Jump to content

«Զբոսաշրջությունն Իտալիայում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 271. Տող 271.


Ստորև ներկայացված է Իտալիայի ամենաշատ այցելվող շրջանների աղյուսակը (տվյալները 2019 թվականի դրությամբ)։
Ստորև ներկայացված է Իտալիայի ամենաշատ այցելվող շրջանների աղյուսակը (տվյալները 2019 թվականի դրությամբ)։
== Զբոսաշրջային հետաքրքրություններ ==
Կան բազմաթիվ գործոններ, որոնք խթանում են զբոսաշրջությունը դեպի Իտալիա<ref>{{cite web|url=https://channel.endu.net/turismo-sportivo-passione-e-opportunita/|title=Turismo sportivo: tra passione e opportunità|date=10 January 2020 |access-date=27 December 2021|language=it}}</ref>։

=== Գեղարվեստամշակութային զբոսաշրջություն ===
[[File:Reggia di Caserta - panoramio - Carlo Pelagalli (2).jpg|thumb|[[Կազերտա թագավորական պալատ]]]]Իտալիան համարվում է [[Արևմտյան քաղաքակրթություն|արևմտյան քաղաքակրթության]] ծննդավայրերից մեկը և մշակութային գերտերություն<ref>Italy has been described as a "cultural superpower" by [http://www.arabnews.com/italy-cultural-superpower Arab news], [https://www.washingtonpost.com/entertainment/coming-to-the-us-the-year-of-italian-culture-2013/2012/10/15/29f404a8-1703-11e2-9855-71f2b202721b_story.html the Washington Post], [https://archive.today/20141226233723/http://m.theaustralian.com.au/arts/italys-cultural-superpower-status-at-stake/story-e6frg8n6-1111113103044 The Australian], [http://italoamericano.com/story/2012-11-8/InterviewGeneralConsulSF#.VJgPzYA1 the Italian consul general in San Francisco] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151127074301/http://italoamericano.com/story/2012-11-8/InterviewGeneralConsulSF#.VJgPzYA1|date=27 November 2015}}, [https://www.washingtonpost.com/entertainment/coming-to-the-us-the-year-of-italian-culture-2013/2012/10/15/29f404a8-1703-11e2-9855-71f2b202721b_story.html the former Foreign Affairs Minister Giulio Terzi] and [http://www.laquilablog.it/obama-litalia-superpotenza-culturale/48727-0409/ the U.S. President Barack Obama] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226231012/http://www.arabnews.com/italy-cultural-superpower|date=26 December 2014}}.</ref>։ Իտալիայի մշակույթը մինչև իր վերջնական ձևավորումը 1861 թվականին, ձևավորվել է բազմաթիվ տարածաշրջանային սովորույթների, իշխանության և տեղական կենտրոնների կողմից<ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/culturecustomsof00char/page/3|title=Culture and customs of Italy|last=Killinger|first=Charles|publisher=Greenwood Press|year=2005|isbn=978-0-313-32489-5|edition=1. publ.|location=Westport, Conn.|page=[https://archive.org/details/culturecustomsof00char/page/3 3]}}</ref>։ Իտալիան դարեր շարունակ կենտրոնական դեր է ունեցել արևմտյան մշակույթում և մինչ օրս հայտնի է իր մշակութային ավանդույթներով և արվեստագետներով։ Միջնադարում և [[Վերածնունդ|Վերածննդի դարաշրջանում]] մի շարք դատարաններ մրցում էին ճարտարապետների, արվեստագետների և գիտնականների ներգրավման համար՝ այդպիսով ստեղծելով հուշարձանների, նկարների, երաժշտության և գրականության ժառանգություն։ Չնայած այս դատարանների քաղաքական և սոցիալական մեկուսացմանը, Իտալիան էական ներդրում է ունեցել [[Եվրոպա|Եվրոպայի]] մշակութային և պատմական ժառանգության մեջ<ref>{{cite book|title=Virtue and magnificence : art of the Italian Renaissance courts|last=Cole|first=Alison|publisher=H.N. Abrams|year=1995|isbn=978-0-8109-2733-9|location=New York}}</ref>։ Երկիրը մշակութային լայն ազդեցություն է ունեցել ամբողջ աշխարհում, նաև այն պատճառով, որ բազմաթիվ իտալացիներ գաղթել են այլ վայրեր իտալական սփյուռքի ձևավորման ժամանակ:[[File:Padova Cappella degli Scrovegni Innen Langhaus West 4.jpg|thumb|Սկռովենի մատուռը Պադուայում]]Երկիրը հայտնի է մի քանի աշխարհահռչակ քաղաքներով։ Հռոմը [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմեական կայսրության]] հնագույն մայրաքաղաքն էր, [[Կաթոլիկ եկեղեցի|Կաթոլիկ եկեղեցու]] Պապի նստավայրը, վերամիավորված Իտալիայի մայրաքաղաքը և համաշխարհային արդիականության գեղարվեստական, մշակութային և կինեմատոգրաֆիական կենտրոնը։ [[Ֆլորենցիա|Ֆլորենցիան]] Վերածննդի սիրտն էր՝ միջնադարի վերջում, արվեստում մեծ ձեռքբերումների ժամանակաշրջանում<ref>Zirpolo, Lilian H. [https://books.google.com/books?id=QPqWxHwdMNAC&pg=PA154 ''The A to Z of Renaissance Art.''] Scarecrow Press, 2009. pp. 154-156. Web. 16 July 2012.</ref>։ Մյուս կարևոր քաղաքներից են [[Թուրին]]<nowiki/>ը, որը նախկինում եղել է Իտալիայի մայրաքաղաքը և այժմ հանդիսանում է աշխարհի ավտոմոբիլաշինության խոշոր կենտրոններից մեկը։ [[Միլան|Միլանը]] Իտալիայի արդյունաբերական և ֆինանսական մայրաքաղաքն է և աշխարհի նորաձևության մայրաքաղաքներից մեկը։ [[Վենետիկ|Վենետիկը]], միջնադարից մինչև զարգացած միջնադար խոշոր ֆինանսական և ծովային տերության նախկին մայրաքաղաքն էր։ Իր բարդ ջրանցքային համակարգով գրավում է զբոսաշրջիկների ամբողջ աշխարհից՝ հատկապես վենետիկյան կառնավալի և այլ հայտնի միջոցառումների ժամանակ։ Բոլոնիան երկրի գլխավոր տրանսպորտային հանգույցն է, ինչպես նաև աշխարհի ամենահին համալսարանի և աշխարհահռչակ խոհանոցի տունը<ref>[http://www.topuniversities.com/worlduniversityrankings/results/2007/overall_rankings/worlds_oldest_universities/ Top Universities] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090117202932/http://www.topuniversities.com/worlduniversityrankings/results/2007/overall_rankings/worlds_oldest_universities/|date=17 January 2009}} ''World University Rankings'' Retrieved 6 January 2010</ref>:[[File:Roma-parco degli acquedotti03.jpg|thumb|Տեսարան դեպի Հռոմի հռոմեական ջրատարների մեծ կենտրոն]]Իտալական արվեստը դարերի ընթացքում ազդել է մի քանի հիմնական շարժումների վրա և տվել է մի քանի մեծ արվեստագետներ, այդ թվում՝ նկարիչներ, ճարտարապետներ և քանդակագործներ։ Իտալիան ունի հսկայական և կարևոր պատմական ժառանգություն ինչպես արտեֆակտների քանակով<ref>{{Cite web|url=http://www.italiadiscovery.it/arte/italia-patrimonio-mondiale-dellumanita.html|title=√ ITALIA: PATRIMONIO MONDIALE DELL'UMANITA'|language=it|access-date=26 July 2019}}</ref>, այնպես էլ պահպանության, և ներքին գեղարվեստական-մշակութային արժեքով։ Օրինակ, Իտալիան հայտնի է [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ]]-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկին դասված վայրերի ամենամեծ քանակով<ref>{{cite web|url=http://www.unesco.it/cni/index.php/siti-italiani|title=CNI UNESCO – Siti Italiani|language=it|archive-url=https://web.archive.org/web/20160504203029/http://www.unesco.it/cni/index.php/siti-italiani|archive-date=4 May 2016|access-date=27 December 2021}}</ref>։ Ընդհանուր առմամբ, իտալական մշակութային ժառանգությունը ամենամեծն է աշխարհում, քանի որ այն բաղկացած է բոլոր գեղարվեստական ​​արժեքների 60-75%-ից, որոնք գոյություն ունեն յուրաքանչյուր մայրցամաքում<ref name="fattoquotidiano" />՝ ավելի քան 4000 թանգարաններով, 6000 հնագիտական ​​վայրերով, 85000 պատմական եկեղեցիներով և 40000 պատմական պալատներով, որոնք բոլորը ենթակա են պահպանության Իտալիայի մշակույթի նախարարության կողմից<ref name="risparmiamocelo" />։

