Սինգապուր

Singapore Republic of Singapore 新加坡共和国 Republik Singapura சிங்கப்பூர் குடியரசு
Դրոշ Զինանշան
Ազգային օրհներգ՝ «Առաջ, Սինգապուր»
Սինգապուր դիրքը
Մայրաքաղաք և ամենամեծ քաղաք		Սինգապուր
Պետական լեզուներ		Անգլերեն, Չինարեն, Մալայերեն, Թամիլերեն
Կառավարում		Պառլամենտական Հանրապետություն
Անկախություն
Տարածք
-	Ընդհանուր	(2014 թ.) 718,3 կմ²
-	Ջրային (%)	1,444%
Բնակչություն
-	նախահաշիվը	(113-րդ) 5 535 000
Արժույթ		Սինգապուրյան դոլար (SGD)
Ժամային գոտի		(ՀԿԺ+8)
-	Ամռանը (DST)	(ՀԿԺ+8)
Ազգային դոմեն		.sg
Հեռախոսային կոդ		+65

«Էսպլանադա» թատրոնը

Սինգապուրի համայնապատկերը

Սինգապուր, պաշտոնապես` Սինգապուրի Հանրապետություն (անգլ.՝ Republic of Singapore, չինարեն՝ 新加坡共和國, մալայերեն՝ Republik Singapura, չինարեն՝ 新加坡共和國, փինյին՝ Xīnjiāpō Gònghéguó, թամիլերեն՝ சிங்கப்பூர் குடியரசு Ciŋakappūr Kudiyarasu), ինքնիշխան քաղաք-պետություն և կղզիներ Հարավ-Արևելյան Ասիայում։ Գտնվում է Մալայան թերակղզու ծայրամասում, նրանից անջատված է Ջոհորի նեղուցով։ Հարավում սահմանակից է Ինդոնեզիայի Ռիաու կղզիներին, իսկ հյուսիսում` Արևմտյան Մալայզիային։ Սինգապուրի տարածքը կազմում են մեկ գլխավոր կղզին և 62 մանր կղզյակները։ Անկախություն ձեռք բերելուց ի վեր հողի մելիորացման շնորհիվ կղզու տարածքը մեծացրել են 23 %-ով (130 կմ²)։

Սինգապուրն առևտրաֆինանսական ու տրանսպորտային համապարփակ հանգույց է։ Արդի աշխարհի միակ կղզային քաղաք-պետությունն է։

Բրիտանացի գաղութարար Սթեմֆորդ Ռաֆլզը 1819 թվականին հիմնադրել է գաղութային Սինգապուրը՝ որպես Բրիտանական արևելահնդկական ընկերության առևտրական կետ։ 1858 թվականին նրա լուծարումից հետո կղզիները փոխանցվում են Բրիտանական Հնդկաստանին որպես թագավորական գաղութ։ Երկրորդ աշխարհամարտի ժամանակ Սինգապուրը բռնազավթվել է Ճապոնիայի կողմից։ Այն Բրիտանիայից անկախություն է ձեռք բերել 1963 թվականին՝ միավորվելով բրիտանական նախկին գաղութների հետ, սակայն գաղափարական տարբերություններից ելնելով՝ երկու տարի անց սինգապուրցիները անջատվում են նրանցից՝ 1965 թվականին ձևավորվելով որպես ինքնիշխան ազգ։ Չունենալով բնական ռեսուրսներ՝ Սինգապուրն իր տնտեսությամբ դառնում է «ասիական չորս վագրերից» (Հարավային Կորեա, Հոնկոնգ, Թայվան, Սինգապուր) մեկը՝ հիմնված արտաքին առևտրի և աշխատուժի վրա։ Այն ունի «հանդիպումների միջազգային գլխավոր քաղաքի», «ներդրումային լավագույն պոտենցիալ քաղաքի», ազգը՝ «տեխնոլոգիական ազգի» համբավ։ Սինգապուրը երրորդն է օտար ներդրումների, ամենամեծ ֆինանսական կենտրոն, նավթամշակման և առևտրական կենտրոն լինելու ցուցանիշով, և երկրորդը՝ ծովային պահեստների առումով։ Երկիրը բնորոշվել է նաև որպես «հարկային ծովախորշ»։

Սինգապուրը ՄԱԿ-ի` մարդկային զարգացման ցուցանիշով զբաղեցնում է 5-րդ, իսկ մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ի ցուցանիշով` երրորդ տեղը։ Երկիրը բարձր դիրք է զբաղեցնում կրթության, առողջապահության, կյանքի որակի սպասելի բարելավման, անձնական անվտանգության ու բնակարանային ապահովվածության ոլորտներում։ Չնայած եկամտային տարբերություններն անհավասար են բաշխված, բնակարանների 90 %-ը անձնական սեփականություն է համարվում։ Սինգապուրի 5.6 միլիոն բնակչությունից 38 %-ը համարվում է օտարերկրյա քաղաքացի։ Երկրում ընդունված է պաշտոնական 4 լեզու՝ անգլերեն (առաջինն է ընդհանուր տարածվածությամբ), մալայերեն, ստանդարտ չինարեն (մանդարին) և թամիլերեն։ Գրեթե բոլոր սինգապուրցիները երկու լեզվի կրող են։

Սինգապուրը ունիտար խորհրդարանական երկիր է՝ միապալատ խորհրդարանական կառավարության Վեսթմինիստրյան համակարգով։ «Ժողովրդական գործողություն» կուսակցությունը 1959 թվականից ի վեր հաղթել է բոլոր ընտրություններում։ ՀՆԱ-ի և մամուլի ազատության ցուցանիշով ունի մեծ ժողովրդավարություն։ Սինգապուրը Հարավարևելյան Ասիայի պետությունների ասոցիացիայի հինգ անդամներից մեկն է։ Այն նաև անդամակցում է Ասիական և խաղաղօվկանոսյան տնտեսական խորհրդին (APEC), Արևելյան Ասիայի երկրների գագաթնաժողովին (EAS), Չմիացած երկրների շարժմանը, Ազգերի համագործակցությանը։

Անվան ծագումնաբանություն

Սինգապուրի անվանման անգլերեն տարբերակը երկրի հարազատ մալայերեն անվանման անգլիականացված տարբերակն է, որը ծագում է սանսկրիտ՝ (सिंहपुर, Siṃhapura բառից. siṃha` «առյուծ», pura` «քաղաք», հետևաբար` «առյուծի քաղաք»։ Առյուծը ներառված է ազգային շատ խորհրդանիշերում, օրինակ` զինանշանում։ Սակայն քիչ հնարավոր է, որ երկրում երբևէ ապրել են առյուծներ։ Մալայական Շրիվիջայա թագավորության արքայազն Սանգ Նիլա Ուտաման (Sang Nila Utama, 1299-1347) ասել է, որ կղզին ի սկզբանե կառուցվել և անվանվել է «Սինգապուր», հնարավոր է, մալայական վագրի անունով։ Կենտրոնական կղզին դեռևս մ. թ. 3-րդ դարում կոչվել է նաև «Պուլաու Ուջոնգ», որ մալայերենով նշանակում է «կղզի վերջում»։

Սինգապուրը հիշատակվել է նաև որպես Քաղաք-այգի, քանի որ փողոցները շրջապատված են տնկված ծառերով, և անկախացումից հետո կանաչապատումը մեծ թափ է առել, ինչպես նաև Փոքրիկ կարմիր կետ, քանի որ կղզի-պետությունն աշխարհի ու Ասիայի շատ քարտեզներում կարմիր կետի տեսքով է ներկայացված։

Պատմություն

Հնագույն դարաշրջան

Հույն աշխարհագրագետ Պտղոմեոսը (90-168) 2-րդ դարում տեղանքը նշել է «Սաբանա» անունով, իսկ 3-րդ դարին վերաբերող ամենավաղ աղբյուրներում այն հիշատակված է Պու Լո Չունգ (蒲 罗 中) անունով, որն իր հերթին մալայական «Պուլաու Ուջոնգ» («կղզի վերջում») անվան թարգմանությունն է։ Հին յավայական «Նագարակրետագամա» էպիկական պոեմը (1365) հղում է կատարել Տումասիկ (հնարավոր է, նշանակում է «ծովային քաղաք») անունով կղզու բնակչությանը : 1299 թվականին, համաձայն մալայական գրական-պատմական հուշարձանի (Sejarah Melayu), Սինգապուրի թագավորությունը կղզում հիմնադրվել է Սանգ Նիլա Ուտամա արքայի կողմից։ Մալայական գրական վերոնշյալ հուշարձանը ակադեմիական բանավեճերի առիթ է հանդիսացել, սակայն այն հայտնի է որպես 14-րդ դարի սինգապուրյան աղբյուր, հետագայում՝ Տեմասիկ, որից իմանում ենք, որ Սինգապուրը առևտրական նավահանգիստ է եղել՝ գտնվելով Մաջապահիտայի և Սիամական թագավորության տիրապետության ներքո, որոնք էլ իրենց հերթին եղել են Մեծ Հնդկաստանի ազդեցության գոտում։ Հնդկական այս թագավորությունները բնութագրվել են զարմանալի դիմացկունությամբ, քաղաքական ամբողջությամբ և վարչական կայունությամբ։ Պատմական աղբյուրները նաև վկայում են, որ մոտավորապես 14-րդ դարի վերջին նրա կառավարիչ արքայազն Պարամեշվարան հարձակման է ենթարկվում Մաջապահիտայի կամ սիամցիների կողմից և հիմնում է Մալակայի սուլթանությունը։ Հնագիտական պեղումները ցույց են տալիս, որ հիմնական բնակչությունը կենտրոնացած է եղել Ֆորտ Կանինգ լեռան շուրջ, և բնակավայրն ավերվել է այս ժամանակաշրջանում, չնայած ոչ մեծ թվով առևտրականներ շարունակել են որոշ ժամանակ այդտեղ մնալ։ 1613 թվականին պորտուգալացի նվաճողները ոչնչացրել են բնակավայրը, և հետագա երկու դարերին կղզին ամայի է մնացել։ Դրանից հետո Սինգապուրը կազմել է Ջոհորի սուլթանության մաս։ Ծովային շրջանը և առևտրական հատվածի մեծ մասը գտնվել են վերահսկողության տակ։

Բրիտանական գաղութացում

1825 թվականի քարտեզ: Սինգապուրի տնտեսական ազատ նավահանգիստը ձևավորվել էր Սինգապուր գետի մոտ: Քանինգ բլուր-ամրությունը (կենտրոնում) հանդիսացել է վաղ շրջանի գաղութարարների բնակավայրը:

Բրիտանացի գաղութարար Սթեմֆորդ Ռաֆլզը 1819 թվականի հունվարի 28-ին ժամանել է Սինգապուր և կղզին հարմար համարել նոր նավահանգստի համար։ Կղզին կառավարում էր Ջոհորի սուլթանը, որին վերահսկում էին հոլանդացիներն ու բուգիսների էթնիկ խումբը։ Սակայն սուլթանությունը թուլացել էր, իսկ Թենգհու Աբդուր Ռահմանը և նրա պաշտոնական այլ անձինք հավատարիմ էին Թենգհու Ռահմանի ավագ եղբորը՝ Թենգհու Լոնգին, ով աքսորի մեջ էր Ռիաու կղզում։ Թեմենգոնգը (մալայական հնագույն կոչում) Ռաֆլզի օգնությամբ Թենգհու Լոնգին տեղափոխվում է Սինգապուր։ Նա առաջարկում է Թենգհու Լոնգին Ջոհորի օրինական սուլթան համարել՝ տալով սուլթան Հուսեյն տիտղոսը և տրամադրելով տարեկան 5.000 դոլար աշխատավարձ, ևս 3.000 դոլար էլ` թեմենգոնգին։ Իր հերթին, սուլթան Հուսեյնը պետք է բրիտանացիներին հանձներ Սինգապուրում առևտրական նավահանգիստ ստեղծելու իրավունքը։ 1819 թվականի փետրվարի 6-ին ստորագրվում է պաշտոնական համաձայնագիր, որի արդյունքում էլ հիմք է դրվում ժամանակակից Սինգապուրին։

Սթեմֆորդ Ռաֆլզի արձանը Սինգապուր գետի ափին, ուր առաջին անգամ ոտք է դրել գաղութարարը:

Սուլթանի հետ պայմանագիր կնքելուց հետո 1824 թվականին ամբողջ կղզին, ինչպես նաև թեմենգոնգը անցնում են Բրիտանիայի ազդեցության տակ։ 1826 թվականին Սինգապուրը դառնում է բրիտանական Սթրեյթս Սեթլմենթս գաղութի մաս, որը գտնվում էր Բրիտանական Հնդկաստանի իրավասության տակ, իսկ 1836 թվականին դառնում է նահանգի մայրաքաղաքը։ Մինչև Ռաֆլզի գալուստը, կղզում բնակվում էր մոտ 1.000 մարդ, որի կեսից ավելին չինացիներ էին։ Այս վաղ ներգաղթյալներից շատերն աշխատում էին տաքդեղի ու գամբիրի պլանտացիաներում։ Ավելի ուշ` 1890-ական թվականներին, երբ Մալայան կղզիներում ու Սինգապուրում հիմնվում է ռեզինի արտադրությունը, կղզին դառնում է ռեզինի տեսակավորման ու արտահանման խոշոր կենտրոն։

Սինգապուրը չի տուժել Առաջին աշխարհամարտի ժամանակ, քանի որ կոնֆլիկտը չի ընդգրկել Հարավարևելյան Ասիան։ Պատերազմի ընթացքում նշանակալից միակ իրադարձությունը 1915 թվականին մուսուլման սիփահիների խռովությունն էր Բրիտանական Հնդկաստանի դեմ, որոնք կայազոր ունեին Սինգապուրում. նրանց ցանկանում էին ուղարկել Օսմանյան Թուրքիա, սակայն զինվորներն ընդվզում են և սպանում իրենց սպաներին ու բրիտանացի քաղաքացիական մի քանի անձանց, մինչև որ խռովությունը ճնշվում է ոչ մուսուլմանական զորքերի կողմից (դրանք ժամանել էին Յոհորից ու Բիրմայից)։

