Пышақ

Пышақ – кесуге, тілуге арналған өткір жүзді қару. Пышақ сөзінің шығу төркінін анықтасақ, көне түркі тілінде шабу, кесу мағынасын «пыш» сөзімен берген. Татар тілінде және Қазақстанның кейбір аудандарында ағаш кесетін құралды (ара) «пычды» деп атайды. Сонымен қатар «киім пішу» тіркесіндегі «пішу» етістігі «кесу» деген мағынадан шығып тұр. Ол кесетін жүз бен саптан тұрады. Жүзі кейде бір жағынан, кейде екі жағынан қайралады. Әдетте пышақтың жүзі болаттан жасалады. Қазіргі кезде пышақтың жүзі көміртекті немесе қосынды болаттан жасалып жүр. Ол арнайы термомеханикалық өндеуден өтеді. Әртүрлі құралдардың өткір жүзі, кесетін бөлігі де «пышақ» деп атала береді. Мысалы, сүргінің, еттартқыштың, бульдозердің пышағы, т.б. көне пышақтар ежелгі тас дәурінде пайда болған. Алғашында пышақты тастан жаңқалап жасаса, кейін ол бадам дәні тәрізді сопақша пішінге ие болды. Кейінірек пышақтар ағаштан немесе сүйектен сап жасала бастады. Обсидиан сияқты тау жынысы құрылымы күрделі пышақтарды жасауға мүкіндік берді.

Дереккөздер

1100 қызықты деректер.