Преглед на кодот на Човекови права во Азербејџан

{{Политика на Азербејџан}}
Меѓународните организации честопати тврделе дека [[Азербејџан]] ги прекршил стандардите за [[човекови права]] утврдени во [[Меѓународно право|меѓународното право]]. Хјуман рајтс воч издал извештај од 2013 година во кој го обвинил Азербејџан за затворање и малтретирање политички активисти и бранители на човекови права.<ref name="hrw2013">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.hrw.org/sites/default/files/reports/azerbaijan0913_ForUpload_0.pdf|title=TIGHTENING THE SCREWS. Azerbaijan's Crackdown on Civil Society and Dissent 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20170313212312/https://www.hrw.org/sites/default/files/reports/azerbaijan0913_ForUpload_0.pdf|archive-date=13 March 2017|accessdate=4 December 2016}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.hrw.org/sites/default/files/report_pdf/azerbaijan1016_web.pdf|title=HARASSED, IMPRISONED, EXILED Azerbaijan's Continuing Crackdown on Government Critics, Lawyers, and Civil Society|last=Human Rights Watch|date=October 2016|work=hrw.org|accessdate=2021-09-12}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.hrw.org/news/2015/08/13/azerbaijan-ailing-rights-defenders-convicted-political-trial|title=Azerbaijan: Ailing Rights Defenders Convicted in Political Trial|date=2015-08-13|work=Human Rights Watch|language=en|accessdate=2021-09-20}}</ref> Во 2019 година, Хјуман рајтс воч ја нарекол ситуацијата со [[Човекови права|човековите права]] во Азербејџан „''ужасна''“,<ref>[https://www.hrw.org/world-report/2019/country-chapters/azerbaijan World Report 2019: Rights Trends in Azerbaijan]</ref> наведувајќи ја „''големата контрола''“ од страна на владата, „''сериозно ограничување на слободите на здружување, изразување и собирање''“, како и „''тортура и лош третман''“ на новинари, адвокати и опозициски активисти.<ref>[https://www.hrw.org/world-report/2020/country-chapters/azerbaijan%7CWorld Report 2020: Rights Trends in Azerbaijan]{{Мртва_врска|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Според Репортери без граници, Азербејџан е рангирана на 167 од 180 земји на Индексот на [[Индекс на слободата на печатот|слободата на печатот]].<ref>[https://rsf.org/en/azerbaijan Azerbaijan|RSF - Reporters sans frontières]</ref> Извештајот на американскиот Стејт департмент од 2020 година го обвинил Азербејџан за широк спектар на прекршувања на човековите права, вклучително и „''незаконско или произволно убивање''“, „''тешки ограничувања на слободното изразување, печатот и интернетот''“ и „''најлошите форми на детски труд'' “.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.state.gov/reports/2020-country-reports-on-human-rights-practices/azerbaijan/|title=2020 Country Reports on Human Rights Practices: Azerbaijan|accessdate=26 June 2021}}</ref>

[[Устав на Азербејџан|Уставот на Азербејџан]] содржи 48 членови кои се однесуваат на основните човекови и граѓански права. Дел 3 од Уставот ги утврдува главните права и слободи на граѓаните на Азербејџан, вклучувајќи ги [[Човекови права|човековите права]], правата на сопственост, правата на еднаквост, правата на [[интелектуална сопственост]], [[Граѓански и политички права|граѓанските права]], [[Кривична постапка|правата на обвинетите]], [[Право на штрајк|правото на штрајк]], социјалната сигурност, правото на глас и [[Слобода на говорот|слобода на говор]], совест и мисла.

На [[28 декември]] [[2001]] година, Националното собрание на Република Азербејџан го усвоил Уставниот закон за Комесарот за човекови права (народен правобранител) на Република Азербејџан, а на [[5 март]] [[2002]] година, претседателот потпишал Указ за примена на овој закон со што се создало правна рамка за функционирање на Комесарот за човекови права на Република Азербејџан.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.ombudsman.gov.az/en/view/pages/62|title=Legal basis of the Commissione's activity|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20190418040502/http://www.ombudsman.gov.az/en/view/pages/62|archive-date=18 April 2019|accessdate=2019-02-15}}</ref>

== Правата на малцинствата ==
Во контекст на судирот во [[Нагорнокарабашка војна|Нагорно-Карабах]], говорот на омраза против Ерменците „''продолжува да биде главен елемент на официјално санкционираните медиуми''“ според Меѓународната група за права на малцинствата <ref>[https://minorityrights.org/minorities/armenians/ Minorities and indigenous peoples in Azerbaijan: Armenians]</ref>, додека „''иницијативите за градење мир во кои се вклучени актери од граѓанското општество редовно се оцрнуваат, а понекогаш резултира со физички напади врз имотот и лицата на инволвираните''“.

[[Лезгини]]те се соочуваат со дискриминација и „''се чувствуваат принудени да се асимилираат во азербејџанскиот идентитет за да избегнат економска и образовна дискриминација''“.<ref>[https://minorityrights.org/minorities/lezgins/ Minorities and indigenous peoples in Azerbaijan: Lezgins]</ref>

[[Талишани|Талишите]] „''страдаа како резултат на долгорочното лишување од културни и образовни права и од ефектите на економската занемарување на нивниот регион''“. Како последица на талишското сепаратистичко движење и обидот да се воспостави Талиш-Муганската автономна република, азербејџанската држава „''покрена кампања на заплашување и репресија против водечките талишки активисти''“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://minorityrights.org/minorities/talysh/|title=Talysh|work=Minority Rights Group|language=en-GB|accessdate=2021-01-27}}</ref>

== Слобода на вероисповед ==
Членот 48 од Уставот на Азербејџан вели дека правото на слобода и правото на луѓето од сите вери да ја изберат и да ја практикуваат својата вера без ограничување е обезбедено, под услов тие да не го нарушуваат јавниот ред или јавниот морал.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.dqdk.gov.az/en/view/allfiles/12?menu_id=18|title=site title|work=dqdk.gov.az|language=az|archive-url=https://web.archive.org/web/20181128123007/http://www.dqdk.gov.az/en/view/allfiles/12?menu_id=18|archive-date=28 November 2018|accessdate=2018-11-28}}</ref>

Во 2019 година, Комисијата на САД за меѓународна верска слобода објавила апсење на 77 лица означени како [[Шиизам|„шиитски]] екстремисти“, од кои 48 се сметале за [[Политички затвореник|политички затвореници]] од бранителите на човековите права. Тие, исто така, објавиле дека на судските рочишта во текот на годината, овие лица сведочеле дека полицијата и други службеници ги мачеле за да изнудат лажни признанија. Локалните групи за човекови права изјавиле дека владата продолжила физички да малтретира, апси и затвора верски активисти.

Властите накратко приведувале, казнувале или предупредувале поединци за одржување неовластени верски состаноци; бидејќи барањата на владата за законска регистрација биле неостварливи за заедниците со помалку од 50 членови. Владата го контролира и увозот, дистрибуцијата и продажбата на верски материјали. Судот казнил поединци за неовластена продажба или дистрибуција на верски материјали.

