ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌

ನಿರ್ದೇಶಾಂಕಗಳು: 38°30′N 98°00′W / 38.5°N 98°W / 38.5; -98
ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
State of Kansas
Flag of Kansas State seal of Kansas
Flag ಮುದ್ರೆ
ಅಡ್ಡಹೆಸರು: The Sunflower State (official);
The Wheat State
ಧ್ಯೇಯ: Ad astra per aspera
Map of the United States with Kansas highlighted
Map of the United States with Kansas highlighted
ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ(ಗಳು) English[]
Demonym Kansan
ರಾಜಧಾನಿ Topeka
ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ನಗರ Wichita
ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ನಗರ ಪ್ರದೇಶ Kansas portion of Kansas City, MO-KS Metro Area
ವಿಸ್ತಾರ  Ranked 15th in the US
 - ಒಟ್ಟು 82,277 sq mi
(213,096 km²)
 - ಅಗಲ 417 miles (645 km)
 - ಉದ್ದ 211 miles (340 km)
 - % ನೀರು 0.56
 - Latitude 37° N to 40° N
 - Longitude 94° 35′ W to 102° 3′ W
ಜನಸಂಖ್ಯೆ  33rdನೆಯ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು
 - ಒಟ್ಟು 2,818,747 (2009 est.)[]
2,688,418 (2000)
 - ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಸಾಂದ್ರತೆ 32.9/sq mi  (12.7/km²)
40thನೆಯ ಸ್ಥಾನ
ಎತ್ತರ  
 - ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಭಾಗ Mount Sunflower, Wallace County[]
4,039 ft  (1,232 m)
 - ಸರಾಸರಿ 2,000 ft  (600 m)
 - ಅತಿ ಕೆಳಗಿನ ಭಾಗ Verdigris River, Montgomery County[]
679 ft  (207 m)
ಸಂಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸೇರಿದ್ದು  January 29, 1861 (34th)
Governor Mark Parkinson (D)
Lieutenant Governor Troy Findley (D)
U.S. Senators Sam Brownback (R)
Pat Roberts (R)
Congressional Delegation Jerry Moran (R)
Lynn Jenkins (R)
Dennis Moore (D)
Todd Tiahrt (R) (list)
Time zones  
 - most of state Central: UTC-6/-5
 - 4 western counties Mountain: UTC-7/-6
Abbreviations KS US-KS
Website www.kansas.gov
ಪಶ್ಚಿಮದ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಕಟಾವಿಗೆ ಕಾಯುತ್ತಿರುವ ಚಳಿಗಾಲದ ಗೋಧಿ ಹೊಲಗಳು, ಮೇ 1972

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ (/[unsupported input]ˈkænzəs/) ರಾಜ್ಯ ವು ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌‌ನ ಮಧ್ಯಪಶ್ಚಿಮದ/ಮಿಡ್‌ವೆಸ್ಟರ್ನ್‌ ಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ.[] ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಕನ್ಸಾ/ಕಾನ್ಸಾ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರಿಂದ ಹೆಸರನ್ನು ಪಡೆದ, ತನ್ನ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುವ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ನದಿಯಿಂದ ರಾಜ್ಯವು ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ.[] ಈ ಬುಡಕಟ್ಟಿನ ಹೆಸರು (ಸ್ಥಾನಿಕ/ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ kką:ze ) "ಮಾರುತದ ಜನರು" ಅಥವಾ "ದಕ್ಷಿಣ ಮಾರುತದ ಜನರು" ಎಂಬುದಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಲಾಗುತ್ತದಾದರೂ ಆ ಪದದ ಮೂಲಾರ್ಥ ಬಹುಶಃ ಹಾಗಿರಲಾರದು.[][] ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ನಿವಾಸಿಗಳನ್ನು "ಕಾನ್ಸಾನರು" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ, ಕಾಡುಕೋಣ/ಕಾಡೆಮ್ಮೆಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಬಹುಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಲೆಮಾರಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಮೇರಿಕನ್ನರಿಗೆ ಈ ಪ್ರದೇಶ ನೆಲೆಯಾಗಿತ್ತು. ಐರೋಪ್ಯ ಅಮೇರಿಕನ್ನರು 1830ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗೆ ವಸಾಹತನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರಾದರೂ, ಗುಲಾಮಗಿರಿ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ರಾಜಕೀಯ ಹೋರಾಟ/ಯುದ್ಧಗಳ ಮಧ್ಯೆ 1850ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ವಸಾಹತೀಕರಣದ ಭರಾಟೆಯು ವೇಗ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. U.S. ಸರ್ಕಾರದಿಂದ 1854ರಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ವಸಾಹತೀಕರಣಕ್ಕೆ/ವಲಸೆಗೆ ಮುಕ್ತಗೊಂಡಾಗ, ನಿರ್ಮೂಲನವಾದಿ ಮುಕ್ತ-ರಾಜ್ಯವಾದಿಗಳು ನವ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌‌ ಹಾಗೂ ನೆರೆಯ ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿಯ ಗುಲಾಮಗಿರಿ-ಸಮರ್ಥಕ ವಸಾಹತುಗಾರರು ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಧಾವಿಸಿ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮುಕ್ತ ರಾಜ್ಯವಾಗುವುದೋ ಅಥವಾ ಗುಲಾಮ ರಾಜ್ಯವಾಗುವುದೋ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಹಾತೊರೆದರು. ಮೊದಲಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಈ ಎರಡೂ ಶಕ್ತಿಗಳು ಘರ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದುದರಿಂದ ಹಿಂಸೆ ಹಾಗೂ ಅರಾಜಕತ್ವದ ಕುಲುಮೆಯಾಗಿತ್ತಲ್ಲದೇ, ರಕ್ತಸಿಕ್ತ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಎಂದು ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. ನಿರ್ಮೂಲನವಾದಿಗಳು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಜಯಶಾಲಿಯಾದರಲ್ಲದೇ ಜನವರಿ 29, 1861ರಂದು,[][] ಒಕ್ಕೂಟಕ್ಕೆ ಮುಕ್ತ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸೇರಿಕೊಂಡಿತು. ಅಂತರ್ಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ವಲಸೆಗಾರರು ಅಲ್ಲಿನ ಮಟ್ಟಸವಾದ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲನ್ನು ಫಲದಾಯಕ ಜಮೀನುಗಳನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆಯೇ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಏರಿಕೆ ಕಂಡಿತು. ಪ್ರಸಕ್ತ ದಿನಮಾನದಲ್ಲಿ, ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಅನೇಕ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ, ಹಾಗೂ ಬಹುತೇಕ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ, ಹುಲ್ಲುಜೋಳ[೧೦] ಹಾಗೂ ಸೂರ್ಯಕಾಂತಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗಳಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲೇ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕೃಷಿಪ್ರಧಾನ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.

ಭೌಗೋಳಿಕತೆ/ಭೂವಿವರಣೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ನೆಬ್ರಾಸ್ಕಾದಿಂದ; ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿಯಿಂದ; ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಒಕ್ಲಾಹಾಮದಿಂದ; ಹಾಗೂ ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಕೊಲೋರಾಡೋನಿಂದ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸುತ್ತುವರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಈ ರಾಜ್ಯವನ್ನು 628 ಮಹಾನಗರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ 105 ಕೌಂಟಿಗಳಾಗಿ ವಿಭಜಿಸಲಾಗಿದೆಯಲ್ಲದೇ, ಇದು ಪೆಸಿಫಿಕ್‌/ಶಾಂತ ಮಹಾಸಾಗರ‌ ಹಾಗೂ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್‌‌ ಮಹಾಸಾಗರಗಳಿಂದ ಸಮಾನ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. 48 ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿರುವ/ತಗಲಿಕೊಂಡಿರುವ ರಾಜ್ಯಗಳ ಭೌಗೋಳಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿರುವ ಪ್ರದೇಶವು ಲೆಬನಾನ್‌‌ ಸಮೀಪದ ಸ್ಮಿತ್‌ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದ ಭೂಮಿತೀಯ ಕೇಂದ್ರವು 1983ರವರೆಗೆ ಆಸ್‌ಬಾರ್ನ್‌/ರ್ನೆ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. U.S. ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದ ಎಲ್ಲಾ ಭೂಪಟಗಳಲ್ಲೂ ಆ ದಿನಾಂಕದವರೆಗೆ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಉಲ್ಲೇಖ ಸೂಚಿಯಾಗಿ ಅದೇ ಸ್ಥಳವನ್ನೇ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಭೌಗೋಳಿಕ ಕೇಂದ್ರವು ಬಾರ್ಟನ್‌‌ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿದೆ.

ಭೂವಿಜ್ಞಾನ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸಮತಲೀಯದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಅಲ್ಪಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಇಳುಕಲಾಗಿರುವ ಸಂಚಿತ ಶಿಲೆಗಳ ಸರಣಿಯಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿರುವ ಭೂತಳವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಿಸಿಸಿಪ್ಪಿಯ, ಪೆನ್ಸಿಲ್‌ವೇನಿಯಾದ ಹಾಗೂ ಪರ್ಮಿಯನ್‌‌ ಶಿಲೆಗಳ ಪದರಗಳ ಸರಣಿಯಿಂದ ಈ ರಾಜ್ಯದ ಪೂರ್ವ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗಗಳು ಆವೃತಗೊಂಡಿವೆ. ರಾಜ್ಯದ ಪಶ್ಚಿಮಾರ್ಧ ಭಾಗವು ಆದ್ಯಂತವಾಗಿ ಸೀಮೆಸುಣ್ಣದ ಪದರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪಶ್ಚಿಮ ದಿಕ್ಕಿನೆಡೆಗೆ ಎತ್ತರಿಸಿದ ರಾಕಿ ಮೌಂಟೇನ್ಸ್‌/ಶಿಲಾವೃತ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಗಳ ಸವೆತದಿಂದುಂಟಾದ ತೃತೀಯಕ ಅವಧಿಯ ಸಂಚಿತಶಿಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯದ ಈಶಾನ್ಯ ಕೊನೆಯು ಪ್ಲೇಸ್ಟಸೀನ್‌‌‌ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಮಶಿಲಾರಚನೆಗೊಳಗಾಗಿದ್ದು ಹಿಮಶಿಲಾಕೃತ ಸಂಹತಿ/ಜಲನಿಕ್ಷೇಪ ಹಾಗೂ ಹಳದಿಬೂದು ಮೆಕ್ಕಲು ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿತ್ತು.

ಭೂಮೇಲ್ಮೈ ಲಕ್ಷಣ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌‌ನ ಬೃಹತ್‌ ಕೇಂದ್ರಿತ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ರಾಜ್ಯದ ಪಶ್ಚಿಮದ ಮೂರನೇ ಎರಡು ಭಾಗವು ಸಪಾಟಾದ ಅಥವಾ ತರಂಗೀಯ ಮೇಲ್ಮೈಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿನ ಮೂರನೇ ಭಾಗವು ಅನೇಕ ಗುಡ್ಡಗಳು ಹಾಗೂ ಅರಣ್ಯಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಭೂಮಿಯು ಸ್ವಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪವಾಗಿ ಪೂರ್ವದಿಂದ ಪಶ್ಚಿಮದೆಡೆಗೆ ಎತ್ತರಿಸುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ; ಅದರ ಎತ್ತರವು ಮಾಂಟ್‌‌ಗೋಮೆರಿ ಕೌಂಟಿಕಾಫಿವಿಲೆ/ಲ್ಲೆನಲ್ಲಿನ ವರ್ಡಿಗ್ರಿಸ್‌‌ ನದಿಯ ಬಳಿಯ 684 ft (208 m)* ಇಂದ ಹಿಡಿದು ವಾಲ್ಲೇಸ್‌‌ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿನ ಕೊಲೊರಾಡೋ ಗಡಿಯಿಂದ ಅರ್ಧ ಮೈಲು ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಸೂರ್ಯಕಾಂತಿ/ಸನ್‌ಫ್ಲವರ್‌ ಪರ್ವತದ ಬಳಿ 4,039 ft (1,231 m)*ನಷ್ಟು ಮುಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಸಪಾಟಾದ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಜನಜನಿತ ನಂಬಿಕೆಯಾಗಿತ್ತಲ್ಲದೇ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಜ್ಯವು "ತೆಳುದೋಸೆ/ಪ್ಯಾನ್‌ಕೇಕ್‌ಗಿಂತ ನಿಜಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಪಾಟಾಗಿದೆ" ಎಂಬ ವರದಿ ನೀಡಿದ ಸುಪರಿಚಿತ 2003ನೇ ಸಾಲಿನ ಅಧ್ಯಯನ[೧೧] ವೊಂದು ಅದನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿತ್ತು ಕೂಡಾ.[೧೨] ಆ ನಂತರ ಅದನ್ನು ನಿರಾಧಾರವೆಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲಾಗಿದೆಯಲ್ಲದೇ, ಬಹುತೇಕ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ಅನ್ನು ಮಾಪನದ ವಿಧಾನದ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿ ಸಪಾಟಾದ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ 20ರಿಂದ 30ರೊಳಗಿನ ಸ್ಥಾನ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ಸರಾಸರಿ ಔನ್ನತ್ಯವು 2,000 ಅಡಿಗಳಾಗಿದ್ದು, 36 ರಾಜ್ಯಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಎತ್ತರವಾಗಿದೆ.[೧೩]

ನದಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌ನ‌ ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ಸ್‌‌ ನದಿ

ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿ ನದಿಯು ರಾಜ್ಯದ ಈಶಾನ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನ ಗಡಿಯ ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ 75 mi (121 km)*ರಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಆವರಿಸಿದೆ. ಧೂಮಾವೃತ/ಸ್ಮೋಕಿ ಬೆಟ್ಟ ಹಾಗೂ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್‌ ನದಿಗಳ ಸೂಕ್ತವಾಗಿ ಹೆಸರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಜಂಕ್ಷನ್‌‌ ಸಿಟಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಸಂಧಿಯಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುವ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ನದಿಯು (ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಕಾ ಎಂದು ಹೆಸರಾಗಿದೆ) ರಾಜ್ಯದ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾಗದೆಡೆಗೆ 170 mi (270 km)*ರಷ್ಟು ದೂರ ಸಾಗಿದ ನಂತರ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ನಗರದ ಬಳಿ ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿಯನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ. ಕೊಲೊರಾಡೋ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುವ ಅರ್ಕನ್ಸಾಸ್/ಅರ್ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ನದಿಯು (ಉಚ್ಛಾರಣೆಯು ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಬಹುದಾಗಿದೆ), ರಾಜ್ಯದ ಪಶ್ಚಿಮ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗಗಳುದ್ದಕ್ಕೂ ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ 500 mi (800 km)*ರಷ್ಟು ದೂರ ಬಳುಕುವ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಉಪನದಿಗಳೊಂದಿಗೆ (ಲಿಟಲ್‌‌ ಅರ್ಕನ್ಸಾಸ್/ಅರ್ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌, ನಿನ್ನೆಸ್ಕಾ/ಹ್‌‌, ವಾಲ್ನಟ್‌‌, ಕೌ ಕ್ರೀಕ್‌‌, ಸಿಮರ್ರಾನ್‌‌, ವರ್ಡಿಗ್ರಿಸ್‌‌, ಹಾಗೂ ನಿಯೋಷೋ) ಸೇರಿಕೊಂಡು ಇದು ರಾಜ್ಯದ ದಕ್ಷಿಣದ ಕಾಲುವೆ/ನಾಲೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇತರೆ ಪ್ರಮುಖ ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಧೂಮಾವೃತ/ಸ್ಮೋಕಿ ಹಿಲ್‌/ಗುಡ್ಡ ನದಿಯ ಉಪನದಿಗಳಾಗಿರುವ ಸಲೈನ್‌‌ ಹಾಗೂ ಸಾಲೋಮನ್‌ ನದಿಗಳು; ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ನದಿಯೆಡೆಗೆ ಹರಿವ ಬಿಗ್‌‌ ಬ್ಲೂ, ಡೆಲಾವೇರ್‌‌, ಹಾಗೂ ವಕಾರುಸಾ ನದಿಗಳು ; ಹಾಗೂ ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿ ನದಿಯ ಉಪನದಿಯಾದ ಮರೈಸ್‌ ಡೆಸ್‌‌ ಸಿಗ್ನೆಸ್‌‌ ಸೇರಿವೆ.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು ಹಾಗೂ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನ ಸೇವೆಯಡಿ ರಕ್ಷಿತವಾಗಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಳಕಂಡವು ಸೇರಿವೆ:[೧೪]

ಹವಾಮಾನ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಈಶಾನ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಮೋಡಗಳ ರಾಶಿ

ಕೊಪ್ಪೆನ್‌‌ ಹವಾಮಾನ ವರ್ಗೀಕರಣದ ಪ್ರಕಾರ ತೇವಪೂರಿತ ಭೂಖಂಡೀಯ, ಅರೆ-ಶುಷ್ಕ ಹುಲ್ಲುಬಯಲಿನ ಹಾಗೂ ತೇವಪೂರಿತ ಉಷ್ಣವಲಯ ಎಂಬ ಮೂರು ಹವಾಮಾನದ ವಿಧಗಳನ್ನು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿನ ಪೂರ್ವದ ಮೂರನೇ ಎರಡು ಭಾಗಗಳು (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಈಶಾನ್ಯ ದಿಕ್ಕಿಗಿರುವ ಭಾಗ) ತೇವಪೂರಿತ ಭೂಖಂಡೀಯ ಹವಾಮಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ತಂಪಿನಿಂದ ಶೀತದಿಂದ ಕೊರೆಯುವ ಚಳಿಗಾಲಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಸುಡು, ಅನೇಕವೇಳೆ ತೇವಪೂರಿತ ಬೇಸಿಗೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಮಳೆ ಬೀಳುವಿಕೆಯು ಬಹುಪಾಲು ಬೇಸಿಗೆ ಹಾಗೂ ವಸಂತಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಸುಮಾರು U.S. ರೂಟ್‌‌ 183 ಕಾರಿಡಾರ್‌/ಹೆದ್ದಾರಿಯ ಪಶ್ಚಿಮದ ಕಡೆಯಿಂದ ರಾಜ್ಯದ ಪಶ್ಚಿಮದ ಕಡೆಗಿನ ಮೂರನೇ ಭಾಗವು - ಅರೆಶುಷ್ಕ ಅಲ್ಪವಾರ್ಷಿಕ ಮಳೆಯ ಹವಾಮಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಬೇಸಿಗೆಗಳು ಉಷ್ಣತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಸುಡುತಾಪವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವಾದರೂ ಅಲ್ಪವಾಗಿ ಮಾತ್ರವೇ ತೇವಪೂರಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಬೆಚ್ಚಗಿರುವುದರಿಂದ ತೀರ ಶೀತವಾಗುವುದರವರೆಗೆ ಚಳಿಗಾಲಗಳು ಬಹಳವಾಗಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ವಲಯವು ಸರಾಸರಿ ಸುಮಾರು ಪ್ರತಿವರ್ಷಕ್ಕೆ 16 ಅಂಗುಲಗಳಷ್ಟು (40 cm) ಮಳೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿನ ಚಿ/ಛಿನೂಕ್‌ ಮಾರುತಗಳು ಪಶ್ಚಿಮದ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌ನ ತಾಪಮಾನವನ್ನು‌ ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ 80 °F (27 °C)ವರೆಗೂ ಏರುತ್ತಾ ಇಳಿಯುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ರಾಜ್ಯದ ದಕ್ಷಿಣಕೇಂದ್ರೀಯ ಹಾಗೂ ಆಗ್ನೇಯ ದೂರದ ತುದಿಗಳು ತೇವಪೂರಿತ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಹವಾಮಾನವನ್ನು, ಹಿತಕರ/ಸುಖೋಷ್ಣ ಚಳಿಗಾಲಗಳು ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯದ ಉಳಿದ ಭಾಗಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಳೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬೇಗೆಯ ತೇವಪೂರಿತ ಬೇಸಿಗೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕರಾರುವಾಕ್ಕಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಎಲ್ಲಾ ವಲಯಗಳಿಗೂ ಅನ್ವಯವಾಗದೇ ಹೋದರೂ, ಮೂರೂ ಹವಾಮಾನಗಳ ಕೆಲ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ರಾಜ್ಯದ ಬಹುಪಾಲು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದ್ದು, ಕ್ಷಾಮಗಳು ಹಾಗೂ ಒಣದಿಂದ ತೇವಪೂರಿತದವರೆಗಿನ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಅಸಾಧಾರಣವೇನಲ್ಲ ಮತ್ತು ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಬೇಗೆ ಹಾಗೂ ಚಳಿಗಳೆರಡೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ.

ರಾಜ್ಯದ ಆಗ್ನೇಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 46 ಅಂಗುಲಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು(1200 mm) ನೈಋತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 16 ಅಂಗುಲಗಳವರೆಗೆ (400 mm) ಮಳೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಹಿಮಪಾತವು ದಕ್ಷಿಣದ ಸೆರಗಿನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 5 ಅಂಗುಲಗಳಿಂದ (130 mm) ಹಿಡಿದು, ದೂರದ ವಾಯುವ್ಯದಲ್ಲಿ 35 ಅಂಗುಲಗಳವರೆಗೆ (900 mm) ಆಗುತ್ತದೆ. ಹಿಮಪಾತರಹಿತ ದಿನಗಳು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ 200ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನದಾಗಿದ್ದರೆ, ವಾಯುವ್ಯದಲ್ಲಿ 130 ದಿನಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಮೂಲದ ಮೇಲೆ ಆಧರಿಸಿ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಜ್ಯವು ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿಯೇ 9ನೆಯ ಅಥವಾ 10ನೆಯ ಹೆಚ್ಚು ಬಿಸಿಲಿನಿಂದ ಕೂಡಿದ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ಹಾಗೂ ಅರಿಝೋನಾಗಳ ಭಾಗಗಳಷ್ಟು ಬಿಸಿಲಿನಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ.

