بۆ ناوەڕۆک بازبدە

یەمەن

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
الجمهورية اليمنية
ەل-جومهووریەهئە ل-یەمەنیەه
کۆمارا یەمەنێ
ئالا نیشان
(ئالا) (نیشان)
زمانێن فەرمی ەرەبی


زمانێن نەفەرمی حندوستانی
پایتەخت سانا
سیستەما سیاسی کۆمار
 - سەرۆکدەولەت
 - سەرۆکوەزیر
ئابد راببوه مانسورئا ل-حاد
مۆهاممەد باسنداوا
رووەرد
 - گشتی

527.970 کم2
گەلهە
 - گشتی
 - بەربەلاڤی

25،130،000 کەس
44.7 کەس/کم2
سەرخوەبوون 1967


دەم
نیشانائی نتەرنەتێ .یە
کۆدا تەلەفۆنێ 967
نەخشەیائە ردینگاری یەمەنی
نەخشەیائە ردینگاری یەمەنی

یەمەن (بئە رەبی: ٱلْيَمَن، خوەندن:ئە ل-یەمەن) فەرمی وەکی کۆمارا یەمەن تێ ناسکرن (بئە رەبی: الجمهورية اليمنية، خوەندن:ئە ل-جومهووریەهئە ل-یەمەنیەه) دەولەتا دەستهلاتدار یائە رەبی لئا سیایێ رۆژاڤا ل باشوورێ باشوورێ ئەرەبستانا سوودی یێ زمانێئە رەبی.

یەمەن وەلاتەکی دویەمئە کو ل سەرانسەری، 527،970 کم کیلۆمەترە (203،850 میلیۆن میکرۆک) داگر کر. دەریایا ژ بۆ 2000 کیلۆمەترە (1،200 میلۆمەتر) ژ بۆ دۆرپێچێ.ئە و ب ئەرەبستانا سوودی ڤە ل باکورێ سۆر، گراڤا سۆرین، رۆژاڤا گولف-ئادەنئوو گواردافو ژ باشوورێ باشوورئوو ئە رەبێئە رەبئوو ئۆ مان ل رۆژهلاتئە . حەر چقاس هقووقێ یانوونی گۆتبوو کو پایتەخت باژارێ سانا یە، ژ باژارێ 2015'ان ڤە ژ باژارۆکا حۆوتهی رە بن کۆنترۆلا سەرهلدانا حۆوتهی یە. هەری مەزن ژ سۆسۆترۆیێ یە.

یانی مالباتا ساباهیان (سهەبا مزگینیێ) بوو، دەولەتەکە بازرگانیەک کو ژ بۆ هەزاران سالان ڤە هاتبووئا ڤاکرنئوو بەشێن مۆدەرن-دایئە تهۆپیائوو ئە رترەا-ێ ژی بەشدار بوون. د سالا 275 دە، هەرێم ل سەر دەستهلاتداریا پاشێ پاشیائی نگلیز-حمیاریتێ ل سەر باندۆرێ یە. خریستیان د سەدسالا چارەمین دە هات. ئیسلامیەت د هەفتەیا سەدسالا هەفتان دەئوو لەشکەرێن یەمەنی د بەلاڤکرنا دەستپێکائی سلامێنئی سلامی دە گرینگ بوون. برێڤەبەریا یەمەن پر درێژ زەهمەتئە . گەلەک مالباتان ژ سەدسالا 16ێ سەدسالا دەرکەت، روومەتا رووسی هەری هێزئوو هەری دەولەمەندئە . وەلات د ناڤبەرا سەدسالا بیستەمین دە د ناڤبەرائی مپاراتۆرێنئۆ سمانیئوو بریتانی دە هاتە بەلاڤ کرن. زانید موتاواککلتە پادیشاهیا یەمەن د دەما شەرێ جیهانێ دە هاتە دامەزراندن بەریا پێشین یا کۆمارا یەمەنئە رەب د 1962'ان دە.ئە ورۆپا پاراستنا بریتانیایێ بووئوو ژ سالا 1967 هەتا کوئە و دەولەتەک سەربخوە بووئوو پاشێ، مارخست رەوش. دو یەمەن یەکیتیا دەولەتێن کو د کۆمارا مۆدەرن یا یەمەنێ دە د 1990'ان دە چێبکن. یەمەن وەلاتەکی پێشڤەچوونێ یە،ئوو وەلاتێ هەری هەری هەری مەزن ل رۆژهلاتا ناڤین. د بن دەستهلاتداریا سەرۆککۆمارئا لئا بدوللاه سالەه.