Pavúk, P., Klontza-Jaklová, V., Harding, A. (eds.) ΕΥΔΑΙΜΩΝ. Studies in honour of Jan Bouzek. Opera Facultatis philosophicae Universitatis Carolinae Pragensis vol. XVIII, pp. 439-455., 2018
This article brings new data to the subject of “appliqué” wares from inland Thrace by discussing ... more This article brings new data to the subject of “appliqué” wares from inland Thrace by discussing a fragment of a large vessel (now in the Archaeological Museum in Sandanski, inv. no.1666, but reportedly originating from the region near the village of Banya, Karlovo district, in south central Bulgaria), best identified as a crater, with an appliquéd Dionysiac scene. Observations are made on its fabric, morphology, function and iconography. These craters, of which there are 49 examples in Romania (e.g. Romula, Apulum, Porolissum, Potaissa, Soporu de Câmpie, Durostorum, Tomis) and only a few in Bulgaria (Philippopolis, Pavlikeni, Butovo, Hotnitsa, Pernik, Dolna Banya, Dolna Kremena), Serbia (Kosmaj [Singidunum]) and Greece (Philippi, Rhamnous, Isthmia, Corinth), are often related to the cult of Dionysus because his iconography in association with them is ubiquitous. Based on the Dionysiac imagery the function of these vessels is frequently defined as cult, emerging as votive dedications, burial gifts or even urns, as attested by examples dating to the 2nd and 3rd c. A.D. Although the use of craters as receptacles of cremated human remains is uncommon, the personal name of certain Bithus, son of Teres, scratched with a sharp instrument on the rim of the vessel, testifies to such a practice. Thus the publication of this unusual example, which is presented here for the first time, refines our understanding of the life and afterlife of these enigmatic vessels.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uploads
Books by Emil Nankov
Papers by Emil Nankov
on the right bank of the Strymon River, ca. 8 km northwest of the town of
Sandanski in southwest Bulgaria. The cluster of Roman settlements near the
village of Palat may have belonged to the territory of Parthicopolis (mod. Sandanski),
which fell under the jurisdiction of Macedonia Prima. The medallion
illustrates a gladiatorial combat between two equites, who are identifiable
through their pairing, clothing and weapons. Autopsy established the presence
of a Greek inscription, which had so far escaped attention. The recorded
names, Σωτηρίδας and Αἴας, seem to correspond to the equites depicted.
Gladiatorial scenes with inscribed names are quite commonly represented on
various media, including ceramic medallions, especially in the western provinces
of the Roman empire. Ceramic medallions, serving a range of functions,
were mass-produced in molds. The larger dimensions of our example, most
probably a product of a local workshop, could be intended to be hung on a wall
in the privacy of a domestic residence, although the possibility for funerary
use cannot be excluded. This artifact from Palat, inspired by imagery current
in the western provinces of the Roman empire, bears testimony to Roman cultural
influence in the territory of Parthicopolis in the first half of the third
century AD. At the same time, it offers hitherto overlooked iconographic indications
that the equites’ role in the games was commemorated through the
medium of ceramic medallions along the Thracian frontier, as it was in the
western provinces of the Roman empire.
характер, изказана още от проучвателите на Севтополис. Същевременно археологическите данни поне от някои къщи предполагат съществуването и на специални помещения, комуникиращи и отворени към трафика на прилежащите улици, може би функциониращи като улични магазини по подобие на по-добре документирания модел в Олинт. Накратко, идентифицираните мерителни инструменти от Севтополис значително обогатяват нашите представи за икономическия живот на града, особено по отношение на мащабите на съществуващия пазар на стоки на дребно.
In the lapidarium of the Archaeological Museum in Sandanski is kept a stone monument found as a result of illicit digging in the region of the village of Rupite, Petrich municipality, where the remains of the Hellenistic and Roman town of Heraclea Sintica, including its necropoleis, have been identified. Due to this reason no data regarding its exact findspot is available. The monument presents a rectangular plate on whose upper surface are rendered in relief four rectangular cassettes. The field of each cassette is framed with a leaf ornament, whereas in the center of each field a different image is sculpted. In the two upper fields there is a seven-leaf rosette in two registers and an eagle, whereas in the two lower fields there is a seven-leaf rosette in one register and a theatrical mask. Each of the three vertical and horizontal bands shaping the cassettes has a different width. The back, side, lower and upper surfaces are crudely made. The decorative scheme on the front side features a two-leaf stone door. This offers two different interpretations: the monument is a door-stopper, closing a tomb’s entrance or a stela decorated with a two-leaf door. The tombstones decorated with stone doors, in different variants, were widespread during the Roman period. Similarly, however, stone doors, functional or decorative, upon which the same scheme with a two-leaf door with four cassettes continued to be produced. Although the monument under discussion lacks a primary archaeological context and a secure interpretation, the present decorative elements – the leaf ornament, the eagle and the theatrical mask determine its chronology within the 2nd-3rd c. AD.
