Қайрат (футзал клубы)

Қайрат АФК
Толық атауы	Қайрат Алматы футзал клубы
Құрылған жылы	1995
Стадионы	"Қайрат" спорт комплексі, Алматы, Қазақстан
Иесі	Қайрат Оразбеков
Президенті	Қайрат Оразбеков
Жаттықтырушы	Кака
Капитаны	Игита
Сайты	https://www.afckairat.kz/
Жарыс	Мини-футболдан Қазақстан чемпионаты
2022-2023	чемпион
Негізгі формасы Қонақтық формасы
2022-2023

«Қайрат» футзал клубы - Алматы қаласында орналасқан қазақстандық кәсіби футзал клубы. Футзалдан Қазақстанның 20-дүркін чемпионы, 17-дүркін Кубок және 9-дүркін Суперкубок иегері (2024). УЕФА Чемпиондар лигасының екі дүркін жеңімпазы (2013, 2015), Әлем Суперкубогы (2014). Екі дүркін Еременко кубогын жеңген.

Тарихы

1995-2000 жылдар

1995 жылы «Кайнур» клубының құрылуы Қазақстан мини-футбол тарихындағы маңызды кезең болды. Спортқа құмар бір топ әуесқойлар құрған бұл клуб үлкен өзгерістерден өтіп, уақыт өте келе әлемдегі ең мықты командалардың біріне айналып, «Қайрат» деген атауға ие болды. Алғашқы жылдары клуб Қазақстандағы спорттық жарыстардың дамуы республикалық деңгейде ғана жүрген кезде құрыла бастады. Клубтың негізін қалаушы және президенті Қайрат Айтмолдаұлы Оразбековтың айтуынша, сол уақытта клуб қажетті кәсіби жабдықтар мен жаттығу ресурстарының жетіспеушілігіне қарамастан, қатысушылардың жігерлілігі арқасында дами түсті.

1997 жылы «Кайнур» алғашқы марапаттарын жеңіп алып, Қазақстан кубогының күміс жүлдегері атанды, ал 1999 жылы финалда қарағандылық «Локомотивті» жеңіп, өз елінің кубогын иеленді. 1999/2000 маусымында клуб Қазақстан чемпионатының күміс медалін иеленді. Осы кезеңде клубтың бас жаттықтырушысы болып Анатолий Ионкин тағайындалды, ол команда құруға және Қазақстан футзалын дамытуға зор үлес қосты.

Анатолий Михайлович Ионкиннің басшылығымен «Кайнур» финалдық матчта алматылық «Алибиді» жеңіп, Кубок иегері атағын сақтап қалды. Бұл – атақты клубтың алғашқы трофейлерінің бірі болды.

2000-2005 жылдар

2000 жылы клуб «Қайрат» деген жаңа атауға ие болды. Бұл өзгеріс команданың мәртебесін нығайтты, ал басшылығы Ресей мен Еуропаның жетекші клубтарының тәжірибесін үлгі тұтты. 2001 жылы Қазақстан Еуропалық футбол одағына (УЕФА) мүше болып, «Қайратқа» еурокубок турнирлеріне қатысу мүмкіндігі ашылды. 2002/03 маусымында клуб Қазақстан чемпионатында тұңғыш рет үшінші орын алды, ал 2003/04 маусымында алғашқы алтын медальды жеңіп алды.

2000 жылы Италия құрамасының Коверчанодағы базасында өткен конференциясы өтті. Еуропаның жетекші мини-футбол мамандары қатысқан осы форумға Қайрат Оразбеков те қатысты. Оның айтуынша, бұл сапар оған ерекше әсер қалдырды: «Италия құрамасының жаттығу базасын көргенімде, атақты мамандармен бірге бір партада отырған сәтте ерекше сезімде болдым. Қазір олардың барлығы – танымал жаттықтырушылар, футбол және футзал саласындағы ірі ұйымдардың жетекшілері. Сол конференцияда көптеген маңызды мәселелер талқыланды: бірыңғай ережелер бекітіліп, футзалдың әлем спорты жүйесіндегі орны анықталды, футзалды Олимпиада ойындары бағдарламасына енгізу мәселесі көтерілді».

Қазақстан футзалының дамуының бастапқы кезеңінде «Қайрат» командасының басшылығы ойын деңгейін арттыру мақсатында шетелдік ойыншыларды тарту туралы шешім қабылдады. Бұл стратегия алғашқы буын қазақстандық ойыншылардың, яғни футболдан футзалға ауысқан спортшылардың, ойын шыңына жетуімен және олардың орнын басуға дайын отандық спортшылардың жаңа толқынының болмауымен байланысты болды. Руслан Балтиев пен Рафаэль Уразбахтин өз мансабын футзалдан бастағанымен, кейіннен үлкен футболға ауысып, ұлттық құрама сапына қосылды.