Претставниците на граѓанското општество изјавиле дека граѓаните продолжуваат да ги толерираат „''традиционалните''“ малцински религиозни групи (т.е. оние историски присутни во земјата), вклучувајќи ги Евреите, руските православни верници и католиците; сепак, на групите кои се сметале за „''нетрадиционални''“ често се гледало со сомнеж и недоверба.<ref name=":1">{{Source-attribution|sentence=yes|{{Cite web|title=Azerbaijan|url=https://www.state.gov/reports/2019-report-on-international-religious-freedom/azerbaijan/|access-date=2020-11-25|website=United States Department of State|language=en-US}}}}</ref>

== Ефект на меѓународните договори ==
Еден од првичните меѓународни документи во областа на човековите права бил Меморандумот за разбирање кој бил потпишан помеѓу Владата на Азербејџан и Канцеларијата за демократски институции и човекови права на 26 ноември 1998 година.<ref name="Human rights">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.mfa.gov.az/en/content/425|title=Human rights|work=www.mfa.gov.az|archive-url=https://web.archive.org/web/20181219091057/http://www.mfa.gov.az/en/content/425|archive-date=19 December 2018|accessdate=2018-12-19}}</ref>

[[Совет на Европа|Советот на Европа]] го примил Азербејџан во полноправно членство на [[25 јануари]] [[2001]] година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.coe.int/en/web/portal/azerbaijan|title=Azerbaijan // 47 States, one Europe|archive-url=https://web.archive.org/web/20170924170936/http://www.coe.int/en/web/portal/azerbaijan|archive-date=24 September 2017}}</ref> Азербејџан ја ратификувал [[Европска конвенција за човекови права|Конвенцијата за заштита на човековите права и основните слободи]] (ЕКЧП) на [[15 април]] [[2002]] година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/treaty/005/signatures|title=Chart of signatures and ratifications of Treaty 005|archive-url=https://web.archive.org/web/20170926143548/http://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/treaty/005/signatures|archive-date=26 September 2017}}</ref> Од ратификацијата, секој кој тврди дека е жртва на повреда на неговите/нејзините права или слободи дефинирани со ЕКЧП како резултат на активноста или неактивноста на Република Азербејџан има право да тужи против Азербејџан пред [[Европски суд за човекови права|Европскиот суд на Човекови права]] (ЕСЧП).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://indicators.ohchr.org/|title=STATUS OF RATIFICATION INTERACTIVE DASHBOARD|archive-url=https://web.archive.org/web/20180117173442/http://indicators.ohchr.org/|archive-date=17 January 2018}}</ref> {{На|2021}}, Азербејџан има најниска стапка на усогласеност од која било земја-членка на Советот на Европа со спроведувањето на водечките пресуди на ЕСЧП во последните 10 години. Водечките пресуди се подгрупа на случаи кои вклучуваат сериозни или системски прекршувања на човековите права и само 4% од таквите случаи против Азербејџан довеле до исправка на основната повреда на човековите права. Севкупно, 47 водечки пресуди на ЕСЧП против Азербејџан не се спроведени.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.einnetwork.org/azerbaijan-echr|title=Azerbaijan|work=European Implementation Network|accessdate=28 September 2021}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://hudoc.exec.coe.int/eng#{%22EXECDocumentTypeCollection%22:[%22CEC%22],%22EXECLanguage%22:[%22ENG%22],%22EXECState%22:[%22AZE%22],%22EXECIsClosed%22:[%22False%22],%22EXECType%22:[%22L%22]}|title=Pending leading judgements against Azerbaijan, Hudoc|accessdate=2021-12-30}}</ref>

Азербејџан станал член на [[Совет за човекови права на Обединетите нации|Советот за човекови права на Обединетите нации]] во 2006 година.

Неколку независни тела, како што е Хјуман рајтс воч, постојано ја критикувале владата на Азербејџан за нејзиното искуство со човековите права.<ref>{{Наведување|title=U.S. Department of State Country Report on Human Rights Practices 1995 - Azerbaijan|date=30 January 1996|url=http://www.unhcr.org/refworld/country,,,ANNUALREPORT,AZE,,3ae6aa32c,0.html|access-date=4 August 2012}}</ref><ref>{{Наведување|title=Amnesty International Report 2002 - Azerbaijan|date=28 May 2002|url=http://www.unhcr.org/refworld/country,,,ANNUALREPORT,AZE,,3cf4cfee4,0.html|access-date=4 August 2012}}</ref><ref>{{Наведување|title=Freedom in the World&nbsp;— Azerbaijan (2007)|date=16 April 2007|url=http://www.unhcr.org/refworld/country,,,ANNUALREPORT,AZE,,473c55acf,0.html|publisher=Freedom House|access-date=4 August 2012}}</ref>

Меѓу другите грижи, властите се обвинети за произволни апсења,<ref name="Third World Country">{{Наведување|title=What It's Like To Be A Political Prisoner For 17 Months in a Third World Country|date=16 April 2007|url=http://www.businessinsider.com/azerbaijan-political-prisoner-adnan-hajizade-goes-to-reddit-2012-7|first=Samuel|last=Blackstone|journal=Business Insider|access-date=5 August 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120803144255/http://www.businessinsider.com/azerbaijan-political-prisoner-adnan-hajizade-goes-to-reddit-2012-7|archivedate=3 August 2012}}</ref> неопределени притвори,<ref name="Third World Country" /> тешки тепања,<ref name="Musicians">{{Наведување|title=Azerbaijan warms up for Eurovision by torturing musicians|date=22 March 2012|url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/azerbaijan-warms-up-for-eurovision-by-torturing-musicians-7580619.html|first=Shaun|last=Walker|journal=The Independent|access-date=5 August 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120614195052/http://www.independent.co.uk/news/world/europe/azerbaijan-warms-up-for-eurovision-by-torturing-musicians-7580619.html|archivedate=14 June 2012}}</ref> тортура,<ref name="Musicians" /> и присилни исчезнувања.<ref>{{Наведување|title=Azerbaijan warms up for Eurovision by torturing musicians|date=6 March 2007|url=https://2009-2017.state.gov/j/drl/rls/hrrpt/2006/78801.htm|quote=During the year there were at least two reports of politically motivated kidnappings. On 6 March unknown assailants kidnapped opposition newspaper journalist Fikret Huseynli and on 30 September the father of Eynulla Fatullayev, founder of Azerbaijan's most widely read weekly newsmagazine.|first=Shaun|last=Walker|journal=The Independent|access-date=5 August 2012}}</ref> И покрај постоењето на независни новински куќи, новинарите кои ја критикуваат владата честопати се сериозно малтретирани, затворани, па дури и физички нападнати.<ref>{{Наведување|title=Azerbaijan: Media Freedoms in Grave Danger|date=3 May 2012|url=https://www.hrw.org/news/2012/05/03/azerbaijan-media-freedoms-grave-danger|quote=...independent and opposition journalists in Azerbaijan are frequently subject to harassment, intimidation, and physical attacks.|publisher=Human Rights Watch|access-date=6 August 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120803224827/http://www.hrw.org/news/2012/05/03/azerbaijan-media-freedoms-grave-danger|archivedate=3 August 2012}}</ref> Во [[Индекс на слободата на печатот|Индексот на слободата на печатот за 2013-14]] година објавен од [[Репортери без граници]], Азербејџан бил рангиран на 160-то место од вкупно 180 нации.<ref>{{Наведување|title=Press Freedom Index 2013/2014|date=January 2014|url=http://rsf.org/index2014/en-index2014.php|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140214120404/http://rsf.org/index2014/en-index2014.php|publisher=[[Reporters Without Borders]]|access-date=6 March 2014|archivedate=14 February 2014}}</ref> Владата често била критикувана за неуспехот да ја подобри состојбата со граѓанските слободи.<ref>{{Наведување|title=Azerbaijan anti-censorship petition goes to Houses of Parliament|date=4 July 2012|url=http://www.indexoncensorship.org/tag/president-ilham-aliyev/|quote=...free speech is not protected in Aliyev’s Azerbaijan.|publisher=Index on Censorship|access-date=5 August 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120330164119/http://www.indexoncensorship.org/tag/president-ilham-aliyev/|archivedate=30 March 2012}}</ref><ref>{{Наведување|title=Azerbaijan: WikiLeaks Cable Compares Ilham Aliyev to Movie Mafia Bosses|date=2 December 2010|url=http://www.eurasianet.org/node/62487|quote=His domestic policies... particularly on the 2009 imprisonment of bloggers Emin Milli and Adnan Hajizade... increasingly authoritarian and hostile to diversity of political views.|first=Shahin|last=Abbasov|journal=EurasiaNet|access-date=5 August 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120708062143/http://www.eurasianet.org/node/62487|archivedate=8 July 2012}}</ref> Јавните демонстрации против владејачкиот режим не се толерираат, а властите често користат насилство за да ги растераат протестите.<ref>{{Наведување|title="They Took Everything from Me" - Forced Evictions, Unlawful Expropriations, and House Demolitions in Azerbaijan's Capital|date=30 June 2011|url=https://books.google.com/books?id=7KIY4MF6HaEC&q=Azerbaijan&pg=PA184|quote=Opposition leaders… abided by these restrictions when they organized peaceful protests outside of Baku shortly after the November 2005 elections, which drew 20,000 and later 30,000 people. However, participants in authorized demonstrations also suffered intimidation and, on occasion, beatings and detention, as on 26 November 2005, when Lala Shovket and Ali Karimli called on citizens at an approved time period. This demonstration was brutally repressed by the police, and numerous demonstrators were injured.|last=Bunce|first=Valerie J.|author-link=Valerie J. Bunce|first2=Sharon L.|last2=Wolchik|pages=184|publisher=Cambridge University Press; 1 edition|isbn=978-1-107-00685-0|access-date=7 August 2012}}</ref>