Емил Нанков, Александрина Цонева (резюме)
Тази статия е принос към изучаването на керамичните традиции по долината на Средна Струма чрез публикуването на няколко неизвестни досега фрагменти от типа „пергамско аплике“, открити в региона на Хераклея Синтика до с. Рупите, Петричко. Материалите, намиращи се във фонда на Исторически музей – гр. Петрич, са открити при оборка от местни доброволци от клуб „Млад историк“, най-вероятно по време на първите археологически проучвания на обекта, проведени от проф. А. Милчев през 1958 г. Предметите обект на анализ представляват един керамичен калъп за направата на реле- фен растителен орнамент и два фрагмента с релефни изображения – театрална маска и глава на Дионис (Кат. № № 1 – 3, табло 1 – 2). С оглед на последвалите археологически проучвания в района на Хераклея Синтика, които продължават и до днес, съсредоточени върху територията на елинистическия и римския град, смятаме, че те могат да послужат при изучаването на културните взаимодействия в долината на Средна Струма след средата на II в. пр. Хр. Дискутираните тук за първи път находки, разгледани също така и в контекста на резултатите от разкопките на М. Домарадски в Хераклея Синтика и на крепостта до с. Първомай, Петричко, както и тези на Д. Стоянова-Серафимова в тракийското селище, предхождащо Самуи- ловата крепост до с. Ключ, Петричко, илюстрират по категоричен начин, че вносът на пергамска керамика достига до Югозападна Тракия посредством средното течение на р. Струма и долното течение на р. Струмешница. Вносът на пергамска керамика, в това число и на калъпи, в региона на Североизточна Македония може да се интерпретира като следствие на това, че селищните агломерации по долините на тези реки бързо успява да разшири своята икономическа база чрез включване в една по-широка мрежа от доставчици на керамична продукция, особено след превръщането на Македония в римска провинция през 148 г. пр. Хр.
Контролната мярка, съхраняваща се в Архелогически музей гр. Сандански (инв. №4), е направена от бял, дребнозърнест мрамор, частично запазена, и има правоъгълна форма с размери: дълж. 46,5 см, зап. шир. 25 см, дебел. 3-6 см и зап. тегло 12 кг. За съжаление тя е с неизвестно местонамиране, но със сигурност произхожда от гр. Сандански, датирана в рамките на III в. сл. Хр (Фиг. 1-2). Петната от сив хоросан по гърба предполагат преупотреба, вероятно в по-късен градеж. Пет кръгли в план и полукръгли в сечение фунии (две изцяло и три частично запазени) са внимателно издълбани в тялото на секома-та, като всяка от тях завършва с цилиндричен отвор (диам. 8-9 мм; дълб. 2 см) в долната й част. В горния ляв ъгъл на лицевата повърхност са изобразени в нисък релеф кадуцей и неясен предмет, вероятно стилизиран Хераклов кривак или скиптър – символ на служебно положение.
Практическите измервания установиха (Фиг. 3-4), че мраморната маса е използвана за проверка на обема на течности, а не за установяване теглото на насипни продукти. Обемът на фуниите е съобразен с античния стандарт за kotyle (273 ml) и всички негови подразделения: hemikotyle (1/2), mystron mega (1/3), oxybaphon (1/4) и kyathos (1/6) (Таблица 1). Събирането на течността след измерването е ставало с помощта на съд, поставян непосредствено под секома-та. Сравнителният анализ показа (Фиг. 6-10), че секома-та от Пратикополис е сходна по отношение на материал, форма и качество на изработка с примери от долината на Долна Струма, и до голяма степен се отличава от публикуваните екземпляри от територията на България (Таблица 2).
Малкият калибър на секома-та и капацитет на фуниите, както и наличието на двата релефни символа, насочват към предположението, че тя е била използвана в магазин за продажба на течности на дребно, най-вероятно зехтин, ароматни масла и др. Вероятно последният е бил елемент от търговски комплекс, намиращ се на градската агора, за съществуването на която в Партикополис имаме епиграфски данни от началото на III в. сл. Хр. Ако приемем, че релефните изображения символизират Хермес и Херакъл, хипотетично може да се допусне, че тя е функционирала и в контекста на периодично организирани панаири, по време на които дистрибуцията на масло за мазане (Фиг. 11) и обменът на стоки на дребно играят съществена роля.
Според друга алтернатива кривакът може да се разглежда като символ на служебно положение, и по-специално това на политарсите, въз основа на важен иконографски паралел от агората на Пела (Фиг. 12). Тогава е възможно да се мисли в насока, че кривакът и кадуцеят – интерпретирани като отделни символи – представляват визуално потвърждение на обстоятелството, че количествените параметри на секома-та са били сертифицирани от двама важни градски магистрата – политархът и агораномът.
Наличието на кадуцея насочва към допускането, че в Партикополис е съществувала магистратура на агораномите, чието основно задължение е свързано с упражняване на контрол върху използваните мерки и теглилки. В подкрепа на тази хипотеза е фактът, че много често след освобождаване от длъжност агораномите посвещават контролните маси на техния покровител – Хермес Агореос. Така Партикополис може да бъде хипотетично включен в дългия списък от римски градове в провинция Македония, където съществуването на тази магистратура е добре засвидетелствано по епиграфски път.
