razan

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /rɑːˈzɑːn/
• Jihevqetandin: ra·zan

Lêker

razan (lêkera negerguhêz)
Rehê dema niha:
RP. Niha
	ez	radizim
	tu	radizî
	ew	radize
	em, hûn, ew	radizin
Fermanî	Yekjimar	raze
	Pirjimar	razin
Rehê dema borî:
RP. Boriya sade
	ez	razam
	tu	razayî
	ew	raza
	em, hûn, ew	razan
Formên din: Tewandin:razan

razan negerguhêz

1. xew ve çûn, ketin xewê
   • - Ax Xezal, ez îşev qet ranezame. — (Sîma Semend, Xezal, Weşanên Nûdem, 1996)
2. (li gel razan): kirina kiriyara sêksî, li cem nivist

   Şeva çû ez li gel keçikê razam.

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ڕازان‎

Hevmane

• nivistin
• raketin
• veketin
• xewtin

Tewîn

• ra-z-
• ra-zê-

Bide ber

• ranze

Bi zimanê zarokan

• hakê kirin
• lolî kirin

Etîmolojî

Ji ra +‎ zan.

Jê

• razandin
• razandî
• razayî
• razok
• razokî

Bi zaravayên din

• Soranî: nûstin

Werger

• Afrîkansî: slaap → af
• Ahomî: 𑜃𑜨𑜃𑜫 (non)
• Akanî: deda, da
• Akatekî: wey
• Albanî: fle → sq
• Alêwîtî: sagakux
• Almanî: schlafen → de

  Elmanîşî: schlaaffe, schlooffe, schlofe, schlaafä, schloafen, schlàfu

• Ambonezî-malezî: sono, tidor
• Andî: кьихинну
• Aramî:

  Siryaniya klasîk: ܕܡܟ‎ (dəmeḵ), ܢܡ‎ (nām)

• Aromanî: dormu
• Asamî: শো (xü)
• Astûrî: dormir → ast, adormir → ast
• Avarî: кьижизе (kḷižize)
• Aytonî: ꩫွꩫ်
• Azerî: yatmaq → az, uyumaq, yuxulamaq
• Balantak: royot
• Baskî: lo egin
• Başkîrî: йоҡлау (yoqlaw), йоҡтау (yoqtaw)
• Batakiya karo: medem
• Batakiya simalungun: modom
• Bataktobayî: modom
• Belarusî: спаць → be impf (spacʹ)
• Bengalî: শোয়া → bn (śoẏa), ঘুমানো → bn (ghumano)
• Bretonî: kousket → br
• Bukidnon manoboyiya rojavayî: lipezeng
• Bulgarî: спя → bg impf (spja)
• Burmayî: အိပ် → my (ip)
• Cingphoyî: yup
• Çavacanoyî: dormi
• Çeçenî: тхъанг (tχʾang)
• Çekî: spát → cs impf
• Çerokî: ᎦᏟᎭ (gatliha)
• Çeyenî: -énome
• Çîçewayî: gona
• Çîkasawî: nosi
• Çînî:

  Kantonî: 睏 (fan³), 瞓 (fan³), 睏覺 (fan³ gaau³), 瞓覺 (fan³ gaau³)

  Ganî: 睏 (kun³), 睏覺 (kun³ 'gau⁴)

  Hakkayî: 睡目 (soi-muk)

  Mandarînî: 睡覺 → zh (shuìjiào), 眠 → zh (mián)

  Min dongî: 睏 (káung)

  Minnanî: 睏 → zh-min-nan (khùn)

  Wuyî: 睏, 睏覺

• Çukçî: йыԓӄэтык (jyḷqėtyk)
• Çuvaşî: ҫывӑр (śyvăr)
• Dalmatî: dormer
• Danmarkî: sove → da
• Elfdalî: såvå
• Endonezyayî: tidur → id
• Erebî: نَامَ‎ (nāma), رَقَدَ‎ (raqada)

  Erebiya misrî: نام‎ (nām)

  Erebiya hîcazî: نام‎ (nām), رقد‎ (ragad), انخمد‎ (anḵamad)