Ռաֆլզ հյուրանոց, հիմնադրվել է 1887 թվականին։ Կառուցել էն հայ Սարքսյան եղբայրները

Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո բրիտանական ռազմածովային բազան հանդիսանում է Սինգապուրի պաշտպանության ռազմավարական մաս։ Առաջին անգամ այն ընդունվելով 1923 թվականին՝ կառույցը սկսել է զարգանալ մինչև 1931 թվականին ճապոնացիների` Մանչժուրիո ներխուժումը։ Երբ նավամատույցը ձևավորվում է 1939 թվականին 500 միլիոն դոլարով, այդ պահին հանդիսանում է աշխարհում ամենամեծ չոր դոկը (նավ կառուցելու վայր), երրորդ ամենամեծ լողացող դոկը` ունենալով վառելիքի բազմաթիվ բակեր, որը վեց ամիս կբավարարեր բրիտանական ծովուժին։ Այն պաշտպանված էր Սիլոսո, Քանինգ և Լաբրադոր ամրությունների 15-դյույմանոց ծանր ռազմածովային զենքերով։ Ուինսթոն Չերչիլն այն համարել է «Արևելքի Ջիբրալթար» և «Արևելքի Սուեզ»։ Սակայն դա եղել է բազա` առանց օդուժի։ Բրիտանական օդուժը հաստատվել էր Եվրոպայում, և անգլիացիները չէին կարող իրենց թույլ տալ երկրորդ օդուժը հիմնելու։ Ծրագիրն այն էր, որ օդուժը կարողանար արագ տեղաշարժվել Սինգապուրից անհրաժեշտ վայրը։ Երկրորդ աշխարհամարտից հետո, որը սկվեց 1939 թվականին, օդուժն ամբողջությամբ զբաղված էր Բրիտանիայի պաշտպանությամբ։

Երկրորդ աշխարհամարտ

Սինգապուրի ռազմածովային բազա. կազմավորվել է 1938 թվականին:

Երկրորդ աշխարհամարտի ժամանակ կայսրական ճապոնական բանակը ներխուժել է բրիտանական Մալայներ, որի գագաթնակետը դարձել է Սինգապուրի համար ճակատամարտը։ Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Ուինսթոն Չերչիլը պարտությունն անվանել է «բրիտանական պատմության վատթարագույն աղետը և մեծագույն կապիտուլյացիան»։ Բրիտանացիները տանուլ են տվել Սինգապուրի ռազմական գործողություններում, ինչի արդյունքում 1942 թվականի փետրվարի 15-ին հանձնվել են մոտ 40.000 զինծառայողներ։ Նրանցից մոտ 5.000-ը, որի մեծամասնությունը ավստրալիացիներ էին, սպանվել կամ վիրավորվել են։ Ճապոնական կորուստները Սինգապուրի ռազմական գործողությունների ժամանակ կազմել են 1.714 սպանվածներն ու 3.778 վիրավորները։ Օկուպացիան բեկումնային նշանակություն է ունեցել մի քանի երկրների, այդ թվում` Ճապոնիայի, Մեծ Բրիտանիայի և այն ժամանակ գաղութային Սինգապուրի համար։ Սինգապուրը վերանվանվել է Սյոնան թո (昭南島 Shōnan-tō), որ նշանակում է Արևելքի լույս։ 5.000-25.000 էթնիկ չինացի է սպանվել Սուկա Չինգի սպանդի ժամանակ։

Բրիտանական զորքերը ծրագրում էին Սինգապուրն ազատել 1945 թվականին, սակայն պատերազմն ավարտվում է, նախքան այդ գործողությունները կիրականացնեին։ Այնուհետև այն կրկին օկուպացվել է բրիտանական, հնդկական ու ավստրալիական ուժերի կողմից սեպտեմբերին ճապոնական զորքերի կողմից իրականացված օկուպացիայից հետո։ Այս ընթացքում Տոմոյուկի Յամաշիտան Սինգապուրում ու Մալայներում իրականացրած ռազմական հանցանքի մեղադրանքով դատվում է ԱՄՆ-ի ռազմական դատարանի կողմից. նա դատապարտվել է մահապատժի և 1946 թվականի փետրվարի 23-ին կախաղան բարձրացվել Ֆիլիպիններում։

Հետպատերազմյան շրջան

Բրիտանական էմիգրանտները 1945 թվականին ճապոնական կապիտուլյացիայից հետո: Կալանգայի օդանավակայանի աշտարակը պահպանվել է:

Դաշնակիցների կողմից ճապոնական կապիտուլյացիայից հետո 1945 թվականի օգոստոսի 15-ին Սինգապուրը ենթարկվում է կարճաժամկետ բռնությունների ու անկարգությունների. լայն տարածում են գտնում թալանն ու սպանությունները։ Բրիտանական զորքերը դաշնակիցների զորքերի՝ հարավարևելյան Ասիայի զորքերի գլխավոր հրամանատար լորդ Լուի Մաունթբաթենի գլխավորությամբ վերադառնում են Սինգապուր, որպեսզի ստանան ճապոնական զորքերի պաշտոնական կապիտուլյացիան գեներալ Իտագակի Սեյշիրոյի կողմից 1945 թվականի սեպտեմբերի 12-ին։ Ենթակառուցվածքների մեծ մասն ավերվել էր պատերազմի ժամանակ, ներառյալ Սինգապուրի նավահանգստային կառույցները։ Կար նաև արտադրանքի, սննդի սղություն, տարածված էին հիվանդությունները, հանցագործությունն ու բռնությունները։ Մեծ թիվ էր կազմում գործազրկությունը, իսկ աշխատավորների դժգոհությունները 1947 թվականին հանգեցրին ծառայությունների ու հասարակական տրանսպորտի աշխատողների գործադուլին։ 1947 թվականի վերջին տնտեսությունն աստիճանաբար սկսում է վերականգնվել, սակայն պահանջվում է մի քանի տարի, մինչև տնտեսությունը կվերադառնար մինչպատերազմյան մակարդակին։

Բրիտանացիների պարտությունը Սինգապուրի պաշտպանության ժամանակ նրանց հեղինակության անկման պատճառ է դառնում սինգապուրցիների շրջանում։ Պատերազմից տասնամյակ անց տեղի բնակչության շրջանում նկատվում են քաղաքական զարթոնք և հակագաղութային ու ազգայնական տրամադրություններ, որոնք մարմնավորվում են «Մերդեկա» լոզունգով. այն մալայերենով նշանակում է «անկախություն»։ Բրիտանացիներն աստիճանաբար մեծացնում են Սինգապուրի ու Մալայան կղզիների ինքնակառավարումը։ 1946 թվականի ապրիլի 1-ին լուծարվում է Սթրեյթս Սեթլմենթսը, իսկ Սինգապուրը դառնում է առանձին գաղութ, որ ղեկավարվում էր նահանգապետի կողմից։ 1947 թվականի հուլիսին ստեղծվում են օրենսդիր և գործադիր առանձին խորհուրդներ, իսկ հաջորդ տարի ընտրվում են խորհուրդների վեց անդամներ։

Սինգապուրի առաջին վարչապետ Դևիդ Մարշալ, պաշտոնավարել է մեկ տարի:

1950-ական թվականներին չինացի կոմունիստները սերտ կապեր էին պահում արհմիությունների հետ, իսկ չինական դպրոցները պարտիզանական կռիվ էին մղում կառավարության դեմ, ինչը հանգեցրեց Մալայան կղզիներում արտակարգ իրադրության։ 1954 թվականի ազգային ծառայությունների, ավտոբուսային ցանցի ու դպրոցների խռովությունները Սինգապուրում կապված էին այս իրադարձությունների հետ։ Առաջին համընդհանուր ընտրությունների արդյունքում 1955 թվականին առաջնորդ է դառնում լեյբորիստական թևի ներկայացուցիչ Դևիդ Մարշալը։ Նա գլխավորում է Լոնդոն ուղևորված պատվիրակությունը, սակայն Մեծ Բրիտանիան մերժում է լիարժեք անկախության նրա պահանջը։ Մարշալը հեռացվում է, և 1956 թվականին նրան փոխարինում է Լիմ Յե Հոկը, ում վարած քաղաքականությունը ստիպում է Բրիտանիային Սինգապուրին տրամադրել ինքնիշխանություն արտաքին և ներքին գործերում։

1959 թվականի մայիսին կայացած ընտրություններում Ժողովրդական կուսակցությունը ցնցող հաղթանակ է տանում։ Սինգապուրը դառնում է ներքին ինքնակառավարում ունեցող պետություն, իսկ Լի Կուան Յուն դառնում է նրա առաջին վարչապետը։ 1959 թվականին համազգային քվեարկության արդյունքում Սինգապուրն անկախանում է բրիտանական իշխանություններից, սակայն այն դեռ ձեռք չէր բերել լիարժեք անկախութուն. բրիտանացիները նախկինի պես կառավարում էին արտաքին քաղաքականությունը։ Նահանգապետ սըր Ուիլյամ Ալմոնդ Կոդրինգտոն Գուդը դառնում է նահանգի առաջին ղեկավարը (մալայերեն` յանգ դի պերտուան նեգարա), որ նշանակվում է նախագահ Յուսոֆ բին Իսհակի կողմից։

Միավորման արշավ

Ժամանակակից Սինգապուրի հիմնադիր հայր Լի Կուան Յուն 1963 թվականի սեպտեմբերի 16-ին հայտարարել է Մալայզիայի Ֆեդերացիայի ստեղծման մասին Սինգապուրում՝ Սաբահի ու Սարավակի հետ նշելով դա:

Չնայած Սինգապուրը ղեկավարողների հաջողություններին՝ PAP առաջնորդները հավատում էին, որ Սինգապուրի ապագան Մալայների հետ է, քանի որ երկու երկրները սերտ առնչություններ ունեին։ Համարվում է, որ միաձուլումը օգուտ կբերեր տնտեսությանը` ստեղծելով ընդհանուր շուկա. դրա շնորհիվ կլուծվեին գործազրկության հարցերը Սինգապուրում։ Սակայն PAP-ի կոմունիստամետ թևը սկզբունքորեն դեմ էր միավորմանը՝ վախենալով ազդեցության կորստից, քանի որ Մալայների կառավարող Միավորված մալազիական ազգային կազմակերպություն (United Malays National Organisation, UMNO) կուսակցությունը հակակոմունիստական էր և կաջակցեր PAP-ի ոչ կոմունիստական թևին։ UMNO-ն, որն ի սկզբանե կասկածանքով էր վերաբերվում միավորմանը, քանի որ չէր վստահում PAP-ի ղեկավարությունը և անհանգստացած էր նրանով, որ Սինգապուրի չինացի բնակչությունը փոխել էր ռասաների հավասարակշռությունը, որից կախված էր նրանց քաղաքական ուժը, փոխել է իր կարծիքը միավորման մասին։ Մայիսի 27-ին Մալայների վարչապետ Թունկու Աբդուլ Ռահմանը առաջ է քաշում Մալայական Դաշնության գաղափարը, որն իր մեջ կներառեր Սինգապուրը, Բրունեյը, Բրիտանական Բորնեոյի տարածք հանդիսացող հյուսիսային Հյուսիսային Բորնեոն և Սարավակը։ UMNO-ի առաջնոդները ենթադրում էին, որ Բորնեոյի մալայական բնակչությունը փոխհատուցում է Սինգապուրի չինական բնակչությանը։ Բրիտանական կառավարությունն իր հերթին կարծում էր, որ միավորումը թույլ կտա Սինգապուրին դառնալ կոմունիզմի թաքստոց։

Սինգապուրը Մալայզիայի հետ

Սինգապուրի վարչապետ Լի Կուան Յու

Մալայզիայի վարչապետ Թունքու Աբդուլ Ռահման

1962 թվականի սեպտեմբերի 16-ին անցկացրած միավորման հանրաքվեի արդյունով Սինգապուրը միավորվեց Մալայզիայի Դաշնությանը և Սարավակի ու Հյուսիսային Բորեոյի հետ ձևավորեց Մալայզիան՝ համաձայն Մալայզիայի համաձայնագրի դրույթների։ Հաշվի առնելով բնական սահմանափակ ռեսուրսները՝ նշվել էր, որ Մալայների հետ միավորումը կապահովի Սինգապուրի ավելի ակտիվ տնտեսական զարգացումը։ Միավորումը նաև կապահովեր PAP-ի լեգիտիմ լինելը՝ ապահովելով Սինգապուրը կոմունիստական ազդեցությունից։ Սակայն միավորումից քիչ անց Սինգապուրի կառավարությունը իր համաձայնությունը չի արտահայտում քաղաքական ու տնտեսական շատ հարցերի վերաբերյալ, իսկ հասարակական պայքարն ավարտվում է 1964 թվականին զանգվածային անկարգություններով։

1965 թվականի մարտի 10-ին ինդոնեզացի հրահրիչների դրած ռումբը պայթում է ՄաքԴոնալդ հաստատությունում, որի արդյունքում սպանվում են 3 և վիրավորվում 33 մարդ։ Դա ամենից մեծ մահացություններով միջադեպն էր 42 ռումբերի պայթյունների մեջ, որոնք տեղի են ունեցել առճակատման ընթացքում։ Ինդոնեզական կորպուսի ծովային զորամասի երկու անդամներ` Օսման բին Հաջի Մոհամեդ Ալին և Հարուն բին Սաիդը վերջնական արդյունքում մեղադրվել ու գնդակահարվել են հանցանքի համար, իսկ ՄաքԴոնալդը վնասի փոխհատուցում է ստացել 250.000 դոլարի չափով։

Երկու կառավարությունների միջև գաղափարական բազմաթիվ կոնֆլիկտներ են եղել նույնիսկ տնտեսական ճակատում։ Չնայած ընդհանուր շուկայի մասին ավելի վաղ ձեռք բերված պայմանավորվածությանը՝ Սինգապուրը նախկինի պես առնչվում էր Մալայզիայի մնացած հատվածի հետ առևտրի սահմանափակումներին։ Ի պատասխան՝ Սինգապուրը չի տարածում Սաբահի ու Սարավակի վրա պարտքով ձեռք բերված ողջ գումարը՝ արևելյան այդ երկու նահանգների հետ ձեռք բերված տնտեսական համագործակցության համաձայն։ Իրադրությունը սրվում է այն աստիճան, որ բանակցությունները շուտով խզվում են և երկու կողմերից էլ տարածվում են սպառնալիքներ։ Ստեղծված իրադրության պատճառով 1965 թվականի օգոստոսի 7-ին Մալայզիայի այն ժամանակվա վարչապետ Թունքու Աբդուլ Ռահմանը, հնարավոր արյունահեղությունը կանխելու այլընտրանք չտեսնելով, Մալայզիայի խորհրդարանին առաջարկում է Սինգապուրին հեռացնել Մալայզիայի Դաշնության կազմից։ 1965 թվականի օգոստոսի 9-ին Մալայզիայի խորհրդարանը 123 կողմ ձայնով (Սինգապուրի պատվիրակները չէին մասնակցում նիստին) ընդունում են սահմանադրությունում փոփոխություն կատարելու օրինագիծը, որի համաձայն Սինգապուրը կարող էր առանձնացվել Մալայզիայի Դաշնությունից։