ರಾಜ್ಯದ ಬಹುಪಾಲು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಬಿಸಿಲಿನಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದರೂ ಬಹುವಿಧವಾದ ವಾಯುಗುಣಗಳಿಗೆ ಮುಕ್ತವಾದ ಹವಾಮಾನದ ಗಡಿಯಲ್ಲಿರದಿರುವ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ರಾಜ್ಯವು ಬಲವಾದ ಚಂಡಮಾರುತ ಮಳೆಗೆ ಈಡಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದ್ದು ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಈ ಸಾಧ್ಯತೆ ವಸಂತ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಚಂಡಮಾರುತಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕವು ಬೃಹತ್‌/ಸೂಪರ್‌ಸೆಲ್‌‌ ಚಂಡಮಾರುತಗಳಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳು ಸುಂಟರಗಾಳಿಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸ/ಮೂಡಿಸಬಲ್ಲವಾಗಿದ್ದು, ಅವು ಬಹುವೇಳೆ F3 ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ್ದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹವಾಮಾನ ದತ್ತಾಂಶ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಪಡೆದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ (1 ಜನವರಿ 1950ರಿಂದ 31 ಅಕ್ಟೋಬರ್‌‌ 2006ರವರೆಗಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ) ಟೆಕ್ಸಾಸ್‌‌ಅನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಇತರೆ ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಸುಂಟರಗಾಳಿಗಳನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಿದ್ದು - ಕನಿಷ್ಟ ಪ್ರಮಾಣದ ವ್ಯತ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ಒಕ್ಲಾಹಾಮಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದಾಗಿದೆ. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಅಲಬಾಮಾನೊಂದಿಗೇ - ಇತರೆ ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ F5 ಸುಂಟರಗಾಳಿಗಳನ್ನು ಇದು ಕಂಡಿದೆ. ಅವು ಇತರೆಲ್ಲಾ ಸುಂಟರಗಾಳಿಗಳಿಗಿಂತ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾಗಿದ್ದವು. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಸರಾಸರಿ 50ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸುಂಟರಗಾಳಿಗಳನ್ನು ಕಂಡಿರುತ್ತದೆ.[೧೫]

NOAAಯ ಪ್ರಕಾರ, ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾದ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ತಾಪಮಾನವೆಂದರೆ ಆಲ್ಟನ್‌‌‌ನಲ್ಲಿ ಜುಲೈ 24, 1936ರಂದು ಇದ್ದ 121 °F (49.4 °C) ಆಗಿದ್ದು, ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ತಾಪಮಾನವೆಂದರೆ ಲೆಬನಾನ್‌‌ನ ಬಳಿ ಫೆಬ್ರವರಿ 13, 1905ರಂದು ಇದ್ದ -40 °F (-40 °C) ಆಗಿದೆ.

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ದಾಖಲೆ ಮೊತ್ತದ ಅತ್ಯುಷ್ಣತೆಯಾದ 121 °F (49.4 °C) ಅಮೇರಿಕನ್‌ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಐದನೇ ಅತ್ಯುಷ್ಣದ ದಾಖಲೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಡಕೋಟಾವನ್ನು ಸಮೀಕರಿಸಿದ್ದು, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ (134 °F/56.7 °C), ಅರಿಝೋನಾ (128 °F/53.3 °C), ನೆವಾಡಾ (125 °F/51.7 °C), ಹಾಗೂ ನವ ಮೆಕ್ಸಿಕೋ (122 °F/50 °C)ಗಳಿಗಿಂತ ಹಿಂದಿದೆ.

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ಮಹಾನಗರಗಳ ಮಾಸಿಕ ಸಾಧಾರಣ ಅತ್ಯಧಿಕ ಹಾಗೂ ಅತ್ಯಲ್ಪ ತಾಪಮಾನಗಳು
ಮಹಾನಗರ Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec
ಕನ್‌ಕಾರ್ಡಿಯಾ 36/17 43/22 54/31 64/41 74/52 85/62 91/67 88/66 80/56 68/44 51/30 40/21
ಡಾಡ್ಜ್‌ ಸಿಟಿ/ನಗರ 41/19 48/24 57/31 67/41 76/52 87/62 93/67 91/66 82/56 70/44 54/30 44/22
ಗುಡ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌ 39/16 45/20 53/26 63/35 72/46 84/56 89/61 87/60 78/50 66/38 50/25 41/18
ಟೊಪೆಕಾ 37/17 44/23 56/33 66/43 75/53 84/63 89/68 88/65 80/56 69/44 53/32 41/22
ವಿಚಿತಾ 40/20 47/25 57/34 67/44 76/54 87/64 93/69 92/68 82/59 70/47 54/34 43/24
[೧] Archived 2007-12-25 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.

ಇತಿಹಾಸ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸುಮಾರು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ಮಟ್ಟಿಗೆ, ಪ್ರಸ್ತುತ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಎಂದೆನಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಭೂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನಿಕ/ಸ್ಥಳೀಯ ಅಮೇರಿಕನ್ನರು ವಾಸವಾಗಿರುತ್ತಿದ್ದರು. ಇಂದಿನ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ಗೆ ಮೊತ್ತಮೊದಲು ಕಾಲಿಟ್ಟ ಐರೋಪ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯೆಂದರೆ 1541ರಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಪರಿಶೋಧಿಸಿದ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕೋ ವಾಸ್ಕ್ವೆಜ್‌ ಡೆ ಕೊರೊನಾಡೋ.

1803ರಲ್ಲಿ, ಆಧುನಿಕ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಬಹುಭಾಗವನ್ನು ಲೂಸಿಯಾನಾ ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌‌ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ ನೈಋತ್ಯ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮೆಕ್ಸಿಕನ್‌/ಮೆಕ್ಸಿಕೋ-ಅಮೇರಿಕನ್‌‌ ಯುದ್ಧವು 1848ರಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುವವರೆಗೆ ಸ್ಪೇನ್‌, ಮೆಕ್ಸಿಕೋ, ಹಾಗೂ ಟೆಕ್ಸಾಸ್‌‌ ಗಣರಾಜ್ಯಗಳ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. 1812ರಿಂದ 1821ರವರೆಗಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. 1821ರಿಂದ 1880ರವರೆಗೆ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಮೂಲಕ ಸಾಂಟಾ ಫೆ ಟ್ರೈಲ್‌‌/ಯಲ್‌‌ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತಿದ್ದು, ಅದರ ಮೂಲಕ ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿಯಿಂದ ತಯಾರಿಕೆಯಾದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ನವ ಮೆಕ್ಸಿಕೋದ ಸಾಂಟಾ ಫೆನಿಂದ ಬೆಳ್ಳಿ ಹಾಗೂ ತುಪ್ಪಳಗಳನ್ನು ಸಾಗಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಟ್ರೈಲ್‌/ಯಲ್‌ನ ತೆರೆದ ರೈಲುಬಂಡಿಗಳು ಬಿಟ್ಟು ಹೋದ ಜಾಡುಗಳು ಹುಲ್ಲುಗಾವಲಿನಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ.

1827ರಲ್ಲಿ, ಲೆ/ಲೀವೆನ್‌ವರ್ತ್‌‌ ಕೋಟೆಯು ಭವಿಷ್ಯದ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಶ್ವೇತ/ಬಿಳಿ ಅಮೇರಿಕನ್ನರ ಪ್ರಥಮ ಶಾಶ್ವತ ವಸಾಹತುವಾಯಿತು. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌-ನೆಬ್ರಾಸ್ಕಾ ಕಾಯಿದೆಯು ಮೇ 30, 1854ರಂದು ಶಾಸನವಾಯಿತು, ನೆಬ್ರಾಸ್ಕಾ ಹಾಗೂ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ U.S. ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ, ಆ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಬಿಳಿಯರಿಂದ ವ್ಯಾಪಕ ನೆಲೆಸುವಿಕೆಗೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿಸಲಾಯಿತು. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಪ್ರಾಂತ್ಯವನ್ನು ಈಗಿನ ಡೆನ್ವರ್‌‌, ಕೊಲೊರಾಡೋ ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ಸ್‌‌, ಹಾಗೂ ಪ್ಯೂಯೆಬ್ಲೋಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಭೂಖಂಡೀಯ ವಿಭಾಗದವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು.

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಲಾರೆನ್ಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಂಟ್ರಿಲ್ಸ್‌ ಸಂಘಟಿಸಿ ಮಾಡಿಸಿದ ದಾಳಿ

ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿ ಹಾಗೂ ಅರ್ಕನ್ಸಾಸ್/ಅರ್ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಪೂರ್ವದ ಗಡಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ವಸಾಹತುಗಾರರನ್ನು ಕಳಿಸಿದವು. ಈ ವಸಾಹತುಗಾರರು ಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಪರವಾಗಿ ಮತಗಳು ಬರುವಂತೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಲು ಯತ್ನಿಸಿದರು. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿನ ಅಮೇರಿಕನ್ನರ ಎರಡನೇ ಹಂತದ ವಸಾಹತು ಸ್ಥಾಪನೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದವರು, ನೆರೆಯ ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿಯಿಂದ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಮ/ಮೆಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್‌‌ನ ನಿರ್ಮೂಲನವಾದಿಗಳು ಹಾಗೂ ಇತರೆ ಮುಕ್ತ-ರಾಜ್ಯವಾದಿಗಳು. ಅಮೇರಿಕನ್‌‌ ಅಂತರ್ಯುದ್ಧವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಮುನ್ಸೂಚಿಸಲೆನ್ನುವಂತೆ, ಇವೆರಡು ತಂಡಗಳು ಘರ್ಷಣೆಗಿಳಿದವಲ್ಲದೇ, ಈ ಪ್ರಾಂತ್ಯಕ್ಕೆ ರಕ್ತಸಿಕ್ತ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಬರುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಮಾರಾಮಾರಿಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿದವು. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ಅನ್ನು ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌‌ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ಜನವರಿ 29, 1861ರಂದು ಗುಲಾಮಗಿರಿ-ಮುಕ್ತವಾದ ಒಕ್ಕೂಟಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ 34ನೇ ರಾಜ್ಯವನ್ನಾಗಿ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಆ ವೇಳೆಗೆ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ಹಿಂಸೆಯು ತಗ್ಗುತ್ತಾ ಬಂದಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅಂತರ್ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಗಸ್ಟ್‌ 21, 1863ರಂದು, ವಿಲಿಯಮ್‌ ಕ್ವಾಂಟ್ರಿಲ್‌‌ ತನ್ನ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ನೂರು ಜನರನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ದು ಲಾರೆನ್ಸ್‌‌ ನಗರದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿಯಿಟ್ಟನು, ನಗರದ ಬಹುಪಾಲನ್ನು ಹಾಳುಗೆಡವಿದ ಅವರುಗಳು ಸರಿ ಸುಮಾರು ಎರಡು ನೂರು ಜನರನ್ನು ಕೊಂದರು. 1995ರ ಒಕ್ಲಾಹಾಮ ಮಹಾನಗರದ ಬಾಂಬ್‌ ದಾಳಿಯವರೆಗೆ ಕ್ವಾಂಟ್ರಿಲ್‌‌ ನಡೆಸಿದ ದಾಳಿಯು ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಏಕೈಕ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ರಕ್ತಸಿಕ್ತ ಹಿಂಸಾಕೃತ್ಯವಾಗಿತ್ತು.[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು] ಆತನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಒಕ್ಕೂಟೀಯ ಸೇನೆ ಹಾಗೂ ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿ ಶಾಸನಸಭೆಯಿಂದ ನಿಯುಕ್ತಿಗೊಂಡ ಕಮ್ಯಾಂಡೋ ದಳದವರೆಲ್ಲರಿಂದಲೂ ನಿಷ್ಠುರವಾಗಿ ಖಂಡನೆಗೊಳಗಾದನು. ಆ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿನ ನಿಯೋಜನೆಗಾಗಿ ಆತನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಆತನ ಯುದ್ಧಪೂರ್ವ ಅಪರಾಧಿ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಲಾಯಿತು (ನೋಡಿ ಜೋನ್ಸ್‌‌, ಗ್ರೇ ಘೋಸ್ಟ್‌ಸ್‌‌ ಅಂಡ್‌ ರೆಬೆಲ್‌ ರೈಡರ್ಸ್‌‌‌ ಹಾಲ್ಟ್‌‌‌ & Co. 1956, p. 76).

ಅಂತರ್ಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ಅನೇಕ ಪರಿಣತರು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಗೃಹಸಂಕೀರ್ಣಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸಿದರು. ಅನೇಕ ಆಫ್ರಿಕನ್‌‌ ಅಮೇರಿಕನ್ನರು ಕೂಡಾ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ಅನ್ನು "ಜಾನ್‌ ಬ್ರೌನ್‌‌‌"ನ ನಾಡೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ಬೆಂಜಮಿನ್‌‌ "ಪಾ/ಪ್ಯಾಪ್"ರಂತಹಾ ಏಕಾಕಿ ನಾಯಕರಿಂದ ಕೂಡಿದೆಯೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ಆ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಜನರ ವಸಾಹತುಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಅದೇ ವೇಳೆಗೆ ಚಿ/ಷೊಮ್‌ ಟ್ರೈಲ್‌‌/ಯಲ್‌‌ ತೆರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಹಾಗೂ ವನ್ಯ/ಅನಾಗರಿಕ ಪಶ್ಚಿಮ ಯುಗವು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಆರಂಭಗೊಂಡಿತು. ಕ್ರೂರ/ವೈಲ್ಡ್‌‌‌‌ ಬಿಲ್‌‌ ಹಿಕಾಕ್‌‌ ರಿಲೇ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ನಿಯೋಗಿ ಸೇನಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರೆ, ಹೇಸ್‌ ಹಾಗೂ ಅಬಿಲೆನೆಯಲ್ಲಿ ಸೇನಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಡಾಡ್ಜ್‌ ಸಿಟಿಯು/ಮಹಾನಗರವು ಮತ್ತೊಂದು ಕ್ರೂರ/ವೈಲ್ಡ್‌‌ ಗೋವಳಿಗರ ಪಟ್ಟಣವಾಗಿದ್ದು, ಬ್ಯಾಟ್‌ ಮಾಸ್ಟರ್‌‌ಸನ್‌‌ ಹಾಗೂ ವ್ಯಾಟ್ಟ್‌‌ ಅರ್ಪ್‌ರವರುಗಳಿಬ್ಬರೂ ಅಲ್ಲಿ ಷರೀಫ/ಆರಕ್ಷಕಅಧಿಕಾರಿಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಒಂದೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, 8 ದಶಲಕ್ಷ ಜಾನುವಾರುಗಳು ಟೆಕ್ಸಾಸ್‌‌ನಿಂದ ಡಾಡ್ಜ್‌ ಸಿಟಿ/ನಗರದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವದಿಕ್ಕಿನೆಡೆಗೆ ಹೋಗುವ ರೈಲುಗಳನ್ನು ಏರಿದ್ದವು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಡಾಡ್ಜ್‌ಗೆ "ಜಾನುವಾರುನಗರಗಳ ರಾಣಿ" ಎಂಬ ಉಪನಾಮವು ದಕ್ಕಿತು.

ಗೋವಳಿಗರಿಂದ ಎಸಗಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದ ಹಿಂಸೆಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಮಾಡಿದ ಪ್ರಯತ್ನದ ಭಾಗವಾಗಿ ಎಂಬಂತೆ ಫೆಬ್ರವರಿ 19, 1881ರಂದು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸಂವಿಧಾನದ ತಿದ್ದುಪಡಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಎಲ್ಲಾ ಮದ್ಯಸಾರಪೂರಿತ ಪಾನೀಯಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿದ ಪ್ರಥಮ U.S. ರಾಜ್ಯವಾಯಿತು.

ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
Historical population
Census Pop.
1860೧,೦೭,೨೦೬
1870೩,೬೪,೩೯೯೨೩೯.೯%
1880೯,೯೬,೦೯೬೧೭೩.೪%
1890೧೪,೨೮,೧೦೮೪೩.೪%
1900೧೪,೭೦,೪೯೫೩�೦%
1910೧೬,೯೦,೯೪೯೧೫�೦%
1920೧೭,೬೯,೨೫೭೪.೬%
1930೧೮,೮೦,೯೯೯೬.೩%
1940೧೮,೦೧,೦೨೮−೪.೩%
1950೧೯,೦೫,೨೯೯೫.೮%
1960೨೧,೭೮,೬೧೧೧೪.೩%
1970೨೨,೪೬,೫೭೮೩.೧%
1980೨೩,೬೩,೬೭೯೫.೨%
1990೨೪,೭೭,೫೭೪೪.೮%
2000೨೬,೮೮,೪೧೮೮.೫%
Est. 2009[]೨೮,೧೮,೭೪೭
ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಗೋಪುರ

2007ರ ಹಾಗೆ, ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ನಗರವು 2,775,997ರಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದು ಹಿಂದಿನ ವರ್ಷದಿಂದ 20,180ರಷ್ಟು ಅಥವಾ 0.7%ರಷ್ಟು ಹಾಗೂ 2000ನೇ ಇಸವಿಯಿಂದೀಚೆಗೆ 87,579ರಷ್ಟು, ಅಥವಾ 3.3%ರಷ್ಟು ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ.[೧೬] ಇದರಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ಜನಗಣತಿಯ ನಂತರ 93,899 ಜನರ (ಅಂದರೆ 246,484 ಜನನಗಳನ್ನು 152,585 ಮರಣಗಳಿಂದ ಕಳೆದರೆ ಸಿಗುವ ಮೊತ್ತ) ಆದ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಏರಿಕೆ ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಹೊರಗೆ ವಲಸೆ ಹೋದ ಒಟ್ಟಾರೆ 20,742 ಜನರುಗಳಿಂದಾದ ಇಳಿಕೆ ಸೇರಿದೆ. ಹೊರಗಡೆಯಿಂದ ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ಗೆ ಆದ ವಲಸೆಗಳು ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ 44,847 ಜನರ ಏರಿಕೆ, ಹಾಗೂ ರಾಷ್ಟ್ರದೊಳಗಿನ ವಲಸೆಯು ಒಟ್ಟಾರೆ 65,589 ಜನರ ಇಳಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.[೧೭] ರಾಜ್ಯದ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಪ್ರತಿ ಚದರ ಮೈಲಿಗೆ 52.9 ಜನರ/ಮಂದಿಯಷ್ಟಿದೆ.[೧೮] ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಕೇಂದ್ರವು ಸ್ಟ್ರಾಂಗ್‌ ಸಿಟಿ[೧೯] ಸಮುದಾಯದ ಸುಮಾರು ಮೂರು ಮೈಲುಗಳಷ್ಟು ಉತ್ತರಕ್ಕಿರುವ ಚೇ/ಛೇಸ್‌‌‌ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿ 38°27′N 96°32′W / 38.450°N 96.533°W / 38.450; -96.533ರಷ್ಟಿದೆ.

2004ರ ಹಾಗೆ, ಈ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ 149,800ರಷ್ಟು ಜನ ವಿದೇಶ-ಜಾತರು (ರಾಜ್ಯದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 5.5%ರಷ್ಟು) ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ರಾಜ್ಯದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 85%ರಷ್ಟಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರ ಹತ್ತು ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪೀಳಿಗೆಗಳ ಗುಂಪುಗಳೆಂದರೆ : ಜರ್ಮನ್ನರು (33.75%), ಐರಿಷ್‌ಜನರು‌‌ (14.4%), ಆಂಗ್ಲರು (14.1%), ಅಮೇರಿಕನ್ನರು (7.5%), ಫ್ರೆಂಚರು (4.4%), ಸ್ಕಾಟ್‌ಜನರು (4.2%), ಡಚ್ಚರು (2.5%), ಸ್ವೀಡಿಷ್‌ ಜನರು (2.4%), ಇಟಾಲಿಯನ್ನರು (1.8%), ಹಾಗೂ ಪೋಲಿಷ್‌/ಪೋಲೆಂಡಿನ ಜನರು (1.5%).[೨೦] ಜರ್ಮನ್‌‌ ಪೀಳಿಗೆಯ ಜನರು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಾಯುವ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಬಲರಾಗಿದ್ದು, ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಮೂಲದವರು ಹಾಗೂ ಇತರೆ ರಾಜ್ಯಗಳ ಶ್ವೇತ/ಬಿಳಿ ಅಮೇರಿಕನ್ನರ ವಂಶಸ್ಥರು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆಗ್ನೇಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಲರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಮೆಕ್ಸಿಕನ್ನರು ನೈಋತ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕೌಂಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಧಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಅವರ ಸಾಂದ್ರತೆ ಇದೆ. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ಆಫ್ರಿಕನ್‌ ಅಮೇರಿಕನ್ನರು ಅಂತರ್ಯುದ್ಧದ ನಂತರ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ಭೂಮಿಗಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಪಲಾಯನ ಮಾಡಿದ ಹೊಸದಾಗಿ ವಿಮುಕ್ತರಾದ ಕಪ್ಪುವರ್ಣೀಯರಾದ ಎಕ್ಸೋಡಸ್ಟರ್‌ಗಳ ವಂಶಸ್ಥರು.

2008ರ ಸಾಲಿಬ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳ ಬಗೆಗಿನ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು] ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪಂಗಡಗಳ ಹಂಚಿಕೆ ಈ ರೀತಿ ಇತ್ತು :

ಕ್ರೈಸ್ತರು 86%

ಧಾರ್ಮಿಕವಾದಿಗಳಲ್ಲದವರು 9%

ಯಹೂದ್ಯರು 2%

ಇತರರು 2%

ಸಣ್ಣದಾದರೂ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಬಹಾ'ಯ್‌‌ ಸಮುದಾಯವು 1897ರಲ್ಲಿ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಎಂಟರ್‌ಪ್ರೈಸ್‌ನಲ್ಲಿ ತಿಳಿದುಬಂದ ಪ್ರಕಾರ ಪಶ್ಚಿಮದ ಭೂಗೋಲದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಅತಿ ಪ್ರಮುಖ ಸಮುದಾಯವಾಗಿದೆ.[೨೧]

ಗ್ರಾಮೀಣ ಸಮುದಾಯ/ವಲಸೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
Urban and rural populations

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿಯೇ ಅತ್ಯಂತ ನಿಧಾನ ಗತಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಸಮುದಾಯ/ವಲಸೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ, ಕಳೆದ ಕೆಲ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಮಹಾನಗರಗಳೆಡೆ ವಲಸೆ ಹೋಗುವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಚುರುಕುಗೊಂಡಿವೆ.

