Պարոյր Սեւակ

Ծննդեան անուն	հայ.՝ Պարույր Ռաֆայելի Ղազարյան
Ծնած է	24 Յունուար 1924
Ծննդավայր	Զանգակատուն
Մահացած է	17 Յունիս 1971(1971-06-17) (47 տարեկանին)
Մահուան վայր	Երեւան
Քաղաքացիութիւն	Խորհրդային Միութիւն
Ուսումնավայր	Երեւանի պետական համալսարանի հայ բանասիրութեան բաժանմունք Մաքսիմ Կորքիի անուան գրականութեան հիմնարկ Հ.Հ. ԳԱԱ Գրականութեան համալսարան
Երկեր/Գլխաւոր գործ	Անլռելի զանգակատուն?
Մասնագիտութիւն	Բանաստեղծ
Աշխատավայր	Մաքսիմ Կորքիի անուան գրականութեան հիմնարկ Աւանկարտ Արտասահմանյան երկրների հետ մշակութային համագործակցության հայկական ընկերություն? Գրական թերթ Հ.Հ. ԳԱԱ Գրականութեան համալսարան Հայաստանի Գրողներու Միութիւն
Վարած պաշտօններ	ԽՍՀՄ գերագոյն խորհուրդի պատգամաւոր
Անդամութիւն	Խորհրդային Հայաստանի Գրողներու Միութիւն

Պարոյր Սեւակ (Պարոյր Ղազարեան) (24 Յունուար 1924, Զանգակատուն - 17 Յունիս 1971, Երեւան), հայ մեծատաղանդ բանաստեղծ։

Կենսագրութիւն

Ծնած է Արարատեան դաշտի գիւղերէն՝ Զանգակատունի մէջ (նախկին Չանախչի)։

Երեւանի պետական համալսարանի բանասիրական բաժանմունքը աւարտած է 1945-ին։ Թեկնածուականը պաշտպանելէ ետք, 1951-ին Սեւակ ընդունուած է Մոսկուայի Մաքսիմ Կորքիի անուան համաշխարհային գրականութեան բաժանմունքը, ուրկէ վկայուելով՝ միեւնոյն հաստատութեան մէջ պաշտօնավարած իբրեւ դասախօս:

Սկսած է գրել ուսանողական տարիներուն։ Իր առաջին բանաստեղծութիւնները հրատարակուած են 1942-ին, իսկ առաջին ժողովածուն՝ 1948-ին։ Գործած է մամլոյ մէջ՝ իբր անդամ խմբագրութիւններու։ 1915–էն շարունակած է բարձրագոյն ուսումը Մոսկուայի Մաքսիմ Կորքիի անուան համաշխարհային գրականութեան հիմնարկին մէջ, ուրկէ վկայուած է, այնուհետեւ իբրեւ դասախօս պաշտօնավարելով միեւնոյն հաստատութեան մէջ։ Այս շրջանին սկսած էր դառնալ հայ գրականութեան տիրական անուններէն՝ իբրեւ ինքնատիպ բանաստեղծ եւ ուժեղ խառնուածքով մտաւորական։ Այսպէս, իր «Անլռելի զանգակատուն» վիպերգը՝ նուիրուած Կոմիտասի (1959), պիտի ունենար զանազան հրատարակութիւններ Հայաստանի ու Սփիւռքի մէջ (Պէյրութ եւ Թեհրան): Աւելի ուշ, նոյնպիսի ընդունելութիւն պիտի գտնէր «եղիցի լոյսը» (1971) ։

1963–ին Երեւանի մէջ աշխատանքի անցած է ՀՍՍՀ Գիտութիւններու Ակադեմիայի Մանուկ Աբեղեանի անուան գրականութեան հիմնարկին մէջ, իբրեւ աւագ գիտաշխատող։ 1966–ին պաշտպանած իր թեկնածուական աւարտաճառը՝ Սայեաթ-Նովայի մասին, կը դառնայ կարեւոր ներդրում իր մարզին մէջ, ու անոր որակը պատճառ կը դառնայ, որ Սեւակը ստանայ բանասիրական գիտութիւններու դոկտորի աստիճանը։ 1966–էն Գրողներու Միութեան վարչութեան քարտուղար կ՚ըլլայ։

Կը մահանայ ինքնաշարժի անհեթեթ արկածով մը, Արատատի շրջանէն դէպի Երեւան ճամբուն վրայ։

Յետագայ տարիներուն, Պարոյր Սեւակի երկերը կ՛ունենան ամբողջական քանի մը հրատարականութիւններ։

Գործերէն

• «Անմահները հրամայում են» (1948)
• «Անհաշտ մտերմութիւն» (1953)
• «Սիրոյ ճանապարհ» (1954)
• «Նորից քեզ հետ» (1957)
• «Անլռելի զանգակատուն» (1959)
• «Մարդը ափի Մէջ» (1963)
• «Սայեաթ-Նովա» (1969)
• «Եղիցի լոյս» (1971)
• «Ձեր ծանօթները» (1971)

Յայտնի բանաստեղծութիւններ

• Մօր ձեռքերը
• Անքնութիւն
• Մարդ էլ կայ, մարդ էլ
• Մենք քիչ ենք, սակայն մեզ հայ են ասում
• Ծերանում ենք
• Հայաստան
• Էրեբունի-Երեւան
• Բարեւ
• Անկեղծ ասած
• Նորօրեայ աղօթք
• Ապրել
• Ուզում եմ
• Գժւում եմ
• Իմ հայ ժողովուրդ
• Խօսք հավաստիքի
• Որդուս
• Վարք մեծաց
• Միանգամից
• Խոստովանում եմ
• Խոստանում եմ
• Դարակէսի հիմնը
• Աշխարհ... աշխարհ
• Պարապութիւն

Աղբիւր

• Հայ Կեանք եւ Գրականութիւն, Յարութիւն Քիւրքճեան, երկրորդական բաժին Ա. տարի, էջ 240:

Արտաքին յղումներ

• Պարոյր Սեւակ
• Պարոյր Սեւակին նեւիրուած կայք Archived 2015-05-18 at the Wayback Machine.
• Սեւակի բանաստեղծութիւնները ձայնային տարբերակով
• Պարոյր Սեւակի բանաստեղծութիւնները Archived 2014-08-27 at the Wayback Machine.
• «Սեւակի սրտի պահապան» - ԱրմենիաՆաու Archived 2019-04-07 at the Wayback Machine.
• «Պարոյր Սեւակ. Զուտ սովետական սպանութիւն» Ս. Գալոյեան
• Յովիկ Չարխչեան, Սեւակ եւ
• Պարոյր Սեւակ Archived 2015-05-16 at the Wayback Machine.