Емил Нанков
/резюме/
Изминаха близо 20 години от фундаменталната статия на покойния Георги Атанасов, който беше един от малкото български археолози, посветили усилия и внимание върху изучаването на този често недооценяван елемент от въоръжението в античността. Предмет на настоящето съобщение са десет оловни тежести за прашка с надписи, съхранявани в колекцията на РИМ-Шумен. Докато три от тях, публикувани от Г. Атанасов и Т. Тодоров през 1997 г., са вече известни на науката (произхождащи от с. Браничево, Шуменско и с. Водица, Варненско), останалите седем (произхождащи от с. Желъд и с. Преселка, Шуменско) се обнародват тук за първи път.
В девет от случаите става въпрос за оловни тежести с бадемовидна форма, изработени в двойни калъпи (най-вероятно от глина), върху които личат лични имена в родителен падеж, изписани с гръцки букви в нисък релеф. За целта древните майстори е трябвало да изпишат предварително и ретроградно съответното име върху все още неизпечения глинен калъп. Засвидетелствани са имената както на македонски царе, така и на известни и досега неизвестни от територията на България македонски военачалници и наместници, които са имали зачислен контингент от прашкари в армиите на Филип II и Александър III. Оловните тежести са разгледани като материално доказателство за няколкократните македонски походи в земите на гетите през къснокласическата и ранноелинистическата епохи, информация за които откриваме в писмените извори, маркиращо по категоричен начин тяхния път на проникване и изтегляне. При само един екземпляр става въпрос за късноелинистическа тежест, съдържаща идиоматична фраза на гръцки език, адресирана към противника, която намира неочаквано близък паралел с публикувана тежест от с. Илинденци, Благоевградско.
Веднага подчертавам, че от съображения за представителност подхождам селективно към една безспорно важна и непрекъснато растяща база данни и акцентирам само върху тежестите с надпис, притежаващи по-богат потенциал за исторически анализ. Останалите 27 екземпляра ще бъдат включени и анализирани в бъдещата монография на автора, посветена на бойната прашка в древна Тракия.
on the right bank of the Strymon River, ca. 8 km northwest of the town of
Sandanski in southwest Bulgaria. The cluster of Roman settlements near the
village of Palat may have belonged to the territory of Parthicopolis (mod. Sandanski),
which fell under the jurisdiction of Macedonia Prima. The medallion
illustrates a gladiatorial combat between two equites, who are identifiable
through their pairing, clothing and weapons. Autopsy established the presence
of a Greek inscription, which had so far escaped attention. The recorded
names, Σωτηρίδας and Αἴας, seem to correspond to the equites depicted.
Gladiatorial scenes with inscribed names are quite commonly represented on
various media, including ceramic medallions, especially in the western provinces
of the Roman empire. Ceramic medallions, serving a range of functions,
were mass-produced in molds. The larger dimensions of our example, most
probably a product of a local workshop, could be intended to be hung on a wall
in the privacy of a domestic residence, although the possibility for funerary
use cannot be excluded. This artifact from Palat, inspired by imagery current
in the western provinces of the Roman empire, bears testimony to Roman cultural
influence in the territory of Parthicopolis in the first half of the third
century AD. At the same time, it offers hitherto overlooked iconographic indications
that the equites’ role in the games was commemorated through the
medium of ceramic medallions along the Thracian frontier, as it was in the
western provinces of the Roman empire.
характер, изказана още от проучвателите на Севтополис. Същевременно археологическите данни поне от някои къщи предполагат съществуването и на специални помещения, комуникиращи и отворени към трафика на прилежащите улици, може би функциониращи като улични магазини по подобие на по-добре документирания модел в Олинт. Накратко, идентифицираните мерителни инструменти от Севтополис значително обогатяват нашите представи за икономическия живот на града, особено по отношение на мащабите на съществуващия пазар на стоки на дребно.
In the lapidarium of the Archaeological Museum in Sandanski is kept a stone monument found as a result of illicit digging in the region of the village of Rupite, Petrich municipality, where the remains of the Hellenistic and Roman town of Heraclea Sintica, including its necropoleis, have been identified. Due to this reason no data regarding its exact findspot is available. The monument presents a rectangular plate on whose upper surface are rendered in relief four rectangular cassettes. The field of each cassette is framed with a leaf ornament, whereas in the center of each field a different image is sculpted. In the two upper fields there is a seven-leaf rosette in two registers and an eagle, whereas in the two lower fields there is a seven-leaf rosette in one register and a theatrical mask. Each of the three vertical and horizontal bands shaping the cassettes has a different width. The back, side, lower and upper surfaces are crudely made. The decorative scheme on the front side features a two-leaf stone door. This offers two different interpretations: the monument is a door-stopper, closing a tomb’s entrance or a stela decorated with a two-leaf door. The tombstones decorated with stone doors, in different variants, were widespread during the Roman period. Similarly, however, stone doors, functional or decorative, upon which the same scheme with a two-leaf door with four cassettes continued to be produced. Although the monument under discussion lacks a primary archaeological context and a secure interpretation, the present decorative elements – the leaf ornament, the eagle and the theatrical mask determine its chronology within the 2nd-3rd c. AD.