ಈ ಮಧ್ಯಪಶ್ಚಿಮದ/ಮಿಡ್‌ವೆಸ್ಟರ್ನ್‌ ರಾಜ್ಯಗಳ ಎಲ್ಲಾ ಮಹಾನಗರಗಳಲ್ಲಿ, 89% ನಗರಗಳು 3,000ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಜನರನ್ನು ಹಾಗೂ ನೂರಾರು ನಗರಗಳು 1,000ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಜನರನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಡೇ/ಡ್ಯಾನಿಯೆಲ್‌‌ C. ಫಿಟ್ಜ್‌ಗೆರಾಲ್ಡ್‌‌‌ ಎಂಬ ಓರ್ವ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಇತಿಹಾಸಕಾರರ ಪ್ರಕಾರ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಒಂದರಲ್ಲೇ 6,000ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರೇತ/ಖಾಲಿಪಟ್ಟಣಗಳು ಹಾಗೂ ನಶಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಮುದಾಯಗಳಿವೆ[೨೨].

ಅದೇನೇ ಆದರೂ, ಜಾನ್ಸನ್‌‌ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿನ (ಪ್ರಧಾನ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರ) ಕೆಲವು ಸಮುದಾಯಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲೇ ತ್ವರಿತ-ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ಸಮುದಾಯಗಳಾಗುತ್ತಿವೆ.

ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಆರ್ಥಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳ ಕಚೇರಿಯು ಅಂದಾಜಿಸಿದ ಪ್ರಕಾರ 2008ರಲ್ಲಿನ ಒಟ್ಟು GDPಯು $122.7 ಶತಕೋಟಿಯಷ್ಟಿದ್ದು, ಅದರಿಂದಾಗಿ ಇದು GDPಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಯುನೈಟೆಡ್‌‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌‌ನ 32ನೇ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಮೌಲ್ಯದ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ.[೨೩] ತಲಾ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆದಾಯವು 2008ರಲ್ಲಿ $35,013ರಷ್ಟಿತ್ತು. ಜನವರಿ 2010ರ ಹಾಗೆ, ರಾಜ್ಯದ ನಿರುದ್ಯೋಗದ ಪ್ರಮಾಣ/ದರವು 6.4%ರಷ್ಟಿದೆ.[೨೪]

ರಾಜ್ಯದ ಕೃಷಿಸಂಬಂಧಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳೆಂದರೆ ಜಾನುವಾರು, ಕುರಿಗಳು, ಗೋಧಿ, ಹುಲ್ಲುಜೋಳ, ಸೋಯಾಬೀನ್ಸ್‌/ಅವರೆ, ಹತ್ತಿ, ಹಂದಿಗಳು, ಮುಸುಕಿನ ಜೋಳ, ಹಾಗೂ ಉಪ್ಪು. ಪೂರ್ವದ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌,‌ ಧಾನ್ಯದ ಕಣಜ/ವಲಯದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಮಧ್ಯ ಯುನೈಟೆಡ್‌‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌‌ನ ಪ್ರಮುಖ ಧಾನ್ಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. ಕೈಗಾರಿಕಾ ಉತ್ಪನ್ನಗಳೆಂದರೆ ಸಾರಿಗೆ ಉಪಕರಣಗಳು, ವಾಣಿಜ್ಯ ಹಾಗೂ ಖಾಸಗಿ ವಿಮಾನಗಳು, ಆಹಾರ ಸಂಸ್ಕರಣೆ, ಮುದ್ರಣ/ಪ್ರಕಟಣೆ, ರಾಸಾಯನಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು, ಉಡುಪು/ವಸ್ತ್ರ/ಜವಳಿ ಉದ್ಯಮ, ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಉದ್ಯಮ ಹಾಗೂ ಗಣಿಗಳು.

U.S.ನ ತೈಲ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ 8ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಉತ್ಪಾದನೆಯು ಸಮಯ ಕಳೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಹಾಗೆ ತೈಲದ ಹೊರತೆಗೆಯುವಿಕೆಯು ಕಷ್ಟಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಾ ಇರುವ ಕಾರಣ ಸ್ಥಾಯಿಯಾಗಿ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಇಳಿಕೆಯನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಿದೆ. 1999ರಲ್ಲಿ ತೈಲ ಬೆಲೆಗಳು ಇಳಿಕೆಯಾದ ನಂತರದಿಂದ, ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ತೈಲೋತ್ಪಾದನೆಯು ಸುಮಾರಾಗಿ 2004ರಲ್ಲಿನ ಸುಮಾರು 2.8 million barrels (450,000 m3)ರ ಮಾಸಿಕ ಸರಾಸರಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ದರದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಏರಿದ ದರಗಳು ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್‌ನ ತಡೆಹಿಡಿಯುವಿಕೆ ಹಾಗೂ ಇತರೆ ತೈಲ ಪಡೆಯುವಿಕೆ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಮಿತವ್ಯಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿವೆ.

U.S.ನ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ 8ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. 1990ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯದಿಂದ ಒಕ್ಲಾಹಾಮ ಹಾಗೂ ಟೆಕ್ಸಾಸ್‌‌ಗಳವರೆಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸಿರುವ ರಾಜ್ಯದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ನಿಕ್ಷೇಪ/ಕ್ಷೇತ್ರವಾದ ಹ್ಯುಗೋಟನ್‌ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲ ನಿಕ್ಷೇಪ/ಕ್ಷೇತ್ರವು ಕ್ರಮೇಣ ಬರಿದಾಗುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ಹಂತಹಂತವಾಗಿ ಇಳಿಕೆ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ. 2004ರಲ್ಲಿ, ಹ್ಯುಗೋಟನ್‌ ಅನಿಲ ನಿಕ್ಷೇಪ/ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ನಿಧಾನಗೊಂಡ ಇಳಿಕೆ ಹಾಗೂ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು-ಪದರದ ಮೀಥೇನ್‌ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಹೆಚ್ಚಳಗಳು ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಇಳಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದವು. ಸರಾಸರಿ ಮಾಸಿಕ ಉತ್ಪಾದನೆಯು 32 ಶತಕೋಟಿ ಘನಅಡಿಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚಿತ್ತು (0.9 km³).

style="text-align: right;"
ಅತಿದೊಡ್ಡ ಉದ್ಯೋಗದಾತರು (2007ರ ಹಾಗೆ)[೨೫]
ಶ್ರೇಣಿ ವ್ಯವಹಾರ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು ಸ್ಥಳ ಉದ್ಯಮ
#1. ಸ್ಪ್ರಿಂಟ್‌‌ ನೆಕ್ಸ್‌‌ಟೆಲ್‌ 12,000 ಓವರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌ ಪಾರ್ಕ್‌ ದೂರ ಸಂಪರ್ಕ
#2 ಸೆಸ್ನಾ 11,300 ವಿಚಿತಾ ವಾಯುಯಾನ
#3. ಸ್ಪಿರಿಟ್‌ ಏರೋಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್‌ 10,900 ವಿಚಿತಾ ವಾಯುಯಾನ
#4 ಹಾಕರ್‌‌ ಬೀಚ್‌‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್‌‌ 6,767 ವಿಚಿತಾ ವಾಯುಯಾನ
#5. ಎಂಬಾರ್ಕ್‌ 3,800 ಓವರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌ ಪಾರ್ಕ್‌ ದೂರ ಸಂಪರ್ಕ
#6 ಬ್ಲಾಕ್‌ & ವೀಚ್‌ 3,800 ಓವರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌ ಪಾರ್ಕ್‌ ಶಿಲ್ಪಶಾಸ್ತ್ರೀಯ/ತಾಂತ್ರಿಕ/ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ ಕ್ಷೇತ್ರ
#7 ಬೋಯಿಂಗ್‌‌ IDS 3,005 ವಿಚಿತಾ ವಾಯುಯಾನ
#8 ಫಾರ್ಮರ್ಸ್‌‌ ಇನ್‌ಷ್ಯೂರೆನ್ಸ್‌‌ 3,000 ಒಲಥೆ/ಓಲೇಥ್‌‌/ಓಲೇತ್‌‌ ವಿಮೆ
#9 ವರ್ಲ್ಡ್‌ವೈಡ್‌‌ 2,600 ಓವರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌ ಪಾರ್ಕ್‌ ಸರಕು/ಲಾರಿಸಾಗಣೆ
#10 ಗಾರ್ಮಿನ್‌‌ ಇಂಟರ್‌‌ನ್ಯಾಷನಲ್‌‌ 2,500 ಒಲಥೆ/ಓಲೇಥ್‌‌/ಓಲೇತ್‌‌ GPS ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ
#11 ಬಂಬಾರ್ಡಿಯರ್‌‌ ಲಿಯರ್‌ಜೆಟ್‌ 2,250 ವಿಚಿತಾ ವಾಯುಯಾನ
#12 ಕೊಚ್‌‌/ಕಾಚ್‌‌‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌‌ 2,000 ವಿಚಿತಾ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು/ವಸ್ತುಗಳು
#13 ಷ್ವಾನ್‌ ಫುಡ್‌ ಕಂಪೆನಿ 2,000 ಸಲೀನಾ ಆಹಾರ
#14 ಕಲೆಕ್ಟೀವ್‌‌ ಬ್ರಾಂಡ್ಸ್‌ 1,700 ಟೊಪೆಕಾ ಉಡುಗೆತೊಡುಗೆ
#15 ಬ್ಲ್ಯೂ ಕ್ರಾಸ್‌‌ ಅಂಡ್‌ ಬ್ಲ್ಯೂ ಷೀಲ್ಡ್‌‌ 1,603 ಟೊಪೆಕಾ ವಿಮೆ

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಆಕಾಶ/ವಾಯುಯಾನ ಉದ್ಯಮವೂ ಬಹುವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಸ್ಪಿರಿಟ್‌ ಏರೋಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್‌‌‌‌‌, ಬೋಯಿಂಗ್‌‌, ಸೆಸ್ನಾ, ಲಿಯರ್‌ಜೆಟ್‌‌ ಹಾಗೂ ಹಾಕರ್‌‌ ಬೀಚ್‌‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್‌‌ (ಹಿಂದಿನ ರೇಥಿಯಾನ್‌)ಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಅತಿದೊಡ್ಡ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ವಿಚಿತಾ ಹಾಗೂ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರಗಳಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಕಾ ಕಾರ್ಯಾಗಾರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಕಂಪೆನಿಗಳ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಗಳೆಂದರೆ ಸ್ಪ್ರಿಂಟ್‌‌ ನೆಕ್ಸ್‌‌ಟೆಲ್‌ ಕಾರ್ಪೋರೇಷನ್‌ (ಜಾಗತಿಕ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಯು ಓವರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌ ಪಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿದೆ), ಎಂಬಾರ್ಕ್‌ (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಯು ಓವರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌ ಪಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿವೆ), YRC ವರ್ಲ್ಡ್‌ವೈಡ್‌‌ (ಓವರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌ ಪಾರ್ಕ್‌), ಗಾರ್ಮಿನ್‌‌ (ಒಲಥೆ/ಓಲೇಥ್‌‌/ಓಲೇತ್‌‌), ಪೇಲೆಸ್‌‌ ಷೂಸ್‌‌ (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಗಳು ಹಾಗೂ ಪ್ರಮುಖ ವಿತರಣಾ ಕಾರ್ಯಗಾರಗಳು ಟೊಪೆಕಾದಲ್ಲಿವೆ), ಹಾಗೂ ಕೊಚ್‌‌/ಕಾಚ್‌‌‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌‌ (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಗಳು ವಿಚಿತಾದಲ್ಲಿವೆ).

ತೆರಿಗೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ನಗರವು ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ಗಣನೆಗಾಗಿ 3.5%ರಿಂದ 6.45%ವರೆಗಿನ ಮೂರು ಆದಾಯಮಿತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ರಾಜ್ಯ ಮಾರಾಟ ತೆರಿಗೆಯ ದರವು 5.3%ರಷ್ಟಿದೆ. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ಮಹಾನಗರಗಳು ಹಾಗೂ ಕೌಂಟಿಗಳು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಾರಾಟ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಮಾಸಿಕ ಮಾರಾಟ ತೆರಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗಳು ಅಲ್ಪವಾಗಿದ್ದ 2001ರ ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನಡೆಯ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿದರೆ (ಮಾರ್ಚ್‌–ನವೆಂಬರ್‌ 2001), ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಹಾಗೆ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗಳು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಾ ಹೋಗಿ ಎರಡಂಕಿ ದರ ಏರಿಕೆಗಳು ಸಾಧ್ಯವಾದವು. 1990ರಲ್ಲಿನ $805.3 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ 2003ರಲ್ಲಿನ ಒಟ್ಟು ಮಾರಾಟ ತೆರಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗಳು $1.63 ಶತಕೋಟಿಯಷ್ಟಿದ್ದವು.

1998ರ ಶಾಶ್ವತ ತೆರಿಗೆ ಇಳಿಕೆಯ ನಂತರ ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ತೆರಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗಳಿಂದ ಹಾಗೂ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆದಾಯಗಳಲ್ಲಿನ ನಿಧಾನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳಿಂದ ಉಂಟಾದ ಆದಾಯದಲ್ಲಿನ ಕೊರತೆಯು ರಾಜ್ಯದ ಸಾಲದ ಮಟ್ಟವು ಗಮನಾರ್ಹ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದು, ಬಾಂಡೆಡ್‌ ಸಾಲವು 1998ರಲ್ಲಿನ $1.16 ಶತಕೋಟಿಯಿಂದ 2006ರಲ್ಲಿ $3.83 ಶತಕೋಟಿಯಾಗುವಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಏರಿಕೆ ಕಂಡಿದೆ. 1999ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಲಾದ ತನ್ನ 10-ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯ ಸಮಗ್ರ ಸಾರಿಗೆವ್ಯವಸ್ಥೆ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರಾಜ್ಯವು ಮುಂದುವರೆಸುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಸಾಲದಲ್ಲಿ ಒಂದಷ್ಟು ಏರಿಕೆಯು ನಿರೀಕ್ಷಿತವಾಗಿದೆ. ಜೂನ್‌ 2004ರ ಹಾಗೆ, ಮೂಡೀಸ್‌ ಇನ್‌ವೆಸ್ಟರ್ಸ್‌‌ ಸರ್ವೀಸ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯು ನಿವ್ವಳ ಒಟ್ಟಾರೆ ತೆರಿಗೆ-ಬೆಂಬಲಿತ ತಲಾ ಸಾಲದ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ 14ನೇ ಸ್ಥಾನ ನೀಡಿದೆ. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆದಾಯವು ಶೇಕಡಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲಾ ದಾಖಲಿತ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ 2.5%ರ ಸರಾಸರಿ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾದ 3.8%ರಷ್ಟಿದ್ದು — 1992ರಲ್ಲಿನ 1%ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮೌಲ್ಯದಿಂದ ಏರಿಕೆ ಕಾಣುತ್ತಲಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದ ಕೊನೆಗೆ ವೆಚ್ಚಗಳ ಕನಿಷ್ಠ 7.5%ರಷ್ಟು ಮೊತ್ತವನ್ನು ನಗದನ್ನು ಕಾಯ್ದಿಟ್ಟ ನಿಧಿಯನ್ನಾಗಿ ಇಟ್ಟಿರಬೇಕೆಂಬುದು ಶಾಸನವಿಹಿತವಾಗಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದ್ದರೂ, ಶಾಸಕರು ಇದನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕುವಂತೆ ಮತ ಹಾಕಲು ಸಾಧ್ಯವಿದ್ದು, ತೀರ ಇತ್ತೀಚಿನ ಆಯವ್ಯಯ ಮಂಡನೆ/ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ ಹಾಗೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಸಾರಿಗೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಸ್ತೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಭೂಪಟ.
ಚಿತ್ರ:Kansas license plate.jpg
ಏಪ್ರಿಲ್‌ 2007ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾದ ಪ್ರಸಕ್ತ ರಾಜ್ಯದ ಪರವಾನಗಿ ಫಲಕದ ವಿನ್ಯಾಸ.

ಒಂದು ಸುತ್ತುದಾರಿ, ಎರಡು ಉಪರಸ್ತೆ ಮಾರ್ಗಗಳು, ಹಾಗೂ ಮೂರು ಬೈಪಾಸ್‌‌/ಉಪರಸ್ತೆಗಳು ಹಾಗೂ ಎರಡು ಅಂತರರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು ಸೇರಿ ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ 874 miles (1,407 km) ರಸ್ತೆಗಳು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಸಾರಿಗೆಗೆ ತಮ್ಮ ಕಾಣಿಕೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿವೆ. ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿನ ಅಂತರರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಯ ಪ್ರಥಮ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಟೊಪೆಕಾದ ತುಸುವೇ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ I-70ನಲ್ಲಿ ನವೆಂಬರ್‌ 14, 1956ರಂದು ಸಂಚಾರಕ್ಕೆ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. I-70 ಮಾರ್ಗವು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ St. ಲೂಯಿಸ್‌‌ ಹಾಗೂ ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿಯ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರವನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಹಾಗೂ ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಕೊಲೊರಾಡೋನ ಡೆನ್ವರ್‌ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಪೂರ್ವ/ಪಶ್ಚಿಮ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರ, ಲಾರೆನ್ಸ್‌‌, ಟೊಪೆಕಾ, ಜಂಕ್ಷನ್‌‌ ಸಿಟಿ, ಸಲೀನಾ, ಹೇಸ್‌, ಹಾಗೂ ಕಾಲ್ಬಿಗಳು ಈ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ (ಪೂರ್ವದಿಂದ ಪಶ್ಚಿಮದೆಡೆಗೆ) ಕಂಡುಬರುವ ಮಹಾನಗರಗಳು. I-35 ಮಾರ್ಗವು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಅಯೋವಾದ ಡೆಸ್‌ ಮೊಯೈನ್ಸ್‌‌ಅನ್ನು ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಒಕ್ಲಾಹಾಮದ ಒಕ್ಲಾಹಾಮ ಮಹಾನಗರವನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ತರ/ದಕ್ಷಿಣ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರ (ಹಾಗೂ ಉಪನಗರಗಳು), ಒಟ್ಟಾವಾ, ಎಂಪೋರಿಯಾ, ಎಲ್‌ ಡೊರಾಡೋ, ಹಾಗೂ ವಿಚಿತಾಗಳು ಈ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ (ಉತ್ತರದಿಂದ ದಕ್ಷಿಣದೆಡೆಗೆ) ಕಂಡುಬರುವ ಮಹಾನಗರಗಳು.

ಉಪರಸ್ತೆ ಮಾರ್ಗಗಳು ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. I-135 ಮಾರ್ಗವು ಸಲೀನಾದಲ್ಲಿ I-70ಅನ್ನು ವಿಚಿತಾದಲ್ಲಿ I-35ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಒಂದು ಉತ್ತರ/ದಕ್ಷಿಣ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. I-335 ಮಾರ್ಗವು ಟೊಪೆಕಾದಲ್ಲಿ I-70ಅನ್ನು ಎಂಪೋರಿಯಾದಲ್ಲಿ I-35ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಒಂದು ಈಶಾನ್ಯ/ನೈಋತ್ಯ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. I-335 ಹಾಗೂ I-35 ಮತ್ತು I-70ಗಳ ಭಾಗಗಳು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಸುಂಕದ ರಸ್ತೆಯಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿವೆ. ಬೈಪಾಸ್‌‌/ಉಪರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ಟೊಪೆಕಾದ ಸುತ್ತಲೂ ಇರುವ I-470 ಹಾಗೂ ವಿಚಿತಾವನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ I-235 ಸೇರಿವೆ. I-435 ಮಾರ್ಗವು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲೂ ಇರುವ ಮಹಾನಗರ ಪ್ರದೇಶವಾದರೆ I-635 ಮಾರ್ಗವು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ದ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲೂ ಇರುವ ಸುತ್ತುದಾರಿಯಾಗಿದೆ.

US ಮಾರ್ಗ/ರೂಟ್‌‌ 69 ಉತ್ತರದಿಂದ ದಕ್ಷಿಣದ ಕಡೆಗೆ, ಮಿನ್ನೆಸೋಟಾದಿಂದ ಟೆಕ್ಸಾಸ್‌‌ದೆಡೆಗೆ ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಪೂರ್ವದ ವಿಭಾಗದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವ ಹೆದ್ದಾರಿಯು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಲೂಯಿಸ್‌ಬರ್ಗ್‌‌, ಸ್ಕಾಟ್ ಕೋಟೆ‌‌, ಫ್ರಂಟೆನಾಕ್‌‌, ಪಿಟ್ಸ್‌‌ಬರ್ಗ್‌‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾದು ಒಕ್ಲಾಹಾಮವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಮುನ್ನ ಬಾಕ್ಸ್‌ಟರ್‌ ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ಸ್‌‌‌ ಮೂಲಕ ಹಾದುಬರುತ್ತದೆ.

ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾದ ನಂತರ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲೇ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕೂಡಾ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಹೊಂದಿದೆ. ಅತ್ಯಧಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಕೌಂಟಿಗಳು ಹಾಗೂ ಕೌಂಟಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು (105) ಇರುವುದರಿಂದ ಹಾಗೂ ಅವು ಹೆಣೆದುಕೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ ಇದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ.

