Arnsberg

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Arnsberg (Nedersaksisch: Arensperg) is 'n stad in de krink (Kreis) Hochsauerlandkreis, te Noordrien-Wesfale (Duitsland). Mèt häör 193,72 km² en 73.436 inwoeners (2014) heet 't 'n bevolkingsdeechte vaan 379 de veerkante kilometer. Arnsberg ligk in 'n dal vaan de Ruhr. Zie is de hoofstad vaan 't gelieknaomeg Regierungsbezirk Arnsberg mer néét vaan de väöl kleinere Hochsauerlandkreis (daovaan is Meschede de hoofplaots). Allewel ikkenomisch en demografisch besjeie, is 't door häören hoofzetel vaan 't regeringsdistrik 'n polletiek belaankrieke stad in Wesfale.

In tegendeil bis de meiste distrikte in Centraol-Europa, is 't regeringsdistrik boe Arnsberg euver regeert ('t Regierungsbezirk Arnsberg) in ziene vörm noets mie veranderd. Zelfs neet nao de groete Europese hervörminge, veural op 't gebeed vaan Duitstaolege, vaan 1945. Dit maak Arnsberg es hoofstad vaan 't regierungbezirk erg bedinkelek. In de 19e iew had zie naomelek 'n groete cultureel beteikenis (oonder aandere daankzij häör geisteleke en edel historie al vaanaof d'n 13en iew) en reprizzenteerde zie ouch de bevolking vaan de streek es gein aander stad: 't gaof in de buurt eveväöl protestantisme es katholicisme. De Wesfaolse distrikte stoon bekind um hun groete väölzijdegheid wat betröf christeleke relizjie. Allewijl is Arnsberg evels e taomelek oonbeduidend stedsje, wat zelfs gein krinkrechte heet ('n stad die boete de wèt vaan de krink, of Kreis, kin regere: dit zien in Noordrien-Wesfale altied stei mèt mie es 100.000 inwoeners, zoen 30.000 mie es Arnsberg). Neet allein door de aofnaome vaan relizjie oonder lui mer ouch de opkoms vaan 't Ruhrgebeed, de industrieël stei die de stad groetendeils höbbe opgeslók in hunne greuienden urbaonen invlood, kaom Arnsberg mie en mie op de achtergroond te stoon vaan de "Arnsbergse ikkenomie" dewijl 't toch 't polletiek centrum bleef.

't Op 200 meter huugde ligkend pläötske is te klein um stadsdistrikte te höbbe, mer 't gief dao wel vieftien oortsdeile.

Stadspanorama