ta

Kurmancî

Bilêvkirin

• (Navdêr 1) IPA^(kilîd): /tʰɑː/, تا
• (Navdêr 2) IPA^(kilîd): /ˁɑː/, طا
• (Daçek) IPA^(kilîd): /tʰɑː/, تا
• (Hoker) IPA^(kilîd): /tʰɑː/, تا

Navdêr 1

ta mê, t-ya req

1. heraret, sarmaya yan xuhdana zêde ya leşî digire ji ber nesaxiyê

   Tayê ez girtime. (Leşê min [ji ber nexweşiyê] pirr sar e.)

   • Min nediînane wucûdê ta bi ferş
     Ne tu û ne Cennet û narê mezin. — (Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: تا‎

Jê

• tagerm
• tasar
• tayê ketin
• ketin tayê

Werger

• Albanî: ethe → sq m
• Almanî: Fieber → de nt, Temperaturerhöhung m
• Amharî: ትኩሳት (təkusat)
• Aramiya nû ya asûrî: ܚܲܡܚܲܡܬܵܐ‎ m
• Aromanî: heavrã m
• Asamî: জ্বৰ (zor)
• Astûrî: fiebre m
• Azerî: qızdırma
• Baskî: sukar
• Belarusî: тэмперату́ра → be m (tempjeratúra), гара́чка m (haráčka), жар n (žar), ліхама́нка m (lixamánka)
• Bengalî: জ্বর (jbôr)
• Berberî:

  Taşelhitî: ⵜⴰⵡⵍⴰ m (tawla)

• Bîkoliya naverast: kalentura
• Bulgarî: температу́ра → bg m (temperatúra), тре́ска → bg m (tréska)
• Burmayî: အဖျား → my (a.hpya:)
• Çakmayî: 𑄎𑄧𑄢𑄴 (jar)
• Çamicuroyî: alijkwa'takochi
• Çekî: horečka → cs m
• Çînî:

  Mandarînî: 發熱 → zh (fārè), 發燒 → zh (fāshāo) ', 熱病 → zh, 熱病 → zh (rèbìng)

• Danmarkî: feber → da g
• Endonezyayî: demam → id
• Erebî: حُمَّة‎ m (ḥumma), حُمَّى‎ m (ḥummā)

  Erebiya misrî: حمة‎ m (ḥumma)

  Erebiya hîcazî: حرارة‎ m (ḥarāra)

  Erebiya fasî: سخانة‎ m (sḵāna)

• Ermenî: տենդ → hy (tend), տաքություն → hy (takʻutʻyun), ջերմություն → hy (ǰermutʻyun), կրակ → hy (krak)
• Esperantoyî: febro
• Estonî: palavik → et
• Farisî: تب‎ → fa (tab)
• Ferî: fepur n
• Fînî: kuume → fi
• Fransî: fièvre → fr m
• Friyolî: fiere m
• Gaelîka skotî: fiabhras n
• Galîsî: febre m, quentura m
• Gotî: 𐌱𐍂𐌹𐌽𐌽𐍉 m (brinnō), 𐌷𐌴𐌹𐍄𐍉 m (heitō)
• Gujaratî: તાવ n (tāv)
• Gurcî: სიცხე (sicxe), ციებ-ცხელება (cieb-cxeleba), ტემპერატურა (ṭemṗeraṭura)
• Guwaranî: akãnundu
• Hindî: बुख़ार → hi n (buxār), ज्वर → hi n (jvar)
• Hîlîgaynonî: hilanat
• Holendî: verhoging → nl m, koorts → nl m
• Îbranî: קַדַּחַת‎ → he m (kadákhat)
• Îlokanoyî: gurigor
• Îngilîziya kevn: hriþ
• Îngilîzî: fever → en
• Înterlîngua: febre
• Îrlendî: fiabhras n
• Îsnagî: daxang
• Îtalî: febbre → it m
• Îzlendî: hiti → is n, hitasótt m
• Japonî: 熱 → ja (ねつ, netsu), 発熱 → ja (はつねつ, hatsunetsu)
• Kapampanganî: lagnat
• Katalanî: febre → ca m
• Keçwayî: rupha
• Kirgizî: калтыратма → ky (kaltıratma), безгек → ky (bezgek)
• Komorî: ɓuhuo 5 an 6
• Koreyî: 열 → ko (yeol), 열병 → ko (yeolbyeong), 발열 → ko (baryeol)
• Ladînî: fiëura m
• Latînî: febris → la m
• Latviyayî: drudzis n
• Lawsî: ໄຂ້ → lo (khai)
• Lîtwanî: karščiavimas n
• Lueyî: ᦺᦃᧉ (ẋay²)
• Makedonî: треска m (treska)
• Malezî: demam → ms
• Mecarî: láz → hu, hőemelkedés → hu
• Misrî: (šmmt m)
• Nahwatliya klasîk: tletl
• Navajoyî: tahoniigááh
• Nepalî: ज्वरो (jvaro)
• Normandî: fièvre m
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: feber → no n