ಜನವರಿ 2004ರಲ್ಲಿ, ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಡಿಪಾರ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್‌ ಆಫ್‌ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌‌ಪೋರ್ಟೇಷನ್‌ /ಸಾರಿಗೆ ಇಲಾಖೆ (KDOT) ಸಂಸ್ಥೆಯು ನವೀನ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ 511 ಪ್ರಯಾಣಿಕ ಮಾಹಿತಿ ಸೇವೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು.[೨೬] 511ಕ್ಕೆ ಕರೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ, ಕರೆ ಮಾಡುವವರು ರಸ್ತೆಯ ಸ್ಥಿತಿಗತಿ, ನಿರ್ಮಾಣಗಳು, ಮುಚ್ಚುಗಗಳು, ಬಳಸುಹಾದಿಗಳು ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿನ ಹವಾಮಾನದ ಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಕುರಿತ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿದೆ. ಹವಾಮಾನದ ಹಾಗೂ ರಸ್ತೆಗಳ ಸ್ಥಿತಿ ಬಗ್ಗೆ 15 ನಿಮಿಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಮಾಹಿತಿಯು ನವೀಕೃತಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ಸವಿಸ್ತಾರವಾದ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಸ್ತೆಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಆಗ್ಗಾಗ್ಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌‌‌ ಮಹಾನಗರದ ಮಾಜಿ ಮಹಾಪೌರ, ಎಡ್‌ ಕೋಚ್‌‌‌ರೂ ಸೇರಿದಂತೆ ರಾಷ್ಟ್ರಾದ್ಯಂತದ ತಜ್ಞರುಗಳಿಂದ ಪ್ರಶಂಸೆಯನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ.[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]

ರಾಜ್ಯದ ಏಕೈಕ ಪ್ರಮುಖ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣವೆಂದರೆ ನಗರದ ಪಶ್ಚಿಮದ ತುದಿಯಲ್ಲಿ US-54ನ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಇರುವ ವಿಚಿತಾದ ಮಧ್ಯ-ಖಂಡೀಯ/ಮಿಡ್‌-ಕಾಂಟಿನೆಂಟ್‌‌ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣ. ಪೂರ್ವದ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಬಹುತೇಕ ವಾಯುಯಾನಿಗಳು ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿಯ ಪ್ಲಾಟ್ಟೆ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣದ ಮೂಲಕ ಹಾರು/ಪಯಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ರಾಜ್ಯದ ಪಶ್ಚಿಮಭಾಗದ ತುದಿಯಲ್ಲಿರುವವರಿಗೆ, ಡೆನ್ವರ್‌‌ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣವು ಒಂದು ಜನಪ್ರಿಯ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದೆ. ಮನ್‌‌ಹಾಟ್ಟನ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ಮನ್‌‌ಹಾಟ್ಟನ್‌‌ ಪ್ರಾಂತೀಯ/ದೇಶೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣವು ಡಲ್ಲಾಸ್‌‌ಗೆ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಿಮಾನಯಾನಗಳನ್ನು ಆಗಸ್ಟ್‌ 2009ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಲಿದ್ದು ರಾಜ್ಯದ ಎರಡನೇ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣವಾಗಲಿದೆ[೨೭].ಡಾಡ್ಜ್‌ ಸಿಟಿ/ನಗರ, ಗಾರ್ಡನ್‌‌ ಸಿಟಿ/ನಗರ, ಗ್ರೇಟ್‌ ಬೆಂಡ್‌‌, ಹೇಸ್‌‌‌ ಹಾಗೂ ಸಲೀನಾದಂತಹಾ ಸಣ್ಣ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣಗಳಿಂದ ಸಂಪರ್ಕ ವಿಮಾನಗಳು ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತವೆ. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ದ ಟೊಪೆಕಾದಲ್ಲಿನ ಫೋರ್ಬ್ಸ್‌ ಫೀಲ್ಡ್‌‌ 2007ರಲ್ಲಿ ಅದರ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವ ಮುನ್ನ ಅಲ್ಲೀಜಿಯಂಟ್‌‌ ಏರ್‌‌ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಹಾಯದಿಂದ ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಿಮಾನಯಾನಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿತ್ತು.

ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ರಾಜ್ಯ ಹಾಗೂ ಸ್ಥಳೀಯ ರಾಜಕೀಯ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಬರಾಕ್‌ ಒಬಾಮರಿಂದ ಆರೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ಮಾನವ ಸೇವೆಗಳ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಹುದ್ದೆಗೆ ತನ್ನನ್ನು ನೇಮಕಾತಿ ಮಾಡಿದುದನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಿರುವ ಸೆಬೆಲಿಯಸ್‌.

ರಾಜ್ಯಸರ್ಕಾರದ ಅಗ್ರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಸದಸ್ಯರೆಂದರೆ ಡೆಮೋಕ್ರಾಟಿಕ್‌ ಪಕ್ಷದ ಕಾರ್ಯಾಧ್ಯಕ್ಷ/ಗವರ್ನರ್‌ಮಾರ್ಕ್‌‌ ಪಾರ್ಕಿನ್ಸನ್‌‌ (ಏಪ್ರಿಲ್‌ 28, 2009ರ ಹಾಗೆ) ಹಾಗೂ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್‌/ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಕಾರ್ಯಾಧ್ಯಕ್ಷ/ಗವರ್ನರ್‌‌ ಟ್ರಾಯ್‌ ಫಿಂಡ್ಲೇರವರುಗಳು. ಈರ್ವ ಅಧಿಕಾರಿಗಳೂ ಒಂದೇ ರಾಜಕೀಯ ಪಟ್ಟಿ/ಟಿಕೆಟ್‌ನ ಮೂಲಕವೇ ಗರಿಷ್ಠ ಸತತವಾಗಿ ಎರಡು ನಾಲ್ಕು-ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಗೆ ಚುನಾಯಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಬರಾಕ್‌ ಒಬಾಮರಿಂದ ಆರೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ಮಾನವ ಸೇವೆಗಳ ಇಲಾಖೆಗೆ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಹುದ್ದೆಗೆ ನಿಯೋಜಿತರಾದ ಕಥ್ಲೀನ್‌ ಸೆಬೆಲಿಯಸ್‌ರ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಪಾರ್ಕಿನ್ಸನ್‌‌ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಪಾರ್ಕಿನ್ಸನ್‌‌ ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಹಕ್ಕಿನ ಮೇರೆಗೇ 2010ರಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆಗೆ ನಿಲ್ಲಲು ಅರ್ಹರಿದ್ದಾಗ್ಯೂ, ಅವರು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ತಾನು ಅವಧಿಪೂರ್ಣ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಇಚ್ಛೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಡಗ್ಲಾಸ್‌ ಕೌಂಟಿಯ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಓರ್ವ ಮಾಜಿ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಾಗಿದ್ದ ಡೆಮೋಕ್ರಾಟಿಕ್‌ ಪಕ್ಷದ ಸ್ಟೀಫನ್‌ ಸಿಕ್ಸ್‌‌ರವರು ರಾಜ್ಯದ ಅಟಾರ್ನಿ ಜನರಲ್‌‌/ಪ್ರಧಾನ ವಕೀಲರಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡಿರುವರು.

ರಾಜ್ಯಸರ್ಕಾರದ ಶಾಸನ ಶಾಖೆಯು/ವಿಭಾಗವು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಶಾಸನಸಭೆಯಾಗಿದೆ. ಉಭಯಸದನೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯ 125 ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಸಭೆ ಹಾಗೂ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯ 40 ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸೆನೆಟ್‌/ಮೇಲ್ಮನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.

ರಾಜ್ಯಸರ್ಕಾರದ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಶಾಖೆಯು/ವಿಭಾಗವು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿ ಪ್ಲಾನ್‌/ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಆಯ್ಕೆಯಾಗುವ ಏಳು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

State symbols

ಶಾಸನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಅನೇಕ ಪ್ರಥಮಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಿರುವ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಪ್ರಗತಿಪರ ರಾಜ್ಯವೆಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ಪಡೆದಿದೆ — ಕಾರ್ಮಿಕರ ವೇತನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದ(1910) ಹಾಗೂ ಬಂಡವಾಳ ಪತ್ರಗಳ ವ್ಯವಹಾರ ಉದ್ದಿಮೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೊಳಪಡಿಸಿದ ಪ್ರಥಮ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ (1911). ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ 1912ರಲ್ಲೇ ಎಂದರೆ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸಂವಿಧಾನವು ತಿದ್ದುಪಡಿಗೊಳಗಾಗಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಬಹುತೇಕ ದಶಕದಷ್ಟು ಹಿಂದೆಯೇ ಮಹಿಳೆಯರ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಬಳಸುವ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿತ್ತು. 1920ರಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾದ U.S. ಸಂವಿಧಾನದ 19ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಸ್ಥಿರೀಕರಣಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಖಾತರಿಯಿರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ವಿಶ್ವ ಸಮರ Iರ ನಂತರ ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅಮೇರಿಕನ್‌/ಕಾದ ಮಹಾನಗರಗಳು ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿಯ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರದ ನೆರೆಯಲ್ಲಿ ಪೆಂಡರ್‌ಗಾಸ್ಟ್‌‌ ಆಡಳಿತ ಯಂತ್ರದಂತಹಾ ಗಮನಾರ್ಹ ರಾಜಕೀಯ ಆಡಳಿತ ಯಂತ್ರಗಳಿಂದ ಅಥವಾ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಅಪರಾಧಿಗಳಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತಲಿದ್ದರೆ ಅನೇಕ ದೊಡ್ಡ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರಗಳು ಸಮಿತಿ-ನಿರ್ವಾಹಕ ಸರ್ಕಾರದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದವು. U.S.ನಾದ್ಯಂತ ಜನಾಂಗೀಯವಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕಗೊಳಿಸಲ್ಟಟ್ಟ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿ 1954ರಲ್ಲಿ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ನೀಡಿದ ತೀರ್ಪಿನ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಟೊಪೆಕಾಬ್ರೌನ್‌ v. ಶಿಕ್ಷಣ ಮಂಡಳಿ ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ನಿಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿತ್ತು.

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ತಾವು ನಡೆಸಿದ ನಾಲ್ಕು ಅಭಿಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಎರಡು ಬಾರಿ ಜಯಗಳಿಸಿದ ಫ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್‌ D. ರೂಸ್‌‌ವೆಲ್ಟ್‌‌ರಿಗೆ ಕನಿಷ್ಟ ಪ್ರಮಾಣದ ರಾಜಕೀಯ ಬೆಂಬಲವಿದ್ದ ಕೆಲವೇ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಕೂಡಾ ಒಂದಾಗಿತ್ತು. ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್‌ ಪಕ್ಷದವರಾದ ವೆಂಡೆಲ್‌ ವಿಲ್ಲ್‌ಕೀ ಹಾಗೂ ಥಾಮಸ್‌‌ E. ಡೆವೆಯವರಿಗೆ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ 1940 ಹಾಗೂ 1944ನೇ ಇಸವಿಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯವು ಬೆಂಬಲಿಸಿತ್ತು. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಜ್ಯವು 1948ರಲ್ಲಿ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌-ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿ ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಯ ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 15 ಮೈಲುಗಳಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿಯ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆನ್ಸ್‌ನ ಮೂಲದ ಸ್ಥಾನಿಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಹ್ಯಾರಿ S. ಟ್ರೂಮನ್‌‌ರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಡೆವೆಯವರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿತ್ತು.

ಕಳೆದ ನಾಲ್ಕು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ, ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಅನೇಕ ಭಾಗಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕತೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿರುವ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ. 1990ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಆದ ಅನೇಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳೆಂದರೆ ಗರ್ಭಪಾತಕ್ಕೆ ನವೀನ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಯಿತು, ಡಾನ್‌ ಗ್ಲಿಕ್‌ಮನ್‌ ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ಹೊಂದಿದ್ದ ಡೆಮೋಕ್ರಾಟ್‌‌ ಪಕ್ಷದವರು ಸೋತರು ಹಾಗೂ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಜ್ಯದ ಶಿಕ್ಷಣ ಮಂಡಳಿಯು 1999ರ ವಿಕಸನವಾದವನ್ನು ರಾಜ್ಯದ ಪಠ್ಯಕ್ರಮದಿಂದ ತೆಗೆದು ಹಾಕುವ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿತ್ತು, ನಂತರ ಈ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.[೨೮] 2005ರಲ್ಲಿ, ಮತದಾರರು ಸಲಿಂಗ ವಿವಾಹವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವ ಸಂವಿಧಾನದ ತಿದ್ದುಪಡಿಗೆ ಅಂಗೀಕಾರ ಸೂಚಿಸಿದರು. ಅದರ ಮುಂದಿನ ವರ್ಷ, ರಾಜ್ಯವು ಮದುವೆಗೆ ಕನಿಷ್ಟ ವಯಸ್ಸನ್ನು 15 ವರ್ಷಗಳಿಗೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿ ಕಾನೂನನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿತು.[೨೯] 2008ರಲ್ಲಿ, ಕಾರ್ಯಾಧ್ಯಕ್ಷ/ಗವರ್ನರ್‌‌ರಾದ ಸೆಬೆಲಿಯಸ್‌‌ ನವೀನ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನ ಶಾಖೋತ್ಪನ್ನ ಸ್ಥಾವರಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ವಿಟೋ ಚಲಾಯಿಸಿ "ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲಗಳು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ತಮ್ಮ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತವೆಂದು ನಮಗೆ ಗೊತ್ತಿದೆ. ಕೃಷಿಕ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಇದಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗಬಲ್ಲುದಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುವುದು ಕೇವಲ ಅಲ್ಪಕಾಲೀನವಾಗಿ ಅನುಕೂಲ ಮಾಡುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ - ಬರಲಿರುವ ಕಾನ್ಸಾಸ್‌ನ ಪೀಳಿಗೆಗಳಿಗೂ ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ " ಎಂದು ಹೇಳಿ ಅನುಮತಿಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು.[೩೦] ಆದಾಗ್ಯೂ, 2009ರಲ್ಲಿ ಸೆಬೆಲಿಯಸ್‌ರ ರಾಜಿನಾಮೆಯ ನಂತರ ಮಾರ್ಕ್‌‌ ಪಾರ್ಕಿನ್ಸನ್‌‌ ಕಾರ್ಯಾಧ್ಯಕ್ಷ/ಗವರ್ನರ್‌‌ರಾದ ನಂತರ ಕೆಲಕಾಲದಲ್ಲೇ, ಪಾರ್ಕಿನ್ಸನ್‌ರವರು ರಾಜೀ-ಸಮನ್ವಯ ಸೂತ್ರವನ್ನು ರೂಪಿಸಿ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನ ಶಾಖೋತ್ಪನ್ನ ಸ್ಥಾವರಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು.

ಒಕ್ಕೂಟ ರಾಜಕೀಯ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌‌ನ ಶಾಸನಸಭೆಯಲ್ಲಿನ ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಶಾಸಕರ ತಂಡದಲ್ಲಿ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್‌ ಸೆನೆಟರ್‌ಗಳಾದ ಟೊಪೆಕಾಸ್ಯಾಮ್‌‌ ಬ್ರೌನ್‌ಬ್ಯಾಕ್‌‌‌, ಡಾಡ್ಜ್‌ ಸಿಟಿ/ನಗರಪಾ/ಪ್ಯಾಟ್‌‌ ರಾಬರ್ಟ್ಸ್‌‌ ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಾದ ಹೇಸ್‌‌(ಜಿಲ್ಲೆ 1)ನ ಜೆರ್ರಿ ಮೋ/ಮಾರನ್‌‌ (R), ಟೊಪೆಕಾ (ಜಿಲ್ಲೆ 2)ದ ಲಿನ್‌‌ ಜೆಂಕಿನ್ಸ್‌‌‌ (R) ಲೆನೆಕ್ಸಾದ (ಜಿಲ್ಲೆ 3) ಡೆನ್ನಿಸ್‌ ಮೂರ್‌ (D) ಹಾಗೂ ಗೊಡ್ಡಾರ್ಡ್‌‌ನ (ಜಿಲ್ಲೆ 4) ಟಾಡ್‌‌ ಟಿಯಾರ್ಹ್ಟ್‌‌(R)ರವರುಗಳಿದ್ದಾರೆ.

ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ, ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಯುದ್ಧದ ನಂತರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಮುಂದುವರಿಕೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ನಡೆದ ಚಳುವಳಿಯಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್‌ ಪಕ್ಷವು ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಾಗಿನಿಂದ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್‌ ಪಕ್ಷವು ಪ್ರಬಲವಾಗಿದೆ. ಬೃಹತ್‌ ಆರ್ಥಿಕ ಕುಸಿತದ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಫ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್‌ D. ರೂಸ್‌‌ವೆಲ್ಟ್‌‌‌ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಥಮ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದಿದ್ದ 1932ರ ಚುನಾವಣೆಯ ನಂತರ, U.S. ಸೆನೆಟ್‌ಗೆ ಯಾವುದೇ ಡೆಮೋಕ್ರಾಟ್‌ ಪಕ್ಷದವರನ್ನು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಲ್ಲ. ಇದು ಯಾವುದೇ ಪಕ್ಷವು ಒಂದೇ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡ ಸೆನೆಟ್‌ ಸ್ಥಾನದ ಸೋಲಿನ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಪರಂಪರೆಯಾಗಿದೆ. ಸೆನೆಟ್‌‌ ಸದಸ್ಯ ಸ್ಯಾಮ್‌‌ ಬ್ರೌನ್‌ಬ್ಯಾಕ್‌‌‌ರು 2008ರ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್‌ ಪಕ್ಷದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದರು. 2010ರಲ್ಲಿನ ನಡೆಯುವ ಮರು-ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ತಾವು ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವುದಿಲ್ಲವೆಂದು ಬ್ರೌನ್‌ಬ್ಯಾಕ್‌‌‌ರು ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಜ್ಯವು ತನ್ನ ಚುನಾವಣಾ ಹಕ್ಕನ್ನು ಚಲಾಯಿಸುವ ಮೂಲಕ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದ ಕೆಲವೇ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್‌ ಪಕ್ಷದವರಲ್ಲದ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳೆಂದರೆ ಪಾಪ್ಯುಲಿಸ್ಟ್‌‌/ಶ್ರೀಸಾಮಾನ್ಯರಪರ ಪಕ್ಷದ ಜೇಮ್ಸ್‌ ವೀವರ್‌‌ ಹಾಗೂ ಡೆಮೋಕ್ರಾಟ್‌ ಪಕ್ಷದವರಾದ ವುಡ್ರೋ ವಿಲ್ಸನ್‌‌‌, ಫ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್‌ ರೂಸ್‌‌ವೆಲ್ಟ್‌‌‌ (ಎರಡು ಬಾರಿ), ಹಾಗೂ ಲಿಂಡನ್‌‌‌ ಜಾನ್ಸನ್‌ ಮಾತ್ರ‌. 2004ರಲ್ಲಿ, ಜಾರ್ಜ್‌‌‌ W. ಬುಷ್‌‌‌ರವರು 25 ಶೇಕಡಾ ಪಾಯಿಂಟ್‌‌/ಅಂಕಗಳ ಪ್ರಚಂಡ ವ್ಯತ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ 62%ರಷ್ಟು ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆದು ರಾಜ್ಯದ ಆರು ಎಲೆಕ್ಟೋರಲ್‌/ಚುನಾಯಕ ಮತ/ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಜಯಿಸಿದ್ದರು. ಆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಡೆಮೋಕ್ರಾಟ್‌ ಪಕ್ಷದ ಜಾನ್‌ ಕೆರ್ರಿಯವರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದ ಎರಡೇ ಕೌಂಟಿಗಳೆಂದರೆ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವ್ಯಾನ್‌ಡಾಟ್ಟೆ/ಟ್‌‌, ಹಾಗೂ ಲಾರೆನ್ಸ್‌‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ನೆಲೆಯಾದ ಡಗ್ಲಾಸ್‌‌‌ಗಳಾಗಿದ್ದವು. 2008ರ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಕೂಡಾ ಜಾನ್‌‌ ಮೆಕ್‌ಕೇನ್‌/ಮೆಕ್‌ಕ್ಲೇನ್‌ರವರು‌ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ 57%ರಷ್ಟು ಮತಗಳಿಂದ ಗೆದ್ದಾಗ ಇದನ್ನೇ ಹೋಲುವ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಕಂಡುಬಂದವು. ಡಗ್ಲಾಸ್‌‌‌ (64% ಒಬಾಮ, 34% ಮೆಕ್‌ಕೇನ್‌/ಮೆಕ್‌ಕ್ಲೇನ್‌‌), ವ್ಯಾನ್‌ಡಾಟ್ಟೆ (70% ಒಬಾಮ, 29% ಮೆಕ್‌ಕೇನ್‌/ಮೆಕ್‌ಕ್ಲೇನ್‌‌), ಹಾಗೂ ಕ್ರಾಫರ್ಡ್‌‌ ಕೌಂಟಿಗಳು (49% ಒಬಾಮ, 48% ಮೆಕ್‌ಕೇನ್‌/ಮೆಕ್‌ಕ್ಲೇನ್‌‌) ಮಾತ್ರವೇ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಬರಾಕ್‌ ಒಬಾಮರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದ ಕೌಂಟಿಗಳಾಗಿದ್ದವು.[೩೧]