2013 թվականին միայն գեղարվեստական ​​և մշակութային ժառանգության արժեքը գնահատվել է Իտալիայի [[Համախառն ներքին արդյունք|ՀՆԱ]]-ի 5,4%-ը, մոտավորապես 75,5 միլիարդ եվրո, որը կարող է աշխատանքի ընդունել մոտ 1,4 միլիոն աշխատակցի<ref>{{Cite web|url=http://www.symbola.net/html/article/IosonoculturaLItaliadellaqualitaedellabellezzasfidalacrisi|title=Io sono cultura – L'Italia della qualità e della bellezza sfida la crisi – Io sono cultura – L'Italia della qualità e della bellezza sfida la crisi|language=it|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303220118/http://www.symbola.net/html/article/iosonoculturalitaliadellaqualitaedellabellezzasfidalacrisi|archive-date=3 March 2016|access-date=8 April 2015|url-status=dead}}</ref>։ Ըստ [[Eurostat]]-ի 2019 թվականի հաշվետվության՝ իտալիայի զբոսաշրջությունը Եվրոպայում առաջինն է առաջարկող աշխատատեղերի քանակով (4,2 միլիոն) և երրորդը՝ այցելուների միջին ծախսերի և ազգային եկամուտների մասնաբաժնով՝ եվրոպական ընդհանուր արդյունքի համեմատ (48 միլիարդ եվրո՝ ընդհանուրի 12%-ը)<ref>{{cite web|url=https://www.manageritalia.it/it/economia/lavori-turismo-italia|title=Il turismo in Italia: 4,2 milioni di posti di lavoro|language=it|archive-url=https://archive.today/20200108123910/https://www.manageritalia.it/it/economia/lavori-turismo-italia|archive-date=8 January 2020|url-status=dead|access-date=8 January 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.wallstreetitalia.com/turismo-italia-prime-nellue-per-posti-di-lavoro-impiegate-42-milioni-di-persone/|title=Turismo: Italia prime nell'Ue per posti di lavoro, impiegate 4,2 milioni di persone|language=it|archive-url=https://web.archive.org/web/20200107150622/https://www.wallstreetitalia.com/turismo-italia-prime-nellue-per-posti-di-lavoro-impiegate-42-milioni-di-persone/|archive-date=7 January 2020|author=Mariangela Tessa|url-status=live}}</ref>։

=== Ծովային զբոսաշրջություն ===
[[File:Alimini Otranto.jpg|thumb|Ծով [[Օտրանտո|Օտրանտոյում]], [[Ապուլիա]]]]
[[File:Cruise Ship Costa Serena sailing in front of San Giorgio Maggiore, Venice - September 2010.jpg|thumb|Զբոսաշրջային նավ [[Վենետիկ|Վենետիկի]] մոտ]]Չորս տարբեր ծովեր շրջապատում են Իտալիան Միջերկրական ծովում երեք կողմից՝ արևելքում Ադրիատիկ ծովը<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=OFwkVgQNHlsC|title=Physical oceanography of the Adriatic Sea|last1=Cushman-Roisin|first1=Benoit|last2=Gačić|first2=Miroslav|last3=Poulain|first3=Pierre-Marie|publisher=Springer|year=2001|isbn=978-1-4020-0225-0|pages=1–2}}</ref>, հարավում՝ Հոնիական ծովը<ref>{{cite book|url=https://iho.int/uploads/user/pubs/standards/s-23/S-23_Ed3_1953_EN.pdf|title=Limits of Oceans and Seas|publisher=[[Organisation hydrographique internationale]]|year=1953|edition=3rd|access-date=28 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20111008191433/http://www.iho.int/iho_pubs/standard/S-23/S-23_Ed3_1953_EN.pdf|archive-date=8 October 2011|issue=28}}</ref> և արևմուտքում՝ Լիգուրյան և Տիրենյան ծովը<ref>{{cite encyclopedia|url=https://www.britannica.com/place/Tyrrhenian-Sea|title=Tyrrhenian Sea|encyclopedia=[[Encyclopedia Britannica]]|access-date=18 July 2017|editor-last=Chisholm|editor-first=Hugh|editor-link=Hugh Chisholm|publisher=Cambridge University Press}}</ref>։ Կղզիները ներառյալ՝ Իտալիան ունի ավելի քան 8000 կիլոմետր ծովափ<ref>{{Cite web|url=https://www.mit.gov.it/mit/mop_all.php?p_id=06441|title=Piattaforma Tecnologica Nazionale Marittima|website=[[Ministry of Infrastructure and Transport (Italy)]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417025554/https://www.mit.gov.it/mit/mop_all.php?p_id=06441|archive-date=17 April 2021|access-date=28 May 2021|url-status=dead}}</ref>։ Կան բազմաթիվ հայտնի ափամերձ հատվածներ<ref name="turismo">{{cite web|url=https://www.turismo.it/natura/multimedia/art/le-25-citt-costiere-pi-belle-ditalia-id-9203/|title=Le 25 città costiere più belle d'Italia|language=it|access-date=27 December 2021}}</ref>։

Իտալական [[Ռիվիերա|Ռիվիերան]] ներառում է [[Լիգուրիա|Լիգուրիայի]] գրեթե ամբողջ ափամերձ գիծը, որը տարածվում է [[Ֆրանսիա|Ֆրանսիայի]] հետ սահմանից՝ [[Վենտիմիլիա|Վենտիմիլիայի]] մոտ, դեպի արևելք մինչև [[Կապո Կորվո|Կապո Կորվոն]], որը հատում է [[Լա Սպեցիա]] ծոցի արևելյան ծայրը<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=zg8IAAAAQAAJ|title=Winter havens in the sunny South, a complete handbook to the Riviera|last=Baughan|first=Rosa|publisher=The Bazaar|year=1880|location=London}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=KKsaAAAAYAAJ|title=The Riviera, Or The Coast from Marseilles to Leghorn, Including Carrara, Lucca, Pisa, Pistoja and Florence|last=Black|first=Charles B.|publisher=Adam and Charles Black|year=1887|edition=Third|location=Edinburgh}}</ref>։ Իտալական ափերը ներառում են նաև [[Ամալֆիի առափնյա|Ամալֆի]] ափը, [[Կիլենտա|Կիլենտան]] ափը, [[Չինկե Տեր|Չինկե Տերը]], [[Կոստա Վերդե]], [[Ռիվիերա դել Պալմե]], [[Ռիվիերա դել Բրենտա]], [[Կոստա Սմերալդա]] և [[Տրաբոկկի]] ափերը, բացի Վենետիկյան ծովածոցից, Ավգուստայի ծոցից, ծովածոցից<ref>{{cite web|url=https://www.europeanbestdestinations.com/best-beaches-in-europe-2022/|title=The 22 Most Beautiful Beaches in Europe for 2022|access-date=7 June 2022}}</ref>։

Լողափերն ու ժայռերը ապահովված են [[Զբոսաշրջային ենթակառուցվածքներ|զբոսաշրջային ենթակառուցվածքներով]], ինչպիսիք են [[Բաղնիք|բաղնիքները]], [[Հյուրանոց|հյուրանոցները]] և [[Ռեստորան|ռեստորանները]], հանգստավայրերը, [[Ագրոտուրիզմ|ագրոտուրիզմի]] հարմարությունները, գիշերային և ցերեկային հավաքների կենտրոնները, զբոսայգիները, նավամատույցները և նավահանգիստները, ինչպես նաև բազմաթիվ պատմական և գեղարվեստական ​​կենտրոններ։

Իտալիան [[Միջերկրական ծով|Միջերկրական ծովում]] կռուիզային զբոսաշրջության առաջատար ուղղությունն է<ref name="lagenziadiviaggi" /><ref name="lagenziadiviaggi" />։ Իտալական ծովային նավահանգիստները, որոնք ամենից հաճախ այցելում են Միջերկրական ծովով նավարկվող զբոսաշրջիկները [[Չիվիտավեկիա|Չիվիտավեկիան]], [[Ջենովա|Ջենովան]], [[Պալերմո|Պալերմոն]], Բարին, [[Նեապոլ|Նեապոլը]], [[Սավոնա|Սավոնան]], [[Տրիեստ|Տրիեստը]], [[Մոնֆալկոնե|Մոնֆալկոնը]], [[Տարանտո (գավառ)|Տարանտոն]] և [[Լա Սպեցիա|Լա Սպեցիան]] են<ref>{{cite web|url=https://www.shippingitaly.it/2021/10/21/crociere-nel-2021-litalia-con-27-milioni-di-passeggeri-tornera-leader-nel-mediterraneo/#:~:text=Stampa-,Secondo%20le%20proiezioni%20di%20Risposte%20Turismo%2C%20a%20fine%202021%20il,piena%20emergenza%20sanitaria%20Covid%2D19.|title=Crociere: nel 2021 l'Italia con 2,7 milioni di passeggeri torna leader nel Mediterraneo|language=it|access-date=27 May 2022}}</ref>։

=== Լճային զբոսաշրջություն ===
Իտալիայում կա ավելի քան 1000 լիճ<ref name="Londrillo26">{{cite book|title=Alla scoperta della mia regione|author=Antonio Londrillo|publisher=Bulgarini|year=2004|isbn=88-234-2327-9|page=28|language=it}}</ref>, որոնցից ամենամեծը [[Գարդա (լիճ)|Գարդան]] է (370 կմ² կամ 143 քառակուսի մղոն)։ Մյուս հայտնի ենթալպյան լճերն են [[Մաջիորե]] լիճը (212,5կմ²), որի ամենահյուսիսային հատվածը [[Շվեյցարիա|Շվեյցարիայի]] մի մասն է, [[Կոմո|Կոմոն]] (146կմ²)՝ Եվրոպայի ամենախոր լճերից մեկը, [[Օրտա|Օրտան]], [[Լուգանո (լիճ)|Լուգանոն]], [[Իսեո|Իսեոն]]<ref>{{cite book|url={{Google books|ou6VJPNa_F0C |page=PA91 |keywords= |text= |plainurl=yes}}|title=Lake Como, Lake Lugano, Lake Maggiore, Lake Garda – The Italian Lakes|author=Catherine Richards|date=2011|publisher=Hunter Publishing, Inc|isbn=978-1-58843-770-9|page=91}}</ref>։ Իտալական թերակղզու այլ նշանավոր լճեր են [[Տրասիմենո|Տրասիմենոն]], [[Բոլսենա|Բոլսենան]], Բրաչիանոն, Վիկոն, Վարանոն և Լեսինան Գարգանոյում և Օմոդեոն Սարդինիայում<ref>{{cite web|url=http://www.iii.to.cnr.it/limnol/cicloac/lagit.htm|title=Laghi italiani|publisher=Istituto Italiano di Idrobiologia|archive-url=https://web.archive.org/web/20061012063939/http://www.iii.to.cnr.it/limnol/cicloac/lagit.htm|archive-date=12 October 2006|access-date=17 November 2006|url-status=dead}}</ref>:[[File:Italy - Sirmione.jpg|thumb|right|[[Սիրմիոնե]], [[Գարդա (լիճ)|Գարդա]] լճի ափին]]
[[File:Bellagio dal traghetto - panoramio.jpg|thumb|right|[[Բելաջո]], [[Կոմո]] լճի ափին]]Իտալական շատ լճեր ունեն տարբեր հյուրանոցային տնտեսության օբյեկտներ, ինչպիսիք են հյուրանոցները, ռեստորանները և հանգստավայրերը, զբոսայգիները, նավամատույցները և նավահանգիստները, ինչպես նաև բազմաթիվ պատմական և գեղարվեստական ​​կենտրոններ։ Իտալական լճերում հնարավոր է իրականացնել [[վինդսերֆինգ]], [[կանոե]] և [[ծովագնացություն]], [[ձկնորսություն]] և [[սկուբա դայվինգ]], մինչդեռ նրանց շրջակայքում հնարավոր է քայլել ոտքով կամ հեծանվով<ref>{{cite web|url=https://www.italia.it/it/10-laghi-in-italia-per-una-vacanza-attiva|title=Dieci laghi italiani per trascorrere una vacanza attiva all'insegna dello sport|language=it|access-date=27 February 2022}}</ref>։

