Và al contegnud

Thuja occidentalis

De Wikipedia
Thuja orientalis L.

Classifigazion sientífiga
Regn: Plantae
Division: Pinophyta
Clas: Pinopsida
Ùrden: Pinales
Famìa: Cupressaceae
Zèner: Thuja
Spéce: Thuja occidentalis
Nomm binomial
Thuja occidentalis
L.

La Thuja occidentalis, tüia ‘n Lumbàrt, l’è öna spéce de la famèa di Cupressaceae che la è da l’America e dal Canadà e l’è stacia portada ‘n Eüròpa ‘n del méla e òt (1.800) de dovrà per ornamét ‘n di giardì.

La Tüia l’è ü sempervért, la crès da i 10 a i 15 méter e de sólet la ciapa öna bèla furma a còno che la tènt a pèrt quando l’è ‘nacc co i agn.

I fòie i è piccinine piccinine, facie a scaia, strécie strécie al brochèl/ramelì, metide ‘n quàter file töt intùren; i è bèle érde sura e zaldine sóta, i è piö gròse de chèle de la Thuja orientalis e a sfregale i lasa ‘ndà ü bèl pröföm de póm. I ram i è per lo piö metìcc ‘n pià a diferènsa de la Thuja orientalis che la ghi à per lo piö metìcc per impé.

La Thuja l’è öna pianta monòica, cioè öna pianta che la gh’à i ‘nfiurescènse maschii e feminii sö la stèsa pianta. Per ès piö precìs la tüia l’a gh’à di infiurescense dóma feminìi e di ‘nfiuresènse dóma maschii: i prime i è di còni zalcc - marù, chèi maschii i è pò a lur di còni de culùr zaldàstr sfömacc de rós che i se dèrf ‘n Avrìl e che i se tróa só la pónta di ramelì.

Ol fröt l’è ü strobilo che l’ gh’à la forma d’ün öf fai sö da 10 iscaie con d’öna bèla pónta redónda/tunda. I fröcc de sólèt i è mai desperlür, ma i se fà sö a ròs, i diènta marù e i se dèrf fò a rosèta per lasà ‘ndà la somèsa.

La tüia la è buna per ornamét, piantada desperlé o suertöt in fila per fà di sése, desà che la sopórta bé ol tai; la preferés ès metida al sul e ès pinatada ‘n d’ü teré bel frèsch e ömet. La Thuja occidentalis la sopórta mèi ‘l frècc de chèla orientalis.

De mia confónt

[Modifega | modifica 'l sorgent]

La Thuja occidentalis l’è mia de confónt con la Thuja orientalis che pör la ghe sömèa e con la Thuja plicata.