Кең тараған қазақстандық клубтардың негізінен бразилиялық ойыншыларды шақыратыны жөніндегі пікірге қарамастан, жергілікті командалардың алғашқы легионерлері ретінде посткеңестік елдерден, атап айтқанда, Өзбекстан мен Қырғызстаннан келген ойыншылар болды. Қазақстандық ойыншылар мен легионерлердің шеберлік деңгейлерінде айтарлықтай айырмашылық болмағанымен, шетелдік спортшыларды тарту тәжірибесі кеңінен қолданылып, көптеген қазақстандық командаларда іске асырылды.

Тұңғыш рет Қазақстан чемпионы

Сергей Алексеевич Белокуров 2003 жылы «Қайрат» командасының дамуына жаңа бағыт берген негізгі тұлғалардың біріне айналды. Клубқа жаттықтырушы ретінде шақырылған ол алғашқы ресейлік легионерлерді — Юрий Бутрин мен Виталий Халявинді алып келді. Кейіннен бұл ойыншылар натурализациядан өтіп, тек клубтың ғана емес, Қазақстан құрамасының да маңызды мүшелеріне айналды. Юрий Бутрин клуб тарихындағы үздік бомбардир атанса, Виталий Халявин Қазақстан чемпионатын 11 рет жеңіп алған қақпашы болды.

Белокуровтың басшылығымен «Қайрат» 2003/2004 маусымында алғаш рет чемпиондық атаққа ие болды. Сонымен қатар, екі дүркін әлем чемпионы бразилиялық Шоконың келуі басқа бразилиялық спортшылар үшін жол ашып, қазақстандық футзалдың халықаралық аренадағы байланыстарын нығайтты.

Европадағы алғашқы қадам

2004/05 маусымында «Қайрат» УЕФА кубогында алғаш рет өнер көрсетті.

Алдын ала кезең Македонияда өтіп, онда клуб «Скопье» (Македония), «Сплит» (Хорватия) және «Дорожник» (Беларусь) командаларымен кездесті. Турнирдің басталуы сәтті болды: хорваттармен (5:0) және алаң иелері македондықтармен (5:1) өткен кездесулерде жеңіске жетті. Алайда, шешуші матчта беларусьтік командаға қарсы қазақстандықтарға тең есепті ұстап қалу мүмкін болмады және олар 4:5 есебімен ұтылып, халықаралық турнирлерге қатысу тәжірибесінің жетіспеушілігін көрсетті.

Осыдан кейін клубқа бразилиялық жаттықтырушы шақыру туралы шешім қабылданып, командаға Пауло Аугусто басшылық етті. Оның жетекшілігімен «Қайрат» УЕФА кубогының жартылай финалына дейін жетіп, онда Мәскеудің «Динамосына» жол берді.

Келесі кезең Ригада өтіп, онда «Қайрат» жергілікті «Рабуды» (6:1) жеңіп, «Дорожниктен» (4:1) есесін қайтарып, румындық «Одорхейді» (6:1) жеңді. Бұл жеңістер командаға элиталық раундқа өтуге мүмкіндік берді. Жаңа кезең алдында команданың құрамы бразилиялық ойыншы Нетоның келуімен күшейтілді.

Элиталық раунд Лиссабонда өтті, онда Еуропаның ең мықты командалары — «Бенфика» (Португалия), «Бумеранг» (Испания), «Кристалл Нуар» (Бельгия) және «Қайрат» кездесті. Испандықтар мен португалдықтардың жеңіске жететіні күтілсе де, «Қайрат» «Бенфикамен» (3:3) тең түсіп, бельгиялықтарды (5:1) жеңіп, көптеген сарапшылар үшін күтпеген нәтиже көрсетті.

«Бумеранг» пен «Бенфика» арасындағы кездесу нәтижесі келесі кезеңге өтуді анықтады: испандықтар португалдықтарды (4:2) жеңіп, бұл «Қайратқа» жартылай финалға шығуға мүмкіндік берді.