Սինգապուրի Հանրապետություն

Սինգապուրի գործարար թաղամաս, 2010

Սինգապուրն իր անկախությունը ստացել է 1965 թվականի օգոստոսի 9-ին որպես Սինգապուրի Հանրապետություն (դեռևս շարունակում էր մնալ Ազգերի համագործակցության կազմում)։ Երկրի նախագահը Յուսոֆ բին Իշակն էր, իսկ վարչապետը` Լի Կուան Յուն։ 1969 թվականին դարձյալ սկիզբ են առնում ռասայական խժդժություններ։ 1967 թվականին երկիրը դառնում է Հարավարևելյան Ասիայի պետությունների ասոցիացիայի (Association of Southeast Asian Nations, ASEAN) համահիմնադիր երկիր։ Լի Կուան Յուն դառնում է վարչապետ, և երկիրը դառնում է Առաջին աշխարհի երկրներից մեկը։ Լի Կուան Յուի առանձնահատուկ ուշադրությունը տնտեսական արագ աճին, ձեռնարկատիրական գործունեության հովանավորությանը և ներքին դեմոկրատիայի սահմանափակմանը ձևավորեց Սինգապուրի հետագա կես դարի քաղաքականությունը։ Հետագա տնտեսական աճը շարունակվեց 1980-ական թվականներին, երբ գործազրկության մակարդակը նվազեց մինչև 3 %, իսկ ՀՆԱ-ի աճը` միջինը 8 % մինչև 1999 թվականը։ 1980-ական թվականներին Սինգապուրն անցում կատարեց արդյունաբերության` բարձր տեխնոլոգիաների ճյուղին, որպեսզի մրցունակություն ապահովի հարևան երկրների հետ, որոնք ունեին ավելի էժան աշխատուժ։ 1981 թվականին բացվել է Սինգապուրի Չանգի օդանավակայանը, և ստեղծվել է Singapore Airlines ավիաընկերությունը։ Սինգապուրի նավահանգիստը դարձավ ամենածանրաբեռնված նավահանգիստներից մեկն աշխարհում, զգալի աճ են գրանցում նաև ծառայությունների ու զբոսաշրջության ոլորտները։ Սինգապուրը դառնում է տրանսպորտային կարևոր հանգույց և զբոսաշրջային կարևոր ուղղություն։

Որոշ ակտիվիստներ և ընդդիմադիր քաղաքական գործիչներ PAP-ի կառավարումն անվանել են ավտորիտար, քանի որ երկրի ղեկավարության կողմից քաղաքական ու լրատվական գործունեությունը համարել են քաղաքական իրավունքի խախտում։ Ի պատասխան` Սինգապուրի կառավարությունը բավական փոփոխություններ է կատարել։ «Խորհրդարանի ոչ սահմանադրական անդամներ» (Non-constituency Member of Parliament, NCMP) ընդդիմադիր ուժը կազմավորվել է 1984 թվականին ընդդիմադիր կուսակցությունների` ընտրություններում չհաղթած երեք անդամների կողմից։ 1988 թվականին ձևավորվել է Խորհրդարանական ներկայացուցչական խումբը (Group Representation Constituency, GRC) ընտրողների բազմանդամ ենթակառուցվածքների ստեղծման համար, որոնց նպատակն էր խորհրդարանում ներկայացնել փոքրամասնությունը։ 1991 թվականի Սինգապուրի սահմանադրության մեջ փոփոխություններ են կատարվել, որոնցով նախատեսվում է երկրի նախագահի ընտրությունը, ով ունի վետոյի իրավունք ազգային ռեզերվների օգտագործման և պետական պաշտոնյաների նշանակման գործում։ Ընդդիմադիր կուսակցությունները բողոքել են, որ GRC-ի համակարգը դժվարացրել է նախագահական ընտրություններում հաստատվելը, իսկ քվեարկման համակարգը միտում ունի բացառելու փոքրամասնությունների կուսակցությունները։

Սինգապուրի 3-րդ վարչապետ Լի Սյանլուն (2004-)

Սինգապուրի 2-րդ վարչապետ Գո Չոկ Թոնգ (1990-2004)

1990 թվականին Գո Չոկ Թոնգը փոխարինել է Լի Կուանին` դառնալով Սինգապուրի 2-րդ վարչապետը։ Թոնգի կառավարման ընթացքում երկրում որոշակի ճգնաժամ է նկատվում, օրինակ` 1997 թվականի ասիական ֆինանսական ճգնաժամը և 2003 թվականին սուր անակնկալ շնչառական համախտանիշի տարածումը։

2004 թվականին Լի Սյանլունը` Լի Կուան Յուի ավագ որդին, դառնում է երկրի երրորդ վարչապետը։ Նրա կառավարման ժամանակն առանձնանում է 2008 թվականի տնտեսական ճգնաժամով, մալայական երկաթուղու շուրջ վեճերով և ինտեգրված առողջարանների ներմուծումով։ Չնայած տնտեսական բացառիկ աճին` Ժողովրդական գործողություն կուսակցությունը (ԺԳԿ) 2011 թվականի ընտրություններին ամենավատ ցուցանիշն է գրանցում` ձայների 60 %-ը։ Ամենաքննարկվող հարցերից էին օտարերկրյա աշխատուժի մեծ ներհոսքը և կենսամակարդակը։ 2015 թվականի մարտի 23-ին մահանում է Լի Կուան Յուն անկախության 50-րդ տարում. հայտարարվում է հասարակական մեկշաբաթյա սուգ։ ԺԳԿ-ն սեպտեմբերյան համընդհանուր ընտրություններում հաստատում է իր գերակայությունը` ստանալով ընտրողների ձայների 69.9 %-ը, ինչը երկրորդ արդյունքն էր 2001 թվականի ընտրությունների 75.3 % ցուցանիշից հետո։

Կառավարում և քաղաքականություն

Սինգապուրի խորհրդարանը Սինգապուր գետի ափին

Սինգապուրը խորհրդարանական հանրապետություն է` միապալատ խորհրդարանային կառավարման Վեստմինստերյան համակարգով։ Երկրի սահմանադրությունը հռչակում է ներկայացուցչական դեմոկրատիան որպես քաղաքական համակարգ։ Գործադիր իշխանությունը պատկանում է կառավարությանը, որ գլխավորում է վարչապետը և ավելի քիչ` նախագահը։ Նախագահն ընտրվում է համաժողովրդական քվեարկությամբ և ունի վետոյի իրավունք գործադիր որոշ որոշումների վրա, ինչպիսիք են ազգային պահուստի օգտագործումը, դատերի նշանակումը, սակայն հիմնականում ներկայացուցչական գործառույթ ունի։

Օրենսդիր մարմինը խորհրդարանն է։ Նրա անդամները՝ պատգամավորները, ընտրվում են խորհրդարան համեմատական մեծամասնության սկզբունքով և ընտրական տեղամասը ներկայացնում են մեկ ներկայացուցչով կամ խմբերով։ Ժողովրդական գործողություն կուսակցությունը զբաղեցրել է խորհրդարանի մեծամասնությունը բոլոր ընտրություններում 1959 թվականին ինքնակառավարում ձեռք բերելուց հետո։

Չնայած ընտրություններն արդար են անցնում, սակայն չկա ընտրական անկախ իշխանություն, և կառավարությունը խիստ ազդեցություն է ունենում ԶԼՄ-ների վրա։ Freedom House ոչ կառավարական կազմակերպությունը «Ազատությունն աշխարհում» զեկուցումում Սինգապուրը հայտարարել է մասամբ ազատ երկիր, իսկ The Economist շաբաթաթերթը Սինգապուրը համարում է վատ դեմոկրատիայով երկիր` դեմոկրատիայի ցուցանիշով չորս միավորանոց համակարգում դասելով երկրորդ տեղում։ Վերջին ընտրությունները կայացել են 2015 թվականին, որտեղ ԺԳԿ-ը 89 տեղերից զբաղեցրել է 83-ը` շահելով ընտրողների ձայնի 70 %-ը։

Գերագույն դատարանի հին և նոր շենքերը։ Վերաքննիչ դատարանը զբաղեցնում է վերին սկավառակը և ներկայացնում է իրավադատության վերին օղակը:

Սինգապուրի իրավական համակարգը հիմնված է անգլիական իրավունքի վրա որոշակի տարբերություններով` պայմանավորված տեղական բնույթով։ Երդվյալների դատարանի կառույցը փոփոխվել է 1970 թվականին՝ դատական որոշումներն ամբողջովին թողնելով դատարանների իրավասությանը։ Սինգապուրում կան պատժի տեսակներ, որոնք ֆիզիկական, մարմնական բնույթ են կրում. դրանք սահմանվում են այնպիսի օրինախախտումների համար, ինչպիսիք են բռնաբարությունը, անկարգությունը, վանդալությունը և որոշ այլ հանցատեսակներ։ Սինգապուրում գործում է մահապատիժ սպանության, նաև թմրանյութերի ու զենքի ապօրինի շրջանառության համար։

Amnesty International միջազգային կազմակերպությունը հայտարարել է, որ սինգապուրյան համակարգի իրավական որոշ դրույթներ հակասում են անմեղսունակության սկզբունքին, քանի դեռ չի ապացուցվել մեղքը, և Սինգապուրը «հնարավոր է, կատարման ամենաբարձր մակարդակն ունի բնակչության թվի ցուցանիշով»։ Կառավարությունը համաձայն չէ կազմակերպության ներկայացրած տվյալներին։ Սինգապուրի դատական համակարգը ամենահուսալիներից մեկն է ամբողջ Ասիայում։

Խոսնակների անկյուն Չինական թաղամասում:Այստեղ կարելի է կազմակերպել ցույցեր և ներկայացնել ազատ խոսք, ինչը սահմանափակված է կղզու մյուս անկյուններում:

Սինգապուրը Transparency International միջազգային ոչ կառավարական կազմակերության տվյալներով ամենաքիչ կոռումպացված երկրներից մեկն է ամբողջ աշխարհում։ Երկրի ուժեղ, գրեթե ավտորիտար կառավարությունը ինտելեկտուալ բնակչության շեշտադրումով և լավ կառավարմամբ ճանաչված է որպես «Սինգապուրյան մոդել» և համարվում է երկրի քաղաքական կայունության, տնտեսական աճի ու սոցիալական ներդաշնակ կառավարման գլխավոր բանալին։ 2011 թվականին World Justice Project անկախ կազմակերպությունը իրավական ցուցչի աստիճանով Սինգապուրը դասել է աշխարհի լավագույն երկրների շարքին «կարգ ու կանոնի և անվտանգության», «կորուպցիայի բացակայության», «արդյունավետ արդարադատության» չափանիշներով։ Սակայն երկիրն ավելի ցածր հեղինակություն ունի «խոսքի ազատություն» և «երկրի ազատություն» ցուցանիշներով։ Հինգ կամ ավելի մարդկանց հրապարակային հանդիպումը պահանջում է ոստիկանության թույլտվություն, իսկ բողոքները կարելի է կազմակերպել միայն հատուկ ձևավորված Խոսնակների անկյուններում։

2017 թվականին Հալիմա Յակոբը եղել է Սինգապուրի առաջին կին նախագահը։ Նա հաղթել է ընտրություններում, քանի որ մնացած բոլոր թեկնածուները ճանաչվել են ընտրվելու իրավունքից զուրկ։

Արտաքին կապեր

Սինգապուրի վարչապետ Լի Սյանլունը և ԱՄՆ-ի նախագահ Դոնալդ Թրամփը

Սինգապուրի արտաքին քաղաքականությունն ուղղված է Հարավարևելյան Ասիայի և հարակից տարածքների անվտանգությանը։ Հիմնական սկզբունքը քաղաքական ու տնտեսական կայունությունն է տարածաշրջանում։ Այն դիվանագիտական հարաբերություններ ունի ավելի քան 180 ինքնիշխան պետությունների հետ։

Որպես Հարավարևելյան Ասիայի պետությունների ասոցիացիայի (ՀԱՊԱ) հիմնադիր հինգ երկրներից մեկը` այն համարվում է ազատ տնտեսական գոտու կողմնակից, քանի որ Սինգապուրի տնտեսությունն ընդհանուր առմամբ սերտորեն կապված է տարածաշրջանի տնտեսությանը։ Նախկին վարչապետ Գո Չոկ Թոնգն առաջարկել է ստեղծել ՀԱՊԱ-ի տնտեսական համաձայնությունը` այն միացնելով ընդհանուր շուկային։ Դա համաձայնեցվել է 2007 թվականին 2015 թվականին իրագործելու նպատակով։ Տարածքային ուրիշ կազմակերպություններ կարևոր են Սինգապուրի համար, և նա հանդիսանում է ՀԱՊԱ-ի քարտուղարության առաջատարը։ Սինգապուրը անդամակցում է տարածաշրջանային այլ կազմակերպություններին ևս, ինչպիսիք են Ասիական-եվրոպական խորհուրդը, Արևելյան Ասիայի և Լատինական Ամերիկայի համագործակցության երկրների ֆորումը, Հնդկական օվկիանոսի ավազանի ասոցիացիան։ Այն հանդիսանում է նաև Միավորման ու համագործակցության շարժման անդամ։ Չնայած Սինգապուրը պաշտոնապես չի հանդիսանում Մեծ 20-յակի անդամ, այն 2010 թվականից հրավիրվում է մասնակցելու նրա գործընթացին։

Ընդհանուր առմամբ, ՀԱՊԱ-ի անդամ այլ երկրների հետ երկկողմ հարաբերություններն ուժեղ են, սակայն տարաձայնություններ են առաջացել հարևան Մալայզիայի և Ինդոնեզիայի մեջ, որոնք երբեմն բավական լարվել են։ Մալայզիան և Սինգապուրը առճակատվել են Սինգապուրին խմելու ջուր մատակարարելու և սինգապուրյան զինված ուժերի` Մալայզիայի տարածքով անցնելու հարցերում։ Սահմանային հարցեր են առկա Մալայզիայի ու Ինդոնեզիայի մեջ, որոնք երկուսն էլ հրաժարվել են Սինգապուրին ծովային ավազ վաճառելուց` կապված հողային տարածների վեճերի հետ։ Նախկին որոշ վեճեր, ինչպիսին, օրինակ, Պեդրա Բրանկա կղզու շուրջ եղած բանավեճն է, լուծվել են միջազգային դատարանով։ Մալագայի ծոցում ծովահենությունը մտահոգում է երկու կողմերին էլ։ Բրունեյի հետ առկա են տնտեսական ամուր կապեր, և նրանք կիսում են վալյուտայի արժեքը երկու երկրների միջև կնքված արժույթի մասին համաձայնությամբ, որով Բրունեյի դոլարն ու Սինգապուրի դոլարը գործարկվում են երկու երկրներում էլ։