== Изборни права ==
Азербејџан станала првата земја на истокот што им обезбедил на жените право на глас. Според Законот усвоен во парламентот, на [[21 јули]] [[1919]] година, [[Азербејџанска Демократска Република|Демократска Република Азербејџан]] (АДР) на сите граѓани на републиката кои наполниле 20 години добиваат право на глас пред Обединетото Кралство (1928), Шпанија и Португалија (1931 година).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://azerbaijan.travel/en/blog/single/26-women-s-right-to-vote-for-the-first-time-on-the-east|title=Women's right to vote – for the first time on the East|work=azerbaijan.travel|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20181127152101/http://azerbaijan.travel/en/blog/single/26-women-s-right-to-vote-for-the-first-time-on-the-east|archive-date=27 November 2018|accessdate=2018-11-27}}</ref>

Сите граѓани на Азербејџан имаат право да избираат и да бидат избрани и да учествуваат на референдуми.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://confinder.richmond.edu/admin/docs/local_azerbaijan.pdf|title=Article 56 of the Constitution of the Azerbaijan Republic|archive-url=https://web.archive.org/web/20170908201655/http://confinder.richmond.edu/admin/docs/local_azerbaijan.pdf|archive-date=8 September 2017}}</ref> Парламентот на Азербејџан го усвоил Изборниот законик на [[27 мај]] [[2003]] година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.osce.org/odihr/elections/azerbaijan/15578?download=true|title=Joint Final Assessment of the Electoral Code of the Republic of Azerbaijan|archive-url=https://web.archive.org/web/20170926142947/http://www.osce.org/odihr/elections/azerbaijan/15578?download=true|archive-date=26 September 2017}}</ref> Иако Азербејџан номинално е секуларна и [[посредна демократија]], неодамнешните избори таму нашироко се оспорувале како фалсификувани и „со ''сериозни недостатоци''“. Покривањето на изборите во азербејџанските медиуми се смета за огромно пристрасно во корист на администрацијата.<ref name=":2">[http://www.ifex.org/azerbaijan/2012/08/16/irfs_freedom_of_expression_report.pdf "Semi-annual Azerbaijan freedom of expression report, January 01 – July 01, 2012"] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20130923011110/http://ifex.org/azerbaijan/2012/08/16/irfs_freedom_of_expression_report.pdf}} (PDF; 3,0&nbsp;MB). Retrieved 21 February 2013</ref> Исто така, поранешниот претседател Хејдар Алијев, е познат по тоа што ги пополнил Централните и Локалните изборни комисии со владини поддржувачи пред разни клучни избори од 2003 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.hrw.org/backgrounder/eca/azerbaijan/index.htm|title=HRW: Azerbaijan: Presidential Elections 2003 (Human Rights Watch Briefing Paper, October 13, 2003)|archive-url=https://web.archive.org/web/20081019045053/http://www.hrw.org/backgrounder/eca/azerbaijan/index.htm|archive-date=19 October 2008|accessdate=6 March 2015}}</ref> Нерегуларни инциденти како што се исчезнување на гласачките ливчиња, полнење на гласачки [[Изборна измама|кутии]], повеќекратно гласање и манипулација на гласови биле забележани од меѓународните набљудувачи. 

Азербејџан бил остро критикуван за поткуп на членови и функционери од меѓународни организации за легитимирање на фалсификуваните избори, практика која била наречена „ кавијарска дипломатија“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.esiweb.org/pdf/esi_document_id_145.pdf|title=DISGRACED AZERBAIJAN AND THE END OF ELECTION MONITORING AS WE KNOW IT|archive-url=https://web.archive.org/web/20140311161852/http://www.esiweb.org/pdf/esi_document_id_145.pdf|archive-date=11 March 2014|accessdate=25 February 2014}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.theguardian.com/world/2013/nov/24/azerbaijan-caviar-diplomacy-for-mps|title=Plush hotels and caviar diplomacy: how Azerbaijan's elite wooed MPs|last=Doward|first=Jamie|date=24 November 2013|work=The Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20150705183925/http://www.theguardian.com/world/2013/nov/24/azerbaijan-caviar-diplomacy-for-mps|archive-date=5 July 2015|accessdate=6 March 2015}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://euobserver.com/opinion/118320|title=Europe's caviar diplomacy with Azerbaijan must end|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714025201/http://euobserver.com/opinion/118320|archive-date=14 July 2014|accessdate=6 March 2015}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.rferl.org/content/azerbaijan-baku-caviar-oil/25162410.html|title=Baku Smooths Over Its Rights Record with a Thick Layer of Caviar|work=RadioFreeEurope/RadioLiberty|archive-url=https://web.archive.org/web/20150310021631/http://www.rferl.org/content/azerbaijan-baku-caviar-oil/25162410.html|archive-date=10 March 2015|accessdate=6 March 2015}}</ref> Неодамна тоа било случај со европратениците од Европскиот парламент, чија позитивна оценка за изборите во Азербејџан предизвикало голем скандал во Европа.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.greens-efa.eu/azerbaijan-elections-10744.html|title=Azerbaijan elections - Content - The Greens - European Free Alliance|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402090638/http://www.greens-efa.eu/azerbaijan-elections-10744.html|archive-date=2 April 2015|accessdate=6 March 2015}}</ref> Европската иницијатива за стабилност (ESI) објавила серија детални извештаи кои го изложуваат интересот на набљудувачките мисии кои учествуваат на изборите во Азербејџан.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.esiweb.org/pdf/esi_document_id_134.pdf|title=A Portrait of Deception Monitoring Azerbaijan or Why Pedro Agramunt should resign|archive-url=https://web.archive.org/web/20131202235334/http://www.esiweb.org/pdf/esi_document_id_134.pdf|archive-date=2 December 2013|accessdate=25 February 2014}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.esiweb.org/pdf/esi_document_id_145.pdf|title="Disgraced. Azerbaijan and the end of election monitoring as we know it." 5 November 2013, Berlin|archive-url=https://web.archive.org/web/20140311161852/http://www.esiweb.org/pdf/esi_document_id_145.pdf|archive-date=11 March 2014|accessdate=25 February 2014}}</ref>

