Vagina
De Scheed oder Vagina (lat. vāgīna „Hüls“, in’t klassische Latien weer dat Woort noch nich in sien anatoomsch Bedüden bruukt) is en primäär Geslechtsorgan bi Fronslüüd as ok bi Seken vun annere Söögdeerten. De Vagina is schlauchförmig un liggt twüschen den Schedenvörhoff un den Modermund. Ehr Funkschoon is, bi’n Sex den Pint optonehmen. Wiel den Vörgang vun en Geboort deent se butendem as Geboortskanal.
Begreep
ännernDe Beteken Vagina warrt sünners bi de Söögdeerten bruukt, liekers warrt de aver ok anwennt bi de Beschrieven vun vergliekbore Organen bi annere Ornen vun Beester. En Vagina is to’n Bispeel ok in de Anatomie vun Insekten to finnen. Dor liggt se an’t achte Afdeel vun Achterlief un billt en unpoore Struktur, de mit Chitin utkleedt is un bi’t Begatten den Aedeagus vun’t Heken opnimmt. Dat is dat analoge Organ to’n Pint bi de Insekten.
De Scheed un de annern Geslechtsorganen vun Fronslüüd gellt in vele Kulturen as en Tabuthema, över dat een nich snackt. Faken warrt de Fehler maakt, de buteren Geslechtsorganen vun en Fro, also de Puus (Vulva), as de Scheed to beteken. Jüst so verkehrt is ok antonehmen, dat de Vagina bi dat Fronslüüd dat Geslechtsorgan slechthen is.
Anatomie
ännern
De Vagina is’n dehnboren, muskulären Schlauch, de bi Minschen en Läng vun 8 bit 10 cm hett. Bi de oorsprünglichen Söögdeerten as de Kloakendeerten (Monotremata) un de Büdelsögers (Metatheria) is de Vagina poorig anleggt, vun wegen dat de Endafsnitten vun den poorigen Müller-Gang, wo bi’n Embryo de Vagina ut tostannen kummt, bi jem nich versmölt. Bi de Kloakendeerten ennt se bito tosamen mit den Enddarm in en gemeesom Lock, dat as Kloaak betekent warrt.
Op de Siet vun de Beermoder kiekt de Portio vaginalis as’n Tappen in de Scheed rin. Dordör gifft dat en grötter’t achtere (dorsale) un en vördere (ventrale) Schedenutwölven (Fornix vaginae). Bi eenige Söögdeerten as de Swien fehlt en Portio un dormit ok en Schedenutwölven. Bi de Minschen is de Togang to’n Beermoderhals na vörn knickt. Wenn Lüüd, de dorvun keen Ahnung hebbt, versöökt, en Afdrieven to maken, kamt se mit jemehr Redschoppen ut den Grund in de achtere Schedenutwölven un stööt dor dör dat Geweev. Dor kann de Buukfellsack twei gahn, wat to en Peritonitis (Buukfellsweer) föhren kann. Mit dat Ostium vaginae (Schedeningang oder -utgang) münnt de Vagina in den Schedenvörhoff (Vestibulum vaginae).
De achtere Wand (Dorsalwand) vun de Scheed is dör Binngeweev (Septum rectovaginale) mit dat Rektum verbunnen. De gegenöverliggen Wand hangt mit de Blaas un de Harnröhr tosamen.
An’n Övergang vun de Scheed in den Schedenvörhoff is de Vagina vun en lütte Membran deelwies slaten. De warrt as Jumfernhuut (Hymen) betekent. De Membran geiht normalerwies twei, wenn se mechaansch belast warrt, to’n Bispeel bi’n Sport oder even bi sexuell Doon. Aver ok wenn dat Hymen noch heel is, is dor normalerwies en Lock, üm dat dat Blood bi de Menstruatschoon oder ok annere Sekreten aflopen künnt.
