Շաշկի

Շաշկի
	Միջազգային շաշկիներ 10×10 տախտակի վրա։
Տեսակ	անհատական սպորտաձև, Սպորտային խաղեր և խաղեր տախտակի վրա
Ենթատեսակ	ինտելեկտուալ սպորտաձև և վերացական ռազմավարական խաղ
Խաղացողների քանակ	2
Տարիք	5+
Տեղադրման ժամանակ	10-60 վայրկյան
Պարտիայի տևողություն	1 րոպեից մինչև մի քանի օր
Կանոնների բարդություն	Ցածր
Ռազմավարության մակարդակ	Բարձր
Պատահականությունների ազդեցություն	Տեսականորեն ոչ
Անհրաժեշտ ունակություններ	Տակտիկա, մարտավարություն
	Draughts Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Շաշկի (այլ կիրառումներ)

Շաշկի, կամ տամայախաղ, խաղ բազմավանդակ տախտակի վրա երկու խաղացողի միջև։ Շաշկին որոշ նմանություններ ունի շախմատի հետ։ Շաշկին խաղացվում է հատուկ ֆիշկաներով։ Շաշկու մասին առաջին հիշատակությունները մեզ հասել են հին եգիպտական աղբյուրներից և ունեն գրեթե հինգհազարամյա պատմություն։ Խաղում են երկուսով՝ երկգույն վանդակներով քառակուսի խաղատախտակի վրա, սև ու սպիտակ խաղաքարերով։

Նպատակ

Նպատակն է ոչնչացնել մրցակցի խաղաքարերը կամ խաղատախտակի վրա ստեղծել այնպիսի դրություն, որ դրանք զրկվեն քայլ կատարելու հնարավորությունից։

Տեսակներ

Գոյություն ունեն շաշկիի բազմաթիվ տարատեսակներ։ Այժմ կան շաշկու ռուսական, անգլիական, ամերիկյան, իտալական, կանադական և այլ տեսակներ։ Կա նաև հայկական շաշկի։ Դրանք իրարից տարբերվում են դաշտերի (վանդակների) և խաղաքարերի թվով։

Ռուսական շաշկի

Ռուսական շաշկին տարածված է նաև Հայաստանում։ Այն խաղում են 64 սև ու սպիտակ դաշտերի բաժանված խաղատախտակի վրա՝ 12-ական սև ու սպիտակ խաղաքարերով, որոնք շարվում են առաջին երեք հորիզոնական շարքերի բոլոր սև դաշտերի վրա։

Կանոններ

Քայլ է անվանվում խաղաքարի տեղաշարժը դեպի հարևան ազատ դաշտը (հանդարտ քայլ)։ Կան նաև հարվածող քայլեր, երբ քայլ կատարելու իրավունք ստացած խաղացողը «ուտում» է, այսինքն՝ խաղատախտակից հանում է հակառակորդի՝ սեփական խաղաքարի ճանապարհին հարվածի տակ հանդիպող մեկ և ավելի խաղաքարեր։ Սրանք խաղատախտակից հեռացվում են քայլի ավարտից հետո միայն։ Չի կարելի նույն խաղաքարի վրայով անցնել երկու անգամ։ Լինում են հասարակ խաղաքարեր և «տամաներ». «տամա» է դառնում վերջին հորիզոնականին հասած հասարակ խաղաքարը, որը կարող է անկյունագծով ազատ շարժվել ցանկացած դաշտով։ Եթե մասնակիցներից մեկը չի ուտում կամ չի նկատել, որ քար պետք է ուտի մյուս մասնակիցը կարող է վերցնել մյուս մասնակցի քարը բայց միայն այն քարը որով պետք է ուտի մյուս մասնակցի քարը։ Դա կոչվում է «ֆուկա»^[փա՞ստ]։

Մրցույթներ

1725 թ. սահմանվել են 100-վանդականոց խաղատախտակով՝ 20-ական խաղաքարով միջազգային շաշկու խաղի կանոնները։ 1947 թ. հիմնադրվել է Շաշկու համաշխարհային ֆեդերացիան, որը միավորում է շուրջ 50 երկիր և զբաղվում է այդ խաղի զարգացման հարցերով։ Ներկայումս անցկացվում են 100 - վանդականոց շաշկու միջազգային մրցաշարեր, աշխարհի չեմպիոնատներ։ Հայաստանում նույնպես տեղի են ունենում 100 - վանդականոց շաշկու մրցումներ։

Տես նաև

Հայկական շաշկի

Ծանոթագրություններ

Արտաքին հղումներ

Շաշկիի միջազգային ֆեդերացիայի կայքը Արխիվացված 2015-04-18 Wayback Machine
շախմատ iwin Արխիվացված 2015-04-18 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շաշկի» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 451)։