Inge Lehmann
Inge Lehmann (* 13. Mai 1888 in Osterbro, Däänmark, † 21. Februar 1993) weer en däänsche Eerdphysikerin un bedüdend Seismologin.
Boren un opwossen is Inge Lehmann in de Nöög von Kopenhagen. In Kopenhagen hett se denn Mathematik studeert. Üm 1920 is se Assistentin worrn bi den Geodäten – dat sünd de Lüüd, wokeen de Eer vermeten dot – Prof. Nörlund. De Professor geev ehr den Opdrag, seismologische Oppassstationen intorichten. 1928 hett Lehmann ehr Examen in Geodäsie maakt.
1936 hett Inge Lehmann ehr gröttste Opdecken maakt, as se ut Seismogramme afleiden künn, dat in den Eerdkarn en seismische Grenzflachen – wat bedüüdt, dat sik slagordig dat Material ännert un deswegen de Erdbevenbülgen ünerscheedlich gau wieterlopt – vörkummt. Dormit hett Inge Lehmann opdeckt, dat de Eer nicht blots en fasten Karn hett, man ok noch vun en fletigen Karn ümgeven is un hett en groten Bidrag to’n Verstahn vun den Eerdopbo brocht.
Na ehr Pensioneeren 1953 hett Lehmann mit de amerikaanschen Eerdwetenschopplers Maurice Ewing un Frank Press tosamenarbeit un den Opbo vun de Eerdköst un den Eerdmantel ünnersocht. Dorbi hett se noch en seismische Diskontinuität, de sik in Middel in een Deep twüschen 190 un 250 km befinnt. Disse is denn na ehr nöömt worrn un warrt ünner Fachlüüd as Lehmann-Diskontinuität betekend.
Inge Lehmann weer 104 Johr as se 1993 doodbleven is.
Utteken
[ännern | Bornkood ännern]Inge Lehmann tellt to de bedüdensten Seismologen in de Historie. För ehr Wark is se veelfach ehrt un uttekend worrn. Se hett ünner anneren kregen:
- 1938 – den Tagea Brandt Award
- 1960 – den Harry Oscar Wood Award
- 1964 – de Emil-Wiechert-Medaille
- 1965 – de Goldmedaille von de königlich däänschen Akademie för Wetenschoppen und Schriften
- 1967 – den Tagea Brandt Award
- 1971 – de William Bowie Medal
- 1977 – de Medaille von de Seismological Society of America
Wieter is se meehrfach Ehrendokter un bannig faaken Ehrenmitglied worrn.
Siet 1997 gifft dat von de American Geophysical Union (AGU) de na Lehmann nöömte Inge Lehmann Medal.
To ehr Ehren is ok de Asteroid (5632) Ingelehmann nöömt worrn.