Jump to content

Զիգֆրիդ (էպոս)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Զիգֆրիդ
Տեսակմարդ, որը հնարավոր է՝ հորինված է և առասպելական կերպար
Ներկայացված էDie Nibelungen?, Նիբելունգի մատանին, Dark Kingdom: The Dragon King?, Նիբելունգների երգը և Զիգֆրիդ
Մասն էՍկանդինավյան դիցաբանություն
Սեռարական
ԵրեխաներԱսլաուգ և Svanhildr?
Մասնագիտությունճանապարհորդ հետազոտող, արկածախնդիր և վիշապասպան
 Siegfried Վիքիպահեստում

Զիգֆրիդ (գերմ.՝ Siegfried, նաև` Զիգուրդ), Սկանդինավյան դիցաբանության և էպոսի գլխավոր հերոսներից, Նիբելունգների երգը ազգային էպոսի հերոսը։

Զիգֆրիդ կերպարի հիմնական հատկանիշներն են նրա գերհզոր ուժը, անվախությունը և մեծ քաջությունը։ Հերոսի կենսագրությունը շատ է տարբերվում առանձին բանաստեղծություններում. տարբերվում են ինչպես նրա ծագման, այնպես էլ` հետագա կյանքի մասին ներկայացվող տվյալները։ Նրա սպանության պատճառները, սպանության գտնվելու վայրն ու օգտագործվող կախարդական առարկաները տարբեր կերպ են ներկայացվում։

Լեգենդի համաձայն` Զիգֆրիդը հզոր զինվոր էր, որը մի շարք սխրանքներ էր գործել։ Նրա սխրանքներից մեկը վիշապի դեմ պայքարն էր։ Մարմինը պատելով վիշապի արյունով և յուղով՝ ձեռք է բերում անխոցոլիություն, սակայն մեջքի մի հատված անպաշտպան է մնում։ Զիգֆրիդը ամուսնանում է գեղեցկուհի Կղիմհիլդի՝ բուրգունդական Գունտեր թագավորի քրոջ հետ, և թագավորի համաձայնության դիմաց օգնում է նրան ամուսնանալ Իսլանդիայի թագուհի Բղունհիլդայի հետ։

Հարսանիքի ժամանակ Զիգֆրիդը գաղտնի կերպով փոխարինում է Գունտերին և բարեհաջող անցնում է բոլոր այն փորձությունները, որը պատրաստել էր Բղունհիլդան փեսացուի համար։ Որոշ ժամանակ անց Բղունհիլդան իմանում է այդ մասին և համոզում է Հագենին՝ Գունտերի վասալներից մեկին, վրեժ լուծել Զիգֆրիդից խաբեության համար։ Որսի ժամանակ Հագենը սպանում է Զիգֆրիդին՝ խրելով սուրը մեջքի անպաշտպան մասը։

Ստուգաբանություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զիգուրդ և and Զիգֆրիդ (Sigurd և Siegfried) անվանումները չունեն նույն ստուգաբանությունը։ Երկուսն էլ ունեն առաջին նույն` պրոգերմանական *sigi- մասնիկը, որը նշանակում է հաղթանակ։ Երկու անվանումների երկրորդ մասնիկները տարբեր են, այսպիսով, Siegfried-ում *-frið արմատը պրոգերմանական է, ինչը նշանակում է խաղաղություն, Sigurd-ում *-ward արմատը նշանակում է պաշտպանություն[1]։ Չնայած նրանք չունեն նույն երկրորդ մասնիկը, սակայն ակնհայտ է, որ ըստ Սկանդինավյան պահպանված գրավոր աղբյուրների Զիգֆրիդը համարվում է Զիգուրդ անվանման մայրցամաքային տարբերակը[2]։

Siegfried-ի սովորական ձևը միջին բարձր գերմաներենում Sîvrit կան Sîfrir է` *sigi- մասնիկով կապված։ Այս անվան ձևը ընդհանուր էր նույնիսկ հերոսական պոեզիայից դուրս իններորդ դարից ի վեր, չնայած Sigevrit ձևը նույնպես կապված է միջին հոլանդերենի Zegevrijt ձևի հետ։ Վաղ միջին գերմաներենում անվանումը դառնում է Seyfrid կամ Seufrid (արտասանվում է Sewfrid)[1]: Siegfried-ի ժամանակակից ձևը հաճախակի չէր հաստատվում մինչև տասնյոթերրորդ դարը, որից հետո այն ավելի տարածված է դարձել[3]։ Ներկայումս Siegfried անվանումը երբեմն ևս օգտագործվում է[4]։

Հին Նորվեգական Sigurðr անվանումը կրճատվել է *Sigvǫrðr սկզբնագրից[1], որը իր հերթին ծագել է ավելի հին *Sigi-warðuR-ից[5]։ Սկզբնապես դանիական Sivard ձևը նույնպես ծագել է այս տեսակից[6]։ Հերման Ռայխերտը նշում է, որ –vǫrðr արմատի ձևը –varðr-ի փոխարեն միայն հնարավոր է գտնել Sigurd անվանման մեջ, ուրիշ անձնական անունների հետ միասին –varðr ձևը օգտագործելու փոխարեն. նա ենթադրում է,որ –vǫrðr ձևը հնարավոր է ունենար կրոնական կարևորություն, մինչդեռ –varðr-ը բացառապես ոչ կրոնական իմաստ ուներ[7]։

Արվեստում և զանգվածային մշակույթի մեջ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Гуревич А. Я. Сигурд // Мифы народов мира : Энциклопедия. — М.: Российская энциклопедия, 1994. — Т. 2. — С. 432—433. — ISBN 5-85270-072-X.
  • «Зигфрид, в мифологии». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  • Düwel, Klaus (2005). «Sigurddarstellung». In Beck, Heinrich; Geuenich, Dieter; Steuer, Heiko (eds.). Reallexikon der Germanischen Altertumskunde. Vol. 28. New York/Berlin: de Gruyter. էջեր 412–422.
  • Heinrichs, Heinrich Matthias Sivrit – Gernot – Kriemhilt(գերմ.) // Zeitschrift für Deutsches Altertum und Deutsche Literatur. — Т. 86. — № 4. — С. 279—289.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Böldl, Klaus; Preißler, Katharina (2015). «Ballade». Germanische Altertumskunde Online. Berlin, Boston: de Gruyter.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Զիգֆրիդ (էպոս)» հոդվածին։