== Слобода на собирање и изразување на политичките убедувања ==
До мај 2005 година, во Азербејџан немало правна заштита за слободата на собирање.  <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.refworld.org/docid/4738691464.html|title=Countries at the Crossroads 2006 - Azerbaijan|last=Walker|first=Christopher|date=3 August 2006|work=Refworld|publisher=Freedom House|accessdate=8 March 2022}}</ref> Целосната забрана за собири на опозицијата била укината со претседателски декрет по националниот притисок, но настаните што довеле до парламентарните избори подоцна истата година покажале дека ова е само номинална обвинение за многу кратко време. Властите им го ускратиле правото на поддржувачите на опозицијата да демонстрираат или да одржуваат митинзи во близина на центрите на градовите и биле одредени посебни места за таа цел. Оние кои присуствувале на митинзите на опозицијата кои не биле санкционирани од владата биле тепани и уапсени. Познато е дека полицијата приведува опозициски активисти, во обид да ги „''убеди''“ да се откажат од својата политичка работа. Членовите на младинското движење и членовите на опозицијата биле приведени поради заговор за соборување на владата, обвинение кое не е потврдено. По изборите не бил дозволен ниту еден митинг на опозицијата.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.hrw.org/legacy/backgrounder/eca/azerbaijan1005/10.htm|title=Azerbaijan Parliamentary Elections 2005: Lessons Not Learned|date=31 October 2005|work=hrw.org|publisher=Human Rights Watch|accessdate=8 March 2022}}</ref>

Според извештајот на „Хјуман рајтс воч“ од 2013 година, „''евиденцијата на Азербејџан за слободата на изразување, собирање и здружението е во постојан пад неколку години, но бележи драматично влошување од средината на 2012 година''“. Во април 2014 година РПТ-Европската организација за човекови права објавила дека човековите права, особено слободата на изразување, собирање и здружување, се влошуваат во Азербејџан.<ref>{{Наведени вести|url=http://in.reuters.com/article/azerbaijan-rights-idINL6N0NF38720140423|title=RPT-European human rights body says concerned about abuses in Azerbaijan|date=23 April 2014|work=Reuters|access-date=6 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402145148/http://in.reuters.com/article/2014/04/23/azerbaijan-rights-idINL6N0NF38720140423|archive-date=2 April 2015}}</ref>

Во естрихот испорачан на 15 јули 2020 година, ден по про-воениот митинг во [[Баку]], претседателот Алиев ја нападнал најголемата опозициска партија, Партијата на Народниот фронт на Азербејџан. Тој изјавил дека „''треба да завршиме со „петтата колона''“ и дека Народниот фронт е „''полош од Ерменците''“. Азербејџанските безбедносни служби почнале да апсат членови на партија и симпатизери. Според азербејџански извори, околу 120 луѓе во моментов се држат во затвор, меѓу кои и некои заменици лидери на партијата, како и новинари. На 20 јули, американскиот [[Стејт департмент]] го повикал Азербејџан да избегне користење на пандемијата за да го замолчи „''застапувањето на граѓанското општество, гласовите на опозицијата или јавната дискусија''“.<ref>[https://www.washingtonpost.com/opinions/global-opinions/azerbaijans-president-aims-to-finish-off-the-political-opposition/2020/07/29/db4ca91c-d0f0-11ea-8c55-61e7fa5e82ab_story.html Azerbaijan’s president aims to finish off the political opposition], Editorial Board, [[Washington Post]], 29/07/20</ref> Овие акции нашироко се гледаат како обид „''да се елиминираат продемократските застапници и политичките ривали еднаш засекогаш''“.<ref name="rferl.org">[https://www.rferl.org/a/azerbaijan-s-despotic-ruler-throws-tantrum-in-unprecedented-crackdown-on-pro-democracy-rivals/30757480.html Azerbaijan's Despotic Ruler Throws 'Tantrum' In Unprecedented Crackdown On Pro-Democracy Rivals], [[RFE/RL]], By Ron Synovitz, 30 July 2020</ref> [[Амнести интернешенал|Амнести интернешнал]], исто така, повикал да се прекине „''насилниот прогон на опозициските активисти''“.<ref>[https://eurasia.amnesty.org/2020/08/13/zayavlenie-azerbajdzhan-zhestokoe-presledovanie-aktivistov-oppoziczionerov-dolzhno-prekratitsya/?fbclid=IwAR0WDRy16g6b9BkDTsRsfXu4hT_0lDHqXhfhHe7fT-VUxPoU-DXr0Js7Mv8 Заявление. Азербайджан: Жестокое преследование активистов-оппозиционеров должно прекратиться], [[Amnesty International]], 13 August 2020</ref>

== Право на слобода и безбедност ==
Направен е меѓународен притисок врз Азербејџан да го ослободи својот број [[Политички затвореник|политички затвореници]]. Откако земјата станала член на [[Совет на Европа|Советот на Европа]], азербејџанската влада ослободила сто политички затвореници, но многумина остануваат во притвор, а поддржувачите на опозицијата продолжуваат да бидат притворени без докази.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.amnesty.org.ru/library/Index/ENGEUR010072002?open&of=ENG-380|title=Amnesty International, Concerns in Europe, 2002|archive-url=https://web.archive.org/web/20171021111703/https://www.amnesty.org.ru/library/Index/ENGEUR010072002?open&of=ENG-380|archive-date=21 October 2017|accessdate=31 August 2017}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://azerireport.com/index.php?option=com_content&task=view&id=981&Itemid=43|title=FHRPO: There Are 66 Political Prisoners In Azerbaijan, 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20110720180248/http://azerireport.com/index.php?option=com_content&task=view&id=981&Itemid=43|archive-date=20 July 2011|accessdate=25 June 2009}}</ref> Според наредбата за помилување потпишана од Илхам Алиев, на 16 март 2019 година биле ослободени 51 затвореници кои меѓународните групи за човекови права ги сметаат за политички затвореници.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://president.az/articles/32416|title=Order of the President of the Republic of Azerbaijan on pardoning a number of convicted persons|work=president.az|language=az|accessdate=2019-03-18}}</ref><ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.thenews.com.pk/print/444898-azerbaijan-president-pardons-jailed-activists-opponents|title=Azerbaijan president pardons jailed activists, opponents|work=www.thenews.com.pk|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20190317215204/https://www.thenews.com.pk/print/444898-azerbaijan-president-pardons-jailed-activists-opponents|archive-date=17 March 2019|accessdate=2019-03-18}}</ref>