===Լեռնային զբոսաշրջություն===
[[File:Villnoess St Magdalena 1.JPG|thumb|Դոլոմիտների լեռները ամռանը]]
Իտալիայում կան և՛ ձմեռային, և՛ ամառային [[Լեռնային տուրիզմ|լեռնային տուրիզմով]] զբաղվելու համար նպաստառու պայմաններ։ Չնայած ոչ առանձնապես կոշտ կլիմային՝ համեմատած այլ երկրների հետ, որոնք գտնվում են ավելի հյուսիսային լայնություններում, Իտալիան կարողանում է գրավել զբոսաշրջիկների, ովքեր զբաղվում են ձմեռային մարզաձևերով՝ բազմաթիվ լեռնաշղթաների առկայության պատճառով (լեռնային տարածքի տոկոսը կազմում է մոտ 35%)<ref name="Superficie">{{cite web|url=https://www.istat.it/it/archivio/137001#:~:text=La%20superficie%20complessiva%20dell'Italia,pianura%20(23%2C2%25).|title=Superficie territoriale per zona altimetrica|language=it|access-date=27 December 2021}}</ref>։

Դրանցից են [[Ալպեր|Ալպերը]]՝ Եվրոպայի ամենաբարձր լեռնաշղթան, և [[Ապենինյան թերակղզի|Ապենինները]]՝ հագեցած ձմեռային սպորտաձևերի և կացության բազմաթիվ հարմարություններով։ Հյուսիսում ամենահայտնի լեռնադահուկային հանգստավայրերը գտնվում են [[Սեստրիերե|Սեստրիերեում]], [[Լիվինիո|Լիվինիոյում]], [[Բորմիո|Բորմիոյում]], [[Պոնտե դի Լենյո|Պոնտե դի Լենյոյում]], Դոլոմիտներում (հատկապես Կորտինա դ'Ամպեցցո), ինչպես նաև Վալե դ'Աոստայում (հատկապես Բրեյլ-Սերվինիայում), մինչդեռ կենտրոն-հարավ Աբրուցոն լեռնային շրջան է, որտեղ կան հիմնական լեռնադահուկային հանգստավայրեր [[Ռոկարազո]], [[Օվինդոլի]], [[Պեսկասերոլի]] և Կամպո Ֆելիչե քաղաքներով<ref>{{cite web|url=https://luoghidavedere.it/luoghi-da-vedere-in-italia/luoghi-da-vedere-in-abruzzo/sciare-in-abruzzo-quali-sono-le-localita-abruzzesi-migliori-per-la-settimana-bianca_3800|title=Sciare in Abruzzo: quali sono le località abruzzesi migliori per la settimana bianca ?|language=it|access-date=27 December 2021}}</ref>։

Ինչ վերաբերում է ամռանն իրականացվող լեռնային զբոսաշրջությանը, ամռանը իտալական լեռներում կան արահետներ, որտեղ կարելի է հիանալ բնությամբ ​​, պատմական և գեղարվեստական ​​կենտրոններով, լճերով, ինչպես նաև զբաղվել բազմաթիվ սպորտային միջոցառումներով, ինչպիսիք են [[Լեռնագնացություն|լեռնագնացությունը]], պարապլայդինգ և [[Ռաֆթինգ|ռաֆթինգը]]<ref>{{cite web|url=https://www.agriturismo.it/it/extra/vacanze-ad-alta-quota:-5-localita-di-montagna-imperdibili-728|title=Vacanze ad alta quota: 5 località di montagna imperdibili|language=it|access-date=27 February 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://travel.thewom.it/italia/mete-di-montagna.html|title=LE METE DI MONTAGNA PIÙ INCREDIBILI D'ITALIA|language=it|access-date=27 February 2022}}</ref>։ Իտալական լեռներում կան մեծ թվով [[Ագրոտուրիզմ|ագրոտուրիզմի]] համար հարմարավետ վայրեր, հանգստավայրեր, ինչպես նաև հյուրանոցներ և ռեստորաններ<ref>{{cite web|url=https://www.agriturismo.farm/it/vacanze/montagna|title=Agriturismo in Montagna in Italia|language=it|access-date=28 February 2022}}</ref>։
=== Ստորջրյա զբոսաշրջություն ===
Իտալիայի ծովային պահպանվող տարածքները սահմանափակում են մարդու գործունեությունը պահպանության նպատակներով՝ պաշտպանելու բնական ռեսուրսները կամ հնագիտական ​​վայրերը։ Այդպիսի ծովային պահպանվող տարածքները քսանյոթն էին։ 2018 թվականին ստեղծվել են երկու նոր ծովային պահպանվող տարածքներ, որոնք օգնում են ընդհանուր առմամբ պահպանել Իտալիայի շուրջ գտնվող ծովերի մոտ 2,280 կմ² տարածքը, ինչպես նաև նրա առափնյա գծի մոտ 700 կմ²տարածքը, որը համապատասխանում է Իտալիայի ափերի 12%-ին<ref name="uccellidaproteggere">{{cite web|url=http://www.uccellidaproteggere.it/La-conservazione/Cosa-fa-l-Italia-Le-azioni/Le-aree-protette-in-Italia|title=Le aree protette in Italia|language=it|access-date=2 March 2022}}</ref>։

Ստորջրյա հնագիտությամբ հետաքրքրվողների համար ուշագրավ ծովափնյա վայրերն են՝ [[Տաորմինա|Տաորմինան]], [[Կապո Պասերո|Կապո Պասերոն]], [[Ուստիկա|Ուստիկան]], [[Նոտո|Նոտոն]]<ref name="viaggiarenews">{{cite web|url=https://www.viaggiarenews.com/2021/03/il-meglio-per-il-turismo-subacqueo-in-italia/|title=Il meglio per il turismo subacqueo in Italia|language=it|access-date=19 January 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.repubblica.it/viaggi/2021/11/13/news/un_viaggio_unico_tra_bellezze_sommerse_dall_italia_la_spinta_per_un_itinerario_dei_siti_archeologici_subacquei_nel_mediterr-326223800/|title=Un viaggio unico tra bellezze sommerse: l'Italia lancia itinerario europeo nei parchi archeosub del Mediterraneo|language=it|access-date=19 January 2022}}</ref>։ Իտալական նշանավոր լճերը, որոնք գրավում են ստորջրյա զբոսաշրջության սիրահարներին, ինչպես հնագիտական, այնպես էլ նատուրալիստական ​​տիպի [[Իսեո]], [[Կոմո]], [[Գարդա (լիճ)|Գարդա]], [[Մաջիորե]], [[Իդրո]] լճերն են<ref>{{cite web|url=https://ilsubacqueo.it/immersioni-nei-laghi-lombardi/|title=Immersioni Nei Laghi Lombardi|language=it|access-date=7 June 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.yesmilano.it/articoli/sport-acquatici-sui-laghi-lombardi|title=SPORT ACQUATICI SUI LAGHI LOMBARDI|language=it|access-date=7 June 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.trentino.com/it/sport-e-tempo-libero/attivita-sportive/immersione-subacquea/|title=Immersione subacquea|language=it|access-date=7 June 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.laboratoriovalsusa.it/blog/valle-di-susa/il-lago-grande-di-avigliana-e-la-sua-ferrata-subacquea-oltre-2-km-di-percorsi|title=Il Lago Grande di Avigliana e la sua ferrata subacquea. Oltre 2 km di percorsi, dove "il nulla" è abbagliante|language=it|access-date=7 June 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.viaggipersub.it/prodotto/immersioni-nel-lago-di-capo-dacqua-in-abruzzo/|title=IMMERSIONI NEL LAGO DI CAPO D'ACQUA IN ABRUZZO|language=it|access-date=7 June 2022}}</ref>։[[File:Parco archeologico di Baia - Ninfeo punta Epitaffio - statua Antonia Minore.jpg|thumb|Բայայի հնագիտական ​​պարկ]]

