Елбасы
 | Бұл мақала Қазақстанның бірінші президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың лауазымы туралы. Саясаттағы термин үшін Мемлекет басшысы мақаласын көріңіз. |
Елбасы — Қазақстанның бірінші президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың 2010 жылғы 14 маусымнан 2022 жылғы 8 маусымға дейін иеленген титулы.[1] Бұл атау Назарбаевтың жеке басына табынуының маңызды элементтерінің бірі болды.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2010 жылғы 12 мамырда Қазақстан Парламентінің төменгі палатасы — Мәжiлiс депутаттары президент Назарбаевқа ұлт көшбасшысы мәртебесін беретін заң жобалары топтамасына түзетулерді бірауыздан қабылдады.[2][3][4][5][6] 2010 жылғы 13 мамырда Қазақстан Парламентінің Сенаты (жоғарғы палата) президент Нұрсұлтан Назарбаевқа «ұлт көшбасшысы» мәртебесін беретін заңнамаға түзетулерді мақұлдады.[7] Сол жылдың 3 маусымында Назарбаев жобаға қол қоюдан бас тартты,[8] бірақ оған вето да салған жоқ. Қазақстан заңнамасындағы олқылықтарға сәйкес, президент қол қоймаған, бірақ парламентке де қайтарылмаған заң президент қол қоюға түскеннен кейін 30 күннен кейін күшіне енеді. Осылайша Назарбаев «Елбасы» атағын 2010 жылдың маусым айында ресми түрде алды.[9][10][11]
2022 жылғы 29 сәуірде Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізу бойынша референдум өткізетінін жариялады, түзетулердің бірі — Нұрсұлтан Назарбаевты конституциядан, оның ішінде елбасы титулын толығымен алып тастау болды. Референдум қорытындысы бойынша ел халқының басым бөлігі түзетулерге дауыс беріп, сол арқылы Назарбаевты бұл титулынан айырды.[12]
Тағы қараңыз
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Deutsche Welle (www.dw.com) Елбасы - лидер нации Нурсултан Назарбаев | DW | 07.02.2022 (орыс.). Тексерілді, 1 наурыз 2022.
- ↑ Kazakhstan Today информационное агентство
- ↑ Депутаты присвоили Назарбаеву статус лидера нации. Lenta.ru (12 мамыр 2010). Тексерілді, 14 тамыз 2010.
- ↑ Vesti.kz: Политика. Мажилис одобрил присвоение Назарбаеву статуса «лидера нации»
- ↑ За порчу изображений Назарбаева привлекут к уголовной ответственности: Политика, 12 мая 2010. Басты дереккөзінен мұрағатталған 13 мамыр 2010. Тексерілді, 6 желтоқсан 2010.
- ↑ Новости@Mail.Ru: Назарбаеву присвоен статус «Лидер нации»
- ↑ Закон об особом статусе Назарбаева прошел верхнюю палату парламента. Lenta.ru (13 мамыр 2010). Тексерілді, 14 тамыз 2010.
- ↑ Назарбаев отклонил закон о своём особом статусе. Lenta.ru (3 маусым 2010).(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 14 тамыз 2010.
- ↑ Вступил в силу закон, наделяющий Назарбаева статусом «лидер нации»/ День за днём / Интернет-газета. Казахстан
- ↑ Казахстанская правда. Басты дереккөзінен мұрағатталған 20 қазан 2011. Тексерілді, 6 желтоқсан 2010.
- ↑ Казахстанская правда
- ↑ Без Елбасы и родни президента во власти — Казахстан проголосовал за перемены