• Oksîtanî: fèbre → oc
• Oygurî: قىزىتما‎ (qizitma)
• Ozbekî: isitma → uz, bezgak → uz
• Palî: pariḷāha n, jararoga n
• Pangasînanî: puetang
• Peştûyî: تبه‎ → ps m (tᶕba)
• Plodîşî: Feeba nt, Braunt nt
• Polonî: gorączka → pl m, temperatura → pl m
• Portugalî: febre → pt m
• Puncabî: ਤਾਪ → pa n (tāp), ਬੁਖ਼ਾਰ → pa n (buxār)
• Qazaxî: қызба (qyzba)
• Romancî: fevra m, feavra m, feivra m
• Romanyayî: temperatură → ro m, febră → ro m
• Rusî: температу́ра → ru m (temperatúra), лихора́дка → ru m (lixorádka), горя́чка → ru m (gorjáčka), жар → ru n (žar)
• Sanskrîtî: ज्वर → sa n (jvara)
• Sardînî: calentura m, callantura m
• Sebwanoyî: hilanat, kalentura
• Sicîlî: frevi → scn
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: гро̀зница m

  Latînî: gròznica → sh m

• Slovakî: horúčka → sk m
• Slovenî: vročina → sl m
• Somalî: qandho → so
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: zymnica m

• Spanî: fiebre → es m, calentura → es m
• Sûmerî: 𒌓 (/ud/)
• Swahîlî: homa → sw, harara → sw
• Swêdî: feber → sv g
• Tacikî: таб (tab), табларза (tablarza)
• Tagalogî: lagnat → tl
• Tamîlî: காய்ச்சல் → ta (kāyccal), ஜுரம் → ta (juram), ஜ்வரம் (jvaram)
• Tausugî: hinglaw
• Tayî: ไข้ → th (kâi)
• Telûgûyî: జ్వరము → te (jvaramu), వేకి → te (vēki), పులకరము → te (pulakaramu)
• Tigrînî: ምርባጽ (mərbaṣ)
• Tirkî: ateş → tr
• Tirkmenî: gyzzyrma
• Urdûyî: بُخار‎ n (buxār)
• Ûkraynî: гаря́чка m (harjáčka), лихома́нка m (lyxománka), температу́ра m (temperatúra), жар n (žar), пропáсниця m (propásnycja)
• Venîsî: fevra m, féra
• Viyetnamî: sốt → vi
• Volapûkî: fif → vo
• Walonî: five → wa m
• Weylsî: twymyn, achre n
• Ximêrî: គ្រុន → km (krun)
• Yakanî: lemmun
• Yidîşî: פֿיבער‎ n (fiber)

• Yûnanî: πυρετός → el n (pyretós)

  Kevn: πυρετός n (puretós)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr 2

ta nêr, t-ya stûr

1. çeq (bo nimûne: çeqên daran)
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. dav, ben, dezî, davek dezî
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
3. beş, parçe:
   Tayê Dihokê yê Yeketiya Nivîskarên Kurdistanê
   (Beşê Dihokê ji Yeketiya Nivîskarên Kurdistanê)
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Etîmolojî

Hevreha farisî تافتن‎ (taften: hûnandin, badan - rehê dema niha -tab-), ji zimanên îranî.

Jê

• -ta (hevta)

Werger

tayên ben û dezî — binêre dav

tayên dar û deviyan — binêre çeq

Daçek 1

ta, t-ya req

1. heta, heya, tew, hetanî, heyanî

   Ji vir ta wir.

   Sibê ta êvarê.

Etîmolojî

Ji yan hevreha soranî تا‎ (ta) (ta), pehlewî tak, ji zimanên îranî yan jî ji erebî heta (heta). Di kurmancî de forma "ta" bi maneya "heta" nû ye, formên serdest heta vê dawiyê di nav gel de "heta" û "heya" bûne ku herdu ji ne. "Ta" bi maneya "heta" vê dawiyê ji soranî hatiye û ya soranî jî dikare ji farisî be.

Bi zaravayên din

• Soranî: تا‎ (ta)

Werger

• Afrîkansî: totdat → af, tot → af
• Almanî: bis → de, bis zu, bis an
• Amharî: እስከ (ʾəskä)
• Astûrî: hasta → ast
• Baskî: arte
• Başkîrî: тиклем (tiklem), хәтлем (xätlem), ҡәҙәр (qäðär)
• Belarusî: да (da)
• Bengalî: অবধি → bn (ôbdhi), পর্যন্ত → bn (pôrjônt)
• Bulgarî: до → bg (do)
• Burmayî: အထိ → my (a.hti.)
• Çekî: do → cs
• Çînî:

  Kantonî: 到 (dou³), 至 (zi³)

  Mandarînî: 直到 → zh (zhídào), 直至 → zh (zhízhì), 至 → zh (zhì)

• Danmarkî: indtil
• Erebî: حَتَّى‎ → ar (ḥattā)

  Erebiya misrî: لغايت‎ (leḡayyet)