=== Շոփինգի նպատակներով զբոսաշրջություն ===
Իտալիան նաև շոփինգ զբոսաշրջության հայտնի վայր է<ref>{{cite web|url=https://www.enit.it/wwwenit/it/pressroomonline/comunicati-stampa/3149-enit-fashion-vogue-night-2019-dati-turismo-moda-spagnoli.html|title=LA MODA ATTRAE I TURISTI VERSO L'ITALIA ANCHE "FUORI STAGIONE"|language=it|access-date=17 April 2022}}</ref>։ Իտալական նորաձեւությունը երկար պատմություն ունի։ Ամենաշատը զբոսաշրջիկներին գրավում են հագուստի, կաշվե իրերի, կոսմետիկայի և օծանելիքի խանութները, մինչդեռ այս տեսակի զբոսաշրջության համար ամենաշատ այցելվող իտալական քաղաքները, ըստ այցելությունների նվազման հաջորդականության, [[Միլան|Միլանն]] է, [[Ֆլորենցիա|Ֆլորենցիան]], [[Հռոմ|Հռոմը]], [[Վենետիկ|Վենետիկը]] և [[Թուրին|Թուրինը]]<ref>{{cite web|url=https://www.infoiva.com/2017/12/turismo-shopping-italia.html|title=Turismo dello shopping: l'Italia in pole position|language=it|access-date=17 April 2022}}</ref>։[[File:Milan-Via Monte Napoleone during the Christmas period.jpg|thumb|Via Monte Napoleone, Quadrilatero della moda փողոցներ, [[Միլան]], [[Լոմբարդիա]]]][[File:Amalfi Coast from boat.jpg|thumb|Պոզիտանո, Կամպանիա]]

===Կրոնական նպատակներով զբոսաշրջություն===
[[File:Basilica di San Pietro in Vaticano September 2015-1a.jpg|thumb|Սուրբ Պետրոսի տաճար, Հռոմ]]
Իտալիայում կան բազմաթիվ [[Ուխտագնացություն|ուխտագնացության]] ուղղություններ, առաջին հերթին [[Հռոմ|Հռոմը]], [[Հռոմի պապ|Պապի]] նստավայրը և [[Կաթոլիկ եկեղեցի|կաթոլիկ եկեղեցու]] նստավայրը։ Քաղաքը ուխտագնացության վայր է հատկապես կաթոլիկ կրոնական կյանքի հիմնական իրադարձությունների ժամանակ<ref>{{cite web|url=https://www.improntalaquila.com/2016/02/13/90100/|title=Summit storico tra i fratelli Papa Francesco e Sua Santità il Patriarca Kirill di Mosca e di tutte le Russie|language=it|access-date=27 December 2021}}</ref>։

Նշանավոր եկեղեցիները, որոնք կարևոր ուխտագնացությունների վայրեր են զբոսաշրջության համար, ի լրումն [[Սուրբ Պետրոսի տաճար|Հռոմի Սուրբ Պետրոսի տաճարի]], ներառում են նաև [[Սուրբ Պիո Պիետրելցինա|Սուրբ Պիո Պիետրելցինայի]] սրբավայրը [[Սան Ջովաննի Ռոտոնդո|Սան Ջովաննի Ռոտոնդոյում]], Սուրբ Ֆրանցիսկոս Ասիսիի բազիլիկան, Լորետոյի դելա Սանտա Կասա բազիլիկան, Կույսի տաճարը<ref>{{Cite web|url=http://civitavecchia.portmobility.it/en/itinerari/two-or-more-days/jubilee-2015-visiting-seven-major-churches-rome|title=Jubilee 2015: visiting the Seven Major Churches of Rome|date=2015-07-05|access-date=2016-09-15}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.aboutroma.com/churches-of-Rome.html|title=Churches and Basilicas in Rome|work=ALL THE INFORMATION ABOUT THE CITY OF ROME|access-date=24 December 2021}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.treccani.it/enciclopedia/i-santuari-e-i-pellegrinaggi_%28Cristiani-d%27Italia%29/|title=I santuari e i pellegrinaggi|language=it|access-date=27 December 2021}}</ref>։

=== Հարսանեկան նպատակներով զբոսաշրջություն ===
Իտալիան հարսանյաց զբոսաշրջության համար երկրորդ ամենահայտնի ուղղությունն է աշխարհում [[Մալդիվներ|Մալդիվներից]] հետո և [[Բալի|Բալիից]] առաջ<ref name="turismo-wedding">{{cite web|url=https://www.ansa.it/canale_viaggiart/it/notizie/speciali/2023/02/01/turismo-wedding-2-milioni-presenze-e-fatturato-599-mln_dcec4ad9-3ab8-4677-a303-6378020ac3a7.html|title=In Italia 11mila matrimoni stranieri, un turismo da 599 milioni|language=it|access-date=2 February 2023}}</ref>։ 2022 թվականին Իտալիայում 11000 հարսանիք է նշվել օտարերկրյա քաղաքացիների կողմից, ովքեր եկել էին երկրում մնալու՝ [[Հարսանիք|հարսանեկան արարողությունը]] կազմակերպելու համար<ref name="turismo-wedding" />։ Արարողությանը ամուսնացած զույգերի և նրանց հյուրերի տևողությունը միջինում 3,3 գիշեր է<ref name="turismo-wedding" />։ 2022 թվականին ընդհանուր առմամբ այցելել է 619,000 զբոսաշրջիկ և ավելի քան 2 միլիոն զբոսաշրջիկ՝ կապված հարսանյաց զբոսաշրջության հետ՝ շուրջ 599 միլիոն եվրո շրջանառությամբ։ Իտալիան ներառում է հարսանյաց զբոսաշրջիկների համար եվրոպական մեղրամսի լավագույն հինգ ուղղություններից երեքը՝ [[Պոզիտանո|Պոզիտանոն]], [[Հռոմ|Հռոմը]] և [[Ամալֆիի առափնյա|Ամալֆիի]] ափը<ref name="turismo-wedding" />։
===Բիզնես նպատակներով զբոսաշրջություն===
[[Բիզնես զբոսաշրջություն|Բիզնես զբոսաշրջությունը]] աշխուժացնում է մուտքերը դեպի երկիր և կազմում է ոլորտի հիմնարար մասը։ Գործարարները, ովքեր մեկնում են Իտալիա, նույնպես օգտվում են տարբեր ծառայություններից՝ այդ թվում նաև կացարանային օբյեկտներից<ref>{{cite web|url=https://www.hcchotels.com/it/blog/sette-consigli-utili-per-un-viaggiatore-daffari/|title=Sette consigli utili per un viaggiatore d'affari|language=it|access-date=11 August 2022}}</ref>։ Զբոսաշրջության այս տեսակը ներառում է նրանց, ովքեր օգտագործում են կացարանները գործուղումների կամ արտադրության կամ շուկայավարման հետ կապված միջոցառումներին մասնակցելու համար։

=== Սննդի և գինու զբոսաշրջություն ===
Իտալական խոհանոցը աշխարհի ամենահայտնի և ամենագնահատված [[Գաստրոնոմիա|գաստրոնոմիաներից]] մեկն է<ref>For example, in 2019, the American network [[CNN]] ranked first in a ranking of the best cuisines in the world; see: {{Cite web|url=https://edition.cnn.com/travel/article/world-best-food-cultures/index.html|title=Which country has the best food?|date=12 July 2017|access-date=14 November 2021}}. According to a survey conducted by the British company of [[Marketing research|market analysis]] YouGov, out of 24 countries, was the most internationally appreciated gastronomy with 84% of total preferences; see: {{Cite web|url=https://it.yougov.com/news/2019/03/12/la-cucina-italiana-votata-come-la-migliore-cucina-/|title=Sondaggio YouGov:l'84% delle persone nel mondo preferisce la cucina italiana|language=it|access-date=14 November 2021}}</ref>։ Իտալական խոհանոցը ներառում է ամբողջ երկրի համար արմատացած ավանդույթներ, ինչպես նաև միմյանցից տարբեր տարածաշրջանային սովորույթներ, հատկապես Իտալիայի հյուսիսի և հարավի միջև<ref>{{cite encyclopedia|author=Related Articles|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/718430/Italian-cuisine|title=Italian cuisine|encyclopedia=Britannica Online Encyclopedia|publisher=Britannica.com|date=2 January 2009|access-date=24 April 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.indigoguide.com/italy/food.htm|title=Italian Food – Italy's Regional Dishes & Cuisine|publisher=Indigoguide.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20110102020059/http://www.indigoguide.com/italy/food.htm|archive-date=2 January 2011|access-date=24 April 2010|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.rusticocooking.com/regions.htm|title=Regional Italian Cuisine|publisher=Rusticocooking.com|access-date=24 April 2010}}</ref>։ Շատ ճաշատեսակներ, որոնք ժամանակին եղել են տարածաշրջանային, այսօր տարածվել են ամբողջ երկրում<ref>{{Cite web|url=https://www.viedelgusto.it/piccola-storia-della-cucina-italiana/|title=Cronistoria della cucina italiana|language=it|access-date=13 November 2021}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.treccani.it/enciclopedia/scoperta-e-invenzione-della-cucina-regionale_%28L%27Italia-e-le-sue-Regioni%29/|title=Piatti regionali a diffusione nazionale|language=it|access-date=13 November 2021}}</ref>։ Իտալական խոհանոցն առաջարկում է համի առատություն և ամենահայտնիներից է ամբողջ աշխարհում<ref name="bbc">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/magazine-13760559|title=How pasta became the world's favourite food|date=15 June 2011|publisher=BBC|access-date=28 September 2014}}</ref>։ Իտալիան աշխարհում [[Գինի|գինիների]] ամենամեծ արտադրողն է, ինչպես նաև խաղողի բնիկ տեսակների ամենալայն տեսականի ունեցող երկիրն է աշխարհում<ref>{{Cite web|url=http://www.inumeridelvino.it/2018/11/la-produzione-di-vino-nel-mondo-2018-prima-stima-oiv.html|title=L'Italia è il maggiore produttore di vino|date=25 November 2018|language=it|access-date=11 November 2021}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://giornalevinocibo.com/2017/06/03/italia-prima-assoluta-per-vitgni-autoctoni-ecco-i-dati-dei-vari-stati/|title=L'Italia è il paese con più vitigni autoctoni al mondo|date=3 June 2017|language=it|access-date=11 November 2021}}</ref>:[[File:Espaguetis carbonara.jpg|thumb|''Սպագետի ալլա կարբոնարա'']]
[[File:Salumi e vino lucchese.JPG|thumb|Իտալական գինի և սալումի]]
[[File:Tiramisu - Raffaele Diomede.jpg|thumb|Տիրամիսու]]Իտալական ճաշի կառուցվածքը բնորոշ է եվրոպական միջերկրածովյան տարածաշրջանին և տարբերվում է Հյուսիսային, Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայի սննդի կառուցվածքից, թեև այն հաճախ բաղկացած է [[Նախաճաշ|նախաճաշից]] (colazione), [[Ճաշ|ճաշից]] (պրանզո) և [[Ընթրիք|ընթրիքից]] (cena)<ref>{{cite web|url=https://www.studiare-in-italia.it/php5/study-italy.php?idorizz=5&idvert=62|title=Mangiare all'italiana|language=it|access-date=12 November 2021}}</ref>: Այնուամենայնիվ, նախաճաշի վրա շատ ավելի քիչ շեշտադրում է արվում, և նախաճաշը ինքնին հաճախ բաց է թողնում կամ ներառում է ավելի թեթև կերակուր, քան կարելի է տեսնել ոչ միջերկրածովյան արևմտյան երկրներում<ref>{{cite web|url=https://www.lacucinaitaliana.it/news/in-primo-piano/colazioni-strane-nel-mondo/|title=Colazioni da incubo in giro per il mondo|date=29 March 2016|language=it|access-date=12 November 2021}}</ref>։ Ուշ առավոտյան և կեսօրվա խորտիկները, որոնք կոչվում են merenda (հոգնակի merende), նույնպես հաճախ ներառված են այս սննդի կառուցվածքում<ref>{{cite web|url=https://www.corriere.it/cook/news/cards/merenda-abitudine-tutta-italiana-cinque-ricette-salutari-tutta-famiglia/merenda-come-deve-essere_principale.shtml|title=Merenda, una abitudine tutta italiana: cinque ricette salutari per tutta la famiglia|date=12 August 2021|language=it|access-date=12 November 2021}}</ref>։