Во март 2011 година, опозициските активисти [[Бахтијар Хаџиев]] и [[Џабар Савалан]] биле уапсени откако помогнале да се организираат протести во стилот на [[Арапска пролет|Арапската пролет]] преку [[Фејсбук]]. И двајцата добиле затворски казни за неповрзани обвиненија. За нивното апсење било протестирано од [[Европски парламент|Европскиот парламент]],<ref name="Hajiyev">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.hrw.org/news/2011/05/19/azerbaijan-activist-sentenced-political-trial|title=Azerbaijan: Activist Sentenced in Political Trial|date=19 May 2011|publisher=Human Rights Watch|archive-url=https://web.archive.org/web/20120804170120/http://www.hrw.org/news/2011/05/19/azerbaijan-activist-sentenced-political-trial|archive-date=4 August 2012|accessdate=27 December 2011}}</ref> Хјуман рајтс воч,<ref name="Hajiyev" /> и Индексот за цензура.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.indexoncensorship.org/2011/12/azerbaijan-supreme-court-upholds-bakhtiyar-hajiyev-judgment/|title=Azerbaijan: Supreme Court Upholds Bakhtiyar Hajiyev Judgement|date=6 December 2011|publisher=Index on Censorship|archive-url=https://web.archive.org/web/20111218095819/http://www.indexoncensorship.org/2011/12/azerbaijan-supreme-court-upholds-bakhtiyar-hajiyev-judgment/|archive-date=18 December 2011|accessdate=27 December 2011}}</ref> [[Амнести интернешенал|Амнести интернешенел]] ги нарекол двајцата затвореници на совеста и повикал на нивно итно ослободување.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.amnesty.org/en/news-and-updates/azerbaijan-must-halt-crackdown-protest-organizers-2011-03-07|title=Azerbaijan must halt crackdown on protest organizers|date=7 March 2011|publisher=Amnesty International|archive-url=https://web.archive.org/web/20120106162020/http://www.amnesty.org/en/news-and-updates/azerbaijan-must-halt-crackdown-protest-organizers-2011-03-07|archive-date=6 January 2012|accessdate=27 December 2011}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.amnesty.org/en/news-and-updates/azerbaijan-activist-convicted-trumped-drugs-charge-2011-05-04|title=AZERBAIJAN ACTIVIST CONVICTED ON 'TRUMPED UP' DRUGS CHARGE|date=4 May 2011|publisher=Amnesty International|archive-url=https://web.archive.org/web/20110508063830/http://www.amnesty.org/en/news-and-updates/azerbaijan-activist-convicted-trumped-drugs-charge-2011-05-04|archive-date=8 May 2011|accessdate=15 May 2011}}</ref> Џабар Савалан бил ослободен од затвор по 11 месеци на 26 декември 2011 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://blog.amnestyusa.org/iar/jabbar-savalan-freed/|title=Jabbar Savalan Freed!|date=27 December 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20150228004454/http://blog.amnestyusa.org/iar/jabbar-savalan-freed/|archive-date=28 February 2015|accessdate=6 March 2015}}</ref> Во април 2012 година, активистот за човекови права и животна средина Огтај Гулалиев бил уапсен и наводно измачуван;<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.amnesty.org/en/documents/eur55/008/2012/en/|title=Azerbaijan: Authorities determined to silence dissent to ensure successful Eurovision|date=1 May 2012|publisher=Amnesty International|archive-url=https://web.archive.org/web/20180413043042/https://www.amnesty.org/en/documents/eur55/008/2012/en/|archive-date=13 April 2018|accessdate=5 July 2012}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.fidh.org/Azerbaijan-Arbitrary-detention-of|title=Azerbaijan: Arbitrary detention of Mr. Ogtay Gulaliyev|date=26 April 2012|publisher=International Federation for Human Rights|archive-url=https://web.archive.org/web/20120720101958/http://fidh.org/Azerbaijan-Arbitrary-detention-of|archive-date=20 July 2012|accessdate=5 July 2012}}</ref> тој бил ослободен во јуни.<ref>{{Наведени вести|url=https://www.amnesty.org/en/documents/eur55/020/2012/en/|title=Azerbaijan: Increased punishment for peaceful protestors is a step backwards|date=6 November 2012|access-date=8 March 2022|publisher=Amnesty International}}</ref>

Подоцна во 2013 година, седум млади активисти, вклучително и четворица членови на одборот, на Граѓанското движење Нида биле киднапирани и уапсени по протестите одржани против неборбените воени смртни случаи во март и април во Баку.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://en.trend.az/news/politics/2127572.html|title=3 persons who incited violence and civil confrontation arrested in Baku|date=8 March 2013|work=Trend|archive-url=https://web.archive.org/web/20140227090354/http://en.trend.az/news/politics/2127572.html|archive-date=27 February 2014|accessdate=6 March 2015}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://azerbaijantldr.com/2-more-nida-members-arrested/|title=2 more NIDA members arrested|archive-url=https://web.archive.org/web/20140224202114/http://azerbaijantldr.com/2-more-nida-members-arrested/|archive-date=24 February 2014|accessdate=24 February 2014}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://azerbaijantldr.com/zaur-gurbanli-of-nda-arrested/|title=Zaur Gurbanli of N!DA arrested|archive-url=https://web.archive.org/web/20140224205546/http://azerbaijantldr.com/zaur-gurbanli-of-nda-arrested/|archive-date=24 February 2014|accessdate=24 February 2014}}</ref> Тие се обвинети за подготовка на немирите за време на протестите во Баку. Првично, младите биле обвинети за недозволено поседување оружје и дрога.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://ireport.cnn.com/docs/DOC-1057096|title=A trial of the case of members of the civil society movement|work=CNN iReport|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402101101/http://ireport.cnn.com/docs/DOC-1057096|archive-date=2 April 2015|accessdate=6 March 2015}}</ref> Како што објавила Меѓународната организација за човекови права [[Амнести интернешенал|Амнести интернешнал]], некои од осумте активисти на НИДА, кои биле уапсени под лажни обвиненија (вклучувајќи го и 17-годишниот Шахин Новрузлу), биле мачени. [[Амнести интернешенал|Амнести интернешенел]] ги признал сите уапсени млади мажи како затвореници на совеста.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.amnesty.org/en/documents/eur55/010/2013/en/|title=''Downward spiral: Continuing crackdown on freedoms in Azerbaijan'', Amnesty International, October 2013 release, p. 16|archive-url=https://web.archive.org/web/20181122063352/https://www.amnesty.org/en/documents/eur55/010/2013/en/|archive-date=22 November 2018|accessdate=21 November 2018}}</ref> Но, во 2014 година четворица од нив, а во 2016 година други четворица членови на НИДА биле ослободени со претседателска наредба. Амнести интернешнал го поздравил тој развој.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.amnesty.org/en/press-releases/2016/03/azerbajian-pocs-release/|title=Azerbaijan: Release of 10 prisoners of conscience is a glimmer of hope for those still behind bars|date=17 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170922145346/https://www.amnesty.org/en/press-releases/2016/03/azerbajian-pocs-release/|archive-date=22 September 2017}}</ref> Следните 4 членови на НИДА биле меѓу затворениците помилувани со претседателската наредба од 16 март 2019 година, која била поздравена од [[Европска служба за надворешно дејствување|Европската служба за надворешни работи]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepage/59751/statement-spokesperson-pardoning-prisoners-azerbaijan-mark-novruz-holiday_en|title=Statement by the Spokesperson on the pardoning of prisoners in Azerbaijan to mark Novruz Holiday|work=EEAS - European External Action Service - European Commission|language=en|accessdate=2019-03-18}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.azernews.az/nation/147459.html|title=Azerbaijan starts execution of president's pardon decree|date=2019-03-17|work=AzerNews.az|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20190318180823/https://www.azernews.az/nation/147459.html|archive-date=18 March 2019|accessdate=2019-03-18}}</ref>

== Слобода на медиумите ==
На почетокот на август, во Азербејџан била укината медиумската цензура. Одделот за заштита на државната тајна во печатот, познат и како „''Главлит''“, бил наследен од советскиот период и укинат по наредба на Хејдар Алиев, тогашниот претседател на Република Азербејџан. Со тоа, наредбата за воена цензура (1992) и резолуцијата за контрола на сите информации (1993) биле укинати.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.azadinform.az/news/a-50585.html|title=1998-ci ilin bu günü - Azərbaycanda senzura ləğv edildi - Publika - Xəbərlər - Azadİnform İnformasiya Agentliyi|last=Agentliyi|first=Azadİnform İnformasiya|work=www.azadinform.az|archive-url=https://web.archive.org/web/20181127152032/http://www.azadinform.az/news/a-50585.html|archive-date=27 November 2018|accessdate=2018-11-27}}</ref> Азербејџан е рангиран како „''Неслободен''“ од Фридом Хаус во своето годишно истражување ''за слободата на печатот'' со оценка 79 од 100.

Властите користат низа мерки за ограничување на слободата на медиумите во земјата. На опозициските и независните медиуми и на новинарите им е ограничен пристапот до печатените куќи и дистрибутивните мрежи или може да се соочат со обвиненија за клевета и парични казни и подлежат на тактики за заплашување, вклучително и затвор за измислени обвиненија.

