შინაარსზე გადასვლა

ბულგარეთის იმპერია

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ბულგარეთის იმპერია
ц︢рьство бл︢гарское

6811018
11851396
კალოიანის დროშა იმპერიული გერბი

ბულგარეთის პირველი იმპერია სიმეონ I-ის დროს, X საუკუნე.
დედაქალაქი პლისკა (681–893)
პრესლავი (893–972)
სკოპიე (972–992)
ოჰრიდი (992–1018)
ველიკო-ტირნოვო (1185–1393)
ვოდინი და ნიკოპოლი (1393–1396/1422)
ენა პროტობულგარული,[1] ბერძნული[2][3][4][5][6](681–893)
ძველი საეკლესიო სლავური (893–1018)
საშუალო ბულგარული (1185-1396/1422)
რელიგია ტენგრიანობა, სლავური მითოლოგია (681–864)
მართლმადიდებლობა (864–1204)
კათოლიციზმი (1204–1235)
მართლმადიდებლობა (1235–1396/1422)
ფართობი IX საუკუნე - 575,000 კმ²
X საუკუნე - 753,000 კმ²
მოსახლეობა IX საუკუნეში დაახლოებით 4,000,000.
მმართველობის ფორმა ავტოკრატია
მონარქი
 - 681–700 ასპარუხი (პირველი)
 - 1396-1422 კონსტანტინე II (ბოლო)
ისტორია
 - ბულგარების შემოჭრა ბალკანეთში 681
 - გაქრისტიანება 864
 - ბიზანტიის მიერ დაპყრობა 1018
 - ასენის და პეტერის აჯანყება 1185
 - ოსმალების მიერ ბულგარეთის დაპყრობა 1396

ბულგარეთის იმპერია (ბულგ. Българско царство, ბალგარსკო ცარსტვო) — შუა საუკუნეების ევროპაში ბულგარეთის როგორც იმპერიის როლი განისაზღვრება მის მიერ ბიზანტიის იმპერიასთან აღმოსავლეთში პირველობისთვის გაწეული პაექრობის გამო.[7] ბულგარეთის იმპერია არსებობდა ორ სხვადასხვა პერიოდში: VII-XI და XII-XIV საუკუნებბში. ორივე ბულგარული იმპერია განიხილება როგორც ერთი სახელმწიფო, რომელმაც შეძლო ბიზანტიისგან განთავისუფლება და საკუთარ ტერიტორიებზე მმართველობის აღდგენა.

ბულგარეთის პირველი იმპერია

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ომურტაგი, (814-831)

ბულგარეთის პირველი იმპერია ჩამოყალიბდა დუნაის ქვედა წელის როგორც ჩრდილო ასევე სამხრეთ სანაპიროზე და არსებობდა 681[8][9][10]-1018 წლებში. მან თავის ტერიტორიულ და კულტურული განვითარების წერტილს IX საუკუნეში მიაღწია. ბულგარეთი ხანგრძლივი ომის შემდეგ ბიზანტიის იმპერიამ 1018 წელს დაიმორჩილა.

ბულგარეთის მეორე იმპერია

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
იმპერატორი ივან ალექსანდრე, (1331-1371)

1185 წელს, ბიზანტიის წინააღმდეგ ბულგარელი დიდებულების ასენის და პეტერის წარმატებული აჯანყების შემდეგ შეიქმნა ბულგარეთის მეორე იმპერია და იარსება XIV საუკუნეში ოსმალების მიერ ბალკანეთის დაპყრობამდე.

  • Zlatarski, Vasil N. [1918] (2006). Medieval History of the Bulgarian State (Bulgarian). Sofia: Science and Arts Publishers, 2nd Edition (Petar Petrov, Ed.), Zahari Stoyanov Publishers, 4th Edition, 2006. ISBN 978-954-739-928-0. 
  • Бакалов, Георги (2003). Електронна издание – История на България (Bulgarian). София: Труд, Сирма. ISBN 978-954-528-613-1. 
  • Делев, Петър (2006). История и цивилизация за 11. клас (Bulgarian). Труд, Сирма. 
  1. Jean W Sedlar, East Central Europe in the Middle Ages, 1000-1500, University of Washington Press, 2011, ISBN 9780295800646, p. 424
  2. The barbarian conversion: from paganism to Christianity, Richard A. Fletcher, University of California Press, 1999, ISBN 0-520-21859-0, p. 338
  3. A history of the Greek language: from its origins to the present, Francisco Rodríguez Adrados, BRILL, 2005, ISBN 90-04-12835-2, p. 265.
  4. Greek East and Latin West: the church, AD 681-1071, St Vladimir's Seminary Press, 2007, ISBN 0-88141-320-8, p. 180.
  5. The early medieval Balkans: a critical survey from the sixth to the late twelfth century, John Van Antwerp Fine, University of Michigan Press, 1991, ISBN 0-472-08149-7, p. 106.
  6. The other Europe in the Middle Ages: Avars, Bulgars, Khazars, and Cumans, Florin Curta, Roman Kovalev, BRILL, 2008, ISBN 90-04-16389-1, pp. 350-351.
  7. War in the Balkans, 1991-2002 - R. Craig Nation - Google Books. Books.google.com. ციტირების თარიღი: 2012-06-28. [მკვდარი ბმული]
  8. A Concise History of Bulgaria, R. J. Crampton, Cambridge University Press, 2005, ISBN 0521616379, pp. 8-9.
  9. The New Cambridge Medieval History: Volume 1, c.500-c.700, Paul Fouracre, Cambridge University Press, 2005, ISBN 0521362911, p. 301.
  10. Мутафчиев, П. Гюзелев. В, История на българския народ 681-1323. Българска Академия на науките, 1986. стр. 106-108.
  11. Map of late 9th century eastern central Europe