Jump to content

Սամցխե-Ջավախքի մարզ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սամցխե-Ջավախքի մարզ
სამცხე-ჯავახეთი
ԵրկիրՎրաստան Վրաստան
ԿարգավիճակՄխարե
Մտնում էՎրաստան
ՎարչկենտրոնԱխալցխա
Խոշորագույն քաղաքԱխալցխա (17 903),
Բորժոմ (10 546),
Ախալքալաք (8 295),
Նինոծմինդա (5 144),
Վալե (3 646)
ՆահանգապետԳեորգի Խաչիձե
Հիմնական լեզուհայերեն, վրացերեն, ռուսերեն
Պաշտոնական լեզուներվրացերեն
Բնակչություն (2014)160 504
Ազգային կազմհայեր (50,5%),
վրացիներ (48,3%),
ռուսներ (0,4%),
օսեր և հույներ (0,3%)[1]
Կրոնական կազմՎրաց Ուղղափառ եկեղեցի (45,24%),
Հայ Առաքելական եկեղեցի (39,95%),
Կաթոլիկ եկեղեցի (9,36%),
մուսուլմաններ (3,78%)[2]
Տարածք6413
Հիմնադրված է1995 թ.
Ժամային գոտիUTC+4
ISO 3166-2 կոդGE-SJ
samtskhe-javakheti.gov.ge(վրաց.)

Սամցխե-Ջավախքի մարզ (վրաց.՝ სამცხე-ჯავახეთის მხარე՝ Սամցխե-Ջավախեթիս մխարե), վարչական միավոր Վրաստանի հարավարևմուտքում։ Սահմանակից է հարավից Հայաստանի Շիրակի մարզին, արևմուտքից՝ Աջարիայի Ինքնավար Հանրապետությանը, հյուսիս-արևմուտքից՝ Գուրիայի, հյուսիսից՝ Իմերեթի, հյուսիս-արևելքից՝ Շիդա Քարթլիի, արևելքից՝ Քվեմո Քարթլիի մարզերին։ Վարչական կենտրոնը Ախալցխա քաղաքն է։

Ժամանակակից Սամցխե-Ջավախքի մարզի մի մասը հայկական պատմական Ջավախքն է։ Վերջինս դարեր առաջ բնակեցված է եղել հայերով, սակայն 387 թվականի Հայաստանի առաջին բաժանումից հետո հայկական որևէ պետության մաս չի կազմել։ Հայերի՝ այստեղ վկայելու մասին վկայում են տեղի պատմական հուշարձանները։ Ժամանակակից ջավախահայերի բացարձակ մեծամասնությունը, սակայն, ոչ թե այդ հայերի, այլ 1828-29 թվականների ռուս-թուրքական պատերազմից հետո Էրզրումից ու Կարսից գաղթածների հետնորդնեն են։ Մինչև 1921 թվականին Ախալքալաքի գավառը, լինելով Ռուսական կայսրության Թիֆլիսի նահանգի մաս, վիճելի է համարվել և խորհրդային իշխանության հաստատումից հետո մնացել է Վրաստանի տարածքում։ Համաձայն ջավախահայության՝ Վրաստանի ազգայնամոլական քաղաքականությունը հետապնդում է հայությանը այս երկրամասում հայրենազրկելու նպատակներ։ Վրաստանի իշխանություններն, իրենց հերթին, մարզի հայ բնակչությանը մեղադրում են անջատողական ձգտումներ ունենալու մեջ։

Վարչական բաժանում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սամցխե-Ջավախքի մարզը կազմված է 6 շրջաններից՝ Ախալքալաք, Նինոծմինդա, Ասպինձա, Ախալցխա, Բորժոմ և Ադիգեն։

Բնակչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սամցխե-Ջավախքի մարզի տարածքը 6413 կմ² է։ Ըստ 2002 թվականի պաշտոնական մարդահամարի տվյալների՝ նահանգի բնակչության (207 598) 54,6% կազմում են հայերը[3], իսկ 2014 թվականին այստեղ ապրում էր 160 504 մարդ (50,5%)։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սամցխե-Ջավախքի մարզ» հոդվածին։