Емил Нанков, Александрина Цонева (резюме)
Тази статия е принос към изучаването на керамичните традиции по долината на Средна Струма чрез публикуването на няколко неизвестни досега фрагменти от типа „пергамско аплике“, открити в региона на Хераклея Синтика до с. Рупите, Петричко. Материалите, намиращи се във фонда на Исторически музей – гр. Петрич, са открити при оборка от местни доброволци от клуб „Млад историк“, най-вероятно по време на първите археологически проучвания на обекта, проведени от проф. А. Милчев през 1958 г. Предметите обект на анализ представляват един керамичен калъп за направата на реле- фен растителен орнамент и два фрагмента с релефни изображения – театрална маска и глава на Дионис (Кат. № № 1 – 3, табло 1 – 2). С оглед на последвалите археологически проучвания в района на Хераклея Синтика, които продължават и до днес, съсредоточени върху територията на елинистическия и римския град, смятаме, че те могат да послужат при изучаването на културните взаимодействия в долината на Средна Струма след средата на II в. пр. Хр. Дискутираните тук за първи път находки, разгледани също така и в контекста на резултатите от разкопките на М. Домарадски в Хераклея Синтика и на крепостта до с. Първомай, Петричко, както и тези на Д. Стоянова-Серафимова в тракийското селище, предхождащо Самуи- ловата крепост до с. Ключ, Петричко, илюстрират по категоричен начин, че вносът на пергамска керамика достига до Югозападна Тракия посредством средното течение на р. Струма и долното течение на р. Струмешница. Вносът на пергамска керамика, в това число и на калъпи, в региона на Североизточна Македония може да се интерпретира като следствие на това, че селищните агломерации по долините на тези реки бързо успява да разшири своята икономическа база чрез включване в една по-широка мрежа от доставчици на керамична продукция, особено след превръщането на Македония в римска провинция през 148 г. пр. Хр.
Контролната мярка, съхраняваща се в Архелогически музей гр. Сандански (инв. №4), е направена от бял, дребнозърнест мрамор, частично запазена, и има правоъгълна форма с размери: дълж. 46,5 см, зап. шир. 25 см, дебел. 3-6 см и зап. тегло 12 кг. За съжаление тя е с неизвестно местонамиране, но със сигурност произхожда от гр. Сандански, датирана в рамките на III в. сл. Хр (Фиг. 1-2). Петната от сив хоросан по гърба предполагат преупотреба, вероятно в по-късен градеж. Пет кръгли в план и полукръгли в сечение фунии (две изцяло и три частично запазени) са внимателно издълбани в тялото на секома-та, като всяка от тях завършва с цилиндричен отвор (диам. 8-9 мм; дълб. 2 см) в долната й част. В горния ляв ъгъл на лицевата повърхност са изобразени в нисък релеф кадуцей и неясен предмет, вероятно стилизиран Хераклов кривак или скиптър – символ на служебно положение.
Практическите измервания установиха (Фиг. 3-4), че мраморната маса е използвана за проверка на обема на течности, а не за установяване теглото на насипни продукти. Обемът на фуниите е съобразен с античния стандарт за kotyle (273 ml) и всички негови подразделения: hemikotyle (1/2), mystron mega (1/3), oxybaphon (1/4) и kyathos (1/6) (Таблица 1). Събирането на течността след измерването е ставало с помощта на съд, поставян непосредствено под секома-та. Сравнителният анализ показа (Фиг. 6-10), че секома-та от Пратикополис е сходна по отношение на материал, форма и качество на изработка с примери от долината на Долна Струма, и до голяма степен се отличава от публикуваните екземпляри от територията на България (Таблица 2).
Малкият калибър на секома-та и капацитет на фуниите, както и наличието на двата релефни символа, насочват към предположението, че тя е била използвана в магазин за продажба на течности на дребно, най-вероятно зехтин, ароматни масла и др. Вероятно последният е бил елемент от търговски комплекс, намиращ се на градската агора, за съществуването на която в Партикополис имаме епиграфски данни от началото на III в. сл. Хр. Ако приемем, че релефните изображения символизират Хермес и Херакъл, хипотетично може да се допусне, че тя е функционирала и в контекста на периодично организирани панаири, по време на които дистрибуцията на масло за мазане (Фиг. 11) и обменът на стоки на дребно играят съществена роля.
Според друга алтернатива кривакът може да се разглежда като символ на служебно положение, и по-специално това на политарсите, въз основа на важен иконографски паралел от агората на Пела (Фиг. 12). Тогава е възможно да се мисли в насока, че кривакът и кадуцеят – интерпретирани като отделни символи – представляват визуално потвърждение на обстоятелството, че количествените параметри на секома-та са били сертифицирани от двама важни градски магистрата – политархът и агораномът.