  Erebiya hîcazî: إلين‎ (ʔilēn)

• Esperantoyî: ĝis → eo
• Estonî: kuni → et
• Falayî: hasta
• Farisî: تا‎ → fa (tâ)
• Fînî: saakka → fi, asti → fi
• Fransî: jusque → fr, jusqu'à → fr
• Frîsî: oant
• Gaelîka skotî: gu, gus
• Galîsî: deica, endeica
• Gurcî: -მდე (-mde)
• Hindî: ... तक → hi (... tak)
• Holendî: totdat → nl, tot → nl
• Îbranî: עַד‎ → he (ad)
• Îdoyî: til → io
• Îngilîziya kevn: oþ
• Îngilîzî: until → en
• Îrlendî: go dtí

  Îrlendiya kevn: co

• Îtalî: finché → it, fino a quando, fino a
• Îzlendî: þangað til → is, fyrr en → is, uns → is, þar til → is
• Japonî: まで → ja (made)
• Kapampanganî: angga
• Katalanî: fins → ca
• Koreyî: -까지 (kkaji)
• Latînî: usque ad
• Latviyayî: līdz
• Lîtwanî: kol → lt, iki → lt
• Makedonî: до (do), сѐ до (sè do)
• Malezî: sehingga → ms
• Maltayî: sa, sakemm
• Maorî: āpānoa, rā anō, rānō, tae noa ki
• Mbya guaraniyî: peve
• Mecarî: -ig → hu
• Mîrandî: até
• Oksîtanî: fins → oc
• Oygurî: -غىچە‎ → ug (-ghiche), -قىچە‎ → ug (-qiche), -گىچە‎ → ug (-giche), -كىچە‎ → ug (-kiche), -غا قەدەر‎ (-gha qeder), -قا قەدەر‎ (-qa qeder), -گە قەدەر‎ (-ge qeder), -كە قەدەر‎ (-ke qeder)
• Plodîşî: bat
• Polonî: do → pl, aż do → pl
• Portugalî: até → pt, até que
• Romanyayî: până → ro, până când, până ce
• Rusî: до → ru (do)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: до̏

  Latînî: dȍ → sh

• Slovakî: do → sk
• Slovenî: do → sl
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: do

  Sorbiya jorîn: do

• Spanî: hasta → es
• Swahîlî: mpaka → sw
• Swêdî: tills → sv
• Şîngazîcayî: hata mpaka
• Tacikî: то → tg (to)
• Tirkî: kadar → tr, dek → tr
• Toxarî B: eṃṣke
• Urdûyî: ... تک‎ (... tak), جب تک‎ (jab tak)
• Ûkraynî: до → uk (do)
• Viyetnamî: cho đến, đến → vi, cho tới, tới → vi
• Walonî: diski → wa, disk' a, disk' a tant ki
• Yidîşî: ביז‎ (biz)

• Yûnanî: μέχρι → el (méchri), ως → el (os)

  Kevn: ἕως (héōs), μέχρι (mékhri), μέσφα (méspha), ἄχρι (ákhri)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Hoker 2

ta

1. (Ûrmiye) bilez, hêl, zû:

   Ez gelek ta çûm.

   Min otomobîl gelek ta diajot.

Hevmane

• xiz

Werger

bilez — binêre bilez

Baskî

Girêdek

ta

1. û (herwiha, hem)
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Drungî

Navdêr

ta

1. hesp
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên hesp hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Estonî

Cînav

ta

1. ew, wî
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Eweyî

Lêker

ta

1. xesandin
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên xesandin hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Fransî

Bilêvkirin

• Deng (Kanada (Shawinigan))^ⓘ
• Deng (Fransa)^ⓘ
• Deng (Kanada (Quebec))^ⓘ

Cînav

ta

1. ya te, -a te, -ya te

   ta femme (jina te), ta maison (mala te)

Kamkata-viriyî

Girêdek

ta

1. eger, heke
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Mòçenoyî

Navdêr

ta nêr

1. (zeman) roj (24 saet yan sibê heta êvarê)
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Maltayî

Lêker

ta

1. dan, dayîn
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Morî bawah

Cînav

ta

1. ew
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Norwecî

Lêker

ta

1. wergirtin, girtin
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Polonî

Bilêvkirin

• Deng (Polonya (Będzin))^ⓘ

Cînav

ta

1. ev
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Slovakî

Hoker

ta

1. wir, wê derê
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên wir hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Slovenî

Cînav

ta

1. ev
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Swêdî

Lêker

ta

1. wergirtin, girtin
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Tirkî

Navdêr

ta

1. ta, tê, heya

   ta İstanbul'dan beri onu susturamadık

   tê ji Stenbolê ve em di ber didin ku dengê wê bibirin

Viyetnamî

Bilêvkirin

• Deng (Viyetnam (Hanoi))^ⓘ

Cînav

ta

1. ez
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. em
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Wutunhuayî

Navdêr

ta

1. xwelî
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên xwelî hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Yorubayî

Lêker

tà

1. firotin
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)