شەرێ پسیکۆلۆژیک
شەرێ پسیکۆلۆژیک، ۆپەراسیۆنا پسیکۆلۆژیک، برێڤەبەرنائۆ پەراسیۆنا پسیکۆلۆژیک، جورەیێ هەری داوی یێ شەرئە کو پێشکەتنێن نووژەن بکارتینە. پرۆپاگاندائوو چالاکیێن پسیکۆلۆژیک، دوئە لەمەنتێن وێ یێ گرینگ ن.
ئۆپەراسیۆنێن پسیکۆلۆژیک پارچەیەک ژ شەرێ پسیکۆلۆژیک ن. د گەلەک زمانێن رۆژاڤاییان دە شەرێ پسیکۆلۆژیکئوو ئۆ پەراسیۆنێن پسیکۆلۆژیک ب هەمان واتەیێ تێن بکارانین. ژ بەر کو د شەرێ پسیکۆلۆژیک دە، هن رێبازێن شیدەتێ ژی هەنە، یائە ورۆپاییان نە راستئە . د زمانێ کوردی دە بکارانینا وێ راستترئە .ئا نگۆ شەرێ پسیکۆلۆژیک ژئۆ پەراسیۆنێن پسیکۆلۆژیک مەزنتر، بەرفرەهترئە .
ئا راستی دیرۆکا شەرێ پسیکۆلۆگیک ژی وەکی دیرۆکا شەر کەڤنئە . لێ ت جاری وەکیئی رۆ نەهاتیە بکارانین. حەیا ئیسکەندەرێ مەزن ، جەنگیز خان ژی شەرێ پسیکۆلۆگیک کرنە. شەر ب خوەئە لەمەنتێن پسیکۆلۆگیێ دهەوینە. بۆ میناک،ئا رتێشەک ل هەمبەری دژمنئا لیێن خوە یێن قەلس نیشان نادە. مۆرالێ دژمن خرابکرن، پارچەکرنا هێزا دژمن،ئی نفۆرماسیۆن گرتنئوو ئی نفۆرماسیۆنێن چەوت بەلاڤکرن، باوەریئوو جەسارەتا دژمن شکێناندن هود. هەمیئە لەمەنتێن شەر ن. لێ پشتی سەدسالا 19ەمین کوو تەکنیکائی نفۆرماسیۆنێ پرر بپێشکەت، شەرێ پسیکۆلۆگیک ژی بوو گرینگترین رێبازا شەر.
نازی یان ل ئالمانیایێ ب ریا وەزارەتا پرۆپاگاندایێ هەمی گەل خستن بن باندۆرا خوە. حەروەکی بریتانیان،ئا مەرکاییان، رووسان د دەما شەرێ سار دە شەرێ پسیکۆلۆژیک بپێشخستن. دڤێ مرۆڤ ل ڤر بەهسا کۆمارا ترکیەیێ ژی بکە کو خوەدی تەجرووبەیەکە مەزنئە د وارێ شەرێ پسیکۆلۆژیک دە.
حەیا بگرە ل ترکیەیێ دەستهلاتداری ب گشتی، د بن کۆنترۆلا سازیا شەرێ تایبەت (Öحد)ئا ن ب ناڤێ خوە یێ نوو سەرکانیا حێزێن تایبەت (Öکک) دە یە کو ب گشتی رێبازا شەرێ پسیکۆلۆژیک بکارتینە.
حن میناک ژ شەرێ پسیکۆلۆژیکئێ ن ترکیەیێ یێ ل دژی کوردان
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]ترکیە ل دژی تێکۆشینا نەتەوی یا کورد شەرێ تایبەت، شەرێ پسیکۆلۆژیک دمەشینە. بۆ میناک د ناڤا کوردان دە ترسئوو خۆفێ بەلاڤ دکە. باوەریا کوردان دشکینە، یەکیتیا وان پارچە دکە. پۆلیتیکایا پشاڤتنێ دمەشینە، کوردان ژ زمان، چاندئوو کەسایەتیا خوە دوور دخینە.
کوردان پاشڤەمایی دهێلە،ئا بۆریا کوردان خراب دکە، وان ب ناڤێئۆ لئوو براتیێ دخاپینە، بئۆ لئوو زاراڤەیێن کوردی دلەییزە، پەڤچوونا نامووسئوو مێرکوژیێ لداردخە، جوانێن کوردان دخورفینە، د ناڤا گەلان دە دژمناهیێ سازدکە، دیرۆکێن فەرمی دنڤیسینە، ل قادا ناڤنەتەوەییئی ماژا کوردان رەشدکە هود. ب ڤانا دخوازە کورد بسەرنەکەڤن، دەولەتێ مەزن، مافدارئوو خورت نیشانبدەئوو دەستهلاتداریا خوە بدۆمینە.
شەرێ پسیکۆلۆژیک، هەمی پێشکەتنێن پسیکۆلۆژیێ بکارتینە. حەروەکیئۆ پەراسیۆنێن پۆلیتیک ژی لداردخە.