Наличието на кадуцея насочва към допускането, че в Партикополис е съществувала магистратура на агораномите, чието основно задължение е свързано с упражняване на контрол върху използваните мерки и теглилки. В подкрепа на тази хипотеза е фактът, че много често след освобождаване от длъжност агораномите посвещават контролните маси на техния покровител – Хермес Агореос. Така Партикополис може да бъде хипотетично включен в дългия списък от римски градове в провинция Македония, където съществуването на тази магистратура е добре засвидетелствано по епиграфски път.
Емил Нанков
/резюме/
Изминаха близо 20 години от фундаменталната статия на покойния Георги Атанасов, който беше един от малкото български археолози, посветили усилия и внимание върху изучаването на този често недооценяван елемент от въоръжението в античността. Предмет на настоящето съобщение са десет оловни тежести за прашка с надписи, съхранявани в колекцията на РИМ-Шумен. Докато три от тях, публикувани от Г. Атанасов и Т. Тодоров през 1997 г., са вече известни на науката (произхождащи от с. Браничево, Шуменско и с. Водица, Варненско), останалите седем (произхождащи от с. Желъд и с. Преселка, Шуменско) се обнародват тук за първи път.
В девет от случаите става въпрос за оловни тежести с бадемовидна форма, изработени в двойни калъпи (най-вероятно от глина), върху които личат лични имена в родителен падеж, изписани с гръцки букви в нисък релеф. За целта древните майстори е трябвало да изпишат предварително и ретроградно съответното име върху все още неизпечения глинен калъп. Засвидетелствани са имената както на македонски царе, така и на известни и досега неизвестни от територията на България македонски военачалници и наместници, които са имали зачислен контингент от прашкари в армиите на Филип II и Александър III. Оловните тежести са разгледани като материално доказателство за няколкократните македонски походи в земите на гетите през къснокласическата и ранноелинистическата епохи, информация за които откриваме в писмените извори, маркиращо по категоричен начин тяхния път на проникване и изтегляне. При само един екземпляр става въпрос за късноелинистическа тежест, съдържаща идиоматична фраза на гръцки език, адресирана към противника, която намира неочаквано близък паралел с публикувана тежест от с. Илинденци, Благоевградско.
Веднага подчертавам, че от съображения за представителност подхождам селективно към една безспорно важна и непрекъснато растяща база данни и акцентирам само върху тежестите с надпис, притежаващи по-богат потенциал за исторически анализ. Останалите 27 екземпляра ще бъдат включени и анализирани в бъдещата монография на автора, посветена на бойната прашка в древна Тракия.
• Features a rich and detailed overview of Thracian history from the Early Iron Age to Late Antiquity
• Includes contributions from leading scholars in the archaeology, art history, and general history of Thrace
• Balances consideration of material evidence relating to Ancient Thrace with more traditional literary sources
• Integrates a study of Thrace within a broad context that includes the cultures of the eastern Mediterranean, southwest Asia, and southeast Europe/Eurasia
• Reflects the impact of new theoretical approaches to economy, ethnicity, and cross-cultural interaction and hybridity in Ancient Thrace
CONTENTS:
L. Vagalinski, E. Nankov. Preface
E. Nankov. In Search of a Founder and the Early Years of Heraclea Sintica
M.-G. Parissaki. Reconstructing the Tribal History of the Middle Strymon Valley: The Impact of the Muletarovo Inscription
G. Mitrev. On the Borders and Urban Territory of Heraclea Sintica
D. Garbov. Roman and Early Byzantine Rural Landscapes along the Middle Strymon: A Preliminary Overview
L. Vagalinski. Recent Archaeological Data about Heraclea Sintica
I. Cholakov. Handcraft Production in Heraclea Sintica (On Archaeological Data)
S. Alexandrova. The Black-Slipped Pottery from Heraclea Sintica (1st — 4th c. AD)
S. Neykova. Scientific and Ethical Approaches to the Restoration of Terracotta Finds from Heraclea Sintica
S. Ivanov, Sv. Filipova. Numismatic Data from the Archaeological Excavations at Heraclea Sintica Located on the Hill of Kozhuh, Petrich Municipality
E. Paunov. The Bronze Coinage of Heraclea Sintica
J. Bozhinova. Hellenistic and Roman Necropolis near the Village of Rupite, Petrich Municipality
M. Andonova. The Coins from the Necropolis ”Metlata“ near the Village of Rupite (F. Muletarovo), Municipality of Petrich
E. Nankov, D. Stoyanova. Stone Door of a Roman Tomb from the Necropolis of Heraclea Sintica
M. Koleva. Towards Roman Provincial Art: Small Pieces from Heraclea Sintica
R. Milcheva. Roman Gravestones with Portraits from the Middle Struma Valley
The archeological site is situated in the Chiyi-Yolustyu locality ca. 1, 7 km northeast of the village of Dobri Voynikovo. It is located on the left bank of the river Kapakladere, a left tributary of the river Kamenitsa, on a sloping terrain with southern-southwestern exposure. The slope of the terrain goes in the east-west direction (338.20 - 333.39 masl), and at the western end it falls sharply in the northeast-southwest direction to the high bank of Kapakludere.