Повеќето [[Азербејџанци]] ги добиваат своите информации од мејнстрим телевизија, која е непоколебливо провладина и под строга владина контрола. Според извештајот на невладината организација „Институт за слобода и безбедност на новинарите (IRFS) од 2012 година, „''граѓаните на Азербејџан не можат да пристапат до објективни и веродостојни вести за прашањата за [[Човекови права|човековите права]] релевантни за Азербејџан и населението е недоволно информирано за прашања од јавен интерес“''.<ref name=":2"/>

Азербејџанските власти затвориле неколку значајни новинари. Тие го затвориле Мехман Алиев, директор на независен медиум. Алиев е директор на новинската агенција Туран. „''На 25 август 2017 година, судот во Баку го одреди Алиев во тримесечен притвор за време на истрагата против него“.'' <ref>[https://www.hrw.org/news/2017/08/25/azerbaijan-independent-news-director-jailed Azerbaijan: Independent News Director Jailed]</ref> Меѓутоа, 16 дена подоцна - на 11 септември 2017 година, Апелациониот суд во Баку ја преиначил пресудата на првостепениот суд и го ослободил г. Алиев. Неколку меѓународни институции како што е Европската федерација на новинари го поздравиле ослободувањето на г-дин Алиев.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://europeanjournalists.org/blog/2017/09/11/azerbaijan-efjifj-welcome-release-of-mehman-aliyev-and-alexander-lapshin/|title=Azerbaijan: EFJ/IFJ welcome release of Mehman Aliyev and Alexander Lapshin|date=11 September 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170922194405/http://europeanjournalists.org/blog/2017/09/11/azerbaijan-efjifj-welcome-release-of-mehman-aliyev-and-alexander-lapshin/|archive-date=22 September 2017}}</ref>

Комитетот за заштита на новинарите изјавил дека обвиненијата против многу новинари се „''измислени''“ и „''политизирани''“.<ref name="CPJ">{{Наведена мрежна страница|url=http://cpj.org/2012/04/in-azerbaijan-crackdown-on-press-as-eurovision-nea.php|title=In Azerbaijan, crackdown on press as contest nears|date=2 April 2012|publisher=[[Committee to Protect Journalists]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20120410034420/http://www.cpj.org/2012/04/in-azerbaijan-crackdown-on-press-as-eurovision-nea.php|archive-date=10 April 2012|accessdate=8 April 2012}}</ref> На крајот на 2014 година осум новинари останалеа зад решетки.  Меѓународните инстанци, како што е Комесарот за човекови права на Советот на Европа, постојано ги побивале оправдувањата на азербејџанските власти дека затворените новинари биле кривично гонети и осудени за заеднички злосторства.  Затворските услови за новинарите се пријавени како страшни, со рутинско малтретирање и одбивање на медицинска нега.

Според [[Радио Слободна Европа|РСЕ]], владата на Азербејџан „''има долга историја на користење на својот кривично-правен систем за да ги замолчи политичките ривали и новинарите кои ја критикуваат корупцијата што ги збогати роднините на Алиев и блискиот круг на сојузници''“. Авторитарното владеење на Алиев затворило независни медиуми и ги потиснало опозициските партии додека се одржуваат избори кои меѓународните мониторинг групи ги оценуваат ниту за слободни ниту за фер. Баку, исто така, им забранил на меѓународните набљудувачи од групи како Хјуман рајтс воч и [[Амнести интернешенал|Амнести интернешнал]] „''кои документираа како властите рутински користат тортура за да извлечат лажни признанија од политички затвореници затворени по лажни обвиненија''“.<ref name="rferl.org"/>

== Корупција ==
[[Корупција во Азербејџан|Корупцијата во Азербејџан]] се смета за ендемична во сите области на [[Политика на Азербејџан|азербејџанската политика]].<ref>
{{Наведување|publisher=Business Anti-Corruption Portal|title=Azerbaijan Country Profile|quote=It is widely recognised that corruption is deeply entrenched and institutionalised throughout Azerbaijani society and poses an obstacle to both social and economic development in the country.|date=December 2010|url=http://www.business-anti-corruption.com/country-profiles/europe-central-asia/azerbaijan/|access-date=6 August 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120307180524/http://www.business-anti-corruption.com/country-profiles/europe-central-asia/azerbaijan/|archivedate=7 March 2012}}
</ref><ref>
{{Наведување|last=Gregor Peter Schmitz|journal=[[Der Spiegel]]|title='Boys and Their Toys' - The US Befriends Azerbaijan's Corrupt Elite|quote=While a few Azerbaijani clans are getting richer and richer, thanks to all the dollars pouring into the country, the rest of the population is barely scraping by. Over 40 percent of the country's inhabitants are living in poverty; the average monthly income is just €24. As Lala Shevkat, the leader of the Liberal Party of Azerbaijan, says: 'Oil is our tragedy.'|date=13 December 2010|url=http://www.spiegel.de/international/world/boys-and-their-toys-the-us-befriends-azerbaijan-s-corrupt-elite-a-734307.html|access-date=6 August 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120727024318/http://www.spiegel.de/international/world/boys-and-their-toys-the-us-befriends-azerbaijan-s-corrupt-elite-a-734307.html|archivedate=27 July 2012}}
</ref> Владејачкото семејство предизвикало сомнеж од различни независни медиуми за нивното огромно богатство, како што било потврдено со купувањето на огромни мултимилионски имоти во [[Дубаи]], [[Обединети Арапски Емирати|Обединетите Арапски Емирати]].<ref>
{{Наведување|last=Andrew Higgins|journal=The Washington Post|title=Pricey real estate deals in Dubai raise questions about Azerbaijan's president|quote=In just two-week... an 11-year-old boy from Azerbaijan became the owner of nine waterfront mansions... <nowiki>[valued at]</nowiki> about $44 million... the son of Azerbaijan's president, Ilham Aliyev... <nowiki>[whose]</nowiki> annual salary as president is the equivalent of $228,000, far short of what is needed to buy even the smallest Palm property.|date=5 March 2010|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/03/04/AR2010030405390.html|access-date=5 August 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121114014643/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/03/04/AR2010030405390.html|archivedate=14 November 2012}}
</ref>

Во изминатите години биле преземени одредени мерки против корупцијата.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.oecd.org/corruption/anti-bribery/Azerbaijan-Round-4-Monitoring-Report-ENG.pdf|title=Anti-corruption policy in Azerbaijan|archive-url=https://web.archive.org/web/20170813222957/http://www.oecd.org/corruption/anti-bribery/Azerbaijan-Round-4-Monitoring-Report-ENG.pdf|archive-date=13 August 2017|quote=Azerbaijan has made progress in preventing corruption in several sectors, such as public services delivery, traffic police and public education. Reforms have started in customs and business licensing. However, serious and complex corruption challenges have yet to be tackled. Addressing the corruption-prone areas requires stronger political will, efforts, and a healthy environment for broad stakeholder participation in the fight against corruption.}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.oecd.org/corruption/anti-bribery/Azerbaijan-Round-4-Monitoring-Report-ENG.pdf|title=Anti-corruption policy in Azerbaijan|archive-url=https://web.archive.org/web/20170813222957/http://www.oecd.org/corruption/anti-bribery/Azerbaijan-Round-4-Monitoring-Report-ENG.pdf|archive-date=13 August 2017|quote=Awareness of various forms of corruption and public trust towards selected institutions increased in Azerbaijan since the previous monitoring. ACD in cooperation with the Commission on Combating Corruption (CCC) has engaged in awareness-raising activities. Azerbaijan is encouraged to use a systematic and targeted approach to anti-corruption awareness, plan measures for the corruption-prone sectors, adapt the activities to various target groups and allocate budget for implementation of the measures foreseen by the Action Plan.}}</ref> Прашањата за корупција во испораката на јавните услуги биле една од проблематичните области во јавниот сектор. За да се елиминира корупцијата во испораката на јавните услуги, нова превентивна институција, имено, мрежата за проценка на услуги во Азербејџан (АСАН) била основана со Претседателски декрет во 2012 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.theguardian.com/public-leaders-network/2013/jul/31/azerbaijan-public-service-assessment-network|title=Azerbaijan's one-stop public service shop is driving up efficiency|last=Jafarov|first=Kamal|date=2013-07-31|work=The Guardian|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20170131054047/https://www.theguardian.com/public-leaders-network/2013/jul/31/azerbaijan-public-service-assessment-network|archive-date=31 January 2017|accessdate=2018-11-27}}</ref> Во моментов оваа институција обезбедува 34 услуги за 10 државни органи. Тоа бил првиот модел на едношалтерско доставување услуги во светот кој ги обезбедува услугите на различни државни органи, а не само на услугите на едно државно тело.

