसम्पत्ति बी। आकियाया अप्व जुजुत थ्व प्रस्तावया पक्षय् दुसां अगामेननं अस्वीकार याइ। क्राइसेसं अपोलोया ग्वहालिया निंतिं प्रार्थना याइ, अले अपोलों अकिएन सेनायात दुःख बीत प्लेग छ्वइ। प्लेगया न्यान्हु धुंका मायर्मिडन सेनाया नायः व अरिस्टोस अकाइअन aristos achaion (अर्थ "ग्रीकतेगु दकलय् बांलाःम्ह") अकिलिजं थ्व समस्यायात ज्यंकेगु निंतिं छगू सभा सःती। दबावय् लानाः अगामेननं क्राइसेइसयात थः अबुयाथाय् लित बीत सहमत जुइ तर अकिलिजया दास ब्रिसेइस(Briseis)यात क्षतिपूर्तिया रुपय् कायेगु निर्णय याइ। युद्धय् भेट हिलेगु सम्माननाप स्वापू दूगुलिं अगामेननया निर्णयं मुनाच्वंगु अकियान सेनाया न्ह्यःने अकिलिजया अपमान जुइ। अकिलिजं क्रोधित जुयाः घोषणा याइ कि व व वया मनूत आः अगामेननया निंतिं ल्वाइमखु। ओडिसियसं क्राइसेइसयात वया अबुयाथाय् लित बी, गुकिं यानाः अपोलोयात प्लेग अन्त्य जुइ।

थ्व हे झ्वलय् अगामेननया सन्देशवाहकतसें ब्रिसेइसयात यंकि। अकिलिज तसकं खिन्न जुइ व थः मां थेटिस (छम्ह चिधंम्ह देवी व समुद्री अप्सरा)यात प्रार्थना याइ। अकिलिजं थः मांयात जिउस(द्यःतेगु जुजु) यासे इनाप यायेत धाइ कि अकिएनतेगु जहाज च्याइगु खतरा मवःतले ट्रोजनतेसं अकियनतेत बुकाः तयेमा। अले जक अगामेननं अकिएनतय्त अकिलिज गुलि माः धकाः थुइ व अकिलिजयागु सम्मान पुनःस्थापना याइ। थेटिसं धाःथें यात, अले जिउस सहमत जुल। जिउसं अनंलि अगामेननयात छगू म्हगस छ्वइ, गुकिं वयात ट्रोइयात आक्रमण यायेत आग्रह याइ। अगामेननं थ्व म्हगसयात ध्यानय् तइ तर न्हापां अकियान सेनायात छेँय् हुँ धकाः मनोबल परीक्षण यायेगु निर्णय याइ। तर हताःया गुंदँ लिपा सैनिकतय्गु मनोबल तसकं म्हो जुयाच्वनि। अगामेननया योजनाया प्रतिकूल लिच्वः लाइ व सेना लिहां वनेत तयार जुइ। देवी एथेनापाखें प्रेरित ओडिसियसया हस्तक्षेपं जक सेनात लिहां मवनेत तयार जुइ। ओडिसियसं अगामेननया युद्ध ल्वायेगु बारे असन्तुष्टि प्वंकीम्ह सामान्य सैनिक थेरसिटयात सामना याइ व बुकी।

आकिएनत सेना ट्रोजन ख्यलय् तैनाथ जुइ। जब अकियन परिचालनया समाचार जुजु प्रियामया थाय् थ्यनी, ट्रोजनतसें ख्यलय् छगू सोर्टी(Sortie)इ प्रतिक्रिया बी। निगु सेनात आमनेसामने वइ, तर इपिं ल्वाये न्ह्यः पेरिसं मेनेलसलिसे द्वन्द्व यानाः युद्ध क्वचायेकेगु प्रस्ताव तइ। थ्व प्रस्ताव पेरिसया दाजु (व ट्रोइया हिरो) हेक्टरं आग्रह यागु जुइ। थन मुक्कं युद्धया प्रारम्भिक कारण व्याख्या यानातःगु दु : मेनेलसया कलाः व हलिंया दकलय् बांलाःम्ह मिसा हेलेनयात कि प्रलोभन बाय् जबरजस्ती पेरिसं स्पार्टाय् च्वंगु मेनेलसया छेँपाखें यंकूगु खः। मेनेलस व पेरिस द्वन्द्व यायेत सहमत जुइ व हेलनं त्याःम्हलिसे इहिपाः यायेत तयाइ जुइ। तर पेरिसयात मेनेलसं पराजित यायेधुंका देवी एफ्रोडाइटीं पेरिसयात उद्धार याइ व मेनेलसं वयात स्याये न्ह्यः पेरिसयात हेलेनलिसे द्यनेत यंकी।