ರಾಜ್ಯದ ಕಾನೂನು/ವ್ಯವಸ್ಥೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಮದ್ಯಪಾನ ಮಾಡಲು ಕನಿಷ್ಠ ವಯಸ್ಸನ್ನು 21ಕ್ಕೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಚಿಲ್ಲರೆ ಮಾರಾಟ ತೆರಿಗೆಯ ಬದಲಿಗೆ, 10% ಮದ್ಯ ಪಾನೀಯಗಳ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಪರವಾನಗಿ ಹೊಂದಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ 8%ರಷ್ಟು ಮದ್ಯ ವಿಧಾಯಕ ತೆರಿಗೆ ಚಿಲ್ಲರೆ ಖರೀದಿಗಳಿಗೆ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. (3.2 ಬೀರ್‌ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುವ) ಧಾನ್ಯ ಮಾಲ್ಟ್‌‌‌ನ ಪಾನೀಯಗಳ ಮಾರಾಟವನ್ನು 1937ರಲ್ಲೇ ಕಾನೂನುಬದ್ಧಗೊಳಿಸಿದ್ದರೂ, 1948ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರದ/ರಾಜ್ಯದ ಸಂವಿಧಾನವು ತಿದ್ದುಪಡಿಗೊಳಪಡುವವರೆಗೆ ನಿಷೇಧಾ-ನಂತರದ ಮದ್ಯಸಾರ ಪಾನೀಯಗಳನ್ನು ಕಾನೂನುಬದ್ಧಗೊಳಿಸುವಿಕೆ ನಡೆದಿರಲಿಲ್ಲ. ನಂತರದ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಶಾಸನಸಭೆಯು ಮದ್ಯಪಾನ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಿಕೆ, ಪರವಾನಗಿ ನೀಡುವಿಕೆ, ಹಾಗೂ ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸುವಿಕೆಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರಚಿಸಿದ ಮದ್ಯಪಾನ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿತು ಹಾಗೂ ಆಲ್ಕೋಹಾಲಿಕ್‌ ಬೆವರೇಜ್‌ ಕಂಟ್ರೋಲ್‌ (ABC)ನ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಈ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲು ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಧಾನ್ಯ ಮಾಲ್ಟ್‌ ಪಾನೀಯಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಮಹಾನಗರಗಳು ಹಾಗೂ ಕೌಂಟಿಗಳಿಗೇ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಪಾನೀಯದ-ಮೂಲಕ-ಮದ್ಯಸೇವನೆಯು ರಾಜ್ಯದ ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ 1986ರಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಿ ನಂತರದ ವರ್ಷ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವವರೆಗೂ ಕಾನೂನುಬದ್ಧಗೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ. ನವೆಂಬರ್‌ 2006ರ ಹಾಗೆ ಕೂಡಾ, ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ 29 ಮದ್ಯಪಾನರಹಿತ ಕೌಂಟಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಕೇವಲ 17 ಕೌಂಟಿಗಳು ಮಾತ್ರವೇ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ತಿಂಡಿತಿನಿಸು ಮಾರಾಟವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳದಿರುವಂತೆ ನಿಬಂಧನೆಸಹಿತ ಪಾನೀಯದ-ಮೂಲಕ-ಮದ್ಯಸೇವನೆಯ ಕಾನೂನನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿವೆ.[೩೨] ಇಂದು 2600ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಟ್ಟಿಮದ್ಯದ ಹಾಗೂ 4000ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಧಾನ್ಯ ಮದ್ಯ ಪಾನೀಯಗಳ ಪರವಾನಗಿದಾರರು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾರೆ.[೩೩]

ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕನಿಷ್ಟ 15,000ರಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮಹಾನಗರಗಳು
ಮಹಾನಗರ ಜನಸಂಖ್ಯೆ* ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದರ** ಮಹಾನಗರ ವ್ಯಾಪ್ತಿ/ಪ್ರದೇಶ
1 ವಿಚಿತಾ 366,046 0.49% ವಿಚಿತಾ
2 ಓವರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌ ಪಾರ್ಕ್‌ 171,231 1.71% ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರ, MO-KS
3 ಕನ್ಸಾಸ್‌‌/ಕಾನ್ಸಾಸ್ ಮಹಾನಗರ 142,562 -0.36% ಕನ್ಸಾಸ್‌‌/ಕಾನ್ಸಾಸ್ ಮಹಾನಗರ
4 ಟೊಪೆಕಾ 123,446 0.00% ಟೊಪೆಕಾ
5 ಒಲಥೆ/ಓಲೇಥ್‌‌/ಓಲೇತ್‌‌ 119,993 3.48% ಕನ್ಸಾಸ್‌‌/ಕಾನ್ಸಾಸ್ ಮಹಾನಗರ
6 ಲಾರೆನ್ಸ್‌‌ 90,520 1.55% ಲಾರೆನ್ಸ್‌‌
7 ಷಾನೀ 60,954 3.17% ಕನ್ಸಾಸ್‌‌/ಕಾನ್ಸಾಸ್ ಮಹಾನಗರ
8 ಮನ್‌ಹಾಟ್ಟನ್‌‌ 52,284 1.79% ಮನ್‌ಹಾಟ್ಟನ್‌‌
9 ಲೆನೆಕ್ಸಾ 46,822 2.00% ಕನ್ಸಾಸ್‌‌/ಕಾನ್ಸಾಸ್ ಮಹಾನಗರ
10 ಸಲೀನಾ 46,483 0.19%
11 ಹಚಿನ್‌ಸನ್‌‌‌ 40,889 -0.28%
12 ಲೆ/ಲೀವೆನ್‌ವರ್ತ್‌‌ 34,729 -0.26% ಕನ್ಸಾಸ್‌‌/ಕಾನ್ಸಾಸ್ ಮಹಾನಗರ
13 ಲೀವುಡ್‌‌‌ 31,342 1.60% ಕನ್ಸಾಸ್‌‌/ಕಾನ್ಸಾಸ್ ಮಹಾನಗರ
14 ಗಾರ್ಡನ್‌‌ ಸಿಟಿ/ನಗರ 28,557 -0.02%
15 ಎಂಪೋರಿಯಾ 26,380 -0.21%
16 ಡಾಡ್ಜ್‌ ಸಿಟಿ/ನಗರ 25,689 0.21%
17 ಡರ್ಬಿ 22,517 2.85% ವಿಚಿತಾ
18 ಪ್ರೈರಿ ವಿಲೇಜ್‌/ಗ್ರಾಮ 22,072 -0.33% ಕನ್ಸಾಸ್‌‌/ಕಾನ್ಸಾಸ್ ಮಹಾನಗರ
19 ಜಂಕ್ಷನ್‌‌ ಸಿಟಿ 20,671 1.16% ಮನ್‌ಹಾಟ್ಟನ್‌‌
20 ಹೇಸ್‌‌ 20,368 0.21%
21 ಲಿಬರಲ್‌‌‌ 20,074 0.24%
22 ಪಿಟ್ಸ್‌‌ಬರ್ಗ್‌ 19,649 0.25%
23 ನ್ಯೂಟನ್‌ 18,133 0.26% ವಿಚಿತಾ
24 ಗಾರ್ಡ್‌ನರ್‌‌‌ 17,462 10.01% ಕನ್ಸಾಸ್‌‌/ಕಾನ್ಸಾಸ್ ಮಹಾನಗರ
25 ಗ್ರೇಟ್‌ ಬೆಂಡ್‌ 15,564 0.18%
* ಜುಲೈ 1, 2008ರ ಹಾಗಿನ ಅಂದಾಜು[೩೪]
** 2000–2008ರ ಸಾಲಿನ ಅಂದಾಜು ವಾರ್ಷಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ
ಕಿರುನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳೆಂದು ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ 627 ಸಂಘಟಿತವಾದ ಮಹಾನಗರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ರಾಜ್ಯದ ಕಾಯಿದೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮಹಾನಗರಗಳನ್ನು "ಯಾವುದೇ ಎಣಿಕಾಪದ್ಧತಿಯ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ" ತಿಳಿದುಬಂದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಮೇಲೆ ಆಧರಿಸಿ ಮೂರು ದರ್ಜೆಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ" 5,000ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ನಗರವನ್ನು ತೃತೀಯ ದರ್ಜೆಯದ್ದು ಎನ್ನಲಾಗುವುದಾದರೂ, 2,000ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದ ಮಹಾನಗರಗಳನ್ನು ದ್ವಿತೀಯ ದರ್ಜೆಯ ಮಹಾನಗರವೆನ್ನಬಹುದಾಗಿದೆ. 25,000ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಮಹಾನಗರಗಳಿಗೆ ದ್ವಿತೀಯ ದರ್ಜೆಯದ್ದು ಎನ್ನಲಾಗುವುದಾದರೂ 15,000ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದ ಮಹಾನಗರಗಳನ್ನು ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆಯದ್ದು ಎಂದು ದೃಢೀಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಥಮ ಹಾಗೂ ದ್ವಿತೀಯ ದರ್ಜೆಯ ಮಹಾನಗರಗಳು ಯಾವುದೇ ಉಪಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಸೇರಿರುವುದಿಲ್ಲ ಹಾಗೂ ಯಾವುದೇ ಉಪಜಿಲ್ಲೆಯ ಪರಿಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಈಶಾನ್ಯ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಪೂರ್ವದ ಗಡಿಯಿಂದ ಜಂಕ್ಷನ್‌‌ ಸಿಟಿವರೆಗೆ ಹಾಗೂ ನೆಬ್ರಾಸ್ಕಾ ಗಡಿಯಿಂದ ಜಾನ್ಸನ್‌‌ ಕೌಂಟಿಯ ದಕ್ಷಿಣದವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿರುವ ರಾಜ್ಯದ ಈಶಾನ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನ ಭಾಗವು, ಶ್ರೀಮಂತ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರ (ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಭಾಗ), ಲಾರೆನ್ಸ್‌‌, ಹಾಗೂ ಟೊಪೆಕಾ ಮಹಾನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳ 1.5 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಮೀರಿದ ಜನರ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌ನ‌ ಮಹಾನಗರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ, ಜಾನ್ಸನ್‌‌ ಕೌಂಟಿಯ ಮಹಾನಗರಗಳು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿರುವುದಲ್ಲದೇ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಇಡೀ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸರಾಸರಿ ಆದಾಯದ ಜನರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. ಓವರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌ ಪಾರ್ಕ್‌ ಎಂಬ 1960ರಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡ ಕಿರಿಯ ನಗರವು, ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹಾಗೂ ದೊಡ್ಡ ಭೂಭಾಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ರಾಜ್ಯದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸಮುದಾಯ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯವಾದ ಜಾನ್ಸನ್‌‌ ಕೌಂಟಿ ಸಮುದಾಯ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಮೆಟ್ರೋ/ಮಹಾನಗರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಖಾಸಗಿ ಉದ್ಯೋಗದಾತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಸ್ಪ್ರಿಂಟ್‌‌ ನೆಕ್ಸ್‌‌ಟೆಲ್‌ನ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಆವರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. 2006ರಲ್ಲಿ ನಗರವನ್ನು ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲೇ ವಾಸಿಸಲು 6ನೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸ್ಥಳವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದ್ದು; ನೆರೆಯ ಒಲಥೆ/ಓಲೇಥ್‌‌/ಓಲೇತ್‌‌ ಮಹಾನಗರವು 13ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿತ್ತು.[೩೫] ಒಲಥೆ/ಓಲೇಥ್‌‌/ಓಲೇತ್‌‌ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಕೌಂಟಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಾಗಿದ್ದು ಜಾನ್ಸನ್‌‌ ಕೌಂಟಿ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣದ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಒಲಥೆ/ಓಲೇಥ್‌‌/ಓಲೇತ್‌‌, ಷಾನೀ, ಹಾಗೂ ಗಾರ್ಡ್‌ನರ್‌‌‌ ಮಹಾನಗರಗಳು ರಾಜ್ಯದ ಅತಿವೇಗದ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಏರಿಕೆಯ ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿವೆ. ಓವರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌ ಪಾರ್ಕ್‌, ಲೆನೆಕ್ಸಾ, ಒಲಥೆ/ಓಲೇಥ್‌‌/ಓಲೇತ್‌‌ ಹಾಗೂ ಗಾರ್ಡ್‌ನರ್‌‌‌ ಮಹಾನಗರಗಳು ಸಾಂಟಾ ಫೆ ಟ್ರೈಲ್‌‌/ಯಲ್‌‌ನ ಮುಂಚಿನ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಇರುವುದರಿಂದಲೂ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿವೆ. ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದು ಸಾವಿರ ನಿವಾಸಿಗಳಿರುವ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ, ಮಿಷನ್‌ ಹಿಲ್ಸ್‌‌ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸರಾಸರಿ ಆದಾಯದವರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಅನೇಕ ಉನ್ನತಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಬಾಲ್ಡ್‌‌ವಿನ್‌‌‌ ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಬೇಕರ್‌‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (ರಾಜ್ಯದಲ್ಲೇ ಹಳೆಯದಾದ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ), ಒಲಥೆ/ಓಲೇಥ್‌‌/ಓಲೇತ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ಮಿಡ್‌ಅಮೇರಿಕಾ ನಜರೀನ್‌‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಒಟ್ಟಾವಾ ಹಾಗೂ ಓವರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌ ಪಾರ್ಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿನ ಒಟ್ಟಾವಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರದ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸಮುದಾಯ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ ಹಾಗೂ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರದ KU ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕೇಂದ್ರ/ಮೆಡಿಕಲ್‌ ಸೆಂಟರ್‌, ಹಾಗೂ ಓವರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌ ಪಾರ್ಕ್‌ದಲ್ಲಿನ KU ಎಡ್ವರ್ಡ್ಸ್‌ ಆವರಣವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಈಶಾನ್ಯ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿವೆ. ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಒಂದು ಗಂಟೆಗೂ ಕಡಿಮೆ ಸಮಯದ ಪ್ರಯಾಣದಷ್ಟು ಹತ್ತಿರವಿರುವ, ಲಾರೆನ್ಸ್‌‌ ನಗರವು ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾದ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ, ಹಾಗೂ ಹಾಸ್ಕೆಲ್‌‌ ಇಂಡಿಯನ್‌ ನೇಷನ್ಸ್‌‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ.

ಉತ್ತರಕ್ಕೆ, ರಾಜ್ಯದಲ್ಲೇ ಎರಡನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಭೂಭಾಗವಿರುವ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರವು ಅನೇಕ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಜನಾಂಗದವರನ್ನೊಳಗೊಂಡ ನೆರೆಹೊರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳೆಂದರೆ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ವೇಗದಹಾದಿ/ಸ್ಪೀಡ್‌ವೇ, ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರ T-ಬೋನ್ಸ್‌ ಹಾಗೂ ವಿಲೇಜ್‌ ವೆಸ್ಟ್‌‌ ಚಿಲ್ಲರೆ ಹಾಗೂ ಮನರಂಜನೆ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ದ ಲೆಜೆಂಡ್ಸ್‌. ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿ ನದಿಯ ಇನ್ನಷ್ಟು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಹೋದರೆ, ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಗರಿಷ್ಟ-ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಸೆರೆಮನೆಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿರುವ ಲಾ/ಲ್ಯಾನ್ಸಿಂಗ್‌ ನಗರವಿದೆ. 1854ರಲ್ಲಿ ಶೋಧನೆಯಾದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಲೆ/ಲೀವೆನ್‌ವರ್ತ್‌ ನಗರವು, ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲೇ ಪ್ರಪ್ರಥಮವಾಗಿ ಸಂಘಟಿತವಾದ ನಗರ. ನಗರದ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ಮಿಸಿಸಿಪ್ಪಿ ನದಿಯ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಚೀನವಾದ ಸಕ್ರಿಯ ಸೇನಾ ಶಿಬಿರವಾದ ಲೆ/ಲೀವೆನ್‌ವರ್ತ್‌‌ ಕೋಟೆಯಿದೆ. ಅಚಿಸನ್‌‌ ನಗರವು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲೇ ಮುಂಚಿನ ವಾಣಿಜ್ಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದ್ದು ಅಮೆಲಿಯಾ ಇಯರ್‌ಹಾರ್ಟ್‌‌ರ ಜನ್ಮಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.

ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಟೊಪೆಕಾ ಮಹಾನಗರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸರಿಸುಮಾರು ಕಾಲು ದಶಲಕ್ಷ ಜನರು ವಾಸಿಸುತ್ತಾರೆ. ಟೊಪೆಕಾ ನಗರವು ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿದ್ದು ವಾಷ್‌‌ಬರ್ನ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಹಳೆಯ ಆರೆಗಾನ್‌ ಟ್ರೈಲ್‌/ಯಲ್‌‌ನ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ನದಿ ತಿರುವಿನಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲಾದ ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಗರವು ಅನೇಕ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಹತ್ವದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಂತರರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 70 ಹಾಗೂ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ನದಿಯ ಮತ್ತಷ್ಟು ಪಶ್ಚಿಮದ ಕಡೆಗೆ ತನ್ನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸುಣ್ಣದಕಲ್ಲಿನ ಹಾಗೂ ಇಟ್ಟಿಗೆಯ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಜಂಕ್ಷನ್‌‌ ಸಿಟಿ ಹಾಗೂ ಸಮೀಪದಲ್ಲೇ U.S. ಸೇನೆ1ನೇ ಪದಾತಿ ದಳದ ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ ನೆಲೆಯಾಗಿ "ಬಿಗ್‌ ರೆಡ್‌ ಒನ್‌" ಎಂದೂ ಹೆಸರಾದ ರಿಲೇ ಕೋಟೆ ಇದೆ. ಸ್ವಲ್ಪವೇ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಮನ್‌‌ಹಾಟ್ಟನ್‌‌ ನಗರವು ರಾಜ್ಯದ ಎರಡನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಹಾಗೂ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ 1863ರಷ್ಟು ಹಿಂದೆಯೇ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಜಮೀನಿನ-ಉಂಬಳಿ ಹೊಂದಿದ್ದ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾದ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಜ್ಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಆವರಣದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಇರುವ ಆಗ್ಗಿವಿಲೇ 1889ರಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾಗಿದ್ದು ತನ್ನದೇ ರೀತಿಯ ರಾಜ್ಯದ ಹಳೆಯದಾದ ಖರೀದಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಾಗಿದೆ.

ವಿಚಿತಾ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಮಹಾನಗರ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ವಿಚಿತಾ

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ದ ದಕ್ಷಿಣ-ಕೇಂದ್ರಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು-ಕೌಂಟಿಗಳ ವಿಚಿತಾ ಮಹಾನಗರ ಪ್ರದೇಶವು ಬಹುತೇಕ 600,000 ಜನರಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ವಿಚಿತಾವು ಭೂಪ್ರದೇಶ ಹಾಗೂ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಎರಡರಲ್ಲೂ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಅತಿದೊಡ್ಡ ನಗರವಾಗಿದೆ. 'ದ ಏರ್‌ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್‌' ವಿಮಾನ ಉದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ತಯಾರಿಕಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದ್ದು ವಿಚಿತಾ ರಾಜ್ಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಅಸಂಖ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಹತ್ವದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು, ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳು ಹಾಗೂ ಇತರ ಮನರಂಜನಾ ಗಮ್ಯಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನಗರವು ಮಧ್ಯಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮೆಕ್ಕಾ/ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರ ಎಂದೆನಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಭಿಲಾಷೆ ಹೊಂದಿದೆ. ವಿಚಿತಾ'ದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ಉಪನಗರಗಳು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ನಗರಗಳಾಗಿವೆ. ಗೊಡ್ಡಾರ್ಡ್‌‌ನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 2000ನೇ ಇಸವಿಯಿಂದ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷಕ್ಕೆ 11%ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ.[೩೬] ಇತರೆ ತೀವ್ರ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮಹಾನಗರಗಳೆಂದರೆ ಆಂಡೋವರ್‌‌, ಮೈಜೆ/ಜ್‌‌‌, ಪಾರ್ಕ್‌‌ ಸಿಟಿ/ನಗರ, ಡರ್ಬಿ, ಹಾಗೂ ಹೇಸ್‌ವಿಲೆ/ಲ್ಲೆ.

ವಿಚಿತಾದಲ್ಲಿ ನದಿಯಿಂದ (ಅರ್ಕನ್ಸಾಸ್/ಅರ್ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ನದಿ) ಮೇಲಕ್ಕೆ ಹೋದರೆ ಹಚಿನ್‌ಸನ್‌‌‌ ನಗರವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ನಗರವನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಉಪ್ಪಿನ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳಲ್ಲೊಂದರ ಮೇಲೆ ಕಟ್ಟಲಾಗಿದ್ದು ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಹಾಗೂ ಅತಿಉದ್ದವಾದ ಗೋಧಿ ಮೇಲೆತ್ತುವ ಯಂತ್ರವನ್ನು/ಎಲಿವೇಟರ್‌‌ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನಗರವು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ವಿಶ್ವಗೋಳ ಹಾಗೂ ಅಂತರಿಕ್ಷ ಕೇಂದ್ರ, ಪ್ರೈರಿ ಡ್ಯೂನ್ಸ್‌ ಕಂಟ್ರಿ ಕ್ಲಬ್‌ ಹಾಗೂ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸ್ಟೇಟ್‌ ಫೇರ್‌ಗಳಿಗೆ ಕೂಡಾ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ವಿಚಿತಾದ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಅಂತರರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 135ರಲ್ಲಿ ಸಾಂಟಾ ಫೆ ರೈಲುಮಾರ್ಗದ ಹಿಂದಿನ ಪಶ್ಚಿಮ ತುದಿ ಹಾಗೂ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಚಿ/ಷೊಮ್‌ ಟ್ರೈಲ್‌‌/ಯಲ್‌‌ನ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರ ಹಾಗೂ ನ್ಯೂಟನ್‌‌ ನಗರಗಳಿವೆ. ವಿಚಿತಾದ ಆಗ್ನೇಯದಲ್ಲಿ ವಿನ್‌ಫೀಲ್ಡ್‌‌‌ ಮಹಾನಗರ ಹಾಗೂ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವಾಸ್ತುಕಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅರ್ಕನ್ಸಾಸ್/ಅರ್ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರ ಹಾಗೂ ಚೆ/ಛೆರೋಕೀ ಸ್ಟ್ರಿಪ್‌‌/ಭೂಪಟ್ಟಿ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳಿವೆ(ಆರ್ಕ್‌ ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿ). ಉಡಾಲ್‌/ಳ್‌‌ ನಗರವು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಮೇ 25, 1955ರಂದು ಬೀಸಿದ ಮಾರಣಾಂತಿಕ ಚಂಡಮಾರುತಕ್ಕೆ ಈಡಾದ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿತ್ತು ; ಚಂಡಮಾರುತವು ನಗರದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಸಮೀಪದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ 80 ಜನರ ಮರಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.[೩೭] ವಿಚಿತಾದ ನೈಋತ್ಯ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಇರುವ ಫ್ರೀಪೋರ್ಟ್‌‌ ರಾಜ್ಯದ ಅತ್ಯಂತ ಸಣ್ಣ ಸಂಘಟಿತ ನಗರವಾಗಿದೆ (ಜನಸಂಖ್ಯೆ 8).