Азербејџан го потпишал Истанбулскиот Антикорупциски акционен план кој ги опфаќа Ерменија, Азербејџан, Грузија, Казахстан, Киргистан, Монголија, Таџикистан, Украина и Узбекистан во 2003 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.oecd.org/corruption/anti-bribery/Azerbaijan-Round-4-Monitoring-Report-ENG.pdf|title=Anti-Corruption Reforms in AZERBAIJAN|archive-url=https://web.archive.org/web/20170813222957/http://www.oecd.org/corruption/anti-bribery/Azerbaijan-Round-4-Monitoring-Report-ENG.pdf|archive-date=13 August 2017|quote=The Istanbul Anti-Corruption Action Plan (Istanbul Action Plan, or IAP) was endorsed in 2003. It is the main sub-regional initiative in the framework of the OECD Anti-Corruption Network for Eastern Europe and Central Asia (ACN). The Istanbul Action Plan covers Armenia, Azerbaijan, Georgia, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Mongolia, Tajikistan, Ukraine, and Uzbekistan; the other ACN countries participate in its implementation.}}</ref> Имплементацијата на планот вклучува редовна и систематска ревизија на правната и институционалната рамка за борба против корупцијата во опфатените земји од страна на страните потписнички. Оттогаш, Азербејџан активно учествува во рундите за мониторинг.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.oecd.org/corruption/acn/istanbulactionplancountryreports.htm|title=Istanbul Anti-corruption Action Plan country reports|archive-url=https://web.archive.org/web/20170616165354/http://www.oecd.org/corruption/acn/istanbulactionplancountryreports.htm|archive-date=16 June 2017}}</ref>

== Присилно иселување ==
Според Хјуман рајтс воч, почнувајќи од 2008 година, како дел од кампањата за урбана обнова во Баку, илјадници сопственици на куќи биле протерани од нивните куќи во многу делови на градот за да се направи простор за паркови, деловни центри и елитни станбени области. Процесот бил дизајниран од страна на градоначалникот на Баку и често се спроведувал без соодветно предупредување. Понудените компензации биле далеку под пазарната вредност. Жителите, исто така, сметале дека имаат малку опции да добијат случај на суд доколку поднесат тужба. Во некои случаи, уривањето продолжило без оглед на судските наредби за забрана за тоа.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.hrw.org/news/2012/01/22/azerbaijan-rights-abuse-stains-international-standing|title=Azerbaijan: Rights Abuse Stains International Standing|date=22 January 2012|work=hrw.org|publisher=Human Rights Watch|accessdate=8 March 2022}}</ref> Присилните иселувања се влошиле во 2011 година откако Азербејџан победил на [[Евровизија 2011|Евровизија во 2011 година]], а со тоа и правото да биде домаќин на натпреварот во [[Евровизија 2012|2012 година]]. Овие иселувања налутиле многу луѓе и биле добро изложени во печатот откако стотици биле иселени за да се изгради Кристалната сала.

== ЛГБТ права ==
Како и во повеќето други земји од постсоветската ера, Азербејџан останува место каде што хомосексуалноста е проблем опкружен со конфузија. Речиси и нема некоја цел или точна информација за [[Психологија|психолошките]], [[Социологија|социолошките]] и правните аспекти на хомосексуалноста во Азербејџан, со резултат дека мнозинството од општеството едноставно не знае што е хомосексуалност. Додека истополовите сексуални активности се технички легални по укинувањето на законите против содомијата од советската ера во 2000 година,<ref name="Spartacus IGG">Spartacus International Gay Guide, page 1216. Bruno Gmunder Verlag, 2007.</ref> Азербејџан нема закони кои експлицитно ги штитат [[ЛГБТ]] луѓето, а општественото прифаќање на ЛГБТ луѓето останува ниско. Организацијата за човекови права ИЛГА-Европа го рангирала Азербејџан како најлоша држава во Европа за заштита на правата на ЛГБТ секоја година од 2015 година.<ref name="ILGA-report-Azerbaijan">{{Наведена мрежна страница|url=https://rainbow-europe.org/#8622/0/0|title=Rainbow Europe - Azerbaijan|publisher=ILGA|archive-url=https://web.archive.org/web/20170105055156/https://rainbow-europe.org/#8622/0/0|archive-date=5 January 2017|accessdate=29 December 2017}}</ref>

== Меѓународни извештаи ==
На 12 мај 2011 година, [[Европски парламент|Европскиот парламент]] донел резолуција со која се осудуваат азербејџанските „''кршења на човековите права''“ и „''угнетувањето на опозициските сили''“.<ref name="EP">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P7-TA-2011-0243+0+DOC+XML+V0//EN&language=EN|title=European Parliament resolution of 12 May 2011 on Azerbaijan|date=12 May 2011|publisher=European Parliament|archive-url=https://web.archive.org/web/20120529030409/http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-%2F%2FEP%2F%2FTEXT+TA+P7-TA-2011-0243+0+DOC+XML+V0%2F%2FEN&language=EN|archive-date=29 May 2012|accessdate=15 May 2011}}</ref> Во резолуцијата се споменува загриженоста за Ејнула Фатулаев, Џабар Савалан и другите затвореници по име, како и општа загриженост за „''зголемениот број инциденти на вознемирување, напади и насилство врз активистите и новинарите на граѓанското општество и друштвените мрежи во Азербејџан''“. Сепак, Европскиот парламент го ценел ослободувањето на двајца блогери и создавањето на нови поткомитети на Комитетот за соработка ЕУ-Азербејџан во областите на правдата, човековите права и демократијата, и му се заблагодарил на Азербејџан за придонесот во Источното партнерство.<ref name="EP" />

Во август 2017 година, Работната група на [[Обединети нации|ОН]] за произволно притворање го објавил својот извештај за мисијата во Азербејџан. На покана на Владата, Работната група за произволно притворање го посетил Азербејџан од 16 до 25 мај 2016 година <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/G17/230/23/PDF/G1723023.pdf?OpenElement|title=Report of the Working Group on Arbitrary Detention on itsmission to Azerbaijan|archive-url=https://web.archive.org/web/20170829033631/https://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/G17/230/23/PDF/G1723023.pdf?OpenElement|archive-date=29 August 2017|accessdate=28 August 2017}}</ref>