  Erebiya fasî: نعس‎ (nʕas), رقد‎ (rqad)

• Ermenî: քնել → hy (kʻnel), ննջել → hy (nnǰel), նիրհել → hy (nirhel)
• Esperantoyî: dormi → eo
• Estonî: magama → et
• Evenkî: а- (a-)
• Farisî: خوابیدن‎ → fa (xâbidan), خفتن‎ → fa (xoftan)
• Fatalukuyî: caia
• Ferî: sova → fo
• Fînî: nukkua → fi
• Fransiya kevn: dormir
• Fransî: dormir → fr
• Friyolî: durmî
• Frîsiya bakur: släipe, sliip
• Frîsî: sliepe
• Gaelîka skotî: caidil
• Galîsî: durmir → gl
• Galûrîsî: drummí
• Gamîlaraayî: baabili
• Gotî: 𐍃𐌻𐌴𐍀𐌰𐌽 (slēpan)
• Gujaratî: ઊંઘવું (ū̃ghavũ)
• Gurcî: ძილი (ʒili)
• Guwaranî: ke
• Haîtî: dòmi
• Hawayî: moe, hiamoe
• Higaononî: hiduga
• Hindî: सोना → hi (sonā)
• Hîlîgaynonî: tulug
• Hmongî: pw
• Holendî: slapen → nl
• Îbanagî: katurug
• Îbranî: יָשֵׁן‎ → he (yashén)
• Îdoyî: dormar → io
• Îlokanoyî: turug
• Îngilîziya kevn: sƿefan
• Îngilîzî: sleep → en
• Înterlîngua: dormir
• Inuktitut:

  Înuîtî: sinik

  Înuîtî: ᓯᓂᑦᑐᖅ (sinittuq)

• Îrlendî: codail
• Îstro-romanyayî: durmi
• Îtalî: dormire → it
• Îu mienî: bueix
• Îzlendî: sofa → is
• Japonî: 寝る → ja (ねる, neru), 眠る → ja (ねむる, nemuru), お休みになる (おやすみになる, o-yasumi ni naru)
• Jarayî: pĭt
• Javayiya kevn: turu
• Javayî: turu → jv
• Kalalîsûtî: sinippoq
• Kaşûbî: spac
• Katalanî: dormir → ca
• Keçwayî: puñuy → qu, puñui
• Khandeşiyî: ᨶᩬᩁ
• Kirgizî: укта → ky (ukta)
• Kîkongoyî: kulala
• Kîngalî: නිදියනවා (nidiyanawā), බුදියනවා (budiyanawā), නින්ද (ninda)
• Kîrîbatî: matu
• Koreyî: 자다 → ko (jada), 잠자다 → ko (jamjada), 주무시다 → ko (jumusida)
• Kumikî: юхламакъ (yuxlamaq)
• Latgalî: gulēt
• Latînî: dormiō → la, cubō
• Latviyayî: gulēt → lv, dusēt
• Lenape:

