Джангы Зеландия

Бу атны (неда терминни) башха магъаналары да барды, къарагъыз: Зеландия.

Джангы Зеландия

New Zealand
Aotearoa


Гимн	God Defend New Zealand («Аллах, сакъла Джангы Зеландияны»)

Административ билги
Оноу формасы	Конституциялы монархия
Монарх Генерал-губернатор Премьер-министр	II Елизавета Ананд Сатьянанд Джон Кей
Тил(лер)и	ингилиз тил, маори тил, къол силкиу тил
Ара шахары	Веллингтон

География билги
Уллу шахар(лар)ы	Окленд
Бютеу территориясы	268 680 км² (дунияда 74-чю)
Сууну юсю	2,1 %
Сагъат бёлгеси	UTC +12

Тарих билги
Эркинлиги	Доминион: 26 сентябрь 1907 Вестминстер статут: 11 декабрь 1931 (25 ноябрь 1947 джыл къабыл этилгенди) Конституцион Указ: 13 декабрь 1986

Демография билги
Бютеу халкъы (2010)	4 377 000 адам (дунияда 123-чю)
Къалынлыгъы	15,88 адам/км²

Экономика билги
БИП (номинал) (2008)	$ 146,028 млрд.^[1] (58-чи)
БИП (ном.) адам башына	$ 34 121^[1]
Валютасы	Джангы Зеландияны доллары (NZD)

Башха билги
Домен(лер)и	.nz
Телефон коду	+64

Джангы Зеландия (ингил. New Zealand, маори Aotearoa) — Шош океанны къыбыла-кюнбатыш кесегинде, эки уллу айрымкан (Шимал айрымкан эмда Къыбыла айрымкан) бла къатында болгъан кёб санда (700 джууукъ) гитчерек айрымканлада орналгъан къралды. Ара шахары — Веллингтонду. Джангы Зеландияда джашагъанланы саны 4 377 000 адам чакълы бирди (2010 джыл). Кърал, конституциялы монархия бла парламентли демократияны принциплеринде къуралгъанды эмда дунияны айныгъын къралларыны санына киреди.

XI—XIV ёмюрледе бу джуртда Полинезиядан чыкъгъан адамла джерлешгендиле, европалы тенгиз тинтиучюле айрымканны 1642 джылда ачхандыла. Уллу Британия, 1762 джылдан башлаб джангы джерлени джаратыуну тири бардыргъанды. Джангы Зеландияны баш энчи халларындан бири, география энчилигиди. Къралны эм джууукъ хоншулары — Тасманны тенгизи ортада болгъан Австралия кюнбатышда (эм къысха джол — 1700 км чакълы бирди); шималда айрымкан территорияла — Джангы Каледония (1400 км чакълы бир), Тонга (1800 км чакълы бир) эмда Фиджи (1900 км чакълы бир).

Джангы Зеландияны королевствосуну къурамына, къралгъа башчылыкъ этиуде бойсунмагъан алай а Джангы Зеландия бла эркин биригиуде болгъан айрымкан къралла киредиле: Кукну айрымканлары, Ниуэ, оноуун кеси джюрютмегенле — Токелау эмда Антарктикада болгъан Россну территориясы.

Галерея

Джангы Зеландияны панорама фотографиялары
Коромандел джарымайрымкан, Шимал айрымкан
Уайкаремоана кёл, Шимал айрымкан
Куинстаун шахарны тийресинде тау ландшафт, Къыбыла айрымкан
Окленд шахар, къралны эм уллу шахары
Окленд шахар, шимал джагъасындан кёрюнюмю
Веллингтон, Джангы Зеландияны ара шахары
Джангы Зеландияны Парламентини мекямларыны комплекси, Веллингтон шахар

Белгиле

↑ ^1,0 ^1,1 Халкъла арасы ачха фонд (апрель, 2008)

Джибериуле

Джангы Зеландияны правительствосу (ингил.)
Te Ara — Джангы Зеландияны энциклопедиясы (ингил.)
Культураны эмда тарихден къалгъан затланы министерстволары (ингил.)
Джангы Зеландияны Россия Федерацияда посольствосу (орус.)(ингил.)
Россия Федерацияны Джангы Зеландияда посольствосу (орус.)(ингил.)
Open Directory Project сайтда Джангы Зеландияны юсюнден орус тилли сайтланы джыйылмасы (орус.)

Викигёзенде (Wikimedia Commons'да) бу категориягъа келишген медиа-файлла табарыкъсыз: Джангы Зеландия.

Бу, тамамланмагъан статьяды. Сиз болушургъа боллукъсуз проектге, тюзетиб эм информация къошуб бу статьягъа.

[IMF-1] 1,0 ^1,1 Халкъла арасы ачха фонд (апрель, 2008)

[1]

к • с • т Океания
Къралла	Австралия • Вануату • Кирибати • Маршаллны Айрымканла • Науру • Джангы Зеландия • Палау • Папуа — Джангы Гвинея • Самоа • Соломонны Айрымканлары • Тонга • Тувалу • Микронезины Федератив Штатлары • Фиджи
Территорияла	Американ Самоа • Гавайи • Гуам • Джонстон атолл • Кукну Айрымканлары • Мидуэй айрымканла • Ниуэ • Джангы Каледония • Норфолк айрымкан • Пасханы айрымканы • Питкэрн • Шимал Мариан айрымканла • Токелау • Уоллис бла Футуна • Уэйк атолл • Француз Полинезия

к • с • т Британ миллетлени биригиую
Членле	Австралия • Антигуа бла Барбуда • Багамала • Бангладеш • Барбадос • Белиз • Ботсвана • Бруней • Уллу Британия • Вануату • Гайана • Гамбия • Гана • Гренада • Доминика • Замбия • Индия • Камерун • Канада • Кения • Кипр • Кирибати • Лесото • Маврикий • Малави • Малайзия • Мальдивы • Мальта • Мозамбик • Намибия • Науру • Нигерия • Джангы Зеландия • Пакистан • Папуа — Джангы Гвинея • Руанда • Самоа • Сент-Люсия • Свазиленд • Сейшелле • Сент-Винсент бла Гренадинле • Сент-Китс бла Невис • Сингапур • Соломонну айрымканлары • Сьерра-Леоне • Танзания • Тонга • Тринидад бла Тобаго • Тувалу • Уганда • Фиджи¹ • Шри-Ланка • КъАР • Ямайка
Алгъыннгы членлери	Зимбабве • Ирландия Республика
¹ Членлиги тыйылыбды