2005-2010 жылдар

УЕФА кубогы Алматыда

2005/06 маусымында «Қайрат» алғаш рет Алматыда УЕФА кубогы аясында ойын өткізіп, Балуан Шолақ спорт кешенінде «Динамоға» қарсы жартылай финалда аншлаг жинады. Команданы әрі қарай дамыту мақсатында жаттықтырушы Файсал Сааб шақырылып, ол талантты ойыншыларды біртұтас ұжымға біріктіре алды. Сол уақытта «Қайрат» құрамында Какау мен Этьен сынды бразилиялық ойыншылар, сондай-ақ қақпашылар Виталий Халявин мен кейіннен Ресей құрамасының қақпашысы атанған Густаво өнер көрсетті. Қорғаныс құрамын әлем чемпионы Вагиньо күшейтсе, шабуылда қазақстандық ойыншылар Юрий Бутрин, Денис Самохвалов, Александр Терентьев және бразилиялық Пика Пау ойнады.

Команда Сараевода өткен негізгі раундта сәтті өнер көрсетіп, словактық «Слов-Матикті» жеңіп, италиялық «Арциньомен» тең ойнады. Қожайындармен болған шешуші тартысты матчта «Қайрат» жеңіске жетіп, келесі кезеңге өтті.

Элиталық раундта алматылықтар венгерлік «Геделлені» жеңіп, испандық «Эль-Посодан» жеңіліс тапты және турнирді минскілік «Дорожникті» жеңумен аяқтады. Осыған қарамастан, ұлттық аренада «Қайрат» Қазақстан чемпионаты мен Кубогында жеңістерін жалғастырды.

Жеке базаның құрылуы

Бұл маусым жанкүйерлер мен серіктестердің қолдауының маңыздылығын айқындап, клубтың жеке спорттық базасының қажеттілігін көрсетті. Мәдениет және демалыс саябағы аумағында «Қайрат» заманауи базасы құрылып, онда жаттығу алаңдары, тренажер залы, асхана және медициналық пункт қамтылды.

Кәсіби клубтың қалыптасуы және кейіннен спорттық кешеннің құрылысы АФК «Қайрат» президенті Қайрат Оразбековтың анасы – Күләш Айтмолданқызы Оразбекова мен клуб вице-президенті Ануар Оразбековтың қолдауының арқасында жүзеге асты. Олар жаңа кешеннің құрылысына М. Горький атындағы саябақтың маңындағы ең қолайлы жер учаскесін ұсынып, бұл орын барлық экологиялық талаптарға сәйкес келді. Жобаның өзі УЕФА сарапшыларының бес балдық бағалауынан сәтті өтті. Сондай-ақ футзалға қызығушылық артып келе жатқан спорт түрі ретінде насихаттау және осы саладағы кадрларды даярлау мақсатында балалар футзал мектебі ашылды.

Алғашқы УЕФА медалі

2007/08 маусымында «Қайрат» алғаш рет Еуропаның үздік төрт клубының қатарына енсе, 2008/09 маусымында клуб алғаш рет еуропалық қола жүлдені иеленді.

2008/09 маусымында «Қайрат» УЕФА кубогында үшінші орын алып, алғашқы еуропалық медальдарына қол жеткізді. Бұл жетістікке жаңа жаттықтырушы — қатаң тәртібі мен жоғары жұмыс стандарттарымен танымал бразилиялық Жоао Барбоза елеулі үлес қосты. Оның басқаруымен команда алғашқы маусымда-ақ айтарлықтай табыстарға қол жеткізді. Ануар Оразбековтың айтуынша, Барбоза командаға жоғары талаптарға сай құрылым енгізіп, нәтижесінде әсерлі жетістіктерге жетті.

«Қайрат» өз науқанын Бельгияда Элиталық раундтан бастады, онда «Аксьон 21» (Бельгия), «Горица» (Словения) және «Эра-Пак» (Чехия) клубтарымен кездесті. Команда словениялықтар мен чехтарды сенімді түрде жеңіп, бельгиялықтармен тартысты ойында тең түсті, бұл жартылай финалға шығуға мүмкіндік берді.

Финалдық төрттік Екатеринбургте өтті, онда Еуропаның үздік командасы атағына испандық «Интервью Бумеранг», ресейлік «ВИЗ-Синара» мен «Динамо», сондай-ақ «Қайрат» таласты. Жартылай финалда «Қайрат» мадридтік клубқа 0:5 есебімен жол берсе де, үшінші орын үшін өткен ойында мәскеулік «Динамоны» 1:0 есебімен жеңіп, қазақстандық футзал тарихындағы алғашқы еуропалық медальды жеңіп алды.