ರಾಜ್ಯದ ಸುತ್ತಮುತ್ತ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಭೂಪಟ

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರ, ಟೊಪೆಕಾ, ಹಾಗೂ ವಿಚಿತಾಗಳ ಮಧ್ಯದ ದಾರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಫ್ಲಿಂಟ್‌‌ ಗುಡ್ಡಗಳ ಬ್ಲ್ಯೂಸ್ಟೆಮ್‌ ರೀಜನ್‌/ವಲಯದ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿರುವ, ಎಂಪೋರಿಯಾ ನಗರವು ಅನೇಕ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಹತ್ವದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ತನ್ನ ಶಿಕ್ಷಕರ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೆಸರಾದ ಎಂಪೋರಿಯಾ ರಾಜ್ಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಕೂಡಾ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ನಗರವು ಪತ್ರಿಕಾರಂಗದ ವ್ಯಕ್ತಿ ವಿಲಿಯಮ್‌ ಅಲೆನ್‌ ವೈಟ್‌‌ರ ತವರು ಕೂಡಾ ಆಗಿತ್ತು .

ಆಗ್ನೇಯ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌

ಆಗ್ನೇಯ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಭಾಗವು ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಗಣಿಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಹತ್ವದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ತನ್ನದೇ ಆದ ಅದ್ವಿತೀಯ ಇತಿಹಾಸ ಹೊಂದಿದೆ. ಕ್ರಾಫರ್ಡ್‌‌ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿರುವ (ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಹುರಿದ/ಸುಟ್ಟ ಕೋಳಿಮಾಂಸದ ರಾಜಧಾನಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿಂದ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ), ಪಿಟ್ಸ್‌‌ಬರ್ಗ್‌‌ ಈ ವಲಯದಲ್ಲೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ನಗರವಾಗಿದ್ದು ಪಿಟ್ಸ್‌‌ಬರ್ಗ್‌‌ ರಾಜ್ಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ನೆರೆಯ ಫ್ರಂಟೆನಾಕ್‌‌ ನಗರವು 1888ರಲ್ಲಿ 47 ಗಣಿಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಸಾವಿಗೆ ದೂಡಿದ ಭೂಮಿಯೊಳಗಿನ ಸ್ಫೋಟ ನಡೆದ ಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತು. "ಬಿಗ್‌ ಬ್ರೂಟಸ್‌‌" ವೆಸ್ಟ್‌‌ ಮಿನರಲ್‌‌ ನಗರದ ಅರ್ಧ ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಒಂದು ಮೈಲಿಯಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಪುನರುಜ್ಜೀವಿತ ಕೋಟೆಯಾಗಿರುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಕಾಟ್‌‌ ಕೋಟೆಯು ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಲಿಂಕನ್‌‌‌ರು 1862ರಲ್ಲಿ ನಿಯುಕ್ತಗೊಳಿಸಿದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರುದ್ರಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಮಧ್ಯ ಹಾಗೂ ಮಧ್ಯಉತ್ತರದ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌

ಸಲೀನಾ ನಗರವು ಮಧ್ಯ ಹಾಗೂ ಮಧ್ಯಉತ್ತರ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ನಗರವಾಗಿದೆ. ಲಿಂಡ್ಸ್‌‌ಬೊ/ಬರ್ಗ್‌ ಅಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ಡಾಲಾ ಕುದುರೆಗಳಿಗೆ ಹೆಸರಾಗಿರುವ ಸಣ್ಣ ನಗರವಾಗಿದ್ದು ಸಲೀನಾದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕಿದೆ. ಈ ಪಟ್ಟಣದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಹಾಗೂ ಅಲಂಕಾರಗಳು ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಸ್ವೀಡಿಷ್‌ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಅಂತರರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 70ರ ಸನಿಹ, ಅಬಿಲೀನ್‌‌ನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಗರವು ಹಿಂದೆ ಚಿ/ಷೊಮ್‌ ಟ್ರೈಲ್‌‌/ಯಲ್‌‌ನ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರವಾಗಿದ್ದು ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡ್ವೈಟ್‌‌ D. ಐಸೆನ್‌ಹೋವರ್‌‌ರ ಬಾಲ್ಯಕಾಲದ ನೆಲೆಯಾಗಿತ್ತು. ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಮೂಲಭೂತ ಕಲಾ ರಾಜಧಾನಿ/ಗ್ರಾಸ್‌ರೂಟ್ಸ್‌‌ ಆರ್ಟ್‌ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್‌‌ ಆಗಿರುವ ಲ್ಯೂ/ಲೂಕಾಸ್‌‌‌ ನಗರವಿದೆ.

ವಾಯುವ್ಯ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಜ್ಯದ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರ

ಅಂತರರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಯ ಸಮೀಪ ಪಶ್ಚಿಮದೆಡೆಗೆ ಸಾಗಿದಾಗ, ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ವಿರಳ-ಜನಸಾಂದ್ರತೆಯ ವಾಯುವ್ಯ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಪ್ರವೇಶಭಾಗವಾದ ರಸೆಲ್‌‌ ನಗರವಿದ್ದು, ಅದು ಮಾಜಿ U.S. ಸೆನೆಟ್‌‌ ಸದಸ್ಯ ಬಾಬ್‌‌ ಡೋಲ್‌‌ರ ತವರು ಹಾಗೂ U.S. ಸೆನೆಟ್‌‌ ಸದಸ್ಯ ಅರ್ಲೆನ್‌ ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್‌‌ರ ಬಾಲ್ಯಕಾಲದ ನೆಲೆಯಾಗಿತ್ತು. ಹೇಸ್‌‌ ನಗರವು ಹೇಸ್‌ ಕೋಟೆ‌ ರಾಜ್ಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಹಾಗೂ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಇತಿಹಾಸದ ಸ್ಟರ್ನ್‌ಬರ್ಗ್‌‌ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದ್ದು ಸುಮಾರು 20,000ದಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ವಾಯುವ್ಯದಲ್ಲಿನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಮಹಾನಗರವಾಗಿದೆ. ಇನ್ನೆರಡು ಹೆಗ್ಗುರುತುಗಳು ಎಲ್ಲಿಸ್‌‌ ಕೌಂಟಿಯ ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿವೆ: "ಕೆಥಡ್ರಲ್‌ ಆಫ್‌ ಪ್ಲೇನ್ಸ್‌‌" ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಹೇಸ್‌‌ನ ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ 10 miles (16 km)ರಲ್ಲಿ ಇದೆಯಲ್ಲದೇ, ವಾಲ್ಟರ್‌‌ ಕ್ರಿಸ್ಲರ್‌‌‌ರ ಬಾಲ್ಯದ ನೆಲೆಯು ಎಲ್ಲಿಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಹೇಸ್‌‌ನ 15 miles (24 km) ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕಿದೆ. ಹೇಸ್‌‌ನಿಂದ ಪಶ್ಚಿಮದ ಕಡೆ ತೆರಳುತ್ತಿದ್ದ ಹಾಗೆ, ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಹಠಾತ್ತನೆ ಇಳಿಕೆ ಕಾಣುತ್ತದಲ್ಲದೇ, I-70 ಮಾರ್ಗದ ಆಸುಪಾಸಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡಾ ಹೀಗಿದ್ದು, 3,000ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯುಳ್ಳ I-70 ಮಾರ್ಗದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ 35 ಮೈಲುಗಳ ದೂರದಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿರುವ ಕಾಲ್ಬಿ ಹಾಗೂ ಗುಡ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಕೇವಲ ಎರಡು ಪಟ್ಟಣಗಳಿವೆ. ಕುಟುಂಬವೊಂದು ಬೆವೆರ್ಲಿ ಗುಡ್ಡಗಳಿಗೆ(ಹಾಗೆಂದೇ ಈ ಶೀರ್ಷಿಕೆ) ವಲಸೆ ಹೋಗುವುದನ್ನು ವಸ್ತುವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡ CW ಯುವ ರೂಪಕವಾದ ಬೆವೆರ್ಲಿ ಹಿಲ್ಸ್‌‌, 90210 ಗಳಂತಹಾ ಒಂದಿಷ್ಟು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಕಿರುತೆರೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ಹಾಗೂ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗಳೆರಡರಲ್ಲೂ ದೊಡ್ಡದಾದ ವಿಚಿತಾ ನಗರವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.

ನೈಋತ್ಯ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌

19ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿನ ಜಾನುವಾರುಗಳ ಓಡಿಸುವಿಕೆಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದ ಡಾಡ್ಜ್‌ ಸಿಟಿ/ನಗರವನ್ನು ಹಳೆಯ ಸಾಂಟಾ ಫೆ ಟ್ರೈಲ್‌‌/ಯಲ್‌ ಮಾರ್ಗದುದ್ದಕ್ಕೂ ಕಟ್ಟಲಾಗಿತ್ತು. ದಕ್ಷಿಣದ ಸಾಂಟಾ ಫೆ ಟ್ರೈಲ್‌‌/ಯಲ್‌‌ ಮಾರ್ಗದುದ್ದಕ್ಕೂ ಲಿಬರಲ್‌‌‌ ನಗರವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಥಮ ಗಾಳಿ ತೋಟವನ್ನು ಮಾಂಟೆಜುಮಾದ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಗಾರ್ಡನ್‌‌ ಸಿಟಿ/ನಗರವು ಲೀ ರಿಚರ್ಡ್‌ಸನ್‌‌ ಪ್ರಾಣಿಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಶಿಕ್ಷಣ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಾಗೂ ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಶಾಲಾ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಜ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಮಂಡಳಿಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ರಾಜ್ಯದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು ಹಾಗೂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

1999ರ ನಂತರ ಎರಡು ಬಾರಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಮಂಡಳಿಯು ರಾಜ್ಯದ ವಿಜ್ಞಾನ ಪಠ್ಯದ ಮಾನಕಗಳಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯ ವಿನ್ಯಾಸದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಅನುಮೋದಿತ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದೆ. ಎರಡೂ ಬಾರಿ, ಮಾನಕಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ನಂತರದ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಮಂಡಳಿಯ ಸದಸ್ಯರ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದಾಗಿ ಮರುಕಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಕ್ರೀಡೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ವೃತ್ತಿಪರ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕ್ಲಬ್ ಕ್ರೀಡೆ ಲೀಗ್‌‌‌ ಮಹಾನಗರ
ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸಿಟಿ ವಿಝಾರ್ಡ್ಸ್‌‌‌ ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ/ಸಾಕರ್‌‌ ಮೇಜರ್‌‌ ಲೀಗ್‌‌‌ ಸಾಕ್ಕರ್‌‌ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರ
ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸಿಟಿ T-ಬೋನ್ಸ್‌‌ ಬೇಸ್‌‌ಬಾಲ್‌‌ ನಾರ್ಥರ್ನ್‌ ಲೀಗ್‌ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರ
ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಕೊಯೋಟ್ಸ್‌‌‌ ಒಳಾಂಗಣ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌ ಅಮೇರಿಕನ್‌‌ ವೃತ್ತಿಪರ ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ/ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌‌ ಲೀಗ್‌‌‌ ಟೊಪೆಕಾ
ಟೊಪೆಕಾ ಗೋಲ್ಡನ್‌ ಜೈಯಂಟ್ಸ್‌‌‌ ಬೇಸ್‌‌ಬಾಲ್‌‌ ನ್ಯಾಷನಲ್‌‌ ಬೇಸ್‌‌ಬಾಲ್‌‌ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌‌ ಟೊಪೆಕಾ
ಟೊಪೆಕಾ ಮಡ್‌ಕ್ಯಾಟ್ಸ್‌‌‌ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌ ವಿಮೆನ್ಸ್‌‌ ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್‌‌ ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ/ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌‌ ಲೀಗ್‌‌‌ ಟೊಪೆಕಾ
ಟೊಪೆಕಾ ರೋಡ್‌ರನ್ನರ್ಸ್‌ ಐಸ್‌/ಹಿಮ ಹಾಕಿ ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕನ್‌‌ ಹಾಕಿ ಲೀಗ್‌‌‌ ಟೊಪೆಕಾ
ವಿಚಿತಾ ಥಂಡರ್‌ ಐಸ್‌/ಹಿಮ ಹಾಕಿ ಸೆಂಟ್ರಲ್‌ ಹಾಕಿ ಲೀಗ್‌‌‌ ವಿಚಿತಾ
ವಿಚಿತಾ ವೈಲ್ಡ್‌‌ ಒಳಾಂಗಣ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌ ಇನ್‌ಡೋರ್‌‌‌ ‌‌‌ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ/ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌‌ ಲೀಗ್‌‌‌ ಪಾರ್ಕ್‌‌ ಸಿಟಿ/ನಗರ
ವಿಚಿತಾ ವಿಂಗ್‌ನಟ್ಸ್‌ ಬೇಸ್‌‌ಬಾಲ್‌‌ ಅಮೇರಿಕನ್‌‌ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌ ವಿಚಿತಾ

ಕಮ್ಯುನಿಟಿಅಮೇರಿಕಾ ಬಾಲ್‌ಪಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ 2008ರಿಂದ ತಮ್ಮ ತವರಿನಲ್ಲಿನ ಕ್ರೀಡೆಗಳನ್ನು ಆಡುತ್ತಿದ್ದ ವಿಝಾರ್ಡ್ಸ್‌‌‌ ತಂಡದವರು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನೊಳಗಿನ ಪ್ರಥಮ ಅಗ್ರ ಪಂಕ್ತಿಯ ವೃತ್ತಿಪರ ಕ್ರೀಡಾ ಲೀಗ್‌‌‌ ಹಾಗೂ ಪ್ರಥಮ ಪ್ರಮುಖ ಲೀಗ್‌‌ ಸಾಕರ್‌ ತಂಡವಾಗಿದ್ದರು. 2011ರ ಕ್ರೀಡಾಋತುವಿನ ಆರಂಭದೊಂದಿಗೆ, ತಂಡವು ಹೊಚ್ಚ ಹೊಸ $165m ವೆಚ್ಚದ ಸಾಕರ್‌ಗೆಂದೇ ನಿರ್ಮಿತವಾದ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣವಾದ ವಿಲೇಜ್‌ ವೆಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ವಿಝಾರ್ಡ್ಸ್‌‌‌ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ ಸಂಕೀರ್ಣಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಳ್ಳಲಿದ್ದಾರೆ.

ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ, ಅನೇಕ ಕಾನ್ಸಾನರು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸಿಟಿ ರಾಯಲ್ಸ್‌‌ (MLB), ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸಿಟಿ ಚೀಫ್ಸ್‌‌ (NFL) ಹಾಗೂ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸಿಟಿ ಬ್ರಿಗೇಡ್‌‌ (AFL)ಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿಯ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರಪ್ರಮುಖ ಲೀಗ್‌‌‌ ಕ್ರೀಡೆಗಳ ತಂಡಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದ್ದಾರೆ – ಇದಕ್ಕೆ ಭಾಗಶಃ ಕಾರಣ ಈ ತಂಡಗಳ ತವರು ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಗಡಿಯಿಂದ ಕೆಲವೇ ಮೈಲುಗಳಷ್ಟು ಅಂತರದಲ್ಲಿವೆ. ಚೀಫ್ಸ್‌‌ ಹಾಗೂ ರಾಯಲ್ಸ್‌‌ ತಂಡಗಳು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌-ಮಿಸ್ಸೌರಿ/ಮಿಸ್ಸೋರಿ ರಾಜ್ಯಗಳ ಗಡಿಯಿಂದ ಸುಮಾರು 10 miles (16 km) ಅಂತರದಲ್ಲಿರುವ ಟ್ರೂಮನ್‌ ಕ್ರೀಡಾ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಆಡುತ್ತವೆ. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸಿಟಿ ಬ್ರಿಗೇಡ್‌ ತಂಡವು ರಾಜ್ಯದ ಗಡಿಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಸಮೀಪದ ಹೊಸದಾಗಿ ತೆರೆಯಲಾದ ಸ್ಪ್ರಿಂಟ್‌ ಸೆಂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಡುತ್ತದೆ. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ, 1973ರಿಂದ 1997ರವರೆಗೆ ರಾಯಲ್ಸ್‌‌ ತಂಡಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಸಮರ್ಥಕ ರೇಡಿಯೋ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದ್ದು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಟೊಪೆಕಾದ WIBW.[೩೮]

ಪಶ್ಚಿಮದ ಕಾನ್ಸಾನರು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಡೆನ್ವರ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಲೀಗ್‌‌‌ ತಂಡಗಳನ್ನು ಕೂಡಾ ಬೆಂಬಲಿಸುವರಾದರೂ, ಒಕ್ಲಾಹಾಮ ರಾಜ್ಯಗಡಿಗೆ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವವರು ಡಲ್ಲಾಸ್‌ ಕೌಬಾಯ್ಸ್‌‌ ತಂಡವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಚೀಫ್ಸ್‌‌ ತಂಡದ ಎಲ್ಲಾ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನುದ್ದಕ್ಕೂ ಟೊಪೆಕಾ ಹಾಗೂ ವಿಚಿತಾದಲ್ಲಿನ ಕಿರುತೆರೆ ಪ್ರಸಾರಕೇಂದ್ರಗಳು ಮಾಡುತ್ತವಲ್ಲದೇ, ಚೀಫ್ಸ್‌‌ ಪಂದ್ಯಗಳ ಪ್ರಸಾರಕ್ಕೆ ತಡೆಯಾಗದ ಬ್ರಾಂಕೋಸ್‌‌ ಹಾಗೂ ಕೌಬಾಯ್ಸ್‌ ತಂಡಗಳ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಕೂಡಾ ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ವಾಹನ ಓಟದ ಸ್ಪರ್ಧೆ/ರೇಸಿಂಗ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿವೆ. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸ್ಪೀಡ್‌ವೇ ಸಂಸ್ಥೆಯು NASCAR, IRL, ಹಾಗೂ ARCA ಮಾರ್ಗಗಳ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ, ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಹಾಟ್‌ ರಾಡ್‌ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌‌ (NHRA) ಸಂಸ್ಥೆಯು ಡ್ರ್ಯಾಗ್‌ ರೇಸಿಂಗ್‌ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಟೊಪೆಕಾದ ಹಾರ್ಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ ಪಾರ್ಕ್‌ ಎಂಬಲ್ಲಿ ನಡೆಸುತ್ತದೆ.

ಇತಿಹಾಸ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ವೃತ್ತಿಪರ ಕ್ರೀಡೆಗಳ ಇತಿಹಾಸವು ಲಘು ಲೀಗ್‌ಗಳಾದ ‌ಟೊಪೆಕಾ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್ಸ್‌‌ ಹಾಗೂ ಲೆ/ಲೀವೆನ್‌ವರ್ತ್‌‌ ಸೋಲ್ಜರ್ಸ್‌ಗಳ ಪಶ್ಚಿಮ ಲೀಗ್‌‌‌ನಲ್ಲಿ 1886ರಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಾಪನೆಯಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.[೩೯][೪೦] ಆ ಕ್ರೀಡಾಋತುವಿನಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಬೇಸ್‌‌ಬಾಲ್‌‌ನಲ್ಲಿ "ವರ್ಣ ರೇಖೆ/ಪಕ್ಷಪಾತವು" ಇಳಿಮುಖವಾಗುವ ಒಂದು ವರ್ಷ ಮುನ್ನವೇ ಆಫ್ರಿಕನ್-ಅಮೇರಿಕನ್‌ ಆಟಗಾರ ಬಡ್‌ ಫೌಲರ್‌‌ ಟೊಪೆಕಾ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಆಡಿದ್ದರು.[೪೦]

1887ರಲ್ಲಿ, ಪಶ್ಚಿಮದ ಲೀಗ್‌‌‌ನಲ್ಲಿ ಪುನಸ್ಸಂಘಟಿತವಾದ ಗೋಲ್ಡನ್‌ ಜೈಯಂಟ್ಸ್‌‌‌ ಎಂದು ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಟೊಪೆಕಾ ತಂಡವು ಮೇಲುಗೈ ಸಾಧಿಸಿತ್ತು – ಬಗ್‌ ಹಾಲ್ಲಿ/ಲಿಡೇ, ಜಿಮ್‌ ಕಾನ್ವೆ, ಎಕಿ ಸ್ಟರ್ನ್ಸ್‌, ಪೆರ್ರಿ ವರ್ಡನ್‌‌ ಹಾಗೂ ಜಿಮ್ಮಿ ಮೆಕ್ಯುಲಾರ್‌‌ರವರುಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಹೆಚ್ಚಿನ-ಬೆಲೆಯ/ಮೌಲ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ಲೀಗ್‌‌‌ ಆಟಗಾರರ ತಂಡವು, 15½ ಪಂದ್ಯಗಳ ಅಂತರದಿಂದ ಲೀಗ್‌‌‌ಅನ್ನು ಜಯಿಸಿತ್ತು.[೪೦] ಏಪ್ರಿಲ್‌ 10, 1887ರಂದು, ಗೋಲ್ಡನ್‌ ಜೈಯಂಟ್ಸ್‌‌‌ ತಂಡದವರು ವಿಶ್ವ ಸರಣಿಯ ಹಿಂದಿನ ಚಾಂಪಿಯನ್ನರಾಗಿದ್ದ, St. ಲೂಯಿಸ್‌ ಬ್ರೌನ್ಸ್‌‌ರನ್ನು (ಈಗಿನ ಕಾರ್ಡಿನಲ್‌ ತಂಡ), 12-9 ಅಂಕಗಳ ಅಂತರದಿಂದ ಪ್ರದರ್ಶನ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಕೂಡಾ ಗೆದ್ದಿದ್ದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಟೊಪೆಕಾ ಆ ತಂಡವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಲಾರದೇ ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ ಅದನ್ನು ವಿಸರ್ಜಿಸಿತು.