De Huut vun de Vagina hett keen Drüsen un is en mehrschichtig, nich verhoornt Plattenepithel. De Opbo un Hööch dorvun is afhangig vun’t Öller un vun’n Hormoontostand. Dat Epithel warrt in’n Verloop vun’n Sexualzyklus jümmer wedder ümboet. De Vörgäng, de dat maakt, warrt vun Östrogenen un Progesteron stüert. To’n Ünnersöken warrt Epithelzellen ahn Pien dör en Afstreek wunnen, de op’n Objektdräger ünner’t Mikroskop bekeken warrt. De Vaginalzytologie dormit kann Utkunft över de aktuelle Zyklusphaas vun de Fro geven. Vundaag warrt de Zyklusphasenbestimmen aver üm Hormonünnersöken utwiet, üm dat de Diagnoos mööglichst afsekert is.
Physiologie
ännernBi den Bislaap nimmt de Vagina den Pint op as ok dat Sperma mit de Spermien, de dor binnen sünd. Bi de Söögdeerten, vör de de Begreep vör allen bruukt warrt, wannert de Spermien laterhen wieter dör de Scheed un dör den Beermoderhals (Cervix uteri) in de Beermoder (Uterus) un wieter bit in de Eileiders. Bi de Primaten deent de Vagina ok as Affluss för de Menstruatschoonsblöden un warrt bi de Geboort to’n Geboortskanal för dat neeboren Kind.
De Schedenwand bargt gladde Muskulatur, butendem warrt de Vagina vun dweerstriepte Muskulatur ümgeven. De Musculus pubococcygeus – wat en Deel vun den Musculus levator ani is – is en Muskel vun’n Beckenbodden. De Muskeln vun de beiden Sieten (Levatorschenkels) ümfaat de Scheed as’n Sling. Dordör warrt dat mööglich, dat een dat willkürliche Drangmaken vun de Scheed öven kann. Dat Tosamentrecken vun disse Muskeln lett sik vun de Vagina ut föhlen.
Bi sexuelle Erregung warrt de Vagina dör waterige Transsudatschoon ut dat Epithel fuchtig. Dat warrt ok as Lubrikatschoon betekent. In den Schedenvörhoff münnt de Bartholinschen Drüsen, de bi sexuell Erregung ok en sliemhollig Sekret afgeevt, dat em fuchtig maakt. De Schedenfletigkeit is ünner Inwirken vun dat Sexualhormon Östrogen un en sünnere Schedenflora suer mit en pH-Weert twüschen 4 un 4,5. Dat schall gegen opstiegen Infekschonen dör den Genitaltrakt schulen. Wenn dit Vaginalmiliö stöört warrt, warrt de Anfalligkeit gegen Infekschonen un mechaansch Reizen grötter un dat kann to en Schedensweer (Kolpitis) kamen in Verbinnen mit Utfluss (Fluor vaginalis). Wiel de Pubertät markt vele Deerns en düütlichen Utfluss, de dorop torüch geiht, dat de Wirken vun’t Östrogen stiegen deit. Disse sliemig-glasige Fluor is’n physioloogsch Anteken för’t sexuelle Riepen un warrt in’n Volksmund „Wittfluss“ nöömt. Vun de Deern warrt disse Fluor, de ruchweg een Johr vör de Menarche vörkamt, faken as unangenehm un besmutten wohrnahmen. In Wohrheit is dat aver en Teken för de gesunne Entwickeln to en geslechtsriepe Fro un is – solang de ahn Röök is – normalerwies keen Krankheitsteken. Vaginalen Utfluss, de mit’n unangenehmen Röök verbunnen is, schall aver dör en Dokter ünnersöcht warrn, üm möögliche Oorsaken as Frömdkörpers oder bakterielle Infekten wies to warrn un to behanneln.
Methoden to’n Ünnersöken
ännernDe Vagina kann mit de Fingers aftast warrn. För optische Ünnersöken warrt en Spekulum, en Vaginoskop oder en Kolposkop bruukt. To’n ünnersöken vun de Schedenhuut un vun’t Schedenmiliö warrt en Schedenafstreek maakt oder de Dokter nimmt en Prrov vun’t Geweev dör en Schedenbiopsie.