As a result of the rescue excavations 12 archeological features were discovered. All were dug into the bedrock. These are: two subterranean dwellings, two household furnaces, seven pits and one linear structure (probably a drainage facility). Based on the discovered small finds, mainly household ceramics, they can be dated to the Late Antiquity (5th – 6th centuries AD).
The site has a settlement character, and one period of occupation can be definitely distinguished. The presence of dwellings, household furnaces and pits testify to the sedentary nature of the inhabitants. The proximity to the river to the west / southwest suggests that the excavations have revealed only the periphery of the settlement, which may have been larger and probably developed to the north and the east. At this stage, the hypothesis of an unfortified village settled with foederati is adequate to the empirical data obtained as a result of the rescue archaeological research. At the same time, the several pottery sherds from the early Chalcolithic period, along with seven flint tools and a flint core, combined with the lack of cultural layer and prehistoric structures within the excavated area shows that there was a prehistoric settlement of the Early Chalcolithic period situated most likely in the immediate vicinity north of the site.
The regular archeological excavations were funded by the Ministry of Culture and were conducted in collaboration with the Archaeological Museum “Prof. M. Domaradski”. The excavations took place during September-October 2020 and were focused in two different zones within the fortified area.
The first aim was to trace the route of the fortification wall in a northwesterly direction from the East Gate in the attempt to generate new stratigraphic data about its chronology (Fig. 1). After the removal of two mechanical layers in Sq. E 7, a depth of 0.10-0.30 m was reached (Fig. 2). The discovery of red-figure, black-glaze and gray ceramics, as well as loomweights, amphora toes and fragments of Corinthian pan tiles indicate that the wall was built after the first half of the 4th c. BC. Immediately outside the wall, several negative contexts were documented, the chronology of which and their connection with the fortification will be established in the future.
The second study area was in the SE part of the site, near the fortification wall. The aim of the research here was to complete the exploration of the clay altar in sq. B’3 and to clear the profile between B’3 North and South. Excavations focused in Sq B’3 and B’4 on an area of ca. 60 m2.
Excavated was a round clay altar, on which clay sealings with images were found in previous campaigns. Fragments of handmade and wheel made gray pottery, imported Greek pottery and transport amphorae were found. A stamp was identified on an almost complete amphora from Ainos which was found in a fragmentary state (Fig. 3a). Another stamped amphora handle of Thasos was also found among the amphorae. (Fig. 3b). A bronze ring, an iron arrowhead and other small objects were also found in the layer (Fig. 3 c, d). A stone fragment of dark gray color and a very smooth, polished surface was found. On the upper surface there are 11 incised, almost parallel lines whose purpose remains unknown (Fig. 4 a, c, d). The fragment was found together with burnt wattle-and-daub and fragments of an eschara (Fig. 4 b, e).
Graphic and photo documentation of the E-W profile in Sq. B’3 was completed. Mechanical layers with a thickness of 0.10 m were removed successively. Among the materials stand out fragments of household ceramics, including fragments of a red-figure crater, heavily corroded iron objects and a bronze coin of Kotys I (Fig. 5). The latter was found on the periphery of Negative Structure 3.4, which may provide data about its chronology.
The archeological site is located ca. 3 km east of the village of Kalenik. It is situated on a non-flooded terrace on the left bank of the river Tosha in the catchment area of the rivers Tosha and Mireva. The terrain is a sloping slope with southeastern exposure to the riverbed. The slope of the terrain goes down in a northern direction, as the northern half of the site falls sharply to the high bank of the river Tosha. The total area of the site within the route of the future highway “”Hemus” is 20 decares.
During the preliminary excavations using test trenches, 19 archeological features were discovered. These are: seven small mounds with stone circles at the base, four triznae, four inhumations, three cremations and one hearth.
In the course of the excavations, 36 small finds were found, including one denarius of Titus and eight bronze coins, one hobnail, two bronze bracelets, one iron fibula, spindle, a ceramic counter, flint tools and two lead musket bullets. Carbon dating samples were taken from the two inhumations without grave inventory in order to clarify their dating. The samples were sent for analysis to SUERC.
The site is a necropolis, probably associated with the Roman settlement located just east of the asphalt road. At present stage of research one period of use can be clearly distinguished. Based on the excavated material, mainly household pottery and coins, the necropolis dates back to the Roman period (late 2nd – first half of the 3rd century AD). It is possible to hypothesize that the young individuals were inhumed, unlike the adults, whose remains were cremated elsewhere and re-deposited in pits under mounds with or without stone circles.
The territorial scope and planning of the necropolis, as well as the overall appearance of the registered features will be clarified in the upcoming full archaeological excavation.