  Unamî: kawi

• Lawsî: ນອນ (nǭn)
• Lîmbûrgî: slaope → li
• Lîtwanî: miegoti → lt
• Lîvonî: maggõ
• Lombardî: dormì, durmì
• Lueyî: ᦓᦸᧃ (noan)
• Luksembûrgî: schlofen
• Mòçenoyî: schloven
• Makasaeyî: ta'e
• Makedonî: спие impf (spie)
• Malayalamî: ഉറങ്ങുക → ml (uṟaṅṅuka)
• Malezî: tidur → ms
• Maltayî: raqad
• Manado malayî: tidor
• Mançûyî: ᠠᠮᡤᠠᠮᠪᡳ (amgambi)
• Maorî: moe → mi, korohiko, moe takarerewa, moe toropuku, kaihewa, kaikaru
• Maratî: झोपणे → mr (jhopṇe), निजणे (nijṇe)
• Mecarî: alszik → hu
• Misrî: (qdd), (sḏr)
• Mîrandî: drumir
• Mongolî: унтах → mn (untah)
• Nahwatliya klasîk: cochi
• Nanayî: ао-
• Napolîtanî: dormì, dorme
• Navajoyî: ałhosh
• Nedersaksî: slapen → nds
• Nepalî: सुत्नु (sutnu)
• Normandî: dormi
• Norwecî: sove → no
• Oksîtanî: dormir → oc
• Oriyayî: ନିଦ୍ରାଯିବା → or (nidrajiba)
• Osetî: хуыссын (x°yssyn)
• Osmanî: اویومق‎ (uyumak)
• Oygurî: ئۇخلىماق‎ (uxlimaq)
• Ozbekî: uxlamoq → uz
• Papyamentoyî: drumi
• Pelayî: ja̠p⁵⁵
• Peştûyî: اوده کېدل‎ (udǝ́ kedǝ́l)
• Pîpîlî: kuchi, cuchi
• Polonî: spać → pl impf
• Portugalî: dormir → pt
• Puncabî: ਸੌਣਾ → pa (sauṇā)
• Qazaxî: ұйықтау (ūiyqtau)
• Qiptî: ⲉⲛⲕⲟⲧ (enkot)
• Rapanuyî: moe
• Rohingyayî: gúm za-
• Romagnolî: durmir
• Romancî: durmir
• Romanî: sovel
• Romanyayî: dormi → ro
• Rusî: спать → ru impf (spatʹ), поспа́ть → ru pf (pospátʹ)
• Samî:

  Samiya kildînî: вуэдтӭ (vuedtʹe)

• Samiya bakurî: oađđit
• Samoayî: moe
• Sanskrîtî: स्वपिति → sa (svapiti), सस्ति (sasti), निद्राति → sa (nidrāti), द्रायति → sa (drāyati), प्रस्वपिति (prasvapiti)
• Sardinian:

  Sardînî: dòrmiri

• Sassarîsî: drummí
• Sebwanoyî: tulog
• Sicîlî: dòrmiri → scn
• Sirananî: sribi
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: спавати impf, спати impf

  Latînî: spavati → sh impf, spati → sh impf

• Sîlhetî: ꠢꠥꠔꠣ (huta)
• Slaviya kevn:

  Kirîlî: съпати impf (sŭpati)

• Slaviya rojavayî ya kevn: съпати impf (sŭpati)
• Slovakî: spať → sk impf
• Slovenî: spati → sl impf
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: spaś impf

  Sorbiya jorîn: spać impf

• Spanî: dormir → es
• Sundanî: kulem
• Swahîlî: kulala
• Swêdî: sova → sv
• Şanî: ၼွၼ်း (nóan)
• Şerpayî: གཟིམས (zim)
• Şorî: узурға (uzurğa)
• Tacikî: хобидан → tg (xobidan)
• Tagalogî: matulog
• Tamîlî: தூங்கு → ta (tūṅku), உறங்கு → ta (uṟaṅku)
• Tarantinoyî: durmè
• Tausugî: tūg
• Tay dam: ꪙꪮꪙ
• Tayiya bakurî: ᨶᩬᩁ
• Tayî: นอน → th (nɔɔn), หลับ → th (hlàp)
• Telûgûyî: నిద్రించు → te (nidriñcu), కునుకుట (kunukuṭa)
• Ternateyî: hotu
• Teteriya krîmî: yuqlamaq
• Teterî: йокларга → tt (yoqlarga)
• Tirkiya kevn: 𐰆𐰑𐰃‎ (udï-)
• Tirkî: uyumak → tr
• Tirkmenî: ýatmak, uklamak
• Tîbetî: ཉལ་བ (nyal ba), གཟིམས (gzims), གཟིམ (gzim), གཟིམ་པ (gzim pa)
• Tongî: mohe
• Toxarî B: klänts-
• Tumbukayî: gona
• Tuvanî: удуур (uduur)
• Tyapî: kai nda
• Udmurtî: изьыны (izʹyny)
• Ugarîtî: 𐎊𐎌𐎐 (yšn)
• Urdûyî: سونا‎ (sonā)
• Ûkraynî: спа́ти → uk impf (spáty), поспа́ти pf (pospáty)
• Venîsî: dormir
• Viyetnamî: ngủ → vi, ngủ gục → vi
• Walonî: doirmi → wa
• Warayî: katurog
• Weylsî: cysgu → cy
• Wolioyî: kole
• Wolofî: nelaw → wo
• Ximêrî: ដេក → km (deek)
• Yakutî: утуй (utuy)
• Yidîşî: שלאָפֿן‎ (shlofn)
• Yupîkiya navendî: qavartuq
• Yûnanî: κοιμάμαι → el (koimámai)

