تەورات
تەورات (ب یبرانی: תּוֹרָה، تۆراه) پرتووکەکە پیرۆز یا جهوویانئە .
ب زمانێئی برانی ناڤێ هەر پێنج پرتووکێن پێشی یێن پەیمانا کەڤن ب هەڤ رە تەورات (یانی "هینداری")ئە . ناڤێ وان پێنج پرتووکان ژیئە ڤ ن:
- دەستپێکرن (ب یبرانی: בְּרֵאשִׁית; ب یەونانیا کەڤن: Γένεσις، لات. گéنەسس; ب لاتینی: گەنەسس)
- دەرکەتنئا ن پرتووکا دەرکەتنائی سراێلێ ژ مسرێ (ب یبرانی: שְׁמוֹת; ب یەونانیا کەڤن: Ἔξοδος، لات. Éکسۆدۆس; ب لاتینی: ئەخۆدوس)
- قانوونا کاهینتیێئا ن پرتووکا لێویان (ب یبرانی: וַיִּקְרָא; ب یەونانیا کەڤن: Λευιτικόν، لات. لەوتکóن; ب لاتینی: لەڤتجوس)
- حژمارتنئا ن پرتووکا حژمارتنێ (ب یبرانی: בְּמִדְבַּר; ب یەونانیا کەڤن: Ἀριθμοί، لات. ئارتهمۆí; ب لاتینی: نومەر)
- دوبارەکرنا شەریەتێئا ن پرتووکا ڤەگەراندن ل قانوونێ (ب یبرانی: דְּבָרִים; ب یەونانیا کەڤن: Δευτερονόμιον، لات. دەوتەرۆنóمۆن; ب لاتینی: دەوتەرۆنۆم)
د تەوراتێ دە ل سەرئا فراندنا دنیایێئوو ل سەر سەرهاتیێن ئادەم، قابیلئوو حابیل، نووه، ئیبراهیم، ئیسهاق، ئیسمایل، یاقووب، ئەساو، یووسف، مووسا،ئوو حاروون تێ گۆتن.
ژ بۆ تەورات، زەبوورئوو پرتووکێن پێخەمبەران، ب هەڤرە "پەیمانا کەڤن" تێ گۆتن. بەری زایینێ د سەدسالیا 14'ان دە دەست ب نڤیساندنا وان هاتیە کرنئوو ئە ڤ یەک کێمئوو زێدە 700 سالان دەوام کریە.
گرێدانێن دەرڤە
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]| ناڤنەتەوەیی | |
|---|---|
| نەتەوەیی | |
| یێن دن | |
 | ئەڤ گۆتارا تێکلداری دین شتلەکێ یە. حەکە تو بخوازی بەرفرەه بکی پێ ل بگوهێرە بکە. (چاوا؟) |