===Սպորտային զբոսաշրջություն===
Իտալիայում սպորտը երկար ավանդույթ ունի։ Մի քանի մարզաձեւերում՝ թե՛ անհատական, թե՛ թիմային, Իտալիան լավ մակարդակ և բազմաթիվ հաջողություններ ունի<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/business-26351331|title=BBC News – Italian football counts cost of stagnation|last=Wilson|first=Bill|date=10 March 2014|publisher=Bbc.co.uk|access-date=12 June 2015}}</ref>։ [[Ֆուտբոլ|Ֆուտբոլը]] Իտալիայի ամենահայտնի սպորտաձևն է։ Իտալիան հաղթեց 2006 թվականի Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնությունը և (Գերմանիայի հետ միասին) ներկայումս աշխարհի առաջնության պատմության մեջ երկրորդ ամենահաջողակ ֆուտբոլային թիմն է՝ Բրազիլիայից հետո՝ հաղթելով [[ՖԻՖԱ]]-ի աշխարհի գավաթի չորս առաջնություններում։ [[Բասկետբոլ|Բասկետբոլը]], [[Վոլեյբոլ|վոլեյբոլը]] և [[Հեծանվավազք|հեծանվավազքը]] հաջորդ ամենահայտնի/խաղացող մարզաձևերն են, ընդ որում Իտալիան երեքում էլ հարուստ ավանդույթ ունի։ Իտալիան նաև ունի լողի, ջրագնդակի, ռեգբիի միության, թենիսի, աթլետիկայի, սուսերամարտի և Ֆորմուլա 1-ի ամուր ավանդույթներ։

Սպորտային իրադարձությունների հետ կապված զբոսաշրջությունը կարող է գրավել տարբեր երկրպագուների, որոնք մի քանի դեպքերում որոշում են մնալ երկրում շրջելու համար<ref>{{cite web|url=https://www.webitmag.it/grandi-eventi-dello-sport-grandi-occasioni-per-il-turismo_3003/|title=Grandi eventi dello sport, grandi occasioni per il turismo|date=21 March 2014|language=it|access-date=28 December 2021}}</ref>։ Ի լրումն գլոբալ բնույթի իրադարձությունների, որոնք կարող են ավելի երկար ժամանակով գրավել մեծ թվով այցելուներ (օրինակ՝ 2006 թվականի [[Թուրինի ձմեռային օլիմպիական խաղեր|Թուրինի ձմեռային օլիմպիական խաղերը]] կամ 1990 թվականի [[Ֆուտբոլի աշխարհի գավաթ|Ֆուտբոլի աշխարհի գավաթը]]), փոքր իրադարձությունները նույնպես նպաստում են այս գործոնի զարգացմանը<ref>{{cite web|url=https://imprese.regione.emilia-romagna.it/turismo/temi/osservatorio-regionale-sul-turismo/analisi-di-sistema-propedeutico-alla-fattibilita-di-un-modello-organizzativo-per-l2019acquisizione-e-la-promozione-di-eventi-sportivi-per-l2019emilia-romagna|title=Le potenzialità del Turismo Sportivo in Emilia e Romagna|language=it|access-date=28 December 2021}}</ref>։[[File:Adriano score vs Milan February 2009.jpg|thumb|right|Derby della Madonnina (15 փետրվարի 2009)]]
[[File:Giro d'Italia 2017, dumoulin pozzovivo (34766910580).jpg|thumb|1909 թվականից սկսած Giro d'Italia-ն<ref>{{cite web |url=http://www.uciprotour.com/Modules/BUILTIN/getObject.asp?MenuId=MTcxNw&ObjTypeCode=FILE&type=FILE&id=34028&LangId=1 |title=Union Cycliste Internationale|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20121114060844/http://www.uciprotour.com/Modules/BUILTIN/getObject.asp?MenuId=MTcxNw&ObjTypeCode=FILE&type=FILE&id=34028&LangId=1 |archive-date=14 November 2012|access-date=11 January 2017}}</ref>]]


== Ծովափնյա առողջարաններ ==
== Ծովափնյա առողջարաններ ==

06:42, 26 հունվարի 2024-ի տարբերակ

Merge arrows
 Առաջարկվում է այս և Զբոսաշրջությունը Իտալիայում հոդվածները միացնել իրար: (քննարկում)
Կոլիզեումը Հռոմում, աշխարհի ամենահայտնի զբոսաշրջային վայրերից մեկը
Տրեվի շատրվան, Հռոմ
Սուրբ Պետրոսի Բազիլիկան Հռոմում

Զբոսաշրջությունն Իտալիայում, Իտալիայի տնտեսության եկամտային ոլորտ, հիմնված է վերականգնվող ռեսուրսների վրա։ Իտալիան աշխարհի հինգերորդ երկիրն է ըստ այցելության և չորրորդն ըստ զբոսաշրջության եկամտի։ Բացի չոր վիճակագրությունը, անհրաժեշտ է նշել, որ Հին Հռոմի ժառանգորդը դարձած երկիրը գրավում է զբոսաշրջիկներին դեպի անտիկ աշխարհ կատարվող արտասովոր ուղևորությամբ։ Իտալիան եվրոպական քաղաքակրթության բնօրրանն է, և այն որքան հնարավոր է` պահպանել է իր անցյալն ու միլիոնավոր եվրոներ է ներդնում ճարտարապետական հուշարձանների վերանորոգման համար։ Պիզայի աշտարակի վերանորոգման նախագիծը իտալացի հարկատուներին արժեցել է 25 միլիոն եվրո։ Հռոմի Խաղաղության խորանը ծածկվել է 20 միլիոն եվրո արժողությամբ ապակե սարկոֆագով։ Իտալիայի տեսարժան վայրերի արժեքը քննարկումների ու նուրբ հաշվարկների առիթ է։ Սակայն որպես հիպոթեզ իտալացի տնտեսագետները[1] տեսական հաշվարկներ են արել իտալական զբոսաշրջության մի քանի «ադամանդների» վերաբերյալ։ Կոլիզեյի տեսական արժեքը կազմում է 91 միլիարդ եվրո, Վատիկանի թանգարանինը` 90 միլիարդ, իսկ Տոսկանայի Կյանտիի բլուրները` 4 միլիարդ եվրո։

Ըստ ISTAT-ի տվյալների Իտալիան հինգերորդ ամենաշատ այցելվող երկիրն է միջազգային զբոսաշրջության ժամանումների թվով՝ տարեկան 65 միլիոն զբոսաշրջիկով (2019)։ Ըստ Իտալիայի Բանկի 2018 թվականի գնահատումների՝ զբոսաշրջության ոլորտն ուղղակիորեն ապահովում է ազգային ՀՆԱ-ի ավելի քան հինգ տոկոսը (13 տոկոս՝ հաշվի առնելով նաև անուղղակի ձևավորված ՀՆԱ-ն) և ապահովում է ժողովրդի զբաղվածության ավելի քան վեց տոկոսը[2][3]։ Ներկայումս Իտալիայում զբոսաշրջիկների հետաքրքրության գրավականն են հիմնականում մշակույթը, խոհանոցը, պատմությունը, նորաձևությունը, ճարտարապետությունը, արվեստը, կրոնական վայրերն, բնական ​​գեղեցկությունները, գիշերային կյանքը, ստորջրյա աշխարհն ու առողջարանները։ Ձմեռային և ամառային զբոսաշրջությունը զարգացած է Ալպերի և Ապենինների շատ վայրերում[4], մինչդեռ ծովափնյա զբոսաշրջությունը տարածված է Միջերկրական ծովի ափամերձ վայրերում[5]։ Փոքր, պատմական իտալական գյուղերը գովազդվում են «Իտալիայի ամենագեղեցիկ գյուղերը» ասոցիացիայի միջոցով։ Իտալիան Սուրբ Ծննդյան տոների ընթացքում զբոսաշրջիկների կողմից ամենաշատ այցելվող երկրների շարքում է[6]։ Հռոմը 3-րդ ամենաշատ այցելվող քաղաքն է Եվրոպայում և 12-րդը՝ աշխարհում՝ 2017 թվականին 9,4 միլիոն ժամանողով[7], մինչդեռ Միլանը Եվրոպայի 5-րդ ամենաշատ այցելվող քաղաքն է և 16-րդը[8][9]՝ աշխարհում՝ 8,81 միլիոն զբոսաշրջիկով[10]։ Վենետիկն ու Ֆլորենցիան նույնպես աշխարհի 100 լավագույն ուղղությունների թվում են։