  Kevn: καθεύδω (katheúdō), κοιμάομαι (koimáomai), κνώσσω (knṓssō), εὕδω (heúdō), δαρθάνω (darthánō)

• Zêlandî: slaepe, slaope, meure
• Zhuangî: ninz
• ǃKungî: tsaː

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	razan	razan
Îzafe	razana	razanên
Çemandî	razanê	razanan
Nîşandera çemandî	wê razanê	wan razanan
Bangkirin	razanê	razanino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	razanek	razanin
Îzafe	razaneke	razanine
Çemandî	razanekê	razaninan

razan mê

1. nivîsîn, raketin, veketin, xew:

   razana bi şev

Werger

• Afarî: xin
• Afrîkansî: slaap → af
• Albanî: gjumë → sq
• Almanî: Schlaf → de n
• Ambonezî-malezî: sono, tidor
• Aramî:

  Siryaniya klasîk: ܫܢܬܐ‎ m (šennəṯā), ܢܘܡܬܐ‎ m (nawməṯā)

  Aramiya cihû: שֵׁינְתָא‎ m (šênəṯā), שִׁנְתָא‎ m (šinṯā)

• Arçî: набкӏ
• Aromanî: somnu
• Asamî: টোপনি (tüponi)
• Astûrî: sueñu → ast n
• Azerî: yuxu → az, uyqu
• Baskî: lo
• Belarusî: сон n (son)
• Belûçî: واب‎ (wáb)
• Bengalî: ঘুম → bn (ghum)
• Bîkoliya naverast: turog, katurog
• Bretonî: hun → br n, kousk → br n
• Bulgarî: сън → bg n (sǎn)
• Çeçenî: наб (nab)
• Çekî: spánek → cs n
• Çîçewayî: tulo
• Çînî:

  Kantonî: 睏 (fan³), 瞓 (fan³), 睡眠 (seoi⁶ min⁴)

  Hakkayî: 睡眠 (soi-mìn), 睡目 (soi-muk)

  Mandarînî: 睡覺 → zh (shuìjiào), 睡眠 → zh (shuìmián)

  Minnanî: 睏 → zh-min-nan (khùn), 睏眠 → zh-min-nan (khùn-bîn), 睡眠 → zh-min-nan (sūi-bîn)

• Dalmatî: samno
• Danmarkî: søvn → da g
• Elfdalî: swemmen n
• Endonezyayî: tidur → id
• Erebî: نَوْم‎ → ar n (nawm), سِنَة‎ → ar m (sina)

  Erebiya misrî: نوم‎ n (nōm), نومة‎ m (nōma)

  Erebiya fasî: نعاس‎ (nʕās), رقاد‎ (rqād)

