Epistemôlôjia
Ny epistemôlôjia dia sampan' ny filôzôfia mandalina ny fahalalana siantifika voalohany indrindra. Amin' ny heviny amin' izao fotoana izao, ny epistemôlôjia dia fandalinana mitsikera momba ny siansa manokana, momba ny fivoarany sy ny lanjany ary ny sehatra voakasiny ara-tsiansa sy ara-pilôzôfia. Amin' ny fiteny hafa, ny teny hoe "epistemôlôjia" dia mety hanondro ny rijan-kevitry ny fahalalana na ny gnôseôlôjia. Avy amin' ny teny grika hoe ἐπιστήμη / epistếmê "fahalalana marina", "science" sy hoe λόγος / lógos / "lahateny".
Amin' ny resaka momba ny epistemôlôjia, ny taonjato faha-20 dia manontany ny amin' ny fahatapahana na ny fitohizan' ny fahalalana iombonana sy ny siansa. Na izany aza, na dia nipoitra ho taranja mahaleotena izy tamin' ny fiandohan' ny taonjato faha-20, ny epistemôlôjia môderina dia avy tamin' ny taonjato faha-18 ao amin' ny filôzôfian' i Kant.
Teo am-piandohan' ny taonjato faha-20, ny pôzitivisman' i Auguste Comte dia nanjaka tany Frantsa, ny tany Alemaina dia nisaraka ny "siansan' ny zavaboary" (Naturwissenschaften) sy ny "siansan' ny fanahy" (Geisteswissenschaften) araka ny voalazan' i Wilhelm Dilthey. Mifanohitra amin' izany no nitranga tamin' ny taompolo 1920, tany Aotrisy, ny Faribolan' i Vienna dia nanamafy indray ny firaisan' ny siansa rehetra, sady niteraka firehana neôpôsitivista izany.