2009/2010 маусымында «Қайрат» құрамында айтарлықтай өзгерістер болды. Команданың негізгі ойыншылары, қақпашы Густаво мен қорғаушы Рафаэль, Новосібірдің «Сибиряк» клубына ауысты. Сондай-ақ Какау, Мессиас, Жильдемарио және Самохвалов командадан кетті. Олардың орнына клуб басшылығы тәжірибелі футболшыларды, оның ішінде Гуга мен Андерсонды шақырды. Жаңа ойыншылар қатарында қатал қорғаушы Катата мен әмбебап ойыншы Лео ерекше көзге түсті, олар командада ұзақ уақытқа қалды.

Сол маусымда қазақстандық ойыншылар Серік Жаманқұлов пен Дінмұхамбет Сүлейменов те өздерін көрсете бастады, және олар біртіндеп клубтың негізгі ойыншыларына айналды.

2010-2015 жылдар

2010/11 маусымында «Қайрат» тағы да УЕФА кубогының қола жүлдесін алды. Клуб маусымды құрамды күшейтуден бастады, екі дүркін УЕФА кубогы иегері Келсонды, тәжірибелі қақпашы Жеронимо мен жылдам шабуылшы Лео Сантануды шақырды. Өткен маусымдағы сәтсіздіктерден кейін клуб басшылығы УЕФА кубогының Элиталық раундын Алматыдағы жаңартылған Балуан Шолақ спорт сарайында өткізу туралы шешім қабылдады, бұл ұсыныс Еуропалық федерация тарапынан қолдау тапты.

Элиталық раундта «Қайрат» «Слов-Матик» пен польшалық «Академия» командаларын сенімді түрде жеңіп, грузиялық «Ибериямен» тең ойнап, Финалдық төрттікке жолдама алды. Алматыда өткен жартылай финалда «Қайрат» «Спортингпен» кездесіп, екінші таймда есепті теңестіргенімен, қарсылас команда шешуші гол салып, қазақстандық команданы титул үшін күрестен шығарды. Үшінші орын үшін өткен матчта «Қайрат» пенальти сериясында «Бенфиканы» жеңіп, Қазақстанға қола медаль алып келді.

2011/2012 маусымында «Қайрат» құрамды нысаналы түрде күшейтуге назар аударып, әмбебап ойыншы Алешандрены және шабуылшылар («столбтар») Андре мен Фумасаны қосты. Алайда, УЕФА кубогының жеребесі қиындық тудырып, команданы Мәскеудегі дәстүрлі қарсыластары «Динамо» Мәскеумен бір топқа орналастырды. Топта сондай-ақ сербиялық «Экономац» және бельгиялық «Шателино» командалары болды.

Турнир «Қайрат» үшін Андре мен Алешандренің арқасында «Шателинодан» (3:2) сенімді жеңіспен басталды, содан кейін «Экономацты» да Андре мен Лео Сантананың сәтті ойынымен жеңді. Мәскеудің «Динамосымен» шешуші матч өте тартысты өтті: ойынның екінші минутында Фернандиньо алаң иелерінің пайдасына есеп ашты. Лео есепті теңестірмек болғанымен, оның соққысы қақпа бағанына тиді. Екінші таймда Фумаса есепті теңестіріп, көп ұзамай Алешандре «Қайратты» алға шығарды. Алайда ойынның соңғы секундтарында Сирило гол соғып, «Динамоны» Финалдық төрттікке шығарып, «Қайратты» жарыстан тыс қалдырды.

УЕФА Чемпиондар лигасының жеңімпазы

2012/13 маусымы алматылық «Қайрат» үшін тарихи кезеңге айналып, клуб алғаш рет УЕФА кубогын жеңіп алды. Қазақстан футболының жүз жылдығы аясында клубта елеулі өзгерістер болды: жазда команда құрамына негізгі ойыншылардың біріне айналған Жоан қосылды, ал Финалдық төрттікке екі ай қалғанда бас жаттықтырушы Жоао Барбоза ресейлік «Сибиряк» клубына ауысып, қызметінен кетті. Нәтижесінде, клубтың бұрынғы ойыншысы әрі тарихындағы ең үздік легионерлердің бірі Какау бас жаттықтырушы болып тағайындалды. Тренерлік тәжірибесі аз болса да, Какау өз командасын жеңіске жетелеп, ойыншыларды шабыттандыра білді.