Սինգապուրի վարչապետ Լի Կուան Յուն և ԱՄՆ-ում դեսպան Չան Հեն Չին հանդիպում են ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարար Ուիլյամ Քոենի հետ 2000 թվականի այցելության ժամանակ

Չինաստանի հետ դիվանագիտական հարաբերությունների առաջին փորձերը կայացել են 1970-ական թվականներին, իսկ լիարժեք հարաբերությունները ձևավորվել են 1990-ական թվականներին։ Այդ ժամանակից ի վեր երկու երկրները դարձել են Հարավարևելյան Ասիայի պետությունների ասոցիացիայի և Չինաստանի միջև համագործակցության հիմնական դերակատարները` պահպանելով սերտ հարաբերությունները, ինչը պայմանավորված է նաև ասիական-խաղաղօվկիանյան շրջանում Չինաստանի զգալի ազդեցությամբ։ Սինգապուրի իշխանությունները կարծում են, որ Չինաստանի հետ իրենց հետաքրքրվածությունն ավելի մեծ է, քան տարաձայնությունները։ Բացի այդ, Սինգապուրը Չինաստանի կառուցողական մասնակցության ու խաղաղ զարգացման վճռական կողմնակիցն է շրջանում։ Չինաստանը դարձել է Սինգապուրի ամենախոշոր առևտրական համագործակցողը 2013 թվականից` գերազանցելով Մալայզիային։

Սինգապուրն ու ԱՄՆ-ը հնուց ունեն սերտ հարաբերություններ, մասնավորապես պաշտպանության, տնտեսության, առողջապահության և կրթության ոլորտներում։ Սինգապուրը ակտիվացրել է տարածաշրջանում իր գործունեությունը ահաբեկչության դեմ պայքարի գործում` երկրի ներսում վճռական պայքարելով դրա դեմ։ Այս նպատակով երկիրը ակտիվացրել է իր համագործակցությունը ՀԱՊԱ-ի անդամ երկրների և Չինաստանի հետ` ամրացնելու համար տարածքային անվտանգությունը։ Երկիրը մասնակցել է ծովային առաջին համատեղ զինավարժություններում։ Նա սատարել է ԱՄՆ-ի ձևավորած կոալիցիան` հանուն ահաբեկչության դեմ պայքարի, զենքի տարածման և համատեղ զորավարժությունների կազմակերպման հարցերում։

Ռազմական ուժեր

Սինգապուրի ռազմական ուժերի Strike Eagle-ի F-15SG մոդելը: Օդաչուներն օդային տարածքի խիստ սահմանափակ լինելու պատճառով ռազմամարզական վարժանք են անցնում Ավստրալիայում, Ֆրանսիայում և ԱՄՆ-ում:

Սինգապուրյան զինված ուժերը, հնարավոր է, Հարավարևելյան Ասիայում տեխնոլոգիապես առավել զարգացածներից են։ Նրա կազմի մեջ մտնում են Սինգապուրի Հանրապետության բանակը, ռազմածովային և ռազմաօդային ուժերը։ Երկրի ռազմական ուժերը հանդիսանում են երկրի անկախության երաշխավորը։ Այս սկզբունքը վերաճել է մշակույթի. երկրի պաշտպանության գործում ընդգրկված են երկրի բոլոր քաղաքացիները։ Երկրի կառավարությունը ՀՆԱ-ի 4.9 %-ը ծախսում է ռազմական նպատակներով. պետական ծախսերի յուրաքանչյուր 4-րդ դոլարը ծախսվում է պաշտպանության վրա։

Սինգապուրի անկախացումից հետո երկրում եղել է հետևակային երկու գունդ` բրիտանական սպաների հսկողությամբ։ Այդ ուժը բավական փոքր էր նոր երկրի անվտանգությունն ապահովելու համար, այդ իսկ պատճառով զինված ուժերի զարգացմանն առաջնահերթություն է տրվել։ Բրիտանիան իր զորքերը Սինգապուրից դուրս է բերել 1971 թվականի սեպտեմբերին` թողնելով միայն բրիտանական, ավստրալիական և նորզելանդական ոչ մեծ բանակ` որպես ռազմական ներկայության խորհրդանշան։ Բրիտանական վերջին զինվորը Սինգապուրը լքել է 1976 թվականի մարտին, Նոր Զելանդիայի զորքերը հեռացել են 1989 թվականին։

Նախնական աջակցությունը Սինգապուրը ստացել է Իսրայելից` մի երկրից, որը ճանաչված չէ հարևան մուսուլմանական պետությունների` Մալայզիայի, Ինդոնեզիայի և Բրունեյի կողմից։ Երկրի անկախացումից հետո սպառնացող մեծագույն վտանգը Մալայզիայի ներխուժումն է եղել։ Իսրայելի պաշտպանության բանակի հրամանատարներին հանձնարարված է եղել զրոյից ստեղծել Սինգապուրյան զինված ուժեր, իսկ իսրայելյան մասնագետները ուսումնական փորձը փոխանցել են Սինգապուրի զինվորներին։ Ռազմական կուրսերը կազմակերպվել են իսրայելյան մոդելի հիմքով։ Սինգապուրը նախկինի պես պահպանում է ռազմական ուժեղ կապերը Իսրայելի հետ և համարվում է իսրայելական զենքի խոշոր գնորդներից մեկը։ Հակատանկային «Մատադոր» զենքը սինգապուր-իսրայելյան նոր համագործակցության օրինակ է։

Սինգապուրի զինուժը 2010 թվականի զորավարժժություններում

Սինգապուրի օդային ուժերը մշակում է հարցերի լայն շրջանակ ինչպես ավանդական, այնպես էլ ոչ ավանդական պատերազմների հարցերով։ Պաշտպանական տեխնիկայի ու գիտության գործակալությունը պատասխանատվություն է կրում ռազմական ռեսուրսների գնման մասով։ Սինգապուրի աշխարհագրական սահմանափակ հնարավորությունները նշանակում են, որ նրա օդային ուժերը պետք է նախատեսեն հարձակման հնարավորությունը այն պարագայում, երբ իրենք չեն կարող նահանջել և վերախմբավորվել։ Բնակչության սահմանափակ թիվը, որտեղ ակտիվ ուժերը քիչ են, իսկ պահուստայինը` շատ, նույնպես նպաստել է ռազմավարական ծրագրերի մշակմանը։

Սինգապուրում զորակոչվում են ծառայությանը պիտանի բոլոր տղամարդիկ, որոնց 18-ը լրացել է` բացառությամբ այն մարդկանց, որոնք ունեն դատվածություն, և ովքեր կարող են ապացուցել, որ իրենց բացակայությունը դժվարություններ կհարուցի ընտանիքում։ Այն տղաները, ովքեր դեռ չեն վերջացրել նախաբուհական կրթությունը կամ քաղծառայության թոշակ են ստանում, կարող են հրաժարվել ծրագրից։ Չնայած կանանց ծառայությունը պարտադիր չէ, Սինգապուրի զինված ուժերում նրանց թիվն ավելանում է. 1989 թվականից նրանց թույլատրված է ռազմական մասնագիտությամբ զբաղվել։ Մինչև զինվորական ծառայության անցնելը նորակոչիկը 9 շաբաթ վերապատրաստվում է զինվորական պատրաստության բազայում։

Սինգապուրի ուժերի կողմից դրոշի իջեցում Աֆղանստանում

Հիմնական կղզում բաց հողատարածքների սակավության պատճառով զինավարժանքները հաճախ անցկացվում են ոչ մեծ կղզիներում, որոնք արգելված են քաղաքացիական մուտքի համար։ Դա օգնում է նաև խուսափել գլխավոր կղզու ու քաղաքի նկատմամբ եղած ռիսկերից։ Սակայն վտանգավոր է համարվում մեծածավալ զինավարժանքների անցկացումը շրջանում. դրանք 1975 թվականից անցկացվում են Թայվանում։ Զորավարժություններ են անցկացվում նաև տասնյակ այլ երկրներում : Ընդհանուր առմամբ, օտար ուժերի հետ զինավարժություններ են անցկացվում շաբաթը 1-2 անգամ։

Կղզու սահմանափակ տարածքի պատճառով Սինգապուրի ռազմաօդային ուժերն ունեն մի շարք բազաներ Ավստրալիայում, ԱՄՆ-ում և Ֆրանսիայում։ Ռազմաօդային ուժերի 130 էսկադրիլիաներ տեղակայված են Արևմտյան Ավստրալիայում, իսկ 126 էսկադրիլիաներ` Քվինսլենդում։ Սինգապուրն ունի մեկ էսկադրիլիա Ֆրանսիայի հարավում, ինչպես նաև մի քանի ջոկատներ ԱՄՆ-ում` Սան Դիեգոյում, Կալիֆորնիայում, Արիզոնայում, Գրանդ Պրերիում, Տեխասում և այլ վայրերում։

Սինգապուրի զինված ուժերը օգնության են մեկնել այլ երկրների գործողություններում, օրինակ` Իրաքում և Աֆղանստանում։ Տարածաշրջանում Սինգապուրն օգնել է կայունացնելու իրավիճակը Արևելյան Թիմորում. օգնել է 2004 թվականին երկրաշարժից ու ցունամիից տուժած Ինդոնեզիայի Աչեհ նահանգին։ 2014 թվականին Սինգապուրի զինված ուժերը երկու նավ են մտցրել Ադենի ծոց, որպեսզի օգնեն ծովահենների դեմ պայքարին։ Օգնություն են ցուցաբերել նաև Կատրինա և Հայյան թայֆուն փոթորիկներից տուժածներին։ Սինգապուրը հինգ երկրների պաշտպանության համաձայնագրի անդամ է Ավստրալիայի, Մալայզիայի, Նոր Զելանդիայի, Միացյալ Թագավորության հետ։

Աշխարհագրություն

Սինգապուրի և շրջակա կղզիների ու ջրային ուղիների սխեմա

Սինգապուրը բաղկացած է 63 կղզիներից՝ ներառյալ գլխավոր կղզին՝ Պուլաու Ուջոնգը։ Կան երկու խոշոր միավորումներ Ջոհորի ու Մալայզիայի հետ՝ Ջոհոր-Սինգապուրյան Կաուզվեյը հյուսիսում և Տուասա երկրորդ ջրանցքը արևմուտքում։ Ջուրոնգ կղզին, Պուլաու Տեկոնգը, Պուլաու Ուբինը և Սենտոսան Սինգապուրի փոքր կղզիներից ամենամեծերն են։ Բնական ամենամեծ բարձունքը Բուկիթ Տիմահ բլուրն է` 163.63 մ բարձրությամբ։

Սինգապուրի մակերեսը ընդարձակվել է 581.5 կմ²-ուց 1960-ական թվականներին դառնալով 721.5 կմ², իսկ 2018 թվականին՝ 23 %-ով (130 կմ²)։ Կանխատեսումների համաձայն` 2030 թվականին երկրի տարածքը կհասնի 766 կմ²-ի։ Որոշ նախագծեր ենթադրում են ոչ մեծ կղզիների օգտագործումը հողերի մելիորացիայի միջոցով. նմանատիպ աշխատաքներն ավարտվել են Յուրոունg կղզում։

Բնություն

Սինգապուրի ուրբանիզացումը նշանակում է, որ այն կորցրել է իր պատմական անտառների 95 %-ը։ Ներկայումս նրա բնաշխարհի կենդանատեսակների ու բուսատեսակների կեսից ավելին առկա են բնական արգելոցներում, ինչպիսիք են Բուկիտ Տիման և Արևային Բուլոտի արգելոցները, որոնք կազմում են Սինգապուրի տարածքի 0.25 %-ը միայն։ Որպեսզի պայքարեն նման անկման դեմ, 1967 թվականին կառավարությունը մտցրել է Սինգապուրը քաղաք-այգու վերածելու ծրագիրը, որն ուղղված է ուրբանիզացման խստությունը մեղմացնելուն և կյանքի որակի բարձրացմանը։ Այդ ժամանակից ի վեր Սինգապուրի տարածքի 10 %-ը առանձնացվել է արգելոցների ու արգելանոցների համար։ Կառավարությունը ծրագրում է նաև պահպանել չխաթարված վայրի բնությունը։

Սինգապուրի նշանավոր այգիները ներառում են Սինգապուրի բուսաբանական այգին, 150-ամյա արևադարձային անտառը, որը Սինգապուրում ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության առաջին օբյեկտն է հանդիսանում, ծովածոցի այգիները, որոնք զբոսաշրջային կարևոր ուղղություն են։

Կլիմա

Սինգապուրն ունի արևադարձային կլիմա` առանց հատուկ ընդգծված սեզոնների, հավասարաչափ ջերմաստիճանով և ճնշմամբ, բարձր խոնավությամբ և հորդառատ տեղումներով։ Ջերմաստիճանը սովորաբար կազմում է 22-35 °C: Չնայած ջերմաստիճանը տարվա ընթացքում շատ չի տարբերվում, նոյեմբեր-հունվար ամիսներին առկա է մուսոնային ավելի խոնավ եղանակ։

Հուլիս-հոկտեմբեր ամիսներին հաճախ մշուշ է լինում, որը պայմանավորված է հարևան Ինդոնեզիայում թփուտների հրդեհներով, ինչն առավել հաճախ դիտարկվում է Սումատրա կղզում։ Չնայած Սիգապուրում չի դիտարկվում ամառային ժամանակ, այն համընկնում է ժամսլաքի ուղղությամբ GMT+8 ժամանակային գոտուն մեկ ժամով ավելի շուտ, քան աշխարհագրական նման տեղանքին է բնորոշ։

Տնտեսություն

Բրիտանական օդուժի կարմիր նետերը Սինգապուրի ծովածոցի այգիների մոտ

2020 թվականի տվյալներով՝ Սինգապուրն Ասիայում ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվին ընկնող ցուցանիշով երրորդն է

