Ֆիտոպլանկտոն
 |
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
 |
Այս հոդվածը կարող է վիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայի որակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։ Դուք կարող եք օգնել հոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելով բաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։ |
Ֆիտոպլանկտոն, աֆտոտրոֆ կենդանիներ են, որոնք պլանկտոնային հասարակության, օվկիանոսների, ծովերի և թարմ ջրային զանգավածների էկոհամակարգի բանալին են համարվում։ Բառը ծագում է հունարեն φυτόν (phyton) բառից, որը թարգմանաբար նշանակում է բույս և πλαγκτός (planktos) բառից, որը նշանակում է թափառող։ Շատ ֆիտոպլանկտոններ այնքան փոքր են, որ միայնակ լինելու դեպքում անզեն աչքին անտեսանելի են։ Այնուամենայնիվ, երբ դրանք առկա են մեծ թվերով, որոշ տեսակներ հնարավոր է որ տեսանելի լինեն որպես գունավորված բծեր ջրային մակերևույթի վրա իրենց բջիջներում առկա քլորոֆիլի հատիկների և որոշ տեսակներում հատուկ գունանյութերի շնորհիվ։
Ֆիտոպլանկտոնները ֆոտոսինթեզ կատարող միկրոսկոպիկ օրգանիզմներ են, որոնք բնակեցրել են աշխարհի գրեթե բոլոր օվկիանոսների և թարմ ջրային զանգվածների վերին, արևով լուսավորված շերտը։ Նրանք գործակալներն են հիմնական արտադրության, արարածներ ստեղծված ջրում լուծված ածխաթթու գազի օրգանական միացություններից, գործողություն որը պահպանում է ջրային սննդի շղթայի։ Ֆիտոպլանկտոնները էներգիա են ստանում ֆոտոսինթեզի շնորհիվ և հետևաբար ապրում են օվկիանոսի,ծովի, լճի կամ այլ ջրային զանգվածների լավ լուսավորված տարածքներում։ Ֆիտոպլանկտոնները մատակարարում են Երկիր մոլորակում կատարվող ֆոտոսինթեզի կեսը։ Նրանց ածխածնի օքսիդների ընդհանուր էներգետիկ խտացումը հիմքն է հսկայական օվկիանոսային, նաև թարմ ջրային զանգվածների սննդային շղթայի։ Մարդկային գերտաքացման ազդեցությունները ֆիտոպլանկտոնների պուպուլացիայի վրա ակտիվ հետազոտական թեմա է։ Ուղղաձիգ շերտավորության փոփոխությունները ջրային զանգվածների, ջերմությունից կախված կենսաբանական ռեակցիաների արագությունը և մթնոլորտային սնուցիչների մատակարարումը հնարավոր է, որ կարևոր ազդեցություններ ունենան ֆիտոպլանկտոնների արտադրողականության ապագայի վրա։