Jump to content

Այնու

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Այների բնակության վայրերը XIX դարի վերջերին
Այները ավանդական տարազով, 1904

Այներ, տեղաբնիկ հնագույն ժողովուրդ, որ յամատո ճապոնացիներից և ռուսներից առաջ ապրել է Օխոտի ծովի ափամերձ տարածքներում, ներառյալ Ճապոնիայի հյուսիսային կղզիները, Ռուսաստանի Կամչատկա թերակղզու հարավը, Կուրիլյան և Սախալին կղզիները, Խաբարովսկի երկրամասը[1][2][3][4]։ Այս ժողովրդի ծագումնաբանության վերաբերյալ տարբեր վարկածներ կան, դրանցից մեկի համաձայն նրանց նախնիները եկել են Հայկական լեռնաշխարհից։ Ճապոնական պատմական աղբյուրներում այս ժողովուրդը հիշատակվում է էզո անվանումով (Ezo (ճապ.՝ 蝦夷)):

Պաշտոնապես Ճապոնիայում հաշվվում է այնու ժողովրդի մոտավորապես 25.000, ոչ պաշտոնապես՝ 200.000 և ավելի ներկայացուցիչ (ճապոնական հասարակությունում գրեթե համապարփակ ուծացման ենթարկվելու հետևանքով այնու ժողովրդի բազում ներկայացուցիչներ պատկերացում չունեն իրենց նախնիների մասին)։ 2000 թվականի տվյալներով՝ այսպես կոչված մաքուր այնուների թվաքանակը գնահատվել է 300-ի սահմաններում[5]։

1966 թվականին արձանագրվել է այնուերեն խոսող շուրջ 300, 2008 թվականին՝ 100 անհատ[6][7]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Cobb, Ellie (2020 թ․ օգոստոսի 11). «Japan's unknown indigenous cuisine». www.bbc.com. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 16-ին.
  2. «Ainu Indigenous Source 1». 2017 թ․ հոկտեմբերի 25.
  3. «Ainu Indigenous Source 2».
  4. Shibatani, Masayoshi (1990). The Languages of Japan. Cambridge University Press. էջ 3. ISBN 978-0-521-36918-3. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.
  5. Li, David C.S.; Lee, Sherman (2004). «Bilingualism in East Asia». In Tej K. Bhatia; William C. Ritchie (eds.). The Handbook of Bilingualism. Malden: Blackwell Publishing. էջեր 742–779. ISBN 9780470756744.
  6. Honna, Nobuyuki; Tajima, Hiroko Tina; Minamoto, Kunihiko (2000). «Japan». In Kam, Ho Wah; Wong, Ruth Y. L. (eds.). Language Policies and Language Education: The Impact in East Asian Countries in the Next Decade. Singapore: Times Academic Press. ISBN 978-9-81210-149-5.
  7. Hohmann, S. (2008). "The Ainu's modern struggle". World Watch. 21 (6): 20–24.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կազմակերպություններ
Թանգարաններ և ցուցահանդեսներ
Հոդվածներ
Տեսաֆիլմեր
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Այնու» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 346