Սինգապուրն ունի զարգացած շուկայական տնտեսություն, որը պատմականորեն հիմնված է ընդլայնված առևտրի վրա։ Հոնկոնգի, Հարավային Կորեայի և Թայվանի հետ Սինգապուրը համարվում է ասիական 4 վագրերից մեկը, սակայն գերազանցում է նրանց մեկ բնակչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ով։ 1965-1995 թվականներին աճի տեմպը կազմել է տարեկան 6 %, ինչը համապատասխանել է բնակչության կյանքի մակարդակին.: Սինգապուրյան տնտեսությունը համարվում է ամենադինամիկ, բիզնեսի համար ամենահարմարավետ, ամենանորարական, ամենաազատական, ամենամրցունակ տնտեսություններից մեկը։ Տնտեսական ազատության գործակցով 2015 թվականին Սիինգապուրի տնտեսությունը երկրորդ ամենամեծ տնտեսությունն է եղել աշխարհում, իսկ բիզնես սկսելու պարզությամբ վերջին տասնամյակում ամենապարզ տեղն է համարվել Սինգապուրը։ Համաձայն կոռուպցիայի ընդունման գործակցի` Սինգապուրը բարձր է գնահատվում` որպես աշխարհի ամենաքիչ կոռումպացված երկրներից մեկը Նոր Զելանդիայի և սկանդինավյան երկրների հետ։ 2016 թվականին Սինգապուրը Economist Intelligence Unit ընկերության հետազոտություններով երրորդ անգամ անընդմեջ համարվել է աշխարհի ամենաթանկ քաղաքը։

Մարինա Բեյ Սենդս հանգստավայրը, որ բացվել է 2010 թվականին, աշխարհի ամենից շատ լուսանկարված շինություններից է:

Մի քանի տարի շարունակ Սինգապուրը եղել է այն քիչ երկրներից մեկը, որ վարկային հեղինակությամբ մտել է մեծ եռյակի մեջ, և ասիական միակ երկիրը, որ հասել է այդ վարկանշին։ Սինգապուրը դեպի իրեն է գրավում մեծ չափով օտար ներդրումներ` շնորհիվ իր աշխարհագրական դիրքի, ցածր հարկերի, մասնագիտացված աշխատուժի, զարգացած ենթակառուցվածքների և կոռուպցիայի զրոյական մակարդակի։ Սինգապուրն ունի նավթի` աշխարհում ամենամեծ պահուստը և մեկ բնակչին բաժին ընկնող ամենամեծ օտար ներդրումը։ Սինգապուրում հաշվվում է մոտ 7.000 ազգային ընկերություն ԱՄՆ-ից, Ճապոնիայից և Եվրոպայից։ Կան մոտավորապես 1.500 ընկերություններ Չինաստանից և մոտ այդքան էլ Հնդկաստանից։ Սինգապուրյան աշխատուժի մոտ 44 %-ը կազմում են ոչ սինգապուրցիները։ Ստորագրվել է ազատ առևտրի մասին մոտ 10 համաձայնագիր այլ երկրների ու շրջանների հետ։ Չնայած շուկայի ազատությանը` Սինգապուրի կառավարության գործողությունները մեծ բաժին ունեն Սինգապուրի տնտեսության մեջ, ինչը կազմում է ՀՆԱ-ի 22 %-ը։

Սինգապուրը Հնդկաստանում մեծությամբ երկրորդ ներդրողն է։ Այն խոշորագույն 14-րդ ներմուծողն է և 15-րդ խոշորագույն արտահանողն աշխարհում

Տնտեսության վիճակագրություն; 2011-2014 թվականնեr

Year	GDP Nominal (Billion)	GDP Nominal Per Capita	GDP Real (Billion)	GNI Nominal (Billion)	GNI Nominal Per Capita	Foreign Reserves (Billion)	Avg. Exchange Rate (1 US$ to S$]]
2011	S$ 346.353	S$ 66,816	S$ 342.371	S$ 338.452	S$ 65,292	S$ 373.960	S$ 1.2573
2012	S$ 362.332	S$ 68,205	S$ 354.061	S$ 351.765	S$ 66,216	S$ 324.081	S$ 1.2498
2013	S$ 378.200	S$ 70,047	S$ 324.592	S$ 366.618	S$ 67,902	S$ 344.729	S$ 1.2513
2014	S$ 390.089	S$ 71,318	S$ 380.585	S$ 378.329	S$ 69,168	S$ 340.438	S$ 1.2671

Սինգապուրյան ավիաուղիները տոնում է իր ոսկյա հոբելյանը

Սինգապուրի արժույթը սինգապուրյան դոլարն է (S$), որ թողարկում է Սինգապուրի արժույթի վարչությունը (ՍԱՎ)։ Այն փոխադարձ փոխարինելի է Բրունեյի դոլարի հետ արժեքային արտահայտությամբ 1967 թվականից` պատմական սերտ հարաբերություններով պայմանավորված։ ՍԱՎ-ի վարած դրամավարկային քաղաքականությունը տարբերվում է կենտրոնական շատ բանկերի վարած քաղաքականությունից, որոնք օգտագործում են տոկոսադրույքները քաղաքականությունը կառավարելու համար։

Վերջին տարիներին երկիրը նույնականացվում է օֆշորային գոտիների հետ, քանի որ մեծանում են օտար ներդրումները։ Ավստրալիացի միլիոնատեր Բրեթ Բլանդին և Ֆեյսբուքի համահիմնադիր միլիարդատեր Էդուարդո Սավերինը օրինակներ են հարուստ մարդկանց, ովքեր հաստատվել են Սինգապուրում (Բլանդին` 2013 թվականին, Սավերինը` 2012 թվականին)։ 2009 թվականին Սինգապուրը հանվել է հարկային «ստվերային ցուցակից», բայց զբաղեցրել է չորրորդ տեղը ֆինանսական գաղտնիության գործակցով հարկային իրավաբանական ցանցում համաշխարհային օֆշորային ֆինանսական ծառակություններում։ 2016 թվականի օգոստոսին The Straits Times ամսագիրը հաղորդել է, որ Ինդոնեզիան որոշել է հարկային փախստարան ստեղծել Սինգապուրի հարևանությամբ գտնվող երկու կղզիներում, որպեսզի ինդոնեզական կապիտալը վերադարձվի հարկային դաշտ։ 2016 թվականի հոկտեմբերին Սինգապուրի արժույթի վարչությունը բացահայտել ու տուգանել է UBS և DBS ընկերություններին և բանկային արտոնագրից զրկել Falcon Private բանկին` Մալայզիայի ինքնիշխան հիմնադրամի սկանդալում նրանց ենթադրյալ մասնակցության համար։

Միլիոնատերերի թվով Սինգապուրն ունի ամենաբարձր տոկոսն աշխարհում, ընդ որում վեց տնատերերից մեկը ամենափոքր հաշվով ունի մեկ միլիոն ԱՄՆ դոլար։ Այդ ցուցանիշի մեջ ներառված չեն գույքը, ձեռնարկությունները, պերճանքի առարկաները։ Սինգապուրում սահմանված չէ նվազագույն աշխատավարձ` կածելով, որ դա կազդի մրցունակության վրա։ Երկիրը եկամուտների ամենամեծ անհավասարությունն ունի զարգացած երկրների շրջանում։

Զբաղվածություն

Սինգապուրի զբաղվածության բաշխումը՝ ըստ տնտեսության ճյուղերի

Սինգապուրն ավանդաբար գործազրկության ամենացածր մակարդակն ունեցող երկրների թվին է պատկանում. դրա մակարդակը 2005-2014 թվականների ընթացքում չի գերազանցել 4 %-ը` առավելագույն ցուցանիշին հասնելով 2005 թվականին (3.1 %), իսկ 2009 թվականի համընդհանուր ֆինանսական ճգնաժամի ժամանակ` 3 %։ 2015 թվականի առաջին եռամսյակում գործազրկությունն իջել է` հասնելով 1.8 %-ի։

Կառավարությունն անտուններին ու կարիքավորներին օգնելու բազմաթիվ ծրագրեր է ներկայացնում ընտանիքի ու սոցիալական զարգացման նախարարության միջոցով, այդ պատճառով աղքատությունը ցածր է։ Որոշ ծրագրեր ներառում են տնային տնտեսությամբ զբաղվողների ապահովում, բժշկական անվճար ծառայություն պետական հիվանդանոցներում և երեխաների կրթության վճարում, երեխաների նպաստի վճարում մինչև 166.000 դոլար ծնված յուրաքանչյուր քաղաքացու համար, կոմունալ վճարների մուծում և այլն։

Չնայած ընդունվել է, որ այս գործընթացն ընդհանուր առմամբ որոշիչ դեր ունի երկրի համար, կառավարությունը դիտարկում է այս աշխատողների սահմանափակման հարցը, քանի որ օտարերկրյա աշխատուժը կազմում է 80 % շինարարության ոլորտում և 50 % ծառայությունների ոլորտում։ Արտագաղթածների վարչությունը և հսկիչ անցակետերը մի շարք պահանջներ են ներկայացնում մշտական բնակության իրավունք ստանալու համար։

Համայնապատկեր նավերի վրա Սինգապուրի Արևելյան ափի զբոսայգուց

Արտադրական հատված

Հոլիվուդյան Universal Studio-ի սրահը Սենտոսա կղզում

Ամբողջ աշխարհում Սինգապուրը համարվում է տնտեսական հատվածի առաջատար` ունենալով մեծությամբ երրորդ արժութային կենտրոնը, առաջատար երրորդ ֆինանսական կենտրոնը, կազինոների ու ազարտային խաղերի` մեծությամբ երկրորդ կենտրոնը շուկայում։ Այն առևտրի ու նավթավերամշակման` մեծությամբ երրորդ կենտրոնն է, աշխարհում առաջատարն է հորատող սարքերի արտադրությամբ և նավավերանորոգման կայաններով, կարևորագույն լոգիստիկ կենտրոն է։

Սինգապուրի տնտեսությունը դիվերսիֆիկացված է. նրա կարևոր ուղղություններից են ֆինանսական ծառայությունները, արտադրությունը, նավթավերամշակումը։ Կարևորագույն ուղղություն է համակարգիչների, ինտեգրված սխեմաների կատարելագործումը, որոնք 2010 թվականին կազմել են երկրի ՀՆԱ-ի 27 %-ը և ներառում են էլեկտրոնիկայի, նավթավերամշակման, քիմիկատների, մեքենաշինության և բժշկական գիտությունների ոլորտները։ 2006 թվականին Սինգապուրում արտադրվել է կիսահաղորդչային սարքերի կիսաֆաբրիկատ հանդիսացող սկավառակների 10 %-ը։

Սինգապուրում գործում են հեռահաղորդակցության, բանկային ոլորտի, տրանսպորտային ու արտադրական խոշոր ընկերություններ։ Դրանցից են Սինգապուրյան հեռահաղորդակցություն (Singapore Telecommunications), ST Engineering, Keppel Corporation, OCBC Bank, DBS Bank, United Overseas Bank ընկերությունները։ 2011 թվականին ֆինանսական համընդհանուր ճգնաժամի պայմաններում Bloomberg-ի հարցումներով OCBC, DBS և UOB բանկերը համարվել են 1-ին, 5-րդ և 6-րդ ամենաուժեղ բանկերն աշխարհում։

«Սինգապուրյան ավիաուղիներ» ընկերությունը, Չանգի օդանավակայանը և Սինգապուրի նավահանգիստը արդյունաբերության համապատասխան ճյուղի առաջատարներն են։ «Սինգապուրյան ավիաուղիներ» ընկերությունը ամենահանրաճանաչ ընկերությունն է Ասիայում Fortune ամսագրի` 2015 թվականին անցկացրած հարցումների համաձայն։ Այն աշխարհում ամենահայտնի ավիաընկերությունն է` 20 տարի շարունակ ամերիկյան Travel + Leisure-ի կատարած հարցումների համաձայն։ Չանգի օդանավակայանը միացնում է 100 ավիաընկերություններ, ավելի քան 300 քաղաքներ։ Ռազմավարական նշանակության միջազգային ավիացիոն այդ կենտրոնը ամենանշանավոր օդանավակայանն է աշխարհում։

Զբոսաշրջությունը երկրի տնտեսության մեջ նշանակալից դեր ունի. 2014 թվականին ավելի քան 15 միլիոն զբոսաշրջիկ է այցելել քաղաք-պետություն։ Որպեսզի ընդլայնեն ճյուղը, 2005 թվականին լեգալացվել է կազինոների գործունեությունը, սակայն «համալիր հանգստավայրերի» ընդամենը երկու արտոնագիր է տրվել փողերի լվացման ու թմրամոլության դեմ պայքարի նկատառումներով։ Տարեկան մոտ 200.000 զբոսաշրջիկ է այցելում Սինգապուր բժշկական ծառայություններից օգտվելու համար։ Այստեղ բժշկական ծառայությունները միտված են մի ցուցանիշի, որի համաձայն տարեկան պետք է սպասարկեն մոտ 1 միլիոն օտար հիվանդի` ապահովելով տարեկան մոտ 3 միլիարդ դոլար եկամուտ։ 2015 թվականին Lonely Planet և The New York Times ամսագրերը Սինգապուրը համարել է աշխարհում լավագույն 6-րդ երկիրը բժշկական սպասարկման ոլորտում։

Սինգապուրը կրթական կենտրոն է, որտեղ 2006 թվականին կրթություն է ստացել մոտ 80.000 օտարերկրացի ուսանող։ Օրական 5.000 մալայզիացի ուսանող հատում է Ջոհոր-Սինգապուրի երկաթգիծը, որն անցնում է ջրային տարածքով, Սինգապուրի դպրոցներում կրթություն ստանալու նպատակով։ 2009 թվականին Սինգապուրի ուսանողների մոտ 20 %-ը եղել է օտարերկրացի, որի հիմնական մասը եղել են չինացիներ, հնդիկներ։

Ենթակառուցվածքներ

Տեղեկատվություն և հաղորդակցություն

Տեղեկատվության ու հաղորդակցության նախարարության շենքը

Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտը Սինգապուրի տնտեսական հաջողության հենասյուներից է։ Սինգապուրի կառավարությունը ղեկավարում է զանգվածային հաղորդակցության ցանցը Սինգապուրում` ներառյալ հեռուստատեսային ու հեռախոսային ցանցերը։ Երբ Սինգապուրն առաջին անգամ ծածկույթ է ձեռք բերել, սինգապուրցիները կարող էին կիրառել հեռակապը իրար հետ շփվելու նպատակով, սակայն այն չէին կարող կիրառել քաղաք-պետության տարածքից դուրս գտնվողների հետ շփվելու նպատակով. այդ առիթով The Wall Street Journal-ի որոշ հրատարակումներ ենթարկվել են գրաքննության։

«Ինտելիգենտ կղզի» արտահայտությունը կիրառվել է 1990-ական թվականներին` բնութագելու համար կղզու բնակչության վերաբերմունքը համացանցին։ Այս եզրը հիշատակված է Ուիլյամ Գիբսոնի «Դիսնեյլենդը մահավճռի հետ» էսսեում։

