Zoermoos
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Breuker. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Zoermoos is gesjneie wit moos wat doer de inwirking van versjeie milkzoerbacterië geconserveerd is. Zoermoos sjmakt daodoer zoer, meh is op de ganse welt e populair gerech.
Samesjtèlling
[bewirk | brón bewèrke]Zoermoos haat 'n gael kluur en haat, angesj es de mieëste anger geconserveerde produkte, väöl vitamine C. D'r Ingelsje óntdèkkingsraeziger James Cook vóng oet dat 't aeëte va zoermoos de oplossing vuur scheurbuik waor. 't Haat aoch vitamine B en iezer. Bie 't kaoëke kump neet, wie bie anger moos, de typische sjproeteloch vrie.
Productie
[bewirk | brón bewèrke]De boeteste blaar van 't wit moos waere weggehaold en de hel kaer oetgebaord. De blaar die uëverblieve waere fiengesjneie en gezoute (mit óngevier 1,5% zout). Huuj d'r daag waert dit in de fabrieke gedaoën. Vreuger hawwe väöl luuj 'ne groeëte Kölse pot in d'r kelder sjtaoën, woe-i me 't moos, aafgedèk en aagedrök, loot giste. Dit giste waert noe gedaoën in plastic tute gevöld mit water. Zètmael en soeker waere ómgezat i milkzoer. Dit proces kint, aafhenkelink van de temperatuur en de sjtructuur van 't moos, drie tot ach waeëke doere. Zoermoos vilt väöl lichter op d'r maag es 't oersjprunkelik wit moos.
Vuur 'ne get angere sjmaak te kriege gebroekt me aoch dèks wien in 't gistingsproces. Zoeë kiet me wienzoermoos. Aoch kroed kint hievuur gebroek waeëre, dan haesjt 't kroedzoermoos.
Op 't Hollendsj it me zoermoos dèks es sjtamppot.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]Me dinkt dat zoermoos oersjprunkelik oet 't noorde va China kump en mit de Mongole en anger volker doer volksverhoezinge nao Europa is gekomme. Vuural in Oeës-Europa waert zoermoos traditioneel väöl gegaeëte. Oeës-Europese Joeëde zouwe 't gerech nao 't weste höbbe gebrach.
