Словак тілі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Словак тілі
Өз атауы:

slovenský jazyk, slovenčina, slovenská reč

Елдер:

Словакия;
Чехия, Сербия, Венгрия, Румыния, Аустрия, Хорватия, Украина;
Канада, АҚШ;
Аустралия.

Ресми күйі:

 Словакия;
Үлгі:Байрақ/Еуропалық Одақ.
Аймақтық немесе жергілікті тіл:
 Аустрия;
 Босния және Герцеговина;
 Мажарстан;
 Польша;
 Румыния;
 Сербия;
 Украина;
 Хорватия;
 Чехия.

Реттейтін мекеме:

Словак Республикасы Мәдениет министрлігінің Мемлекеттік тіл департаменті

Сөйлеушілер саны:

около 5,2 млн человек (2015)

Классификация
Санаты:

Еуразия тілдері

Үндіеуропалық тілдер

Жазуы:

латиница (словак алфавиті)

Тіл коды
МЕСТ 7.75–97:

сло 605

ISO 639-1:

sk

ISO 639-2:

slk/slo

ISO 639-3:

slk

Тағы қараңыз: Жоба:Лингвистика

Словак тілі (өз атауы: slovenčina, slovenská reč) — словактар тілі, славян тілдерінің бірі. Чех тіліне жақын, олар чех-словак кіші тобына батысславян тобының тілдеріне аясында бірігеді" [1][2][3]. Словакия Республикасы ресми тілі және Еуропалық одақтағы 24 ресми тілдерінің бірі. Негізінен Словакия, сондай-ақ словак тілін тұтынушылар тұратын Чехия, Сербия, Венгрия, Румыния, Аустрия, Хорватия, Канада, АҚШ, Аустралия, Украина және басқа елдерде таралған[4]. Бірқатар Орталық және Шығыс Еуропа мемлекеттерінде, словактар, әдетте, жинақы қоныстанған аймақтарда, словак тілінің өңірлік мәртебесі бар .

Жалпы саны сөйлейтін шамамен 5,2 млн адам (2013), оның ішінде Словакия — 4,34 млн адам (2012)[5].

Лингвогеография

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Таралу аймағы мен саны

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Словакиядағы словак тілінің таралуы [6]
Словак тілі Словакиядағы қалған тілдердің арасында[7]
Венгриядағы словак тілінің таралуы
Воеводиндегі словакиялық елді мекендер (Сербия)
АҚШтағы словак диаспорасының ең ірі қоныстануы
Әлем елдері Халық саны

(адам.)

Санақ жылы

(Есеп)

Чехия 235 475[8] 2011
Сербия 49 796 2011
Канада 17 580 2011
Венгрия 16 266 2011
Румыния 12 802 2011
Аустрия 10 234 2001
Аустралия 4990 2011
Хорватия 3792 2011
Украина 2633 2001
Ресей 1445 2010
Польша 765 2011
Словак тілі диалектілері[9]
  • Батыссловак диалекті:
    • солтүстік говоры: верхнетренчинские, нижнетренчинские және поважские;
    • оңтүстік-шығыс говоры: средненитранские және нижненитранские;
    • оңтүстік-батыс говоры: загорские және трнавские.
  • Ортасловак диалектісі:
    • солтүстік говоры: липтовские, турчанские, оравские және верхненитранские;
    • оңтүстік говоры: зволенские, гонтянские (гонтские), тековские, новоградские және гемерские.
  • Шығыссловак диалектісі:
    • батыс говоры: спишские және абовские;
    • орталық говоры: шаришские және земплинские;
    • шығыс говоры: сотацкие және ужские.
әріп словакша атауы негізгі

аллофон (МФА)

басқа

аллофоны

A a á [a]
Á á dlhé á [aː]
Ä ä široké e[~ 1] [æ]
B b [b] [p]
C c [t͡s] [d͡z]
Č č čé [t͡ʃ] [d͡ʒ]
D d [d] [t]
Ď ď ďé[~ 2] [ɟ] [c]
Dz dz dzé [d͡z] [t͡s]
Dž dž džé [d͡ʒ] [t͡ʃ]
E e é [ɛ]
É é dlhé é [ɛː]
F f ef [f]
G g [g] [k]
H h [ɦ] [x]
Ch ch chá [x]
I i í [i]
Í í dlhé í [iː]
J j [j]
K k [k] [g]
L l el [l]
Ĺ ĺ dlhé el [lː]
Ľ ľ [~ 3] [ʎ]
әріп словакша атауы негізгі аллофон (МФА) басқа

аллофоны

M m em [m]
N n en [n]
Ň ň [~ 4] [ɲ]
O o ó [ɔ]
Ó ó dlhé ó [ɔː]
Ô ô o s vokáňom [u̯ɔ]
P p [p] [b]
Q q kvé [kv]
R r er [r]
Ŕ ŕ dlhé er [rː]
S s es [s] [z]
Š š [ʃ] [ʒ]
T t te [t] [d]
Ť ť ťé[~ 5] [c] [ɟ]
U u ú [u]
Ú ú dlhé ú [uː]
V v [v] [f]
W w dvojité vé [v] [f]
X x iks [ks] [gz]
Y y ypsilon [i]
Ý ý dlhý ypsilon [iː]
Z z zet [z] [s]
Ž ž žet [ʒ] [ʃ]
  1. Другое название: a s dvoma bodkami.
  2. Другое название: mäkké ďé.
  3. Другое название: mäkké el.
  4. Другое название: mäkké en.
  5. Басқа атауы: mäkké ťé.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1.  Сербия
  2. Широкова А. Г. {{country data Западнославянские языки|flagcountry/core|variant=|size=|name=}}
  3. Смирнов Л. Н. Западнославянские языки. Словацкий язык // Языки мира. Славянские языки — М.: Academia, 2005. — Б. 274—275. — ISBN 5-87444-216-2.
  4. Широкова А. Г. {{{тақырыбы}}}.
  5. Statistics. Demografia a sociálne štatistiky. Sčítanie obyvateľov, domov a bytov. Sčítanie obyvateľov, domov a bytov 2011. Základné výsledky. Slovenská republika. Tab. 12. Obyvateľstvo SR podľa najčastejšie používaného jazyka na verejnosti  (словак.). Štatistický úrad Slovenskej republiky (2011).
  6. Juhaščíková Ivana, Škápik Pavol, Štukovská Zuzana Základné údaje zo Sčítania obyvateľov, domov a bytov 2011, obyvateľstvo podľa materinského jazyka  (словак.). Štatistický úrad Slovenskej republiky (03.07.2012).
  7. Statistics. Demografia a sociálne štatistiky. Sčítanie obyvateľov, domov a bytov. Sčítanie obyvateľov, domov a bytov 2011. Základné výsledky. Slovenská republika. Tab. 11. Obyvateľstvo SR podľa materinského jazyka  (словак.). Štatistický úrad Slovenskej republiky (2011).
  8. Из общего числа в 235 475 человек, указавших в ответе на вопрос переписи о родном языке словацкий, 154 465 человек указали его как единственный родной язык, 76 660 человек указали два родных языка — чешский и словацкий, 2250 человек — словацкий и венгерский, 2100 человек — словацкий и цыганский.
  9. Úvod. O jazyku. Nárečia. Územné členenie slovenských nárečí  (словак.). Slovake.eu. Басты дереккөзінен мұрағатталған 2 мамыр 2013.

Сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]