Վենետիկը, որը բազմիցս ճանաչվել է աշխարհի ամենագեղեցիկ քաղաքը[11][12]։

Իտալիան նաև ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների թվով(58) ամենաշատն ունեցող երկիրն է աշխարհում[13]։ Իտալիայի 58 ժառանգության վայրերից 53-ը մշակութային են, իսկ 5-ը՝ բնական[14]։

Հռոմեական կայսրությունը, միջնադարը, վերածնունդը և Իտալիայի պատմության հաջորդ դարերը թողել են բազմաթիվ մշակութային արտեֆակտներ, որոնք գրավում են զբոսաշրջիկներին[15]։ Ընդհանուր առմամբ, իտալական մշակութային ժառանգությունը ամենամեծն է աշխարհում, քանի որ այն բաղկացած է բոլոր գեղարվեստական ​​արժեքների 60-75 տոկոսից, որոնք գոյություն ունեն յուրաքանչյուր մայրցամաքում[16]՝ ավելի քան 4000 թանգարաններով, 6000 հնագիտական ​​վայրերով, 85.000 պատմական եկեղեցիներով և 40.000 պատմական ամրոցներով, որոնք ենթակա են պահպանության Իտալիայի մշակույթի նախարարության կողմից[17]։ 2018 թվականի դրությամբ իտալական մշակութային վայրերը (որոնք ներառում են թանգարաններ, տեսարժան վայրեր, զբոսայգիներ, արխիվներ և գրադարաններ) կազմել են 6610։ Իտալիան Միջերկրական ծովում կռուիզային զբոսաշրջության առաջատար ուղղությունն է[18]։

Իտալիան ունի 1-5 աստղանի հյուրանոցների լայն տեսականի։ ISTAT-ի տվյալներով՝ 2017 թվականին կար 32 988 հյուրանոց՝ 1 133 452 սենյակով և 2 239 446 մահճակալով։ Ինչ վերաբերում է հյուրանոցային տնտեսության այլ օբյեկտներին (ճամբարներ, զբոսաշրջային գյուղեր, վարձով կացարաններ, ագրոտուրիզմ և այլն), ապա 2017 թվականին դրանց թիվը կազմել է 171 915՝ 2 798 352 մահճակալով։ Զբոսաշրջային հոսքը դեպի ափամերձ հանգստավայրեր կազմում է 53 տոկոս։ Լավագույն ենթակառուցվածքներով քաղաքներն են՝ Գրոսետոն՝ ֆերմերային տների համար (217), Վիեստեն՝ ճամբարների և զբոսաշրջային գյուղերի համար (84) և Կորտինա դ'Ամպեցցոյի լեռնային խրճիթները (20)[19][20]։

Իտալիայի տուրիզմի պատմություն

Վաղ շրջան

Մարդիկ դարեր շարունակ այցելել են Իտալիա, սակայն առաջինները, ովքեր այցելել են թերակղզի զբոսաշրջային նկատառումներով, եղել են արիստոկրատները Գրանդ Տուրի ժամանակ, որը սկսվել է 17-րդ դարից և զարգացել 18-րդ և 19-րդ դարերում[21]։ Սա մի ժամանակաշրջան էր, երբ եվրոպացի արիստոկրատները, որոնցից շատերը բրիտանացիներ և ֆրանսիացիներ էին, այցելում էին Եվրոպայի որոշ հատվածներ, որտեղ Իտալիան հիմնական զբոսաշրջային ուղղություն էր[21]։ Իտալիան հնարավորություն էր տալիս ուսումնասիրել հնագույն ճարտարապետությունը, տեղական մշակույթը և հիանալ բնական գեղեցկություններով[22]։

Հռոմը, որպես հզոր և ազդեցիկ Հռոմեական կայսրության մայրաքաղաք, գրավեց հազարավոր մարդկանց տարբեր քաղաքներից և երկրներից ամբողջ աշխարհից, որն ընդգրկում էր Միջերկրական ծովի մեծ մասը, Հյուսիսային Աֆրիկան, մայրցամաքային Մեծ Բրիտանիան (Անգլիա) և Արևմտյան Ասիայի մի մասը։ Առևտրականներն Իտալիա են եկել աշխարհի մի քանի տարբեր ծայրերից։ Երբ կայսրությունը կործանվեց մ.թ. 476 թվականին, Հռոմն այլևս եվրոպական քաղաքականության և մշակույթի էպիկենտրոնը չէր։ Մյուս կողմից, դա պապականության հիմքն էր, որն այն ժամանակ կառավարում էր աճող քրիստոնեական կրոնը, ինչը նշանակում է, որ Հռոմը մնում էր Եվրոպայի գլխավոր ուխտագնացության վայրերից մեկը։ Ուխտագնացները, դարեր շարունակ գալիս էին այս քաղաք, և դա «զբոսաշրջության» կամ «կրոնական տուրիզմի» վաղ համարժեքն ։ Վենետիկի, Պիզայի և Ջենովայի առևտրային կենտրոնների առկայությունը նշանակում էր, որ առևտրականներ, գործարարներ ամբողջ աշխարհից նույնպես պարբերաբար գալիս էին Իտալիա։ 16-րդ և 17-րդ դարերի սկզբին, Վերածննդի ժամանակաշրջանին զուգահեռ, շատ ուսանողներ եկան Իտալիա՝ ուսումնասիրելու իտալական ճարտարապետությունը, օրինակ՝ Ինիգո Ջոնսը։

Գրանդ Տուր

Զբոսաշրջությունը մեծապես զարգացել է Իտալիայում միայն 17-րդ դարի երկրորդ կեսին՝ Գրանդ Տուրի մեկնարկով։ Սա մի ժամանակաշրջան էր, երբ եվրոպացի արիստոկրատները, որոնցից շատերը բրիտանացիներ էին, այցելում էին Եվրոպայի որոշ հատվածներ, որտեղ Իտալիան նրանց հիմնական ուղղություն էր[23]։ Սա հիանալի հնարավորոթյուն էր հնագույն ճարտարապետությամբ և տեղական մշակույթով հիանալու համար[24]։ Գրանդ Տուրը, ըստ էության, սկիզբ է առել հռոմեական կաթոլիկ քահանա Ռիչարդ Լասելսի «Ուղևորություն դեպի Իտալիա» գրքով, որը հրատարակվել է 1670 թվականին[25]։ Գրան տուրի շնորհիվ զբոսաշրջությունն էլ ավելի տարածվեց դարձնելով Իտալիան ամենացանկալի ուղղություններից մեկը միլիոնավոր մարդկանց համար[26]։ Ըստ երթուղու հայտնվելով Իտալիայի տարածքում, զբոսաշրջիկները կարճ ժամանակով այցելում էին Թուրին։ Այնտեղ ճանապարհին Միլանը նույնպես հայտնի կանգառ էր, սակայն քաղաք ուղևորությունը կարևոր չէր համարվում, և մի քանիսն անցնում կամ պարզապես կանգ էին առնում կարճ ժամանակով։ Եթե որևէ մեկը գալիս էր նավով, ուրեմն մի քանի օր մնում էր Ջենովայում։ Այնուամենայնիվ, Հյուսիսային Իտալիայի գլխավոր նպատակակետը Վենետիկն էր[25], որը համարվում էր հիմնական կանգառը, ինչպես նաև նրա շրջակայքի քաղաքներ Վերոնան, Վիչենցան և Պադովան։

Շրջագայության ընթացքում Տոսկանայի քաղաքները նույնպես շատ կարևոր երթուղային կանգառներ էին։ Ֆլորենցիան մեծ տեսարժան վայր էր, և Տոսկանայի մյուս քաղաքներ Սիենան, Պիզան, Լուկան և Սան Ջիմինյանոն, նույնպես համարվում էին կարևոր ուղղություններ։ Այնուամենայնիվ, Կենտրոնական Իտալիայի ամենահայտնի կանգառը Հռոմն էր՝ արվեստի և մշակույթի գլխավոր կենտրոնը[25]։ Հետագայում նրանք իջնում ​​էին Նեապոլի ծոցը, և 1710 թվականին հայտնաբերումից հետո Պոմպեյը և Հերկուլանումը նույնպես հայտնի կանգառներ էին[25]։ Սիցիլիան համարվում էր ճամփորդության զգալի մասը, և մի քանիսը, ինչպես օրինակ Գյոթեն, այցելել են կղզի։