द्यःतसें थन युद्ध क्वचायेमाः कि म्वाः धकाः विमर्श याइ, तर हेरां जिउसयात ट्रायया पूर्ण विनाश बिले तक पियाच्वनेया निंतिं मानेयाकी। एथेनां ट्रोजन धनुर्धारी पान्दरस (Pandarus)यात मेनेलसयात बाणं कयेकेत प्रेरित याइ। मेनेलस घाःपाः जुइ, अले युद्धविराम त्वाःदनि। ल्वापु न्ह्यथनि, अले यक्व ट्रोजनतेत स्याइ।

ग्रीक व ट्रोजन हिरोतेगु द्वन्द्व (सफू ५–७)

[सम्पादन]

थन "हिरो" धाःगु प्राचीन ग्रीसया वीरतेगु पद ख व संकिपाया नायक मखु।

थ्व ल्वापुइ डायोमिडिजं पान्दरस नापं यक्व ट्रोजनतेत स्याइ व एनियास (Aeneas)यात बुकी। एनियासयात स्याये न्ह्यः हे देवी एफ्रोडाइटीं वयात उद्धार याइ, तर डायोमिडिसं वयात आक्रमण याइ व देवीया ल्हातय् घाःपाः जुइ। अपोलो द्यं डायोमिडिजयात द्यःनाप मल्वायेत सचेत याइ, गुकियात डायोमिडिसं वास्ता याइ मखु। अपोलों डायोमेड्सयात बुकेत एरिज (Ares)यात छ्वइ। हेक्टर नापं यक्व हिरो व कमाण्डरत दुथ्याइ व प्रत्येक पक्षयात समर्थन याइपिं द्यःतेसं युद्धयात प्रभावित यायेगु कुतः याइ। एथेनाया हिम्मतं डायोमिडिसं एरिजयात घाःपाः याइ व वयात ल्वापूं पिने लाकी।

हेक्टरं ट्रोजनतेत मुंकी अले छगू लं पनाबी। डायोमिडिज व ट्रोजन ग्लाउकसं (Glaucus) द्वन्द्व धुंका साझा भूमि लुइकि व असमान उपहार आदानप्रदान याइ धाःसा ग्लाउकसं डायोमेड्सयात बेलेरोफोन(Bellerophon)या बाखं कनी। हेक्टर नगरय् दुहां वइ, प्रार्थना व बलिदानया निंतिं आग्रह याइ, पेरिसयात ल्वायेत प्रेरित याइ, अले नगरया पःखालय् थः कलाः एन्ड्रोमाकी(Andromache) व काय् एस्ट्यानाक्स (Astyanax)याके बिदा कासें हानं हःतालय् दुथ्याइ । हेक्टरं एजाक्स(Ajax)लिसे द्वन्द्व याइ, तर बहनी जुइवं ल्वापुइ पंगः वइ, अले निगुलिं पक्ष लिहां वनि। हेलेनयात लित बीगु खँय् ट्रोजनतय् दथुइ ल्वापु जुइ। पेरिसं थम्हं काःगु खजाना लित बीगु व क्षतिपूर्तिया रुपय् थप धन बीगु प्रस्ताव तइ, तर हेलेनयात लित बि मखु धाइ, अले उगु प्रस्तावयात अस्वीकार जुइ। सीपिन्त च्याकेत निन्हुयंकं युद्धविराम यायेगु सहमति जूगु दु। अकिएनतयेसं थःगु शिविर व जहाजयात रक्षाया निंतिं पःखाः दयेकि व गाः खनि।

मू पात्र

[सम्पादन]

एकियन खल:(प्राचीन युनानी:Αχαιοί युनानी खल:)

[सम्पादन]

ट्रोइ खल:

[सम्पादन]

मिसा पात्र

[सम्पादन]

पिनेयागु स्वापुदुगु पौ

[सम्पादन]