The archaeological site is situated ca. 1.7 km northeast of the village of Gorni Dabnik, Pleven district. The site was registered during archeological surveys conducted in connection with the construction of „South Stream“ pipeline. The area of the site is 200 decares, of which 32 decares fall within the pipeline’s service area. The totally excavated area is 7,175 decares, ca. ¼ of the site (32 decares).
As a result of the excavations, the following features were discovered: two dwellings from the Early Iron Age, 9 negative contexts (pits) from the Late Iron Age, a complex of premises with agrarian and residential functions (Building I) – probably part of a villa rustica and a residential building with an apse (Building II) from the Late Roman period, subterranean dwellings and 19 clay ovens from the Early Middle Ages.
The settlement character of the site has been confirmed, and four chronological periods of habitation can be clearly distinguished. The first period (EIA) is characterized by the presence of dwellings, which testify to the settled nature of the inhabitants. Traces of LIA habitation, which represent negative structures (pits), are sporadic and have no pronounced concentration. The site was inhabited extensively during the Late Roman period judging from the two solid architectural complexes with economic and residential functions, situated at a considerable distance from each other (ca. 250 m). The most intensive was the habitation in the Early Middle Ages (9-10 c. AD), as is evident from the remains of the excavated subterranean dwellings, which are characterized by a rich housing inventory of cooking pottery, animal bones, as well as clay ovens and stone heaters.
km (Fig. 1). The route of the future highway passed through the territory of two towns (Simitli, Kresna) and six villages
(Poleto, Rakitna, Mechkul, Stara Kresna, Oshtava, Vlahi) (Fig. 1).
We found only one archaeological site which would be affected by the construction of the highway – Site 1, located
in the Kantara locality in the territory of Oshtava village, Kresna municipality (Fig. 2). The site covered an area of
7 ha. During the survey pottery fragments of the Iron Age and the Roman period and material remains of habitation,
most likely dated to the Renaissance, were found.
The Site “Kresna-5” (Fig. 3) was situated outside of the highway route, but it was located above a tunnel. If digging
an open trench connected with the construction of the tunnel would take place, we recommended excavations of the site.
Apart from the sites on the highway, we conducted an additional survey and we registered 13 sites (Fig. 1).
from habitation on the hill. In both cross-sections were detected anomalies of high electric resistance, marking the courses of the fortification features. Traces of habitation from the 1st millennium BC were discovered in the southern foot of the hill.
Petar Leshtakov, Emil Nankov, Alexandrina Tsoneva, Yordanka Ilieva, Dian Dryanovski
The archaeological survey comprised parts of the territories of the villages of Sotirya and Topolchane, situated along the western periphery of the mountainous chain Grebenets. Seven archaeological sites were registered belonging to a wide chronological span, from the end of the 6th until the 1st millennium AD.
Three of the sites, located on river banks along the course of Sotirska River, present settlements from the Late Neolithic, Late Chalcolithic periods, as well as a multi-layered fortified settlement dated to the Early Bronze and Early Iron Ages.
Observations made on Sites 1, 2 and 6 have great bearings on the history of inland Thrace during the 4th c. BC. The archaeological finds indicate permanent habitation in the region during the Classical and the Hellenistic periods, as well as the existence of a dynastic center related to the Odrysian kingdom. The discovered inscribed lead sling bullets and the iron arrowheads testify to a battle between military detachments from the army of Philip II of Macedon with that of an Odrysian dynast. The settlement in the locality “Oreshaka” (Site 6) may be connected with the rich tumular burials near the villages of Topolchane and Kaloyanovo.
При геофизичното изследване са използвани геомагнитен и електросъпротивителен метод. В северната част на проучената площ са регистрирани две успоредни линейни аномалии (с вероятен антропогенен произход) ориентирани СИ-ЮЗ. Те се локализират върху тесния провлак/естествен подход към хълма и е възможно да представляват вкопани съоръжения с отбранителни функции. В южната част на проучената площ са засвидетелствани две линейни аномалии, сключващи прав ъгъл с ориентация СИ-ЮЗ и СЗ-ЮИ. Те кореспондират с каменния разсип от източната крепостна стена, и вероятно са останки от трасето на северната и западната крепостни стени.
Чрез електромагнитната томография са разграничени два пласта, като горният с дебелина 0,50-1 м вероятно представлява културен пласт от обитаването на обекта, а долният, характеризиращ се със значително по-ниски стойности на електричното съпротивление, коренни скали съставени от пясъчници. В горната зона на двата профила се наблюдават аномалии с много високи стойности на електричното съпротивление, вероятно маркиращи трасетата на фортификационните съоръжения.
В южното подножие на укрепения хълм се откриха следи от обитаване през втората половина на I хил. пр. Хр.
Резултатите от недеструктивното изследване, потвърдиха направените през 2015 г. теренни наблюдения. Уточняването на хронологията на каменното фортификационно съоръжение и съпътстващите го структури ще бъде цел на археологическо проучване през следващия сезон.