Զանգվածային զբոսաշրջության զարգացում

17-18-րդ դարերի ընթացքում Գրանդ Տուրը հիմնականում վերապահված էր ակադեմիկոսներին կամ էլիտային։ Այնուամենայնիվ, մոտ 1840 թվականին ներդրվեց երկաթուղային տրանսպորտը[27], և Գրանդ Տուրը սկսեց դառնալ ավելի հասանելի։ Այսպիսով, ներդրվեց զանգվածային զբոսաշրջության առաջին հիմքը։ 1840-ականներն այն ժամանակաշրջանն էր, երբ միջին դասերը սկսեցին շրջագայել երկրով։ Որոշ ամերիկացիներ նույնպես կարողացան այցելել Իտալիա։ Վենետիկը, Ֆլորենցիան, Հռոմը, Նեապոլը և Սիցիլիան շարունակում էին մնալ գլխավոր տեսարժան վայրերը։

Ինչպես շատ այլ եվրոպացիներ, իտալացիները մեծապես օգտվում էին հասարակական տրանսպորտից։ Իտալիան համեմատաբար փոքր երկիր է, և հեռավորությունը երկրի մի մասից մյուսն այնքալ էլ մեծ չէ[28]։

Հետագայում, ավելի քիչ մշակութային այցելություններ էին կատարվում և զբոսաշրջիկների աճը նկատվում էր արդեն Իտալիայի բնության և եղանակի համար։ Հայտնի դարձան առաջին ծովափնյա հանգստավայրերը, ինչպիսիք են Լիգուրիայի ափը, Տոսկանայի և Ամալֆիի շրջակայքը։ Կղզիները, ինչպիսիք են Կապրին, Իսկիան, Պրոցիդան և Էլբան և հյուսիսային լճերը, ինչպիսիք են Կոմո լիճը, Մաջորան և Գարդան, ավելի հաճախ էին այցելվում։ Դեպի Իտալիա զբոսաշրջությունը շատ տարածված մնաց մինչև 1920-ականների վերջը և 1930-ականների սկիզբը, երբ մեծ տնտեսական ճգնաժամի հետ մեկտեղ որոծներն այլևս չկարողացան իրենց թույլ տալ ճանապարհորդել։

1970-ականների վերջին և 1980-ականների սկզբին տնտեսական ճգնաժամերը և քաղաքական անկայունությունը իտալական զբոսաշրջության ոլորտում զգալի անկում առաջացրին, քանի որ այդ ժամանակ Հեռավոր Արևելքի կամ Հարավային Ամերիկայի ուղղությունները մեծ ճանաչում գտան[29]։ Այնուամենայնիվ, 1980-ականների վերջին և 1990-ականների սկզբին զբոսաշրջությունը վերստին զարգացավ, և այնպիսի քաղաքներ, ինչպիսին Միլանն է, դարձան ավելի հայտնի ուղղություններ։ Միլանը զբոսաշրջիկների թվի աճ է գրանցել, քանի որ այն հայտնի է դարձել՝ որպես համաշխարհային նորաձևության մայրաքաղաք։

Սրբազան Հռոմեական կայսրության անկումից և դրան հաջորդած բարբարոսների հարձակումների ժամանակաշրջանից հետո ճանապարհորդներին իջևան տալու արտոնությունը պատկանում էր հոգևոր միաբանություններին։ Շատ վանքեր օթևան են դարձել ճամփորդների և ուխտավորների համար` նրանց առաջարկելով առաջին բուժօգնության ծառայություններ, խորհուրդներ ու ուղղություն տալով։ Սակայն ժամանակի ընթացքում հյուրընկալությունն սկսել է գնահատվել գումարի միջոցով։ Այսպես առաջացել են ճանապարհին մոտիկ առաջին տրատորիաները (իտալական ռեստորանի տեսակ), որոնք գումարի դիմաց առաջարկում էին գիշերակաց (երբեմն նաև` զվարճանք թեթև վարքի տեր կանանց հետ)։ Իտալիայում վճարովի զբոսաշրջային ծառայությունների վերաբերյալ առաջին վկայությունը կարելի է համարել գերմանացի եպիսկոպոս Wolfger-ի Ծախսերի գիրքը (Volchero di Erla, 1204 թվական), որտեղ մանրամասնորեն նկարագրված են երկու հոգու կեցության ծախսերը (ներառյալ հացի և գինու վճարը)։

Նեապոլի տաճար
Melendugno լողափ (Սալենտո)

Ուխտագնացների համար առաջին ուղեցույցն Իտալիայում լույս է տեսել 12-րդ դարում։ Ձեռագիրը կոչվում էր Mirabilia Urbis Romae («Հռոմ քաղաքի հրաշքները») և ներառում էր տեսարժան վայրերի նկարագրություն, պատմություններ և լեգենդներ քրիստոնեական ու հեթանոսական հուշարձանների մասին։ Միջնադարյան զբոսաշրջությունն բացառապես կրոնական հիմք ուներ։ Կաթոլիկ եկեղեցին արել էր ամեն հնարավորը` ուխտագնացների խմբերին դեպի Իտալիայի սուրբ վայրերն ուղղորդելու համար։ Հաղթաթղթերից մեկն անկասկած Ասսիզի քաղաքն էր` Իտալիայի հովանավոր Սուրբ Ֆրանցիսկ Ասսիզացու ծննդավայրը։

Սանտա Մարիա դել Ֆիորե տաճարը Ֆլորենցիայում
հերցոգյան ամրոց Ֆերարայում

Ոչ կրոնական զբոսաշրջությունն Իտալիայում ծնվել է Վերածննդի ժամանակաշրջանում, երբ շատ եվրոպական ազնվականներ սկսել են այցելել Վերածննդի կենտրոններ (Ֆլորենցիա, Հռոմ)` քանդակագործության, գեղանկարչության ու գրականության արվեստն ուսումնասիրելու։ 1700-1800-ական թվականներին Եվրոպայի ազնվական երկտասարդության շրջանում տարածված են դառնում ուղևորությունները դեպի Հարավային Եվրոպա` հին հունական քաղաքակրթության ու անտիկ Հռոմի վերաբերյալ գիտելիքը խորացնելու նպատակով։ Այդպես են վարվել Գյոթեն, Շատոբրիանը, Ստենդալը, Շելլին և հարյուրավոր այլ հայտնի եվրոպացի գրողներ։ Ստեղծվում է մշակութային զբոսաշրջության կոնցեպցիան, այնուհետև` Առողջարանային տուրիզմն ու ի վերջո` գործարար տուրիզմը (գործարքներ արտասովոր վայրերում)։ Զբոսաշրջության ծովափնյա ձևը, որը կապված է նաև վիլլաների ու տարածքների գնման հետ, հազվադեպ բնույթ էր կրում։ Իտալիան իներցիայով շեշտը դնում էր առավելապես անտիկ տեսարժան վայրերի, պատմության, մշակույթի ու արվեստի վրա` օտարերկրացի զբոսաշրջիկներին գրավելու նպատակով։ Սակայն 20-րդ դարի 60-ական թվականներին փոփոխություններ են նկատվում։ Առաջին քայլը դառնում է իտալական կառավարության որոշումը Սարդինիայի շրջանում տնտեսական փոփոխություններ կատարելու վերաբերյալ։ Զբոսաշրջությունն առաջնահերթություն է դառնում, իսկ 1962 թվականը կարելի է համարել Իտալիայի զբոսաշրջության նոր հրաշքի` ծովափնյա Սարդինիայի ծննդյան պաշտոնական օրը։ Մոտավորապես նույն ժամանակահատվածում սկսում են հայտնվել նոր զանգվածային զբոսաշրջության, դեռևս թույլ, բայց առաջ գնացող առաջին ալիքները։ Հյուրանոցային կառույցների սեփականատերերն ու նոր ներդրողները հասկանում են, որ քանակը որոշիչ է դառնում։ Արդյունքում, 2011 թվականին Իտալիան արդեն տիրապետում էր հյուրանոցային համալիրների բավականին մեծ ծավալի։ 2011 թվականին Պինոկիո (այլ կիրառումներ)յի հայրենիքը զբոսաշրջության ոոլորտում ստացել է մոտավորապես 30 միլիարդ եվրո եկամուտ։ Ըստ ISTAT-ի տվյալների (2011)` Իտալիայի հյուրանոցային ֆոնդը ներառում է ավելի քան 145.358 հյուրընկալով կառույց։ Դրանցից 69.202-ը մասնավոր տներ ու վիլլաներ են, 33.967-ը` հյուրանոցներ, 20.437-ը` Bed and breakfast (B&B, Նախաճաշ և գիշերակաց) հյուրանոցներ, ագրոտուրիզմ առաջարկող 15.217 տներ, 2570 քեմփինգ և տուրիստական գյուղեր։

Աշխարհագրություն և կլիմա

Աշխարհագրություն

Իտալիան գտնվում է հարավային Եվրոպայում և համարվում է նաև Արևմտյան Եվրոպայի մաս[30]՝ հյուսիսային 35° և 47° լայնությունների և 6° և 19° արևելյան երկայնությունների միջև։ Հյուսիսում Իտալիան սահմանակից է Շվեյցարիային, Ֆրանսիային, Ավստրիային և Սլովենիային և գտնվում է մոտավորապես սահմանազատված է Ալպյան ջրբաժանով, ընդգրկելով Պոյի հովիտը և Վենետիկյան հարթավայրը։ Հարավում այն ​​բաղկացած է ամբողջ Իտալական թերակղզուց, որը հատում են Ապենինները և միջերկրածովյան երկու կղզիները՝ Սիցիլիան և Սարդինիան, ի լրումն շատ ավելի փոքր կղզիների։ Ինքնիշխան պետությունները՝ Սան Մարինոն և Վատիկան քաղաքը, անկլավներ են Իտալիայում[31][32]։