Verhöden
ännern
To de vaginalen Mööglichkeiten to’n Verhöden tellt de Kombinatschoon ut’n Diaphragma un dat Inföhren vun’n cheemschen Wirkstoff gegen de Samen (Spermizid), wat as Gel oder Zäpfchen to köpen is. In de USA warrt an Steed vun de Diaphragmas ok so nöömte Verhödenswämm ut Polyurethan anboden. De Konzeptschoonsschuul is – meten an’n Pearl-Index – aver lütter as bi de hormonellen Methoden.
En annere ne’ere Oort vun vaginale Verhöden is dat Femidom, wat’n Oort Kondom för de Fro is. Dorbi hannelt sik dat üm en Schlauch ut Polyurethan, de vun twee Ringen hollen warrt un de Schedenwannen utkleedt, so dat he de glieke Funkschoon hett as’n Kondom. In Düütschland un vele annere europääsch Länner hett sik dat Femidom aver nich bit hüür nich dörsett, vun wegen dat de Sekerheit sieter un de Anwennen sworer is, as bi’n normal Kondom för’n Mann.
En hormonelle vaginale Mööglichkeit to Verhöden is siet en poor Johren de Vaginalring („NuvaRing“). Dat is en weken dörsichtigen foormboren Ring, de deep in de Scheed inföhrt warrt un dor 21 Daag lang blifft. Vun den warrt duersom Ethinylestradiol un Etonorgestrel afgeven, de den Eisprung hinnert – jüst so, as dat ok bi de Anti-Baby-Pill vör sik geiht. Vun wegen, dat de Hormonen an Oort un Steed afgeven warrt, kann de Dosis sieter ansett warrn. De systemsche Wirken fallt dorüm nich so stark ut, un de Nevenwirken sünd in’n Vergliek to annere Methoden to’n Verhöden weniger. De Verhödensekerheit liggt bi en Pearl-Index vun 1 bit 2, wat ünner dat Niveau vun de Pill is. De Laag vun den Vaginalring binnen de Scheed speelt för de Funkschoon keen Rull, vun wegen dat de nich op en Hinnern-Wirken ut is. Man, in’n Gegensatz to dat Femidom oder dat Kondom schuult de Vaginalring nich gegen sexuell överdragen Krankheiten.
Bislaap
ännernDe medizinsch Utdruck intravaginal heet „liggt binnen de Vagina“. De intravaginale Bislaap is also de Oort, bi de de Pint vun’n Mann in de Scheed vun de Fro inföhrt warrt. As ok annere Oorden vun sexuelle Akschonen, kann de intravaginale Sex to’n Orgasmus föhren. De Vagina sülvst besteiht aver vör allen ut Geweev, dat blöots wenig Nerven bargt. De Wetenschopplers sünd sik dorüm nich eens, woans de vaginale Orgasmus utlöst warrt – dör en Reizen vun de Vagina sülvst, oder dör en Reizen vun de Klitoris, de dör de Bewegen utlöst warrt.
In dissen Tosamenhang warrt ok jümmer wedder de so nöömte G-Punkt ansnackt, de 1950 vun Ernst Gräfenberg opdeckt worrn is un ruchweg dree bit veer Zentimeter vun’n Schedeningang (Introitus vaginae) an de Vördersiet vun de Vagina liggt un in’n Dörmeter so groot as’n Münt is. De G-Punkt schall as en so nöömt binner’n Lustmiddelpunkt wirken. Ünner Facklüüd is dat aver ümstreden, wat dat den G-Punkt wohrhaftig gifft.
Bi de Beester warrt dat Indringen vun’n Pint in de Vagina nich as Bislaap betekent, man as Begatten, Intromisschoon, Kopulatschoon, Pooren oder Decken.