• Ermenî: քուն → hy (kʻun)
• Esperantoyî: dormo
• Estonî: uni → et
• Evenkî: ами (ami)
• Farisiya navîn: 𐭧𐭥𐭠𐭡‎ (xwāb)
• Farisî: خواب‎ → fa (xvâb, xâb)
• Ferî: svøvnur n
• Fînî: uni → fi
• Fransî: sommeil → fr n
• Friyolî: sium n
• Frîsiya bakur: sliap n
• Frîsî: sliep
• Gaelîka skotî: cadal n
• Galîsî: sono → gl n
• Gotî: 𐍃𐌻𐌴𐍀𐍃 n (slēps)
• Gurcî: ძილი (ʒili)
• Haîtî: dòmi, sòmey
• Hawayî: hiamoe
• Hindî: नींद → hi m (nīnd), निद्रा → hi m (nidrā)
• Holendî: slaap → nl n
• Îbranî: שינה‎ → he m (sheiná)
• Îdoyî: dormo → io
• Îlokanoyî: turog
• Îngilîziya kevn: slǣp
• Îngilîzî: sleep → en, sleeping → en
• Înterlîngua: somno
• Îrlendî: suan n, codladh n
• Îtalî: sonno → it n
• Îzlendî: svefn → is n
• Japonî: 眠り → ja (ねむり, nemuri), 睡眠 → ja (すいみん, suimin)
• Kamta: Şablon:cog, Şablon:cog
• Katalanî: son → ca n
• Kirgizî: уйку → ky (uyku)
• Koreyî: 잠 → ko (jam)
• Kornî: kosk n
• Ladînoyî: esfuenyo, es-huenyo
• Latgalî: mīgs
• Latînî: somnus n, sopor n
• Latviyayî: miegs → lv n
• Lawsî: ໄສຍາດ (sai nyāt)
• Lîtwanî: miegas n
• Makedonî: сон n (son)
• Malayalamî: ഉറക്കം → ml (uṟakkaṃ)
• Malezî: tidur → ms
• Maltayî: irqad
• Mançûyî: ᠠᠮᡠ (amu)
• Maorî: moe → mi
• Maratî: नीद m (nīd), झोप m (jhop)
• Mazenderanî: خو‎ (xu)
• Mecarî: alvás → hu
• Misrî: (qdd n)
• Mongolî: нойр → mn (nojr)
• Nahwatlî: cochina
• Nanayî: ами
• Napolîtanî: suonno
• Nedersaksî: Slaap
• Norsiya kevn: svefn n
• Norwecî: søvn → no n
• Oksîtanî: sòm → oc n
• Ozbekî: uyqu → uz
• Plodîşî: Schlop n
• Polonî: sen → pl n
• Portugalî: sono → pt n
• Qazaxî: ұйқы (ūiqy)
• Rohingyayî: gúm
• Romancî: sien n, sön n
• Romanyayî: somn → ro nt
• Rusî: сон → ru n (son)
• Sahoyî: dhin
• Samî:

  Samiya kildînî: нагерь (nagʹerʹ), вуадтмушш (vuadtmušš)

• Sanskrîtî: निद्रा → sa m (nidrā), स्वप m (svapa), स्वाप → sa m (svāpa)
• Sardînî: sonnu n
• Sicîlî: sonnu → scn n
• Sirboxirwatî: san → sh n, сан n
• Sîlhetî: ꠘꠤꠖ (nid), Şablon:cog
• Slaviya kevn:

  Kirîlî: сънъ n (sŭnŭ)

• Slaviya rojavayî ya kevn: сънъ n (sŭnŭ)
• Slovakî: spánok n
• Slovenî: spanec n
• Somalî: hurdo → so
• Sotoyiya başûr: robala → st
• Spanî: sueño → es n
• Sûdovî: maigas
• Sûmerî: 𒅇 (u3 /u/)
• Swahîlî: usingizi → sw
• Swêdî: sömn → sv g
• Tagalogî: tulog
• Tamîlî: உறக்கம் → ta (uṟakkam), தூக்கம் → ta (tūkkam)
• Tarifitî: iḍes n
• Tayî: นิทรา → th
• Telûgûyî: నిద్ర → te (nidra)
• Teteriya krîmî: yuqu
• Tirkiya kevn: 𐰆‎ (u)
• Tirkî: uyku → tr
• Tirkmenî: uky
• Tîbetî: གཉིད (gnyid)
• Toxarî B: ṣpane
• Tumbukayî: tulo
• Tuvanî: уйгу (uygu)
• Udî: непӏ (neṗ)
• Urdûyî: نیند‎ m (nīnd)
• Ûkraynî: сон → uk n (son)
• Venîsî: sono n
• Walonî: soumey → wa n, doirmaedje → wa n, essoctaedje n
• Weylsî: cwsg → cy n
• Ximêrî: ដំណើរដេកលក់ (dɑmnaə deɛk lʊək)
• Yakutî: уу (uu)
• Yidîşî: שלאָף‎ n (shlof)
• Yûnanî: ύπνος → el n (ýpnos)

  Kevn: ὕπνος n (húpnos)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Soranî

Lêker

razan

1. xemilîn, kemilîn
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)