Jump to content

Kilogram

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Ensampel a unses selvenel SI, unit of mass, unses SI olldhalghus Edit this on Wikidata
Rann a system musurow MKS, Kevreyth Keswlasek Unsesow Edit this on Wikidata
Ragresegydh grave Edit this on Wikidata
Commons page Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia
Skeusen a'n kilogram kenwra keswlasek, hemm yw an kilogram selys yw pub kilogram aral y'n bys warnodho. Y hwleir prenn musur gans meusvaow ryb y denewe. Gwrys yw a blatinom-iridiom, ha synsys yw yn Sèvres, Pow Frynk.

Unses elvennel am Kevreyth Keswlasek Unsesow yw an kilogram (arwodh: kg), usys dhe vusur gronnedh.

A-dhia 20 Me 2019 styrys yw yn termow divarennow fysegel elvennel. Kyns 20 Me 2019, styrys veu gans hirgrennen a gesalkan platinom, an "kilogram kenwra keswlasek" gwrys yn 1889, ha gwithys yn Saint-Cloud, mestrev a Baris.

An unses ma yw 2.20462262 peuns (unsesow koth 'Emperourethel'). Unses normal dosedh yw kilogram pub meter kubek (cg/m³).

le may

ρ yw dosedh an daklen (musurys yn kilogram pub meter kubek)
m yw gronnedh kowal an daklen (mususrys yn kilogrammow)
C yw dalghedh kowal an daklen (musurys yn metrow kubek)

Istori

[golegi | pennfenten]

26 Meurth 1791 y tanvonas Frynk, Charles Maurice de Talleyrand-Périgord y hanow, lyther dhe Wovernans Pow Frynk, ow kelwel rag savonegi an kreft a vusur. Peswar dydh wosa degemeres an lyther ma, an Governans a fondyas Akademi ha rennys veu an ober a wul unsesow metrik, yth yw usys bys hedhyw.

7 Ebrel 1795 derivys veu yn Pow Frynk bos an gram haval dhe "bosow absolut dalghedh an dowr usi yn kub 1cm orth 1cm orth 1 cm, war dempredh rew". Mes diwysyans a vynn musurow moy ages centimeter ha gram. Konvedhys veu ynwedh bos posow rew ow varya, ow kregi war niver a faktorow, hag ytho, gwrys veu kenwra moy hewul es dowr, a vedha milgweyth moy es an gram, hemm yw an "kilogram". Y'n keth bledhen, styrys veu an "liter".


Onan a'n mil erthygel posekka war Wikipedya yw an erthygel ma.