This dissertation evaluates the significance of fortification building in Opountian Lokris as a testimony to specific strategic demands made by the Successors of Alexander III of Macedon on her territory. I argue that there is a link between largescale movements of Macedonian armies, installment of royal garrisons in Greek cities and the construction of artillery fortifications on a trans-regional scale. I examine this newly-emerging reality by looking at military power as a productive force, one that was transmitted horizontally through complex networks, and on different levels. Chapter One, Geography and routes, examines the various ways trans-regional traffic by land and by sea impacted the local landscape. Based on literary, epigraphic and archaeological data, I contextualize the available evidence for routes and types of travel through a region that continuously served as a land of passage and a port of call for Macedonian military shipping. Chapter Two, Towards the military history of a terra incognita, traces the military developments based on a critical survey of the pertinent literary and epigraphic sources. Life after Alexander demanded new social strategies, since many communities had to put up with the presence of Macedonian garrisons. Chapter Three, A Gazetteer of sites, forms the empirical base of the dissertation. A site-by-site diachronic survey of the fortifications known from topographical studies and archaeological excavation helps measure the amount of change witnessed during the Hellenistic period. Chapter Four, Mapping urban phrouria, reexamines the issue of function by assembling the available evidence for occupation within the fortified area. The impact of Macedonian garrisons is surprisingly substantial, as reflected in the emergence of artillery fortifications, modern urban planning, new burial practices and foreign religious cults. Chapter Five, Phrouria Lokrika: construction, chronology and function, inquires into who benefitted from their construction. An attempt is also made to reconstruct and quantify the various stages of building. Comparanda from other regions of mainland Greece, including the Black sea region, deepen our understanding of what has been hitherto perceived as a strictly regional enterprise.
Focus and Scope
The journal Tekmeria publishes scholarly articles pertaining to the study of the ancient world, with particular emphasis on Ancient Greek history, epigraphy, numismatics, topography and historical geography, and especially on the publication, republication or exploitation of epigraphic and numismatic materials. All submitted articles that are relevant to the thematic areas covered by the journal are considered by the editorial board, provided they are original and have only been sent to Tekmeria for publication. Book reviews are not included in the journal.
Tekmeria accepts submissions in Greek, English, French, German and Italian.
Peer Review Process
The submitted articles are accepted for publication on the basis of the following criteria: (a) their relevance to the scope of Tekmeria as described above, and especially (b) their scholarly merit as substantiated by a blind peer review process. At this stage manuscripts are sent to two external reviewers, who are requested to submit their evaluation within 45 days, barring extraordinary circumstances.
After the review process is completed, authors are informed of the editorial board’s decision to accept, reject or request changes to the article, and also of the content of the referees’ reports. In case of conflicting reviews, the manuscript is sent to a third reviewer.
Reviewing principles
The authors’ identity is not disclosed to the reviewers nor is the identity of the reviewers disclosed to the authors.
The reviewers are not allowed to disseminate the article or its content prior to its final publication.
The Editorial Board does not intervene during the evaluation process.
The Editorial Board does not override the reviewers’ judgement. In case of a strong disagreement between the two reviewers, the article is sent to a third reviewer, who is informed about the disagreement.
Authors cannot disregard the reviewers’ suggestions without sufficient justification. The Editorial Board monitors the authors’ compliance with the reviewers’ suggestions.
Reviewing process
The Editorial Board seeks reviewers suitable to each article’s specific subject matter. If the reviewers reply affirmatively to the Board’s request, they are expected to send their review to the Editorial Board within 45 days, barring extraordinary circumstances. They are also expected to be available for any clarifications or follow-ups that may be required.
Content of the reviews
Reviews should consists of two parts: a) a preliminary evaluation, where the reviewers are asked to decide whether the submitted article should be accepted for publication or not. In the latter case they should expound on the reasons for the rejection. If the article is deemed acceptable for publications, the reviewers are expected to classify it into one of the following categories:
to be published without major revisions;
to be published with some major revisions;
to be published (for example, on account of the outstanding interest of the subject matter or of the documents published) only after a significant number of corrections and revisions.
b) the main review: In this part, the reviewers state in detail their observations and suggestions for correcting, complementing, and improving both the content (methodology, argumentation, documentation) and the language. Their suggestions may come either in a separate file (clearly denoting the passages to which they refer) or in the form of corrections, annotations and comments in the original file. In the former case it is recommended that suggestions pertaining to the content precede suggestions pertaining to the language, the style, details in the footnotes, etc.
Reviewers need not deal with the authors’ compliance to the journal’s guidelines, which is a responsibility of the Editorial Board.
Publication Frequency
Tekmeria folows the publish-as-you-go model (each article is uploaded to our web-site on completion of the editing process) and is issued biannually.
Open Access Policy
This journal provides immediate open access to its content on the principle that making research freely available to the public contributes to global knowledge exchange. We encourage authors to deposit their articles, as well as data underlying the publications, in institutional and/or other appropriate subject repositories.
This journal does not have article processing charges (APCs) or article submission charges.