Команданың басты сынағы Тбилисиде өткен «Барселонамен» жартылай финал болды. Ойын тартысты өтіп, нәтижелі «қақтығысқа» айналды. Фумасаның шабуылдағы шебер ойыны мен қақпашы Игитаның сәтті өнер көрсетуінің арқасында «Қайрат» жеңіске жетіп, финалға жолдама алды. Финалда қазақстандықтар фаворит саналған мәскеулік «Динамомен» кездесті. Қиын тартыс пен алматылықтардың азғантай басымдығына қарамастан, ойын «Қайраттың» жеңісімен аяқталды. Соңғы секундтарда мәскеуліктер есепті теңестіре жаздады, бірақ қақпа бағаны «Қайратты» құтқарып қалды. Финалдық ысқырықтан кейінгі қуаныш сөзбен жеткізгісіз болды: шаттық, көз жасы, салтанатты би және туған-туыстарға қоңыраулар. Команда капитаны Дінмұхамед Сүлейменов УЕФА кубогын көтеріп, клубтың осы триумфқа жетудегі 18 жылдық жолын атап өтті.

2013/14 маусымында алматылық «Қайрат» Константин Еременко кубогының жаңа турниріне қатысты. Бұл турнирге Ресей, Украина, Балтық елдері, Чехия және Қазақстанның үздік клубтары біріктірілді. Турнир екі топтық кезеңнен және Алматыда өткен Финалдық төрттіктен тұрды. Шешуші кезеңге ресейлік «Синара», «Газпром-ЮГРА», «Тюмень» және алаң иелері «Қайрат» өтті. Жартылай финалда алматылықтар «Газпром-ЮГРАНЫ» 6:5 есебімен жеңіп, финалда «Синарды» 5:1 есебімен ұтып, алғашқы Константин Еременко кубогын иеленді.

Жергілікті чемпионатта Какау жаттықтырған команда табысты өнер көрсетіп, УЕФА кубогының Финалдық төрттігіне өтті. Үздік командалар қатарында испандық «Барселона», әзербайжандық «Араз», ресейлік «Динамо» және «Қайрат» болды. Жартылай финалда «Қайрат» «Динамоға» жол берсе, «Барселона» финалда ресейлік клубты 5:2 есебімен овертаймда жеңіп, өз атағын қайтарды. Турнир иелері «Араз» жартылай финалда «Барселонаға» пенальти арқылы есе жіберіп, үшінші орын үшін өткен матчта «Қайратты» жеңіп, алматылықтардың қатысуын осы кезеңде аяқтады.

2014/15 маусымында алматылық «Қайрат» Мәскеудің «Динамосын» өз алаңында жеңіп, Межконтинентальдық кубокты иеленіп, әлемнің үздік клубы атағына қол жеткізді. Какау жаттықтырған команда тәртіпті және біртұтас ойын көрсетті, ал капитан Дінмұхамбет Сүлейменов бұрын Ресейден сыртқа шықпаған трофейді көтерді.

Екі дүркін УЕФА Чемпионы

УЕФА кубогының Элиталық раунды да Алматыда өтті, мұнда команда жеңіске жетті, бірақ шабуылшы Же қарсыласымен қақтығысқан соң дисквалификацияға ұшырап, біраз ойыннан тыс қалды. Соған қарамастан, команда қайта құрылып, Лиссабонда өткен Финалдық төрттікке жаңа дайындықпен келді.

Жартылай финалда «Динамомен» өткен матчта «Қайрат» жеңісті жоғалта жаздады: мәскеуліктер соңғы отыз секундта екі доп айырмасын қысқартып, ойынды овертаймға жеткізді. Дегенмен, «Қайрат» күш жинап, сенімді ойын көрсете отырып, финалға өтті, онда олар «Барселонамен» — көптен күткен «арман финалында» кездесті. Бұрын каталондықтар сапында ойнаған Игор жеңіс голын соқты, ал үздік ойыншы деп танылған Лео команданың бірлігін жеңістің кілті деп атады.

2020-2025 жылдар

2023-2024 маусым

2023 жылғы 26-29 қазан күндері Қайрат командасы УЕФА чемпиондар лигасының негізгі раундына қатысты. Қайрат клубы Дифферданж, Халадаш және Пальма клубтарымен 3-топқа түсті. Ойындар Пальма қаласында Palau Municipal d´Esports de Son Moix аренасында өтті.

26 қазан күні Люксембург елінің Дифферданж клубын 4:2 жеңді, 27 қазан күні венгриялық Халадаш клубымен 2:2 тең ойнап, ал 29 қазан күні испаниялық Пальма клубымен 4:3 есебімен жеңілді. Осы нәтижелермен Қайрат клубы өз тобында екінші орын алып Элиталық раундқа жолдама алды.

Сыртқы сілтемелер

• Ағымдағы ресми сайты

• Ескі сайты Мұрағатталған 22 шілденің 2011 жылы.

• FutsalPlanet:Club profile Мұрағатталған 5 қарашаның 2014 жылы.