Համաշխարհային տնտեսական համաժողովում (2015) «Գլոբալ տեխնոլոգիական հաշվետվություն» զեկույցում նշվել է, որ սինգապուրցիները ամենից տեխնոլոգիական ազգն են։ Դա պատկերացում է տալիս երկրում ցանցի տարածվածության մասին շուկայական, քաղաքական ու կառավարվող ենթակառուցվածքների տեսանկյունից։ Սինգապուրը 2009-2013, 2015 թվականներին գլխավորել է Վասեդայի համալսարանի միջազգային էլեկտրոնային կառավարման վարկանիշը։

Սինգապուրը Deloitte և Google Consumer Barometer ընկերությունների` 2014 թվականին հրապարակած տվյալներով սմարթֆոնների տարածվածության ամենաբարձր ցուցանիշն ունի աշխարհում` 85-89 %։ Բջջային հեռախոսների տարածվածության առումով յուրաքանչյուր 100 բնակչին բաժին է ընկնում 148 բաժնետեր։

Համացանցը Սինգապուրում տրամադրում են պետական Singtel, մասամբ պետական Starhub և M1 Limited ընկերությունները։

Equinix և նրա կրտսեր համագործակից Singapore Internet Exchange ընկերությունները համարվում են համացանցի բաշխման կետերը, որտեղ նրանք ծառայություններ են տրամադրում իրենց բաժանորդներին համացանցի միջոցով։

Toa Payoh-ի համայնապատկերը վերևից

Տրանսպորտ

Էլեկտրոնային ճանապարհային ծածկույթ ծովափնյա ճանապարհին

Քանի որ Սինգապուրը տարածքով փոքր կղզի է` բնակչության մեծ խտությամբ, մասնավոր մեքենաների քանակը ճանապարհներին սահմանափակված է աղտոտվածությունից ու խցանումներից խուսափելու նպատակով։ Մեքենա գնողները պետք է վճարեն մեքենայի շուկայական արժեքից 1.5 անգամ ավելի գումար և իրավունքի արտոնագիր, որը թույլ է տալիս ճանապարհներին աշխատել մեկ տասնամյակ։ Արտոնագրի իրավունքի ձեռքբերման սինգապուրյան արժեքով ԱՄՆ-ում կարելի է գնել Porsche Boxster մեքենա։ Ավտոմեքենաների գները Սինգապուրում էականորեն բարձր են անգլիախոս երկրներում առկա գներից։ Երկրում տրանսպորտային միջոցները, ինչպես նաև հետիոտները, ձախ երթևեկությանն են հետևում։

Երկաթուղային տրանսպորտ

Սինգապուրի բնակիչները երթևեկում են նաև հեծանիվներով, ավտոբուսներով, տաքսիներով, գնացքով։ Երկաթուղային տրանսպորտը ղեկավարում են երկու ընկերություններ` SBS Transit և SMRT Corporation: Չորս ընկերություններ` Go-Ahead, Tower-Transit, SBS Transit և SMRT Corporation ղեկավարում են հասարակական տրանսպորտը «ավտոբուսների կայացման մոդելով», որի համաձայն օպերատորներն իրենք են առաջարկում երթուղիներ։ Գործում է տաքսիների 6 ընկերություն, որոնք միասին ճանապարհ են թողնում մոտ 28.000 տաքսի։ Տաքսին հասարակական երթևեկության տարածված միջոց է։

Սինգապուրում ճանապարհների ընդհանուր ձգվածությունը կազմում է մոտ 3.356 կմ, որը ներառում է նաև 161 կմ երկարությամբ արագընթաց ավտոմայրուղիները։ Սինգապուրում արտոնագրման մեխանիզմը ներդրվել է 1975 թվականին՝ դառնալով գնագոյացման կուտակման առաջին մեխանիզմն աշխարհում, որ ներառում է լրացուցիչ այլ չափանիշներ։ Այն վերամշակվել է 1998 թվականին, երբ ներդրվել է էլեկտրոնային համակարգը, տեսահսկման տեխնոլոգիան։

Չանգի օդանավակայանը շարունակում է ընդարձակվել

Սինգապուրը միջազգային տրանսպորտային խոշոր հանգույց է Ասիայում, որ սպասարկում է ծովային ու օդային ամենաբանուկ առևտրական ճանապարհները։ Չանգի օդանավակայանը ավիացիոն խոշոր կենտրոն է Հարավարևելյան Ասիայում և տարանցիկ կետ Սիդնեյ-Լոնդոն ճանապարհին։

Երկրում գործում են ուր օդանավակայաններ.

• Սելետար (Seletar Airport)
• Կալան (Kallang Airport)
• Պայա Լեբար (Paya Lebar Air Base)
• Տենգահ Tengah (Air Base)
• Սեմբավոնգ (Sembawang Air Base)
• Չանգի (Changi Air Base)
• Չանգի արևելյան (Changi Air Base (East))
• Չանգի օդանավակայան (Singapore Changi Airport)

Սինգապուրի Չանգի օդանավակայանը սպասարկում է ավելի քան 100 ավիաընկերությունների, որոնք կապում են Սինգապուրը 70 երկրների 300 քաղաքների հետ ամբողջ աշխարհում։ Skytrax ընկերության տվյալներով այն 2006 թվականին լավագույնն է եղել աշխարհում։ Ազգային փոխադրողը «Սինգապուրյան ավիաուղիներ» ընկերությունն է։

Սինգապուրի նավահանգիստը կառավարվում է PSA International և Jurong Port ընկերությունների կողմից։ 2005 թվականին այն եղել է ամենածանրաբեռնված երկրորդ նավահանգիստն աշխարհում սպասարկվող տոննաների քանակով` 1.15 միլիարդ տոննա, որից 23.2 տոննան բաժին է ընկնում բեռնախցիկներին։ Այն աշխարհի ամենաբանուկ երկրորդ նավահանգիստն է` այս ցուցանիշով զիջելով միայն Շանհայի նավահանգստին։ Այն աշխարհում բեռնատար տրանսպորտով ամենածանրաբեռնված նավահանգիստն է և վառելիքով վերալիցքավորման խոշորագույն կենտրոնը։

Սինգապուրի նավահանգստի համայնապատկեր

Ջրամատակարարում

Ջրամատակարարումը հասանելի է, արդյունավետ և բարձրորակ։ Ներդրված է ջրի օգտագործման արդյունավետ մեխանիզմ, որը ներառում է ջրի կրկնակի օգտագործում, քաղաքային անձրևաջրերի կիրառում, ծովի ջրի քաղցրահամ դարձնելը աղազրկումով` փոքրացնելով իր ջրային կախվածութունը հարևան երկրներից, մասնավորապես Մալայզիայից։

Սինգապուրյան մոտեցումը չի ենթադրում բացառապես բացառապես ֆիզիկական ենթակառուցվածք. այն ամրագրված է օրենսդրությամբ և օրինաչափություններով, ջրի գնագոյացմամբ, պետական կրթական հետազոտություններով և ծրագրերի մշակմամբ։

Ժողովրդագրություն

Չինացի ու մալայացի կանայք Սինգապուրում, 1890

2015 թվականի տվյալներով Սինգապուրի բնակչությունը կազմել է 5.535.000 մարդ, որից 3.375.000-ը (60.98 %) եղել են երկրի քաղաքացիներ, իսկ 3.375.000-ը (39.02 %)` մշտական բնակիչներ` օտար քաղաքացիներ, որոնք ուսանող և աշխատավորներ են եղել։ Համաձայն 2010 թվականի մարդահամարի` Սինգապուրի բնակիչների մոտ 23 %-ը եղել են օտարերկրացիներ (քաղաքացիներ ու մշտական բնակիչներ, ինչը նշանակում է, որ Սինգապուրի քաղաքացիների մոտ 10 %-ը եղել են երկրի սահմաններից դուրս ծնված քաղաքացիներ), ոչ հպատակներ. բնակչության ընդհանուր թվի մոտ 43 %-ը եղել է օտարերկրացի։

Բնակիչների 74.1 %-ը չինական ծագման է, 13.4 %-ը` մալայական, 9.2 %-ը` հնդկական և 3.3 %-ը` այլ ծագման` ներառյալ եվրասիական։ Մինչև 2010 թվականի մարդահամարը ամեն մարդ կարող էր գրանցվել որպես մեկ ռասայի կամ հորական ռասայի կրող։ 2010 թվականից հետո մարդիկ կարող են գրանցվել բազմառասա դասակարգմամբ, որի արդյունքում կարող են ընտրել մեկ հիմնական և մեկ երկրորդական ռասա, բայց ոչ երկու ռասայից ավել։

Բարձրահարկ HDBբնակարաններ Սինգապուրում

Քաղաքացիների 90.3 %-ը բնակվում է իր սեփական տանը, որի անդամների միջին քանակը կազմում է 3.43 մարդ (ներառյալ այն մարդիկ, ովքեր քաղաքացի կամ մշտական բնակիչ չեն համարվում)։ Սակայն սակավ հողատարածքի պատճառով բնակիչների 80.4 %-ն ապրում է սուբսիդավորված պետական բազմաբնակարան շենքերում, որոնք կոչվում են HDB բնակարաններ (Housing and Development Board), քանի որ գտնվում են կառավարության ենթակայության տակ, որ պատասխանատու է երկրում պետական բնակարանների համար։ Բացի այդ, HDB բնակարաններում տնտեսվարող բնակիչների 75.9 %-ն ունի մոտ 4 սենյակ (3 ննջասենյակ և 1 հյուրասենյակ)։ Սինգապուրում հաճախ են հանդիպում օտարերկրացի տնային աշխատողներ. 2013 թվականի դեկտեմբերի տվյալներով հաշվվել է մոտ 224.500 օտարերկրյա տնային աշխատակից։

Սինգապուրի բնակչության միջին տարիքը կազմում է 40.5 տարեկան (2017), ծնելության մակարդակը մեկ կնոջ հաշվով` 0.8 երեխա (2014), ինչը ամենացածր ցուցանիշն է աշխարհում. բնակչության վերատադրման համար անհրաժեշտ է 2.1 երեխա։ Որպեսզի հաղթահարեն այդ խնդիրը, Սինգապուրի կառավարությունը վերջին մի քանի տասնամյակների ընթացքում խրախուսում է օտարերկրացիների ներգաղթը։ Հենց նրանց հաշվին էլ կրճատվել է Սինգապուրի բնակչության թվի անկումը։

Դավանանք

Բարի հովվի եկեղեցին Սինգապուրի կաթոլիկ արքեպիսկոպոսության տաճարն է:

Սինգապուրի հայկական եկեղեցին

Սինգապուրում ամենից տարածված կրոնը բուդդայականությունն է. այդպես է հայտարարել բնակչության 33 %-ը վերջին մարդահամարի ժամանակ։ Հաջորդ ամենից տարածված կրոնը քրիստոնեությունն է, որին հաջորդում են իսլամը, դաոսականությունը և հինդուիզմը։ Բնակչության 17 %-ը կրոնական որևէ դավանության չի հետևում։ 2000-2010 թվականներին մեծացել է քրիստոնյաների, դաոսականների և կրոնական որևէ դավանության չհետևողների թիվը մոտ 3-ական տոկոսով, իսկ բուդդայականության հետևորդների թիվն անկում է ապրել։ Pew հետազոտական կենտրոնի տվյալների համաձայն` Սինգապուրի բնակչությունը աշխարհի ամենակրոնացված ազգությունն է։

Սինգապուրում կան վանքեր և Դհարմա կենտրոններ, որոնցից երեքը ավանդաբար բուդդիստական կենտրոններ են` Տերավադա, Մահայանա և Վայրայանա։ Բուդդայականության հետևորդների մեծ մասը ծագումով չինացիներ են, որոնք հետևում են Մահայանայի ավանդույթներին. դա պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ մի քանի տասնամյակ միսիոներները երկիր են մտել Թայվանից ու Չինաստանից։ Թայլանդական Տհերավադա բուդդայականությունը վերջին տասնամյակում տարածում է գտել բնակչության (ոչ միայն չինացիների) շրջանակներում։ Բուդդայական միջազգային Soka Gakkai International կազմակերպությունը, որ ճապոնական կազմակերպություն է, համագործակցում է Սինգապուրում շատ մարդկանց հետ, որոնք հիմնականում չինական ծագում ունեն։ Վերջին տարիներին տիբեթական բուդդայականությունը դանդաղորեն զարգացում է ապրում երկրում։ Այսպիսով, դավանանքը Սինգապուրում 2015 թվականի տվյալներով հետևյալ պատկերն է ունեցել.

• Բուդդայականություն - 33.2 %
• Քրիստոնեություն - 18.8 %
• Դավանանք չունեցողներ - 18.5 %
• Իսլամ - 14.0 %
• Դաոսականություն և ազգային կրոններ - 10.0 %
• Հինդուիզմ - 5.0 %
• Այլ կրոններ - 0.6 %

Լեզուներ

Բազմալեզու գրություն` Սինգապուրի պաշտոնական չորս լեզուներով

Սինգապուրն ունի պաշտոնական չորս լեզու` անգլերեն, մալայերեն, չինական մանդարին և թամիլերեն։ Անգլերենն ընդհանուր լեզու է. այն բիզնեսի և դպրոցներում ուսումնառության լեզուն է։ Սինգապուրի պետական մարմինները, պետական ծառայությունները, իրենց գրագրությունը վարում են անգլերենով, և նույնիսկ պետական այլ լեզուներով գրված փաստաթղթերը, որպես կանոն, պետք է թարգմանվեն անգլերեն։

Սինգապուրի Սահմանադրությունը և մնացած բոլոր օրենքները գրված են անգլերենով, իսկ թարգմանիչներն անհրաժեշտ են, եթե Սինգապուրի դատարան են դիմում այլ լեզվով։ Անգլերենը մայրենի լեզու է բնակչության միայն մեկ երրորդի համար. ընդ որում, սինգապուրյան մալայացիների մոտ մեկ քառորդը, սինգապուրյան չինացիների մեկ երրորդը և սինգապուրյան հնդիկների կեսը անգլերենը համարում են մայրենի լեզու։ Սինգապուրցիների 20 %-ը չի կարողանում գրել կամ կարդալ անգլերենով։

Սինգապուրցիները հիմնականում երկու լեզվի կրող են, ընդ որում անգլերենը համարվում է ընդհանուր լեզու և որպես երկրորդ լեզու մայրենի լեզու է համարվում, որով դասավանդում են դպրոցներում` ամեն մարդու էթնիկ ինքնաբավությունն ու արժեհամակարքը պահպանելու համար։ Սինգապուրցիների շրջանում պաշտոնական լեզուներ են անգլերենը (80 % գրագիտություն), չինական մանդարինը (65 % գրագիտություն), մալայերենը (17 % գրագիտություն) և թամիլերենը (4 % գրագիտություն)։ Սինգապուրյան անգլերենը հենված է բրիտանական անգլերենի վրա, որ դրսևորվում է թե՛ ստանդարտ ձևով և թե՛ խոսակցական ձևով, որ հայտնի է սինգլիշ (Singlish) անունով։

Անգլերենն այն լեզուն է, որով սինգապուրցիների մեծամասնությունը խոսում է տանը `36.9 %` այդ ցուցանիշով գերազանցելով նույնիսկ չինարենին։ Մոտ կես միլիոն մարդ խոսում է չինարենի տարբերակներով` չաոշ, կանտոն, հոկիեն, չնայած դրանց կիրառումը նվազում է ի հաշիվ մանդարինի և անգլերենի։ Սինգապուրյան հիերոգլիֆները չինական հիերոգլիֆների պարզեցված տարբերակն են։ Սինգապուրում ընտանիքներում կիրառովող լեզուների վիճակագրությունը հետևյալն է.

