Gerusia
De Gerusia (Ooldgreeksche Sprake: γερουσία) weer in dat Ole Grekenland de allgemeene Naam för den Raad vun de Olen (< γέροντες, ± Senat), de in de Tied vun de Königen as Raatgevers an de Königen ehre Siet stünnen. Ok noch later, in de klassische Tied geev dat en Reeg vun oligarchische Stadtstaaten, wo de Gerusia en Institutschoon vun de Regeern ween is. So'n Poleis weern u.an. Sparta, Argos, Elis un Korinth. De Liddmaten weert geronten nömmt. Dor kümmt ok dat Woort Gerontokratie vun her.
De Gerusia vun Sparta
[ännern | Bornkood ännern]De meist bekannte Gerusia is de Gerusia vun Sparta. Dor speel se bit in dat 3. Johrhunnert v. Chr. hen en grote Rull in den Staat. In Sparta höörn to de Gerusia (in den doorschen Dialekt vun Lakonien: γερωχία - Gerochia) de twee Königen vun Sparta un 28 ole Mannslüde vun mehr as 60 Johr. Se sünd vun de Börgers in de Apella up Levenstied wählt wurrn. De Gerusia stunn bi de Regeern vun den Staat an de Siet vun de Königen un de Ephoren. Sünnerlich dröff se Vörslääg för Gesetten (ῥήτραι / Rhètrai) inbringen un, tohopen mit de Königen un de Ephoren, ok Recht spreken.
De Liddmaten vun de Gerusia mössen sik för numms verantwoorden. Man in de Praxis harrn se so sünnerlich veel nu ok wedder nich to bestellen. So dröffen se ok nich de Apella tohopenropen.
An un for sik weer dat mööglich, dat jedeen Börger vun Sparta vin dat Öller vun mehr as 60 Johren, in düssen Raat wählt weern konn, wenn he in siene Jöögd as Suldat utbillt wurrn weer. Man tomeist sünd de Kannedaten denn doch geern utwählt wurrn ut en vun de olen Patrizierfamilien. So kann een sik dor nich över wunnern, dat de meisten Liddmaten to een vun de beiden Königshüser tohöörn döen, to de Agiaden un de Eurypontiden.
Vun buten bekeken, sünd de Wahlen to de Gerusia demokraatsch aflopen, man dat geev doch Kritikers ut de doren Tieden, de hefft eernsthaftige bedenken harrt, wat de Ehrlichkeit vun düsse Wahlen angeiht. To düsse Kritikers höört ok de Philosoph Aristoteles ut Athen mit to.