ಕಾಲೇಜು/ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ರಾಜ್ಯದೊಳಗೆ ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖ ವೃತ್ತಿಪರ ಕ್ರೀಡಾತಂಡ/ಕ್ರೀಡೆಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಫ್ರಾಂಚೈಸಿಗಳಿರದಿದ್ದರೂ, ಅನೇಕ ಕಾನ್ಸಾನರು ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ಕಾಲೇಜು/ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ ಕ್ರೀಡಾತಂಡಗಳಾದ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ "KU" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಜೇಹಾಕ್ಸ್‌‌ ತಂಡ ಹಾಗೂ "KSU" ಅಥವಾ "K-ಸ್ಟೇಟ್‌‌/ರಾಜ್ಯ" ಎಂದು ಹಲವರಿಂದ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಜ್ಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವೈಲ್ಡ್‌ಕ್ಯಾಟ್ಸ್‌ಗಳ ಅಭಿಮಾನಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ. NCAAವಿಭಾಗ/ಡಿವಿಷನ್‌ Iರಲ್ಲಿನ (ಷಾಕರ್ಸ್‌‌ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ) ತಂಡಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ವಿಚಿತಾ ರಾಜ್ಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು, ಕಾಲೇಜು/ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ ವಿಶ್ವ ಸರಣಿಯನ್ನು 1989ರಲ್ಲಿ ತಾನು ಗೆದ್ದಿದ್ದ ಬೇಸ್‌‌ಬಾಲ್‌‌ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ.

KU ಹಾಗೂ K-ಸ್ಟೇಟ್‌‌/ರಾಜ್ಯ ಎರಡೂ ತಂಡಗಳು ಪುರುಷರ ಬ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌‌ಬಾಲ್‌‌ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮಂತ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಜೇಹಾಕ್ಸ್‌‌ ತಂಡದವರು, NCAA ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಗಳಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಗೆಲುವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಂಟುಕಿಯ ನಂತರ ಎರಡನೇ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದು ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. 2008ರಲ್ಲಿ, ಜೇಹಾಕ್ಸ್‌‌ ತಮ್ಮ ಐದನೇ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ/ಕ್ರೌನ್‌ಅನ್ನು (ಮೂರನೇ NCAA ಕ್ರೀಡಾಕೂಟದ ಪ್ರಶಸ್ತಿ) ಗೆದ್ದುಕೊಂಡರು. K-ಸ್ಟೇಟ್‌‌/ರಾಜ್ಯ ತಂಡವೂ ಕೂಡಾ ತಮ್ಮ ಕಷ್ಟಪರಂಪರೆಗಳ ನಡುವೆಯೂ 1940ರ ದಶಕದಿಂದ 1980ರ ದಶಕದವರೆಗಿನ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಜ್ಯವು 12 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ 2008ರಲ್ಲಿ NCAA ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಕ್ಕೆ ಮರಳಿತು. KU ತಂಡವು 13 ಫೈನಲ್‌ ಫೋರ್‌/ಅಂತಿಮ ನಾಲ್ವರು ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನೀಡಿ 4ನೇ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಶ್ರೇಷ್ಠರೆನಿಸಿದ್ದರೆ, K-ಸ್ಟೇಟ್‌‌/ರಾಜ್ಯ ತಂಡವು ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ ಫೈನಲ್‌ ಫೋರ್‌/ಅಂತಿಮ ನಾಲ್ವರು ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ವಿಚಿತಾ ರಾಜ್ಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಒಮ್ಮೆ ಮಾತ್ರ ಫೈನಲ್‌ ಫೋರ್‌/ಅಂತಿಮ ನಾಲ್ವರು ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ನೀಡಿದೆ.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ/ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌‌ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ತಂಡಗಳಿಗೂ ಯಶಸ್ಸು ವಿರಳವಾಗಿತ್ತು. 1987ರಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ತಂಡಗಳು ಮುಖಾಮುಖಿಯಾದಾಗ, KU'ನ ದಾಖಲೆಯು 1-7 ಆಗಿದ್ದರೆ K-ಸ್ಟೇಟ್‌‌/ರಾಜ್ಯ'ದ್ದು 0-8 ಆಗಿತ್ತು. ತಕ್ಕರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಮಾಧ್ಯಮದಿಂದ "ಟಾಯ್ಲೆಟ್‌ ಬೌಲ್‌‌/ಶೌಚದ ಬಟ್ಟಲು" ಎಂದು ಕರೆಸಿಕೊಂಡ ಆ ವರ್ಷದ ಗವರ್ನರ್ಸ್‌‌ ಕಪ್‌‌ ಪಂದ್ಯವು ಜೇಹಾಕ್ಸ್‌‌ ಅಂತಿಮ ಕ್ಷಣದ K-ಸ್ಟೇಟ್‌‌/ರಾಜ್ಯದ ಗೋಲ್‌ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ತಡೆದು ನಿಲ್ಲಿಸಿದಾಗ 17-17ರ ಸರಿಸಮಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. ಎರಡೂ ಕ್ಷೇತ್ರ/ವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಪ್ರಧಾನ ಪ್ರಗತಿಗಳನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಿವೆ. KU ಆರೆಂಜ್‌ ಬೌಲ್‌‌ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ 2008ರಲ್ಲಿ ಮೂರು ಯತ್ನಗಳ ನಂತರ ಗೆದ್ದು, 12-1 ಅಂಕಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರೀಡಾಋತುವಿನ ಕಿರೀಟವನ್ನು ಮುಡಿಗೇರಿಸಿತು, ಇದು ಕ್ಷೇತ್ರ/ವಿದ್ಯಾಲಯದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಾಧನೆಯಾಗಿತ್ತು. K-ಸ್ಟೇಟ್‌‌/ರಾಜ್ಯವು ವೈಲ್ಡ್‌ಕ್ಯಾಟ್ಸ್‌‌ ತಂಡಕ್ಕೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲು 1989ರಲ್ಲಿ ಬಿಲ್‌ ಸ್ನಿ/ಸ್ನೈಡರ್‌‌ ಆಗಮಿಸುವವರೆಗೆ ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಕಳಪೆಯಾದ ಕಾಲೇಜು/ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ/ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌‌ ಕೂಟಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು. ಅವರು K-ಸ್ಟೇಟ್‌‌/ರಾಜ್ಯ ತಂಡವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುವಂತೆ 1990ರ ದಶಕದ ಬಹುಪಾಲು ಹಾಗೂ 2000ರ ದಶಕದ ಆದಿಯವರೆಗೆ, 2005ರ ಕ್ರೀಡಾಋತುವಿನಲ್ಲಿ ಅವರು ನಿವೃತ್ತರಾಗುವವರೆಗೆ ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು. ಸ್ನಿ/ಸ್ನೈಡರ್‌‌ ಪಾರ್ಶ್ವರೇಖೆಗೆ/ಕ್ರೀಡಾಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ 2009ರಲ್ಲಿ ಮರಳಿದರು. ತಂಡವು 1997ರಲ್ಲಿ ಫಿಯೆಸ್ತಾ ಬೌಲ್‌ ಅನ್ನು ಹಾಗೂ ಬಿಗ್‌ 12 ಕಾನ್‌ಫರೆನ್ಸ್‌‌‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ಅನ್ನು 2003ರಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು.

ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ/ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌‌ನಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯದ ಸಣ್ಣ ವಿದ್ಯಾಲಯಗಳೂ ಕೂಡಾ ಗಮನಾರ್ಹ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಪಿಟ್ಸ್‌‌ಬರ್ಗ್‌‌ ರಾಜ್ಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಓರ್ವ NCAA ವಿಭಾಗ/ಡಿವಿಷನ್‌ II ಸ್ಪರ್ಧಿ ತಂಡವು, ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ/ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಮೂರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು, ಎರಡನ್ನು NAIAನಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದಿದ್ದು ತೀರ ಇತ್ತೀಚಿನದೆಂದರೆ 1991ರ NCAA ವಿಭಾಗ/ಡಿವಿಷನ್‌ II ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಪಿಟ್ಸ್‌‌ಬರ್ಗ್‌‌ ರಾಜ್ಯ ತಂಡವು 1995ರಲ್ಲಿ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಗೆಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟ NCAA ವಿಭಾಗ/ಡಿವಿಷನ್‌ II ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ/ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌‌ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟವಾಗಿತ್ತು. PSU ಹಿಲ್ಸ್‌ಡೇಲ್‌ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯವನ್ನು 1995ರ ಕ್ರೀಡಾಋತುವಿನಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರನ್ನರ್‌-ಅಪ್‌ ಹಂತದ ಮುಕ್ತಾಯಕ್ಕೆ ತೆರಳುವ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ವಿಜಯಗಳ ಪಟ್ಟಿಯ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮೀರಿಸಿತ್ತು. ಗೊರಿಲ್ಲಾ ತಂಡವು, ಅಂತರವಿದ್ಯಾಲಯಗಳ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳ 96 ಕ್ರೀಡಾಋತುಗಳಲ್ಲಿ, ಒಟ್ಟಾರೆ 579 ಗೆಲುವುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು – 579-301-48ರ ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದೆ.

ಟೊಪೆಕಾದಲ್ಲಿನ ವಾಷ್‌‌ಬರ್ನ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ತಂಡವು NAIA ಪುರುಷರ ಬ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌‌ಬಾಲ್‌‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ಅನ್ನು 1987ರಲ್ಲಿ ಜಯಿಸಿತ್ತು. ಹೇಸ್‌‌ ಕೋಟೆ ರಾಜ್ಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ತಂಡದವರು 1996ರ NCAA ವಿಭಾಗ/ಡಿವಿಷನ್‌ II ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು 34-0ರ ದಾಖಲೆ ಅಂತರದಿಂದ ಜಯಿಸಿದರಲ್ಲದೇ, ವಾಷ್‌‌ಬರ್ನ್‌ ಮಹಿಳಾ ತಂಡವು 2005ರ NCAA ವಿಭಾಗ/ಡಿವಿಷನ್‌ II ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು. ಅಚಿಸನ್‌‌ನಲ್ಲಿನ St. ಬೆನೆಡಿಕ್ಟ್‌‌‌' ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ ತಂಡವು (ಈಗ ಬೆನೆಡಿಕ್ಟೈನ್‌ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ), 1954ರ ಹಾಗೂ 1967ರ ಪುರುಷರ NAIA ಬ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌‌ಬಾಲ್‌‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ಅನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತ್ತು.

1992-93ರಲ್ಲಿ, KU ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ/ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌‌ ಬೌಲ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, NCAA ಪುರುಷರ ಬ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌‌ಬಾಲ್‌‌ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ ಹಾಗೂ ಕಾಲೇಜು/ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ ವಿಶ್ವ ಸರಣಿಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಎರಡನೇ ಕಾಲೇಜು/ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟವೆನಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ 2007-08ರ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, KU'ನ ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ/ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌‌ ಹಾಗೂ ಬ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌‌ಬಾಲ್‌‌ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಗಳು NCAA ವಿಭಾಗ/ಡಿವಿಷನ್‌ Iರ 49 ವಿಜಯಗಳೊಂದಿಗೆ (12 ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ/ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ 37 ಬ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌‌ಬಾಲ್‌‌ನಲ್ಲಿ ) ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಸಂಯೋಜಿತ ವಿಜಯಗಳ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವು.

ಪ್ರಮುಖ ವಾಸಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅಮೆಲಿಯಾ ಇಯರ್‌ಹಾರ್ಟ್‌‌ (ವಿಮಾನಯಾನ ಪ್ರವರ್ತಕಿ), ಕ್ಯಾರ್ರೀ ನೇಷನ್‌‌ (ಪಾನನಿಷೇಧ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ), ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡ್ವೈಟ್‌‌ D. ಐಸೆನ್‌ಹೋವರ್‌‌, ಮಾಜಿ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಚಾರ್ಲ್ಸ್‌ ಕರ್ಟಿಸ್‌‌, ಹಾಗೂ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಾದ ಬಾಬ್‌‌ ಡೋಲ್‌‌ ಹಾಗೂ ಅಲ್ಫ್‌‌ ಲಾಂ/ಲ್ಯಾಂಡನ್‌ರವರುಗಳು ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ಅನ್ನು ತಮ್ಮ ತವರು/ನೆಲೆಯೆಂದು ಕರೆದಿದ್ದಾರೆ. ನಾಸಾಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳಾದ ರೊನಾಲ್ಡ್‌ ಈವಾನ್ಸ್‌‌, ಜೋ ಎಂಗಲ್‌‌, ಹಾಗೂ ಸ್ಟೀವ್‌ ಹಾಲೆಯವರುಗಳೂ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲೇ ನೆಲೆಸಿದ್ದರು.

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಜ್ಯವು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಹಾಗೂ ವೈಚಾರಿಕ/ಮೇಧಾವಿ ಪ್ರವರ್ತಕರಾದ ವಾಹನೋದ್ಯಮ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯ ವಾಲ್ಟರ್‌‌ ಕ್ರಿಸ್ಲರ್‌, ಕ್ಲೈಡ್‌‌ ಸೆಸ್ನಾ ಹಾಗೂ ಲ್ಲಾ/ಲಾಯ್ಡ್‌ ಸ್ಟಿಯರ್‌ಮನ್‌‌ (ವಿಮಾನಯಾನ ಪ್ರವರ್ತಕರು), ಜ್ಯಾ/ಜಾಕ್‌ ಕಿಲ್ಬಿ (ಮೈಕ್ರೋಚಿಪ್‌ ಶೋಧಕ, ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ 2000ನೇ ಸಾಲಿನ ನೊಬೆಲ್‌ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರು), ಜಾರ್ಜ್‌‌ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್‌‌ ಕಾರ್ವರ್‌‌ (ಶಿಕ್ಷಕ ಹಾಗೂ ವಿಜ್ಞಾನಿ), ಅರ್ಲ್‌‌ W. ಸುದರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌, Jr. (ಶರೀರಶಾಸ್ತ್ರ ಅಥವಾ ವೈದ್ಯಕೀಯದಲ್ಲಿ 1971ನೇ ಸಾಲಿನ ನೊಬೆಲ್‌ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರು), ಹಾಗೂ ವೆ/ವರ್ನಾನ್‌‌ L. ಸ್ಮಿತ್‌‌ (ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ 2002ನೇ ಸಾಲಿನ ನೊಬೆಲ್‌ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರು)ರವರುಗಳಿಗೆ ಕೂಡಾ ನೆಲೆಯಾಗಿತ್ತು. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮೂಲದ ಇತರರೆಂದರೆ ಜನರಲ್‌ ರಿಚರ್ಡ್‌ ಮೈಯರ್ಸ್‌ (ಅಧ್ಯಕ್ಷ, ಜಾಯಿಂಟ್‌‌ ಚೀಫ್ಸ್‌‌ ಆಫ್‌‌ ಸ್ಟಾಫ್‌‌, 2001–05) ಹಾಗೂ ರಾಬರ್ಟ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌‌‌ (ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌‌ನ ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 2006–ಪ್ರಸ್ತುತ). ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ, ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಜುಲೈ 20, 1972ರಂದು ಆಮ್‌‌ಟ್ರಕ್‌ ರೈಲಿನ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ ಅದರಲ್ಲಿದ್ದ ಎಲ್ಲಾ ಮದ್ಯವನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಂಡ "ಅಗ್ರ ಆರಕ್ಷಕ ಅಧಿಕಾರಿ/ಟಾಪ್‌ ಕಾಪ್‌" ವರ್ನ್‌ ಮಿಲ್ಲರ್‌‌ರ ತವರೂ ಆಗಿದೆ. ಅವರು ಆಮ್‌‌ಟ್ರಕ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿದ್ದ ಪಾನೀಯದ-ಮೂಲಕ-ಮದ್ಯಸೇವನೆಯ ಮದ್ಯವನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದ ಆರೋಪವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ್ದರು, ಹಾಗೂ ಈ ಮೊಕದ್ದಮೆಯನ್ನು, "al certiore/ಅಲ್‌ ಸರ್ಟಿಯೋರ್‌" ಎಂದು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತಲ್ಲದೇ ಕೆಳಗಿನ ಎರಡೂ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಅಪರಾಧ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಊರ್ಜಿತಗೊಳಿಸಿ ಜ್ವಾಲಾಕಿಡಿ ಮಿಲ್ಲರ್‌'ರ ಮನೋಭಾವವಾದ, "ನಿಮಗೆ ಒಂದು ಕಾನೂನು ಇಷ್ಟವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿ...ಅದನ್ನು ಮುರಿಯಬೇಡಿ" ಎಂಬುದನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು."[೪೧]

ಡ್ಯಾನ್ನಿ ಕೇರೆ (ಸಂಗೀತಗಾರ/ಹಾಡುಗಾರ/ಗಾಯಕ), ಡೆಲ್‌ ಕ್ಲೋಸ್‌‌ (ಹಾಸ್ಯನಟ/ನಟ), ಇಂಗರ್‌‌ ಸ್ಟೀವೆನ್ಸ್‌‌ (ನಟಿ), ವಿವಿಯನ್‌ ವಾನ್ಸ್‌‌ (ನಟಿ), ಸ್ಯಾಮ್ಯುಯೆಲ್‌ ರಾಮೆ(ಒಪೆರಾ ಗಾಯಕ), ಲೂಯಿಸ್‌ ಬ್ರೂಕ್ಸ್‌‌ (ನಟಿ), ಆನ್ನೆಟ್‌ ಬೆನಿಂಗ್‌‌ (ನಟಿ), ಬಿಲ್‌‌ ಕುರ್ಟಿಸ್‌‌‌ (ಪತ್ರಕರ್ತ), ಜ್ಯಾಕ್‌ ಕ್ಯಾಫರ್ಟಿ (ಪತ್ರಕರ್ತ/ರ್ತೆ), ಜಾನ್‌ ಬ್ರೌನ್‌‌‌ (ನಿರ್ಮೂಲನವಾದಿ), ಲಾ/ಲ್ಯಾಂಗ್‌ಸ್ಟನ್‌ ಹ್ಯೂಗಸ್‌‌ (ಕವಿ), ಗಾರ್ಡನ್‌ ಪಾರ್ಕ್ಸ್‌‌‌ (ಛಾಯಾಗ್ರಾಹಕ, ಚಿತ್ರನಿರ್ದೇಶಕ, ಸಂಗೀತಗಾರ/ಹಾಡುಗಾರ/ಗಾಯಕ, ಲೇಖಕ), ಫ್ಯಾಟ್ಟಿ ಅರ್ಬಕಲ್‌‌ (ನಟ), ವಿಲಿಯಂ ಇಂಗೆ (ಲೇಖಕ), ಡೆನ್ನಿಸ್‌ ಹಾಪ್ಪರ್‌‌ (ನಟ), ಕೆಲ್ಲಿ ಮೆಕ್‌ಕಾರ್ಟಿ (ನಟಿ ಹಾಗೂ 91ರ ಸಾಲಿನ ಮಿಸ್‌‌ USA ), ಬಸ್ಟರ್‌‌ ಕೀಟನ್‌‌‌ (ನಟ), ಕೋಲ್‌‌ಮನ್‌‌ ಹಾಕಿನ್ಸ್‌‌‌ (ಜಾಜ್‌‌ ಸಂಗೀತಗಾರ/ಹಾಡುಗಾರ/ಗಾಯಕ), ಮಾರ್ಟಿನಾ ಮೆಕ್‌ಬ್ರೈಡ್‌‌ (ಕಂಟ್ರಿ ಗಾಯಕಿ), ವಿಲಿಯಂ ಸ್ಟಾಫರ್ಡ್‌‌ (ಕವಿ), ಜೋ ವಾಲ್ಷ್‌‌ (ಸಂಗೀತಗಾರ/ಹಾಡುಗಾರ/ಗಾಯಕ ), ಚೆಲಿ ರೈಟ್‌‌ (ಕಂಟ್ರಿ ಸಂಗೀತಗಾರ/ಹಾಡುಗಾರ/ಗಾಯಕ), ಮೆಲಿಸ್ಸಾ ಎಥೆರಿಡ್ಜ್‌‌ (ಸಂಗೀತಗಾರ/ಹಾಡುಗಾರ/ಗಾಯಕ), ಕಿರ್‌ಸ್ಟೀ ಅಲ್ಲೆ (ನಟಿ), ಪಾಲ್‌‌ ರುಡ್‌‌ (ನಟ), ಸಾರಾ/ಹ್‌‌ ಲಂಕಾಸ್ಟರ್‌‌‌ (ನಟಿ), ಚಾರ್ಲಿ ಪಾರ್ಕರ್‌‌ (ಜಾಜ್‌ ಸಂಗೀತಗಾರ/ಹಾಡುಗಾರ/ಗಾಯಕ), ಮೈಕ್‌ ಜೆರಿಕ್‌‌ (ಜಾಲ ಪತ್ರಕರ್ತ), ಸ್ಟೀವ್‌‌ ಡೂಸಿ/ಕಿ (ಜಾಲಪತ್ರಕರ್ತ, ಲೇಖಕ), ಕ್ಯಾಂಪ್‌ಬೆಲ್‌ ಬ್ರೌನ್‌‌ (ಜಾಲ ಪತ್ರಕರ್ತ/ರ್ತೆ), ಜೆಫ್‌‌‌ ಪ್ರಾಬ್‌ಸ್ಟ್‌‌‌ (ಸರ್ವೈವರ್‌ ಹೋಸ್ಟ್‌‌), ಮೆಲಿಸ್ಸಾ ಮೆಕ್‌‌‌ಡರ್ಮಾಟ್‌‌‌ (ಪತ್ರಕರ್ತ/ರ್ತೆ), ಫಿಲ್‌‌ ಮೆಕ್‌ಗ್ರಾ (ಮನಶ್ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ), ಹಾಗೂ ವಿಲಿಯಂ ಅಲ್ಲೆನ್‌‌ ವೈಟ್‌‌ (ಸಂಪಾದಕ) ಇವರುಗಳೆಲ್ಲರಿಗೂ ಕೂಡಾ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ತವರುನೆಲೆಯಾಗಿತ್ತು. ಪ್ರಗತಿಶೀಲ ರಾಕ್‌ ಬ್ಯಾಂಡ್‌/ವಾದ್ಯಸಂಗೀತತಂಡ ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಸದಸ್ಯರಾದ: ಡೇವ್‌‌ ಹೋಪ್‌‌‌ (ಬಾಸ್‌‌), ಫಿಲ್‌ ಎಹಾರ್ಟ್‌‌ (ಡ್ರಮ್‌ ವಾದ್ಯ, ಅನದ್ಧವಾದ್ಯಗಳು) ಹಾಗೂ ಕೆರ್ರಿ ಲಿವ್‌ಗ್ರೆನ್‌‌ (ಗಿಟಾರ್‌ವಾದನ, ಕೀಬೋರ್ಡ್‌ವಾದ್ಯ, ಸಂಯೋಜನವಾದ್ಯ)ರವರುಗಳೆಲ್ಲರೂ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿ 1970ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ತವರುನಗರವಾದ ಟೊಪೆಕಾದಲ್ಲಿ, ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ನ ಮನ್‌‌ಹಾಟ್ಟನ್‌‌ ಮೂಲದ ಗಾಯಕ ಲಿನ್‌‌ ಮೆರೆಡಿತ್‌ರೊಡನೆ ಸೇರಿ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಎಂಬ ತಂಡವನ್ನು ಕಟ್ಟಿದರು.

ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಮೂಲದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳೆಂದರೆ ಕ್ಲಿಂಟ್‌‌ ಬೌಯರ್‌‌, ಟೆರೆನ್ಸ್‌‌‌ ನ್ಯೂಮನ್‌‌, ಬ್ರಾಡೆನ್‌ ಲೂಪರ್‌‌, ಜಾನ್ನಿ ಡಾ/ಡೆಮನ್‌‌, ಕೈಲ್‌ ಫಾರ್ನ್ಸ್‌‌‌ವರ್ತ್‌‌, ವೆಸ್‌‌ ಸ್ಯಾಂಟೀ, ಜೋ ಕಾರ್ಟರ್‌‌, ವಿಲ್ಟ್‌‌ ಚೇಂಬರ್‌ಲೇನ್‌‌, ಜಾರ್ಜ್‌ ಬ್ರೆಟ್‌‌, ಬ್ಯಾರಿ ಸ್ಯಾಂಡರ್ಸ್‌‌‌, ಗೇಲ್‌ ಸೇಯರ್ಸ್‌‌, ಡಾರ್ರೆನ್‌ ಸ್ಪ್ರೋಲ್ಸ್‌‌, ಜಾನ್‌‌ H. ಔಟ್‌‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌‌, ಸ್ಟೀವ್‌ ಫ್ರಿಟ್ಜ್‌‌, ಬಿಲ್ಲಿ ಮಿಲ್ಸ್‌‌‌‌, ಜಿಮ್‌‌ ರ್ರ್ಯುನ್‌‌, ವಾಲ್ಟರ್‌‌ ಜಾನ್ಸನ್‌‌, ಜ್ಯಾಕೀ ಸ್ಟೈಲ್ಸ್‌‌, ಸ್ಕಾಟ್‌‌ ಫಲ್ಹೇಜ್‌‌, ಕೆರೋಲೀನ್‌ ಬ್ರೂಸ್‌‌, ಜಾನ್‌ ರಿಗ್ಗಿನ್ಸ್‌‌‌, ಜಿಮ್‌‌ ಎವೆರೆಟ್‌‌, ಮಾರಿಸ್‌ ಗ್ರೀನ್‌‌/ನೆ, ಕೆಂಡ್ರಾ ವೆಕರ್‌‌ ಹಾಗೂ ಲೈ/ಲಿನೆಟ್ಟ್‌‌ ವುಡಾರ್ಡ್‌ರವರುಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ತರಬೇತುದಾರರುಗಳಾದ ಜೇಮ್ಸ್‌‌ ನೈಸ್ಮಿತ್‌, ಲ್ಯಾ/ಲಾರಿ ಬ್ರೌನ್‌‌, ಫಾಗ್‌ ಅಲೆನ್‌‌, ಡೀನ್‌ ಸ್ಮಿತ್‌, ಅಡಾಲ್ಫ್‌‌ ರುಪ್‌‌, ರಾಲ್ಫ್‌ ಮಿಲ್ಲರ್‌‌‌, ಜೀನ್‌ ಕೀ/ಕೇಡಿ, ಲಾನ್‌ ಕ್ರೂಗರ್‌‌, ಜಾನ್‌‌ ಕಾಲಿಪಾರಿ, ರಾಯ್‌ ವಿಲಿಯಮ್ಸ್‌‌, ಗ್ಲೆನ್‌ ಮೇಸನ್‌, ಟೆಕ್ಸ್‌‌ ವಿಂಟರ್‌‌, ಡಾನಾ ಆಲ್ಟ್‌ಮನ್‌‌, ಮಾರ್ಕ್‌‌ ಟರ್ಗಿಯಾನ್‌‌, ಬಿಲ್‌ ಸೆಲ್ಫ್‌‌, ಬಿಲ್‌ ಸ್ನಿಡರ್‌‌, ಹಾಗೂ ಎಡ್ಡೀ ಸು/ಸಟ್ಟನ್‌‌ರವರುಗಳಿಗೂ ತವರುನೆಲೆಯಾಗಿತ್ತು.

ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಥಾಪಾತ್ರಗಳೆಂದರೆ : TV ಷೋ/ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಗನ್‌ಸ್ಮೋಕ್‌ ನ "ಮಾರ್ಷಲ್‌ ಮಟ್‌‌ ಡಿಲ್ಲನ್‌", ಗಿಲ್ಲಿಗನ್ಸ್‌‌ ಐಲೆಂಡ್‌ ‌ನ "ಮೇರಿ ಆನ್‌ ಸಮ್ಮರ್ಸ್‌‌", ಡೆನ್ನಿಸ್‌ ದ ಮೆನೇಸ್‌ ನ "ಡೆನ್ನಿಸ್‌ ಮಿಷೆಲ್‌‌", TV ಷೋ/ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಸೂಪರ್‌‌ನ್ಯಾಚುರಲ್‌ ನ "ಡೀನ್‌‌" ಹಾಗೂ "ಸ್ಯಾಮ್‌‌ ವಿಂಚೆಸ್ಟರ್‌‌‌", ಸಚಿತ್ರಪುಸ್ತಕ ಸರಣಿ "ಹೆಲ್‌ಬಾಯ್‌‌"ನ "ಕ್ಲಾರ್ಕ್‌‌ ಕೆಂಟ್‌‌"/ಸೂಪರ್‌ಮ್ಯಾನ್ ‌‌, "ಲಿಜ್‌ ಷೆರ್‌‌ಮನ್‌‌", ಸ್ಟಾರ್‌ಗೇಟ್‌‌ SG-1 ನ "Lt. Col. ಕ್ಯಾಮೆರಾನ್‌‌ ಮಿಷೆಲ್‌‌", Mr. and Mrs. ಬ್ರಿಡ್ಜ್‌‌ ನ "ವಾಲ್ಟರ್‌‌‌" ಹಾಗೂ "ಇಂಡಿಯಾ ಬ್ರಿಡ್ಜ್‌‌", ಲೀಪ್‌ ಆಫ್‌ ಫೇಯ್ತ್‌ ನ "ಜೋನಾಸ್‌ ನೈಟಿಂ/ಟೆಂಗೇಲ್‌", ದ ಸೂಟ್‌ ಲೈಫ್‌ ಆನ್‌ ಡೆಕ್‌ನ "ಬೈಲೆ ಪಿಕೆಟ್‌‌", ರಾಕೆಟ್‌ ಪವರ್‌‌ನ "ಸ್ಯಾಮ್‌‌" ಹಾಗೂ ದ ವಿಝಾರ್ಡ್‌‌ ಆಫ್‌‌ Oz/ಓಝ್‌ ‌ನ "ಡೊರೊತಿ ಗೇಲ್‌‌".

ನಗರದ ಪ್ರಮುಖ ಹೆಗ್ಗುರುತುಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಫ್ಲಿಂಟ್‌‌ ಗುಡ್ಡಗಳಲ್ಲಿ ಕೊನ್ಜಾ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲು

ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. "Governor's Signature Makes English the Official Language of Kansas". Us-english.org. 2007-05-11. Archived from the original on 2007-07-10. Retrieved 2008-08-06.
  2. ೨.೦ ೨.೧ "Annual Estimates of the Resident Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: April 1, 2000 to July 1, 2009". United States Census Bureau. Retrieved 2010-06-05.
  3. ೩.೦ ೩.೧ "Elevations and Distances in the United States". U.S Geological Survey. 29 April 2005. Archived from the original on 1 ಜೂನ್ 2008. Retrieved November 6, 2006.
  4. Census.gov
  5. ಜಾನ್‌ ಕೂಂಟ್ಜ್, p.c.
  6. ರಾಂಕಿನ್‌‌, ರಾಬರ್ಟ್. 2005. "ಕ್ವಾಪಾ." In ಇನ್‌‌ ನೇಟಿವ್‌‌‌ ಲಾಂಗ್ವೇಜಸ್‌ ಆಫ್‌ ದ ಸೌತ್‌ಈಸ್ಟರ್ನ್‌‌ ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌‌ , eds. ಹೀಥರ್‌ K. ಹಾರ್ಡಿ ಹಾಗೂ ಜನೈನ್‌‌‌ ಸ್ಕಾನ್‌ಕರೆಲ್ಲಿ. ಲಿಂಕನ್‌‌‌: ನೆಬ್ರಾಸ್ಕಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮುದ್ರಣಾಲಯ, pg. 492
  7. ಕನ್ನೆಲ್ಲೆ, ವಿಲಿಯಂ E. 1918. ಇಂಡಿಯನ್ಸ್‌‌ Archived 2007-02-11 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. . A ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್‌‌ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್‌ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಅಂಡ್‌ ಕಾನ್ಸಾನ್ಸ್‌, ch. 10, vol. 1
  8. ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಇಂದು/ಟುಡೇ ಇನ್‌ ಹಿಸ್ಟರಿ: ಜನವರಿ 29
  9. "Kansas.gov - ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಜಾಲತಾಣ". Archived from the original on 2018-12-24. Retrieved 2010-07-02.
  10. "Sorghumgrowers.com". Archived from the original on 2010-04-25. Retrieved 2010-07-02.
  11. "ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಈಸ್‌ ಫ್ಲಾಟರ್‌ ದ್ಯಾನ್‌ ಎ ಪ್ಯಾನ್‌ಕೇಕ್‌‌". Archived from the original on 2010-07-30. Retrieved 2010-07-02.
  12. ಅಧ್ಯಯನವೊಂದರ ಪ್ರಕಾರ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ತೆಳುದೋಸೆಗಿಂತಲೂ ಸಪಾಟಾಗಿದೆ
  13. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ತೆಳುದೋಸೆ ವಿವಾದದ ಬಗ್ಗೆ ಗದ್ದಲ
  14. "Kansas". National Park Service. Retrieved 2008-07-15.
  15. NOAA ನ್ಯಾಷನಲ್‌‌ ಕ್ಲೈಮಾಟಿಕ್‌ ಡಾಟಾ ಸೆಂಟರ್‌‌, ಪಡೆದಿದ್ದು ಅಕ್ಟೋಬರ್‌‌ 25, 2006.
  16. ರಾಜ್ಯದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು. ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌‌, ಪ್ರದೇಶಗಳು, ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪೋರ್ಟೋರಿಕೋದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ವಾರ್ಷಿಕ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು : ಏಪ್ರಿಲ್‌ 1, 2000ರಿಂದ ಜುಲೈ 1, 2007 (NST-EST2007-01). U.S. ಜನಗಣತಿ ಸಂಸ್ಥೆ, ಜನಸಂಖ್ಯಾ ವಿಭಾಗ. ಬಿಡುಗಡೆಯಾದದ್ದು 2007-12-22. ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಬದಲಾವಣೆ ಎಂದರೆ 2000-07-01ರಿಂದ 2007-07-01ವರೆಗೆ ಆದದ್ದು.
  17. ರಾಜ್ಯದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌ನ‌ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಏರಿಕೆಯ ದರವು ಇಳಿಕೆ ಕಂಡಿದೆ; ಇದರಿಂದಾಗಿ 1992ರಲ್ಲಿ ಶಾಸನ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು 5ರಿಂದ 4ಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಲಾಯಿತು (ಕಾಂಗ್ರೆಷನಲ್‌ ರೀಡಿಸ್ಟ್ರಿಬ್ಯೂಟಿಂಗ್‌ ಕಾಯಿದೆ, eff. 1992). ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌‌, ಪ್ರದೇಶಗಳು, ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಬದಲಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿನ ಘಟಕಗಳ ಸಂಚಿತ ಅಂದಾಜುಗಳು/ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು : ಏಪ್ರಿಲ್‌ 1, 2000ರಿಂದ ಜುಲೈ 1, 2006 (NST-EST2006-04). ಜನಗಣತಿ ಸಂಸ್ಥೆ, ಜನಸಂಖ್ಯಾ ವಿಭಾಗ. ಬಿಡುಗಡೆಯಾದದ್ದು 2006-12-22.
  18. edited by John W. Wright (2007). The New York Times 2008 Almanac. p. 178. {{cite book}}: |author= has generic name (help)
  19. "Population and Population Centers by State - 2000". United States Census Bureau. Retrieved 2008-12-05.
  20. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ - 2006ರ ಸಾಲಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ವಿವರಣೆ
  21. ಗಾರ್ಲಿಂಗ್‌ಟನ್‌, ವಿಲಿಯಂ. ದ ಬಹಾಯ್ಸ್‌‌ ಫೇಯ್ತ್‌‌ ಇನ್‌ ಅಮೇರಿಕಾ. ವೆಸ್ಟ್‌‌ಪೋರ್ಟ್‌‌, CT: ಪ್ರೇಗರ್, 2005. 78-79.
  22. http://www.danielcfitzgerald.com/kansasextinctlocations.html
  23. Bea.gov; U.S. ಬ್ಯೂರೋ ಆಫ್‌ ಇಕನಾಮಿಕ್‌ ಅನಾಲಿಸಿಸ್‌‌ ಸಂಸ್ಥೆ(BEA)
  24. Bls.gov; ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ನಿರುದ್ಯೋಗದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು
  25. "ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ದತ್ತಾಂಶ ಪುಸ್ತಕ". Archived from the original on 2010-07-04. Retrieved 2021-08-09.
  26. "KDOT Launches New Traveler Information Service" (Press release). Kansas Department of Transportation. 2004-01-22. Retrieved 2006-07-14.
  27. ಟೆಸ್ಟಾ, ಆಂಥನಿ/ಅಂಥೋಣಿ ಮನ್‌‌ಹಾಟ್ಟನ್‌‌ ರೀಜನಲ್‌ ಏರ್‌‌ಪೋರ್ಟ್‌ ಆಡ್ಸ್‌‌ ಕನೆಕ್ಷನ್‌ ಟು ಡಲ್ಲಾಸ್‌‌-ಫೋರ್ಟ್‌ವರ್ತ್ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್‌ Archived 2011-08-10 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ದ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸ್ಟೇಟ್‌ ಕಾಲೆಜಿಯನ್‌‌, ಪ್ರಕಟಣೆಗೊಂಡದ್ದು ಏಪ್ರಿಲ್‌ 6, 2009, ಪಡೆದಿದ್ದು 2009-04-29ರಂದು
  28. ಲಾಸ್‌ ಏಂಜಲೀಸ್‌ ಟೈಮ್ಸ್. ವೋಟ್‌‌ ಬೈ ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಸ್ಕೂಲ್‌ ಬೋರ್ಡ್‌ ಫೇವರ್ಸ್‌‌ ಎವೊಲ್ಯೂಷನ್ಸ್‌‌ ಡೌಟರ್ಸ್‌‌ Archived 2013-02-03 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  29. "Azcentral.com". Archived from the original on 2006-05-12. Retrieved 2010-07-02.
  30. "ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌ನ‌ ಕಾರ್ಯಾಧ್ಯಕ್ಷ/ಗವರ್ನರ್‌‌ರವರು ಎರಡು ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಶಾಖೋತ್ಪನ್ನ ಸ್ಥಾವರಗಳ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು". Archived from the original on 2011-02-02. Retrieved 2010-07-02.
  31. 2008ರ ಸಾಲಿನ ಚುನಾವಣಾ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು - ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌
  32. "Liquor Licensee and Supplier Information". Alcoholic Beverage Control, Kansas Department of Revenue. Archived from the original on 2006-12-08. Retrieved 2007-01-18.
  33. "History of Alcoholic Beverages in Kansas". Alcoholic Beverage Control, Kansas Department of Revenue. 2000. Archived from the original on 2007-01-17. Retrieved 2007-01-18.
  34. 2008ರ ಸಾಲಿನ US ಜನಗಣತಿಯ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಅಂದಾಜು ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು
  35. "Best places to live 2006". MONEY Magazine. Retrieved 2006-12-09.
  36. "Population Estimates". U.S. Census Bureau, Population Division. 2006-07-01ರ ಆದ್ಯಂತವಾಗಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ವಾರ್ಷಿಕ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು. ಬಿಡುಗಡೆಯಾದದ್ದು 2007-06-28.
  37. "The Blackwell Tornado of 25 May 1955". NWS Norman, Oklahoma. June 13, 2006. Retrieved 2007-01-28.
  38. "ಮೇಕಿಂಗ್‌ ಏರ್‌ವೇವ್ಸ್‌ ಥ್ರೂ ಹಿಸ್ಟರಿ". Archived from the original on 2011-05-15. Retrieved 2010-07-02.
  39. Evans, Harold (1940). "Baseball in Kansas, 1867–1940". Kansas Historical Quarterly. Retrieved 2008-02-18.
  40. ೪೦.೦ ೪೦.೧ ೪೦.೨ Madden, W.C.; Stewart, Patrick (2002). The Western League: A Baseball History, 1885 through 1999. ISBN 0786410035.
  41. ವಿಚಿತಾ ಈಗಲ್‌‌, ಜುಲೈ 20, 1972
  42. ಐತಿಹಾಸಿಕ ಲೆಕಾಂಪ್ಟನ್‌‌ - ಸಂವಿಧಾನ ಸಭಾಂಗಣ ರಾಜ್ಯದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಹತ್ವದ ಸ್ಥಳ Archived 2011-05-14 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.. ಪಡೆದಿದ್ದು 13 ಏಪ್ರಿಲ್‌ 2007ರಂದು.
  43. ಕನ್ಸಾಸ್/ಕಾನ್ಸಾಸ್‌‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್‌ ಸೊಸೈಟಿ


ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

{{ {{{1}}} | alias = ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ | flag alias = Flag of the United States.svg | flag alias-೧೭೭೬ = Grand Union Flag.svg | flag alias-೧೭೧೭ = US flag 13 stars – Betsy Ross.svg | flag alias-೧೭೯೫ = Star-Spangled Banner flag.svg | flag alias-೧೮೧೮ = US flag 20 stars.svg | flag alias-೧೮೧೯ = US flag 21 stars.svg | flag alias-೧೮೨೦ = US flag 23 stars.svg | flag alias-೧೮೨೨ = US flag 24 stars.svg | flag alias-೧೮೩೬ = US flag 25 stars.svg | flag alias-೧೮೩೭ = US flag 26 stars.svg | flag alias-೧೮೪೫ = US flag 27 stars.svg | flag alias-೧೮೪೬ = US flag 28 stars.svg | flag alias-೧೮೪೭ = US flag 29 stars.svg | flag alias-೧೮೪೮ = US flag 30 stars.svg | flag alias-೧೮೫೧ = U.S. flag, 31 stars.svg | flag alias-೧೮೫೮ = US flag 32 stars.svg | flag alias-೧೮೫೯ = US flag 33 stars.svg | flag alias-೧೮೬೧ = US flag 34 stars.svg | flag alias-೧೮೬೩ = US flag 35 stars.svg | flag alias-೧೮೬೫ = US flag 36 stars.svg | flag alias-೧೮೬೭ = US flag 37 stars.svg | flag alias-೧೮೭೭ = US flag 38 stars.svg | flag alias-೧೮೯೦ = US flag 43 stars.svg | flag alias-೧೮೯೧ = US flag 44 stars.svg | flag alias-೧೮೯೬ = US flag 45 stars.svg | flag alias-೧೯೦೮ = US flag 46 stars.svg | flag alias-೧೯೧೨ = U.S. flag, 48 stars.svg | flag alias-೧೯೫೯ = US flag 49 stars.svg | flag alias-೧೯೬೦ = Flag of the United States (Pantone).svg | flag alias-ವಾಯುಸೇನಾ ಧ್ವಜ = Flag of the United States Air Force.svg | flag alias-ಕೋಸ್ಟಲ್ ಗಾರ್ಡ್ = Ensign of the United States Coast Guard.svg | flag alias-ಕೋಸ್ಟ ಗಾರ್ಡ್-1915 = Ensign of the United States Coast Guard (1915-1953).png | link alias-naval = United States Navy | flag alias-ಭೂಸೇನಾ ಧ್ವಜ = Flag of the United States Army.svg | link alias-football = United States men's national soccer team | link alias-basketball = United States men's national basketball team | link alias-field hockey = United States men's national field hockey team | link alias-Australian rules football = United States men's national Australian rules football team | size = | name = ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ | altlink = | altvar = | variant =

}}

Preceded by List of U.S. states by date of statehood
Admitted on January 29, 1861 (34th)
Succeeded by

38°30′N 98°00′W / 38.5°N 98°W / 38.5; -98