• անգլերեն - 36.9 %
• մանդարին - 34.9 %
• մալայերեն - 10.7 %
• թամիլերեն - 3.3 %
• այլ - 14.2 %:

Սինգապուրի կառավարությունը մալայերենը պետական լեզու է ընդունել 1960-ական թվականներին` Բրիտանիայից անկախություն ձեռք բերելուց հետո, որպեսզի խուսափի հարևան մալայախոս երկրների` Ինդոնեզիայի ու Մալայզիայի միջև անջրպետի առաջացումից։ Այն ավելի շատ ունի խորհրդանշական, ոչ թե գործառական բնույթ։ Մալայերենն օգտագործված է ազգային օրհներգում (Majulah Singapura): Ընդհանուր առմամբ, մալայերեն խոսում են սինգապուրյան մալայական համայնքում, ընդ որում սինգապուրցիների միայն 17 %-ն է տիրապետում այդ լեզվին, և 12 %-ն է այն կիրառում որպես մայրենի լեզու։ Չնայած սինգապուրյան մալայերենը պաշտոնապես գրվում է լատինատառ (Rumi script), շատ սինգապուրցիներ ուսումնասիրում են արաբերենի վրա հիմնված տարբերակը (Jawi script):

Մոտ 100.000 սինգապուրցիներ կամ բնակչության 3 %-ը խոսում է թամիլերենով, որպես իր մայրենի լեզվով։ Թամիլերենը Սինգապուրում պաշտոնական կարգավիճակ ունի, և փորձ չի եղել խոչընդոտել հնդկական այլ լեզուների կիրառումը։

Կրթություն

Կառավարման համալսարանը հասարակական վեց բուհերից մեկն է Սինգապուրում :

Նախնական, միջնակարգ և բարձրագույն կրթությունը հիմնականում հոգ է տանում պետությունը։ Բոլոր հաստատությունները` պետական և մասնավոր, պետք է գրանցվեն կրթության նախարարությունում։ Անգլերենը համարվում է պետական բոլոր դպրոցների ուսումնառության լեզուն. բոլոր առարկաները ուսուցանվում են անգլերենով` բացի մայրենի լեզվից։ Չնայած մայրենի լեզու հասկացությունն ընդհանուր առմամբ վերաբերում է միջազգային առաջին լեզվին, սակայն այն կիրառվում է երկրորդ լեզուն մատնանշելու համար, քանի որ առաջին լեզուն անգլերերնն է։ Այն ուսանողները, որոնք որոշ ժամանակ եղել են արտերկրում, կամ որոնք պայքարում են իրենց մայրենի լեզվի համար, կարող են ընտրել ավելի պարզ ուսումնական ծրագիր կամ հրաժարվել առարկայից։

Ուսումնառությունը կատարվում է երեք փուլով` նախնական, միջին, մինչբուհական։ Պարտադիր է միայն առաջին փուլը։ Նախնական դպրոց ընդունվում են վեց տարեկան հասակից, որ բաղկացած է հիմնական քառամյա կուրսից և երկամյա նախընտրությունից։ Կրթական ծրագրերը միտված են անգլերենի, մայրենի լեզվի, մաթեմատիկայի ու բնական գիտությունների զարգացմանը։ Միջին դպրոցում ուսումնառությունը տևում է 4-5 տարի և բաժանվում է հատուկ, ստանդարտ, էքսպրես (ակադեմիական) և նորմատիվ (տեխնիկական) հոսքերի ամեն դպրոցում` կախված սովորողի ընդունակություններից։ Կուրսի բաղադրիչները գրեթե այնպիսին են, ինչ նախնական դպրոցում, չնայած դասարաններն ավելի մասնագիտացված են։ Մինչբուհական կրթությունը տևում է 2-3 տարի ավագ դպրոցներում, որոնք հիմնականում կոչվում են կրտսեր քոլեջներ։

Hwa Chong ինստիտուտը չինական առաջին ինստիտուտն է Հարավարևելյան Ասիայում, 1919

Պետական քննությունները ստանդարտացված են բոլոր դպրոցներում, ընդ որում թեստավորում անցկացվում է ամեն փուլից հետո։ Կրթություն ստանալու առաջին վեց տարիներից հետո սովորողները քննություն են անցնում սկզբնական մակարդակից, որը որոշում է նրանց ընդգրկումը միջին դպրոցում։ Երկրորդ փուլի վերջին հանձնվում են GCE «O» կամ «N» մակարդակի քննությունները, իսկ հաջորդ մինչբուհական կրթության վերջում` GCE «A» մակարդակի քննությունները։ Որոշ դպրոցներ ունեն իրենց ուսումնական ծրագրերի որոշակի ազատություն և հայտնի են որպես ավտոնոմ դպրոցներ։

Միջնակարգ կրթությունից հետո ուսումը ներառում են պոլիտեխնիկական 5 ինստիտուտներ, հասարակական վեց համալսարան, որոնցից Սինգապուրի Ազգային համալսարանը և Նանյանիի Տեխնոլոգիական համալսարանը մտնում են աշխարհի լավագույն 20 համալսարանների մեջ։

Սինգապուրի ուսանողները բարձր առաջադիմություն են ցույց տալիս մաթեմատիկայի, գիտության ու ընթերցանության կրթական միջազգային թեստերում։ 2015 թվականին ինչպես նախնական, այնպես էլ միջին դպրոցների աշակերտները բարձր վարկանիշ են դրսևորել Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության 76 երկրների մեջ։ 2016 թվականին Սինգապուրի ուսանողները գլխավորել են Սովորողների կրթական ձեռքբերումների գնահատման միջազգային ծրագիրը (PISA) և Մաթեմատիկական ու բնագիտական կրթության միջազգային մոնիտորինգային հետազոտությունը (TIMSS):

2015 թվականին 107 երկրներում անցկացված քննություններում Սինգապուրի սովորողները ամենից լավ արդյունքն են դրսևորել։ Անգլերենի իմացության գործակցով, որ 2016 թվականին ստուգվել է 72 երկրներում, Սինգապուրը զբաղեցրել է 6-րդ տեղը` դառնալով ասիական միակ երկիրը, որ տեղ է զբաղեցրել լավագույն տասնյակում։ Սինգապուրի` գրականության ոլորտի ուսանողները սկսած 1987 թվականից (բացի` 2000 թվականից) ամեն տարի Քեմբրիջի կազմակերպած քննություններում շահում են Անգուս Ռոսի մրցանակը, որ տրվում է անգլիական գրականության` Բրիտանիայի սահմաններից դուրս գտնվող լավագույն գիտակին։ Մրցույթին մասնակցում են մոտ 12.000 մասնակից` տարբեր ազգությունների։

Առողջապահություն

Սինգապուրի Ընդհանուր հոսպիտալային թանգարանը Բոյեր Բլոկում

Սինգապուրն ընդհանուր առմամբ ունի առողջապահական արդյունավետ համակարգ, չնայած այդ ոլորտում նրա ծախսերը համեմատաբար ցածր են զարգացած երկրների համեմատությամբ։ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունն աշխարհի առողջապահության մասին իր զեկուցումում նշել է, որ Սինգապուրի առողջապահական համակարգը չորրորդ տեղն է զբաղեցնում աշխարհում։ Ընդհանուր առմամբ, վերջին երկու տասնամյակներին Սինգապուրը մանկան մահացության ամենացածր ցուցանիշն ունի աշխարհում։ Կյանքի տևողությունը կազմում է 80 տարի տղամարդկանց և 85 տարի կանանց համար, ինչը կյանքի տևողության առումով չորրորդ ցուցանիշն է աշխարհում։ Գրեթե ողջ բնակչությանը հասանելի են բարելավված ջրամատակարարումը և սանիտարական պայմանները։ 100.000 բնակչին բաժին է ընկնում ՄԻԱՎ-ով 10 վարակակիր։ Ճարպակալումը մեծահասակների մոտ ցածր է 10 %-ից։ Economist Intelligence Unit ընկերությունը 2013 թվականի ծնելիության ցուցանիշի գործակցով Սինգապուրը կյանքի որակով համարում է լավագույնը Ասիայում և վեցերորդն աշխարհում։

Կառավարության առողջապահական համակարգը հիմնված է 3M ձևաչափի վրա.

• Medifund, որն ապահովում է համակարգն այն մարդկանց համար, ովքեր չեն կարող իրենց թույլ տալ բժշկասանիտարական օգնություն։
• Medisave - բժշկական խնայողական հաշիվների ազգային պարտադիր համակարգ։ Այն ընդգրկում է բնակչության մոտ 85 %-ը։
• Medishield - կառավարության ֆինանսավորած բժշկական ապահովագրության ծրագիր։

Սինգապուրում պետական հիվանդանոցներն ունեն ինքնավարություն իրենց կառավարման որոշումներում և մրցակցում են միմյանց հետ։ Գոյություն ունի սուբսիդավորման սխեմա ցածր եկամուտ ունեցողների համար։ 2008 թվականին առողջապահության 32 %-ը վճարվել է կառավարության կողմից։ Դա կազմում է Սինգապուրի ՀՆԱ-ի մոտավորապես 3.5 %-ը։

Մշակույթ

Սուլթան Հուսեյնի մզկիթը

Չնայած ոչ մեծ տարածքին` Սինգապուրում առկա են տարբեր մշակույթներ, լեզուներ, կրոնական դավանանքas a diversity of languages, religions, and cultures.: Սինգապուրի նախկին վարչապետներ Լի Կուան Յուն և Գո Չոկ Տոնգը հայտարարել են, որ Սինգապուրի ազգը չի համապատասխանում ազգի մասին ավանդական պատկերացումներին` մատնանշելով, որ սինգապուրցիները չեն խոսում մեկ լեզվով, չունեն նույն դավանանքը և սովորույթները։ Չնայած այն բանին, որ անգլերենը համարվում է ազգության առաջին լեզուն, 2010 թվականի մարդահամարի տվյալներով սինգապուրցիների 20 %-ն անգրագետ է անգլերենից։ Սակայն այդ ցուցանիշը բարելավվել է, քանի որ 1990 թվականին սինգապուրցիների 40 %-ն է անգրագետ եղել անգլերենից։

Զարդաքանդակներ Չայնաթաունում գտնվող Շրի Մարիամանի տաճարի գագաթին. տաճարը հինդուիստական հնագույն տաճարն է Սինգապուրում, 1827:

1819 թվականից Սինգապուրը եղել է բրիտանական նավերի առևտրական նավահանգիստը Հնդկաստան գնալու ճանապարհին։ Լինելով հիմնականում առևտրական կենտրոն և անմիջապես սահմանակից լինելով Մալայզիային` Սինգապուրը ենթարկվել է օտար բազմաթիվ ազդեցությունների ինչպես Մեծ Բրիտանիայի, այնպես էլ ասիական երկրների կողմից։ Չինացի և հնդիկ աշխատավորները Սինգապուր են տեղափոխվել ծովածոցում աշխատելու նպատակով։ Երկիրը Բրիտանիայի գաղութն է եղել մինչև 1942 թվականը։

Երբ Սինգապուրը 1963 թվականին անկախություն է ձեռք բերել Բրիտանիայից, Սինգապուրի քաղաքացիներից շատերը եղել են անգրագետ մարդիկ, որ Սինգապուրում են հաստատվել Մալայզիայից, Չինաստանից և Հնդկաստանից` ցանկանալով գումար աշխատել և մտադրված չլինելով այնտեղ երկար մնալ։ Տեղի բնակիչներից միջին խավի մարդիկ բավական քիչ են եղել, որոնք հայտնի են եղել որպես պերանականներ կամ բաբա-նյոնյաներ` 15-16-րդ դարի չինական ներգաղթյալներ։ Բացի պերանականներից, որոնք խոստացել էին հավատարիմ մնալ Սինգապուրին, աշխատավորների մեծ մասը ենթարկվում էր հարազատ Մալայզիային, Չինաստանին և Հնդկաստանին։ Անկախություն ձեռք բերելուց հետո կառավարությունը սկսում է սինգապուրյան մշակույթի ստեղծմանը միտված գործունեություն ծավալել։

Մշակույթների միավորումը կարևոր դեր է խաղացել էթնիկական բարբառների ու մշակութային ավանդույթների պահպանման գործում

Սինգապուրյան ամեն ազգության վարքուբարքի ու կեցության վրա, այլ հանգամանքներից բացի, ազդում են լեզուն ու դավանանքը։ Անգլերենը որպես մայրենի կրող սինգապուրցիները հակված են արևմտյան մշակույթին, մինչդեռ չինարենը որպես մայրենի կրողները` չինական մշակույթին ու կոնֆուցիականությանը։ Մալայերենով խոսող սինգապուրցիները հակված են մալայական մշակույթին, որը սերտորեն առնչվում է իսլամական մշակույթին։

Ռասայական ու կրոնական ներդաշնակությունը սինգապուրցիների հաջողության գրավականն է, Սինգապուրի հաջողության մասը, որ որոշակի դեր է ունեցել սինգապուրցու ձևավորման վրա։

Սինգապուրի ազգային ծաղիկը հիբրիդային խոլորձն է` Վանդա միսս Ջոակիմը, որն այդպես է անվանվել ի պատիվ Սինգապուրում ծնված ծագումով հայ կնոջ, ով 1893 թվականին Տանջոնգ Պագարի իր այգում խաչասերման միջոցով ստացել է ծաղիկը։ Ազգային շատ խորհրդանիշերում, ինչպիսիք են Սինգապուրի զինանշանը և Մերլայընը, տեղ է գտել առյուծը, քանի որ Սինգապուրը հայտնի է որպես «Առյուծի քաղաք»։ Կրոնական հիմնական տոները տոնական օրեր են։

Սինգապուրը դայակ-պետության հեղինակություն ունի (քաղաքականությունը կամ կառավարությունը չափազանց պաշտպանում կամ խառնվում է անհատների ընտրությանը), սակայն ամեն դեպքում, կառավարությունը մեծ ուշադրություն է դարձնում մերիտոկրատիային, որի համաձայն ամեն մեկը իր տեղն է գտնում իր ունակություններին համապատասխան` անկախ սոցիալական ծագումից ու ֆինանսական վիճակից։

• 
  Տեսարան Չայնաթաունի փողոցային շուկայից, ուր նշվում է չինական Նոր տարին։
• 
  Հինդուիստական Տայպուսամի տոնակատարություն
• 
  Սուրբ Էնդրյուի անգլիկան եկեղեցին հիմնադրվել է 1836 թվականին։

Սնունդ

Սննդի բացօթյա կետ Սինգապուրում

Երկրի բազմազան սնունդը գովազդվում է որպես երկրի այցեքարտերից մեկը, իսկ սննդամթերքի բազմազանությունը, որ կիրառում են էթնիկական տարբեր խմբերը, երկրի կառավարությունը դիտարկում է որպես մուլտիմշակույթի խորհրդանիշ։

Հանրամատչելի մշակույթում սննդամթերքի տարբեր տեսակները վերաբերում են էթնիկական որոշակի խմբերի` վառ ընդգծված չինական, մալայական և հնդկական խոհանոցներով։ Խոհանոցի բազմազանությունն ավելի է մեծացել` շնորհիվ տարբեր խոհանոցների ավանդույթների հիբրիդացման, օրինակ` պերենակա խոհանոցը չինական ու մալայական խոհանոցների խառնուրդն է։

Արվեստ

Էսպլանադա կենտրոն

1990-ական թվականներից կառավարությունը զարգացնում է Սինգապուրը որպես արվեստի ու մշակույթի կենտրոն։ Ուշադրություն է դարձվում կատարողական արվեստին։ Սինգապուրը կոսմոպոլիտ երկիր է, «արևելքի ու արևմուտքի միջև ընկած դարպաս»։ Մշակութային կարևոր կենտրոններից ու միջոցառումներից են.

