Tieger
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
D'n tieger (Panthera tigris) is e lid vaan 't genus Panthera. 't Zien solitair levende forse roufdiere oet de orde Carnivore. De mennekes weure naoventrint drei meter, de vruiwkes oonderhaaf. De bieste zien uterlek good te oondersjeie door hun striepe, die ze helpe camouflere in 't graas. Gemeinelek zien ze goudgeel; es recessieve variant koume witte en zwarte tiegers veur. De tieger weurt serjeus bedreig door de jach, die veural de traditioneel Chinese geneeskuns te gooj kump.
Ondersoorte
[bewirk | brón bewèrke]Hoonderd jaor geleje gaof 't nog ach oondersoorte, boevaan intösse drei door minseleke jach zien oetgereujd.
- De Keuningstieger (Panthera tigris tigris), 't nationaol bies vaan India en Bangladesh. Heer kump veur in de oerwoude vaan Noord-India en aon de voot vaan de Himalaya. Sjattinge vaan 't aontal exemplare loupe oeterein vaan 3.000 tot 4.600 stök. Daomèt is 't de insegste tiegersoort die neet accuut bedreig weurt.
- De Maleisen tieger (Panthera tigris corbetti) leef in Zuidoos-Azië, inclusief uterste zuie vaan China. Nao sjatting zien nog zoe'n daartienhoonder exemplaire euver.
- De Sumatraansen tieger (Panthera tigris sumatrae) leef allein op 't eiland Sumatra en heet nog zoe 450 exemplaire. Zien gene höbbe 'n unieke compositie; biologe meine tot heer, es 'r neet oetstörf, in 'n apaarte soort kin evoluere.
- De Javaansen tieger (Panthera tigris sondaica) is tösse 1980 en 1990 oetgereujd. 't Waor 'n opvallend slank bies. De ummer kleinder bosse op 't euverbevolk Java booje häöm in d'n twintegsten iew gein plaots mie.
- De Balinesen tieger (Panthera tigris balica) is al roond 1950 vaan d'n eerdbojem verdwene.
- De Zuidchinesen tieger (Panthera tigris amoyensis) woort oonder Mao Zedong in opdrach vaan de regering systematisch aofgeslach en is allewijl beperk tot 200 stök. Sinds 1977 weurt heer zjus door de regering besjermp.
- De Siberischen tieger (Panthera tigris altaica) leef veural in 'n oetgestrèk gebeed in oos-Rusland; allewijl gief 't 'rs nog zoeget 400 vaan. Me maak ziech serjeus zörg euver zie voortbestoon, ouch al umtot de populaties väöl inteelt kinne. Evels besteit 'n oetgebreid fokprogram. Sommeg populaties leve in gebejer die de hèlf vaan 't jaor besneid zien; dao zien de witte tiegers door hun kleur in 't veurdeil.
- De Kaspischen tieger (Panthera tigris virgata), is roond 1970 oetgestorve en leefde ten weste en zuie vaan de Kaspische Zie.