== Ситуација во Нахчиван ==
Човековите права се сметаат за исклучително сиромашни во азербејџанската ексклава Нахчиван, наречена „Азербејџанска [[Северна Кореја]]“ од [[Радио Слободна Европа|Радио Слободна Европа/Радио Либерти]] во 2007 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.rferl.org/content/article/1079243.html|title=In 'Azerbaijan's North Korea,' Journalist Crackdown Continues|date=7 December 2007|publisher=[[Radio Free Europe/Radio Liberty]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20130811035211/http://www.rferl.org/content/article/1079243.html|archive-date=11 August 2013|accessdate=10 March 2013}}</ref> Автономна република под гувернерот на Васиф Талибов, покрената е загриженост во врска со полициската бруталност, неказнивоста, големите ограничувања на граѓанските слободи и корупцијата.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://nhc.no/filestore/Publikasjoner/Rapporter/2009/Azerbaijan_final_version.pdf|title=Azerbaijan's Dark Island: Human Rights Violations in Nakhchivan|date=February 2010|publisher=Norwegian Helsinki Committee|archive-url=https://web.archive.org/web/20120719175422/http://www.nhc.no/filestore/Publikasjoner/Rapporter/2009/Azerbaijan_final_version.pdf|archive-date=19 July 2012|accessdate=10 March 2013}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.rferl.org/content/Jailed_For_Not_Taking_A_Bribe/1182518.html|title=Jailed For Not Paying A Bribe|last=Aliyev|first=Kenan|date=8 July 2008|work=Radio Free Europe/Radio Liberty|archive-url=https://web.archive.org/web/20111116072013/http://www.rferl.org/content/Jailed_For_Not_Taking_A_Bribe/1182518.html|archive-date=16 November 2011|accessdate=10 March 2013}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://humanrightshouse.org/Articles/17398.html|title=Impunity for torture in Nakhchivan|date=25 December 2011|publisher=Human Rights house|archive-url=https://web.archive.org/web/20150403154149/http://humanrightshouse.org/Articles/17398.html|archive-date=3 April 2015|accessdate=10 March 2013}}</ref>

Нахчиван е опишан како „''лабораторија на репресија''“ во која се тестираат репресивните методи и потоа се применуваат во голем обем во остатокот од Азербејџан.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://en.rsf.org/azerbaijan-journalist-beaten-unconscious-in-23-08-2014,46836.html|title=Journalist beaten unconscious in Azerbaijani exclave - Reporters Without Borders|archive-url=https://web.archive.org/web/20150318210938/http://en.rsf.org/azerbaijan-journalist-beaten-unconscious-in-23-08-2014,46836.html|archive-date=18 March 2015|accessdate=6 March 2015}}</ref>

== Историска ситуација ==
Следната табела ги прикажува рејтинзите на Азербејџан од 1991 година во извештаите за Слободата во светот, што годишно ги објавува Фридом Хаус. Оценката од 1 е „бесплатна“; 7, „неслободна“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://freedomhouse.org/sites/default/files/2022-02/Country_and_Territory_Ratings_and_Statuses_FIW_1973-2022.xlsx|title=Country and Territory Ratings and Statuses, FIW 1973-2022|last=Freedom House|authorlink=Freedom House|year=2022|format=XLS|accessdate=8 March 2022}}</ref> {{Нав|a|1}}
{| class="wikitable collapsible collapsed" style="border:none; "
!Историски рејтинг
|-
| style="padding:0; border:none;" |
{| class="wikitable sortable" style="border-collapse:collapse;" width="100%"
| style="width:3em; text-align:left;" |Година
| style="width:3em;" |Политички права
| style="width:3em;" |Човекова слобода
| style="width:3em;" |статус
| style="width:3em;" |Претседател {{Нав|b|2}}
|- align="center"
| align="left" |1991
| style="background:#ff9;" |5
| style="background:#ff9;" |5
| style="background:#ff9;" |Делумно слободно
| style="background:#ff9;" |Ајаз Муталибов
|- align="center"
| align="left" |1992
| style="background:#ff9;" |5
| style="background:#ff9;" |5
| style="background:#ff9;" |Делумно слободно
| style="background:#ff9;" |Ајаз Муталибов
|- align="center"
| align="left" |1993
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Абулфаз Елчибеј
|- align="center"
| align="left" |1994
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Хејдар Алијев
|- align="center"
| align="left" |1995
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Хејдар Алијев
|- align="center"
| align="left" |1996
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |5
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Хејдар Алијев
|- align="center"
| align="left" |1997
| style="background:#ff9;" |6
| style="background:#ff9;" |4
| style="background:#ff9;" |Делумно слободно
| style="background:#ff9;" |Хејдар Алијев
|- align="center"
| align="left" |1998
| style="background:#ff9;" |6
| style="background:#ff9;" |4
| style="background:#ff9;" |Делумно слободно
| style="background:#ff9;" |Хејдар Алијев
|- align="center"
| align="left" |1999
| style="background:#ff9;" |6
| style="background:#ff9;" |4
| style="background:#ff9;" |Делумно слободно
| style="background:#ff9;" |Хејдар Алијев
|- align="center"
| align="left" |2000
| style="background:#ff9;" |6
| style="background:#ff9;" |5
| style="background:#ff9;" |Делумно слободно
| style="background:#ff9;" |Хејдар Алијев
|- align="center"
| align="left" |2001
| style="background:#ff9;" |6
| style="background:#ff9;" |5
| style="background:#ff9;" |Делумно слободно
| style="background:#ff9;" |Хејдар Алијев
|- align="center"
| align="left" |2002
| style="background:#ff9;" |6
| style="background:#ff9;" |5
| style="background:#ff9;" |Делумно слободно
| style="background:#ff9;" |Хејдар Алијев
|- align="center"
| align="left" |2003
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |5
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Хејдар Алијев
|- align="center"
| align="left" |2004
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |5
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2005
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |5
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2006
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |5
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2007
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |5
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2008
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |5
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2009
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |5
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2010
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |5
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2011
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |5
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2012
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |5
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2013
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2014
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2015
| style="background:#99f;" |7
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2016
| style="background:#99f;" |7
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2017
| style="background:#99f;" |7
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2018
| style="background:#99f;" |7
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2019
| style="background:#99f;" |7
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2020
| style="background:#99f;" |7
| style="background:#99f;" |6
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|- align="center"
| align="left" |2021
| style="background:#99f;" |7
| style="background:#99f;" |7
| style="background:#99f;" |Неслободно
| style="background:#99f;" |Илхам Алијев
|}
|}

== Белешки ==
: 1.{{Белешка|a}}„Година“ ја означува „покриената година од извештајот“. Затоа податоците од 2008 година се од извештајот објавен во 2009 година итн.
: 2.{{Белешка|b}}<span class="citation wikicite" id="endnote_b">'''^'''</span><span> </span>Од 1 јануари.
== Наводи ==
{{наводи}}

== Надворешни врски ==
* [http://hrw.org/doc/?t=europe&c=azerba Хјуман рајтс воч: Азербејџан]
* [https://web.archive.org/web/20060602055004/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?l=1&id=3797 Изборите во Азербејџан 2005: Изгубена можност]
* [https://web.archive.org/web/20101128190821/http://www.america.gov/st/washfile-english/2005/December/20051203123041retnuhategdirb0.6120874.html Американскиот Стејт департмент го повика Азербејџан да произведе „кредибилен“ изборен резултат]
* [https://web.archive.org/web/20170905061456/https://www.opendemocracy.net/democracy-caucasus/azerbaijan_3003.jsp Незавршени избори во Азербејџан]
* [http://www.rferl.org/featuresarticle/2005/11/59b32987-6bc8-484b-a2e7-ca8e5422e76d.html Медиумите сè уште се спротивставуваат на опозицијата]
* [https://web.archive.org/web/20060824114353/http://www.ifex.org/en/content/view/full/179/ Цензура во Азербејџан] - IFEX
* [https://archive.today/20130115022225/http://www.irfs.az/ Институт за слобода и безбедност на новинарите]
* Јулија Алиева Гурејева: „Политички ставови кон жените во Азербејџан: Дали еднаквоста е дел од агендата?“ во [http://www.laender-analysen.de/cad/pdf/CaucasusAnalyticalDigest21.pdf Кавказскиот аналитички дигест бр.21]

{{Европа по тема|Човекови права во}}

[[Категорија:Човекови права во Азербејџан| ]]