• Էսպլանադա - բացվել է 2002 թվականի հոկտեմբերին, թատերական արվեստի կենտրոն է։
• Սինգապուրի ազգային սիմֆոնիկ նվագախումբ
• Սինգապուրյան արվեստի ամենամյա փառատոն - կազմակերպվում է Արվեստի ազգային խորհրդի կողմից։
• Սթենդափ հումորային ներկայացումներ` շաբաթը մեկ անգամ բաց խոսափողերով։

Սպորտ և ժամանց

Սինգապուրի ազգային մարզադաշտը Կալանգում

Սինգապուրցի նավավարները որոշակի հաջողությունների են հասել միջազգային մրցասպարեզներում, իսկ նրանց «Օպտիմիստ» թիմը լավագույններից մեկն է համարվում աշխարհում։ Նշանավոր նավավարներից են Քոլին Չենգը և Քելի Չանը։

Սինգապուրի ֆուտբոլի լիգան մեկնարկել է 1996 թվականին և ներկայումս բաղկացած է 9 թիմերից, այդ թվում` երկու օտարերկրյա։ Պրոֆեսիոնալ բասկետբոլի Singapore Slingers թիմը հանդես է գալիս Ավստրալիայի բասկետբոլի ազգային լիգայում և առաջատարներից մեկն է բասկետբոլի Ասիական լիգայում, որ հիմնադրվել է 2009 թվականի հոկտեմբերին։

Սինգապուրը 2008 թվականին սկսել է մասնակցել Ֆորմուլա 1 մրցաշարերին և կազմակերպել Սինգապուրի Գրան պրի։ Մրցաշարը կայանում է Մարինա Բեյ Սթրիթ մրցուղում. այն եղել է Ֆորմուլա 1-ի` Ասիայում կայացած առաջին մրցաշարը։ Ըստ կնքված պայմանագրի` Սինգապուրը մրցաշարում կմնա մինչև 2021 թվականը, նախորդ պայմանագիրը ստորագրվել էր 2012 թվականին՝ ընդգրկելով մինչև 2017 թվականը։

2010 թվականին Սինգապուրում կայացել են առաջին պատանեկան Օլիմպիական խաղերը։

Սինգապուրում կազմակերպվում են Ասիայում խոշորագույն ընդհանուր մենամարտերը` ONE Championship անունով։ Գովազդային ակցիաների ցանկում նշանավոր այնպիսի մարտիկներ են, ինչպիսիք են Բեն Ասկրենը, Ռոջեր Գրեյսին, Բրենդոն Վերան և Սինյա Աոկին։

Զանգվածային լրատվական միջոցներ

Կառավարության հետ կապ ունեցող ընկերությունները հսկում են հայրենական ԶԼՄ-ները Սինգապուրում։ MediaCorp ընկերությունը ղեկավարում է անվճար հեռուստաընկերությունների և ռադիոկայանների մեծամասնությունը երկրում։ Ընդհանուր առմամբ, այն տրամադրում է անվճար յոթ հեռուստաալիք։ Starhub Cable Vision ընկերությունը տրամադրում է կաբելային հեռուստաալիքներ ողջ աշխարհից, իսկ Mio TV ընկերությունը մատուցում է թվային ծառայություններ and Singtel's Mio TV provides an IPTV service.: Singapore Press Holdings կազմակերպությունը, որ սերտորեն կապված է կառավարությանը, վերահսկում է մամուլի մեծ մասը Սինգապուրում։

ԶԼՄ-ները Սինգապուրում հաճախ ենթարկվում են քննադատության չափից դուրս կառավարվելու և իրավապաշտպան խմբերի ազատության բացակայության համար։ Ասում են, որ ինքնաքննադատությունը լրագրողների շրջանում համընդհանուր բնույթ է կրում։ Սինգապուրը 2014 թվականին, ֆրանսիացի լրագրողների ուսումնասիրությունների համաձայն, ամենացածր վարկանիշն է ունեցել մամուլի ազատության չափանիշով։ ԶԼՄ-ների զարգացման վարչությունը վերահսկում է սինգապուրյան ԶԼՄ-ները` պահանջելով հեռացնել վնասաբեր նյութերը։

Արգելված է արբանյակային ալեհավաքների մասնավոր սեփականությունը։ 2016 թվականին Սինգապուրում հաշվվում էր համացանցի մոտ 4.7 միլիոն օգտատեր, ինչը կազմում է բնակչության ընդհանուր թվի 82.5 %-ը։ Սինգապուրի կառավարությունը չի մասնակցում համացանցային կայքերի գրաքննությանը, սակայն մոտ 100 կայք արգելափակված է «որպես սինգապուրյան հասարակության համար անցանկալի և վնասակար բովանդակություն ունեցող կայքեր»։ Քանի որ արգելված կայքերը անհասանելի են միայն տնային պայմաններում, օգտատերերը նախկինի պես կարող են դրանց այցելել իրենց գրասենյակային համակարգիչներից։

Քաղաքական կուսակցություններ

• Ժողովրդական գործողության կուսակցություն (ԺԳԿ)
• Սինգապուրի սոցիալիստական ճակատ
• Բանվորական կուսակցություն
• Միացյալ ժողովրդական ճակատ
• Սինգապուրի դեմոկրատական կուսակցություն

Սինգապուրի քաղաքացիական պաշտպանության ուժեր

Սինգապուրի քաղաքացիական պաշտպանության ուժերը (SCDF) համազգեստավոր կազմակերպություն է՝ ներքին գործերի նախարարության իրավասության ներքո։ SCDF-ի հիմնական դերը հրդեհաշիջման, փրկարարական և շտապ բժշկական ծառայությունների մատուցումն է, ինչպես նաև ձևակերպել և կիրառել հրդեհային անվտանգության և քաղաքացիական պաշտպանության ապաստարանների վերաբերյալ կանոնակարգերը։

1982 թվականին մեկնարկեց քաղաքացիական պաշտպանության ազգային պլանը, որը գլխավորեց ազգի համար արտակարգ պատրաստվածությունը։ 1986 թվականին քաղաքացիական պաշտպանության ակտի մեջ մտնելով, SCDF-ն ստեղծվեց որպես անկախ կազմակերպություն։ Նույն թվականին «Նոր աշխարհ» հյուրանոցի փլուզումը ճանապարհ հարթեց SCDF-ի և Սինգապուրի հրշեջ ծառայության (SFC) համատեղ գործողությունների համար։ Դերերի և գործառույթների նմանության պատճառով SCDF-ն և SFC-ը պաշտոնապես ինտեգրվեցին 1989 թվականի ապրիլի 15-ին։

Տարիների ընթացքում SCDF-ն բարելավել է իր՝ կյանքը փրկելու գործողությունները նորարարությունների և ծրագրերի միջոցով՝ բարձրացնելու իր հրդեհաշիջման, փրկարարական կարողությունները և հանրային կրթության ծրագրերը։ SCDF-ն նաև ակտիվորեն ներգրավում է տեղական համայնքին իր լայնածավալ հանրային կրթական ծրագրերի և համայնքի վրա հիմնված միջոցառումների միջոցով՝ բարձրացնելու քաղաքացիական բնակչության ճկունությունը և արտակարգ իրավիճակների պարտաստվածությունը։

Կյանքի և գույքի փրկության հետ կապված մարտահրավերների աճող սպեկտրը հաղթահարելու համար SCDF-ն հավաքագրում և վերապատրաստում է իր օպերատիվ անձնակազմին, որ լինեն այնպիսի մասնագետներ, ինչպիսիք են հրշեջ և փրկարարական մասնագետը, աղետների աջակցության և փրկարարական թիմի (DART) մասնագետը, վտանգավոր նյութերի (HAZMAT) մասնագետը և պարամեդիկ (բժշկական կրթություն ունեցող շտապօգնության, փրկարարական և զորամասերում աշխատող և նախահիվանդանոցային փուլում շտապ բժշկական օգնություն ցուցաբերելու հմտություններ ունեցող մասնագետ) մասնագետ՝ բարձրացնելու իր գործառնական արդյունավետությունը։

Իր դերը կատարելու համար SCDF-ն ստեղծել է 4 համակարգ՝ Սինգապուրի արտակարգ կարիքները հոգալու համար՝

• Զգուշացման համակարգ

SCDF-ն ամբողջ կղզում տեղադրել է հանրային նախազգուշացման համակարգ (PWS), որը կօգտագործվի հանրությանը նախազգուշացնելու ռազմական սպառնալիքների մասին, ինչպիսիք են օդային հարձակումները։ Այս համակարգը կարող է օգտագործվել նաև բնակչությանը ցանկացած լուրջ արդյունաբերական դժբախտ պատահարների կամ բնական աղետների մասին ահազանգելու համար։ Տրված նախազգուշացումը հանրությանը հնարավորություն կտա ժամանակին պաշտպանություն փնտրել։

• Պաշտպանության համակարգ

Ապաստարանի համապարփակ համակարգ է մշակվել՝ լրացնելու PWS-ը (Public Warning System (հասարական նախազգուշացման համակարգ))։ Ապաստարանների կառուցման ծրագրի առաջին փուլը, որն ընդգրկում է բարձրահարկ հանրային բնակարանները, սկսվել է 1987 թվականի հունվարին։ 1997 թվականից բոլոր նոր պետական և մասնավոր բնակելի շենքերը պետք է նախատեսեն տնային կամ հարկային ապաստարան։ Բացի այդ, MRT (Mass Rapid Transit (զանգվածային արագ տարանցում)) կայանները կարծրացվել են՝ որպես քաղաքացիական պաշտպանության ապաստարանների ծառայելու համար։ SCDF-ն պատասխանատու է ապաստարանային համակարգի համար և ստեղծել է ազգային ծառայության ստորաբաժանումներ, որոնք համատեղ կկառավարեն ապաստարանները քաղաքացիական պաշտպանության կամավորների հետ արտակարգ իրավիճակների ժամանակ։

• Փրկարար համակարգ

Խաղաղ ժամանակ SCDF-ը ի վիճակի է իր բազմահրդեհային կայանների կոնֆիգուրացիայի միջոցով կառավարել մեկից ավելի փրկարարական գործողություն և բազմաթիվ հրդեհային միջադեպեր։ Այս կարողությունը կբարելավվի՝ բավարարելու պատերազմի ժամանակների պահանջները՝ օպերատիվորեն պատրաստ ազգային ծառայության աշխատակիցների տեղակայման միջոցով, որոնք կազմակերպված և պատրաստված են մասնագիտացված գործողություններ ձեռնարկելու համար։ SCDF-ը նաև համագործակցում է հարակից տարբեր գործակալությունների հետ, ինչպիսիք են շենքերի կառուցման մարմինը, հանրային կոմունալ ծառայությունների խորհուրդը և Սինգապուրի ոստիկանական ուժերը՝ հնարավորինս շուտ վերականգնելու նորմալությունը։

• Հրամանատարության, կառավարման և կապի համակարգ

Ուժն ունի ինտեգրված համակարգչային համակարգ, որն ապահովում է սակավ ռեսուրսների արդյունավետ վերահսկումը և ուժերի տեղակայումը կղզու առավել անհրաժեշտ հատվածներում արտակարգ իրավիճակների ժամանակ։

SCDF-ն ունի երեք վերապատրաստման (ուսումնական) հաստատութուն․

• Քաղաքացիական պաշտպանության ակադեմիա (CDA)
• Վերապատրաստման ազգային ծառայության ինստիտուտ (NSTI)
• Տնային թիմի մարտավարական կենտրոն (HTTC)

Քաղաքացիական պաշտպանության արտակարգ իրավիճակների ձեռնարկ 

Քաղաքացիական պաշտպանության արտակարգ իրավիճակների ձեռնարկը նպատակ ունի վերազինել բնակչության բոլոր շերտերին արտակարգ իրավիճակներում կյանքի փրկության հիմնական հմտություններով։ 

2016 թվականի վերջին հրատարակությունը պարունակում է թարմացված տեղեկատվություն, ինչպես նաև նոր թեմաներ, ինչպիսիք են՝ ի՞նչ անել գազի արտահոսքի դեպքում, անկարգապահ ամբոխի հանդիպելիս, գերբարձրահարկ բնակելի շենքերում հրդեհի բռնկվելիս, ինչպես նաև խորհուրդներ՝ կանխելու համար մեքենայի հրդեհը։

Ձեռնարկ՝  https://www.scdf.gov.sg/docs/default-source/scdf-library/publications/publications/5372-scdf-emergency-handbook-(eng).pdf

Ինֆո՝ https://www.scdf.gov.sg/

Տես նաև

• Մահապատիժով Դիսնեյլենդ
• Սինգապուրի զինված ուժեր
• Սինգապուրի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ հայկական եկեղեցի
• Հայերը Սինգապուրում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սինգապուր» հոդվածին։