Իտալիան Հյուսիսային կիսագնդի մի մասն է։ Երկրի ընդհանուր մակերեսը կազմում է 301,230 կիլոմետր քառակուսի (116,306 քառակուսի մղոն), որից 294,020 կմ² (113,522 քառակուսի մղոն) հող է, իսկ 7,210 կմ² (2,784 քառակուսի մղոն) ջրային տարածք[33]։ Ներառյալ կղզիները՝ Իտալիան ունի 7900 կմ (4900 մղ) ափամերձ գիծ՝ Ադրիատիկ ծովում, Հոնիական ծովում, Տիրենյան ծովում, Լիգուրյան ծովում, Սարդինիայի ծովում և Սիցիլիայի նեղուցով, և սահմանները կիսում են Ֆրանսիայի հետ (488 կմ)։ Ավստրիա (430 կմ), Սլովենիա (232 կմ) և Շվեյցարիա (740 կմ)։ Մնացած մասը կազմում են Սան Մարինոն (39 կմ) և Վատիկանը (3,2 կմ)՝ երկուսն էլ անկլավներ[33]:

Իտալիայի տեղագրական քարտեզ

Կլիմա

Իտալիայի կլիմայի վրա ազդում է Միջերկրական ծովի ջրային մեծ զանգվածը, որը շրջապատում է Իտալիան բոլոր կողմերից, բացի հյուսիսից։ Հարավային բարեխառն գոտու սահմաններում նրանք ձևավոևում են որոշակի կլիմա, որը կոչվում է միջերկրածովյան կլիմա՝ տեղային տարբերություններով՝ պայմանավորված տարածքի գեոմորֆոլոգիայի գործոններով։

Թերակղզու երկարության և հիմնականում լեռնային գոտիների պատճառով Իտալիայի կլիման շատ բազմազան է։ Իտալիայի ներքին հյուսիսային տարածքները (օրինակ՝ Թուրին, Միլան և Բոլոնիա) ունեն խոնավ մերձարևադարձային կլիմա, մինչդեռ Լիգուրիայի ափամերձ տարածքները և Ֆլորենցիայի հարավում գտնվող թերակղզին համապատասխանում է միջերկրածովյան կլիմայական առանձնահատկություններին[34]։

Ափամերձ շրջաններն ունեն մեղմ ձմեռներ և տաք ու չոր ամառներ, թեև հարթավայրային հովիտները կարող են բավականին շոգ լինել ամռանը։ Հյուսիսի և հարավի միջև ջերմաստիճանի զգալի տարբերություն կարող է լինել։ Ձմռան որոշ օրերին այն կարող է լինել −2°C (28°F) և ձյուն տեղալ Միլանում, մինչդեռ 8°C(46,4°F) Հռոմում և 20°C (68°F) Պալերմոյում։ Ջերմաստիճանի տարբերությունները ամռանն ավելի քիչ են լինում:

Իտալիայի կլիմայական քարտեզ

Տրանսպորտ

Leonardo da Vinci International Airport in Rome
Malpensa International Airport in Milan

Ինչ վերաբերում է երկրի ճանապարհային ցանցին, ապա 2002 թվականին Իտալիայում կար 668,721 կմ սպասարկվող ճանապարհներ, այդ թվում` 6,487 կմ մայրուղիներ։

Ազգային երկաթուղային ցանցը նույնպես ընդարձակ է և ընդհանուր առմամբ կազմում է 16,862 կմ, որից 69%-ը էլեկտրաֆիկացված է, և որի վրա շրջանառվում են 4,937 լոկոմոտիվներ և վագոններ։ Այն 12-րդն է աշխարհում և շահագործվում է պետական ​​Ferrovie dello Stato-ի կողմից, մինչդեռ երկաթուղային գծերն ու ենթակառուցվածքները կառավարվում են Rete Ferroviaria Italiana-ի կողմից։ Թեև կան մի շարք մասնավոր երկաթուղիներ, որոնք հիմնականում մատուցում են ուղևորատար տիպի ծառայություններ, ազգային երկաթուղին նաև ապահովում է բարդ արագընթաց երկաթուղիներ, որոնք միանում են խոշոր քաղաքներին։

Իտալիան Եվրոպայում հինգերորդն է օդային տրանսպորտի ուղևորների քանակով, մոտ 148 միլիոն ուղևոր կամ 2011 թվականին[35] եվրոպական ընդհանուրի մոտ 10%-ը։ Իտալիայում կան մոտավորապես 130 օդանավակայաններ, որոնցից 99-ը ունեն ասֆալտապատ թռիչքուղիներ։

2004 թվականին կար 43 խոշոր ծովային նավահանգիստ, ներառյալ Ջենովայի նավահանգիստը, որը երկրի ամենամեծն է և բեռնատարներով երրորդը Միջերկրական ծովում։ Միջերկրական ծովի ամենահյուսիսային հատվածում գտնվող Տրիեստ խորը ջրային նավահանգիստը իտալական, ասիական և եվրոպական ներդրումների թիրախ է[36][37]։ Ներքին ջրային ուղիների ազգային ցանցը ներառում է 1477 կմ նավարկելի գետեր և ջրանցքներ։

Զբոսաշրջային հոսք

New Year's Day fireworks display in Rome on 1 January 2012

Իտալիայում զբոսաշրջային հոսքերի ամենաբարձր ցուցանիշները հիմնականում գրանցվում են ձմռանը՝ կապված Սուրբ Ծննդյան և Ամանորի տոների հետ[38][39], գարնանը՝ Զատկի տոների, իսկ ամռանը՝ բարենպաստ կլիմայի հետ[40]։

Ներքին զբոսաշրջության համար զբոսաշրջային հոսքերի ամենաբարձր ցուցանիշները գրանցվում են նաև երեք ազգային քաղաքացիական տոների՝ Ազատագրման օրվա (ապրիլի 25), Աշխատավորների օրվա (մայիսի 1) և Հանրապետության օրվա (հունիսի 2) կապակցությամբ[41][42]։ Ինչ վերաբերում է երեք կրոնական տոներին՝ Ferragosto (օգոստոսի 15)[43], Ognissanti (նոյեմբերի 1)[44] և Festa dell'Immacolata Concezione (դեկտեմբերի 8)[45]։

Վիճակագրական տվյալներ

Ժամանումներ ըստ երկրի

2019 թվականին Իտալիա ժամանած այցելուների մեծ մասը եղել են հետևյալ երկրների քաղաքացիներ.[46]

# Երկիր Ժամանումների քանակ
1 {{{2}}} Գերմանիա 12.832.334
2 ԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ 6.092.750
3 {{{2}}} Ֆրանսիա 4.744.412
4 Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն 3.695.112
5 {{{2}}} Չինաստան 3.167.960
6 {{{2}}} Շվեյցարիա 3.027.331
7  Ավստրիա 2.648.203
8 {{{2}}} Իսպանիա 2.243.621
9  Նիդերլանդներ 2.137.760
10  Ռուսաստան 1.778.720
11  Լեհաստան 1.593.692
12 Եվրոպական այլ երկրներ 1.406.696
13 Ասիական այլ երկրներ 1.282.925
13 Բելգիա Բելգիա 1.258.901
15  Ճապոնիա 1.133.200
16 {{{2}}} Բրազիլիա 1.116.846
17 {{{2}}} Ավստրալիա 1.049.285
18  Հարավային Կորեա 1.006.673
19  Կանադա 948.176
20  Չեխիա 900.502
21 {{{2}}} Ռումինիա 797.381
22 Լատինական Ամերիկայի այլ երկրներ 719.212
23 {{{2}}} Շվեդիա 697.407
24 {{{2}}} Դանիա 631.748
25 {{{2}}} Հունգարիա 610.697
26 {{{2}}} Արգենտինա 610.117
27  Իսրայել 605.415
28 {{{2}}} Հնդկաստան 593.319
29 Մերձավոր Արևելքի այլ երկրներ 537.669
30 {{{2}}} Իռլանդիա 459.011
31 {{{2}}} Մեքսիկա 413.514
32 {{{2}}} Պորտուգալիա 410.857
33 {{{2}}} Թուրքիա 404.344
34 {{{2}}} Նորվեգիա 390.789
35 Այլ երկրներ 362.967
36 {{{2}}} Հունաստան 353.276
38 {{{2}}} Խորվաթիա 294.825
39  Ֆինլանդիա 267.366
40  Բուլղարիա 242.836
41  Սլովակիա 239.772
42 Միջերկրածովյան Աֆրիկա 209.352
43 Աֆրիկյան այլ երկրներ 190.346
44 {{{2}}} Լիտվա 168.894
45  Նոր Զելանդիա 140.019
46  Մալթա 128.442
47 Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն 110.147
48 {{{2}}} Լյուքսեմբուրգ 94.622
49 {{{2}}} Լատվիա 93.279
50 {{{2}}} Եգիպտոս 83.236
51 {{{2}}} Էստոնիա 78.398
52 {{{2}}} Վենեսուելա 48.017
53 {{{2}}} Իսլանդիա 43.216
54  Կիպրոս 34.296
Ընդհանուր ժամանումներ 64․679․582

Անցկացված գիշերների քանակը ըստ երկրի

Rank Country Nights spent
1 {{{2}}} Գերմանիա 58.699.396
2 ԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ 16.302.928
3 {{{2}}} Ֆրանսիա 13.842.473
4 Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն 13.674.263
5 {{{2}}} Շվեյցարիա 10.806.529
6  Նիդերլանդներ 10.320.382
7  Ավստրիա 9.520.238
8  Լեհաստան 6.203.982
9  Ռուսաստան 5.819.444
10 {{{2}}} Իսպանիա 5.789.755
11 {{{2}}} Չինաստան 5.355.907
12 Բելգիա Բելգիա 4.751.383
13  Չեխիա 4.127.567
14 {{{2}}} Դանիա 3.058.530
15 {{{2}}} Ավստրալիա 2.881.036
16 {{{2}}} Բրազիլիա 2.824.686
17 {{{2}}} Ռումինիա 2.765.252
18  Կանադա 2.665.209
19  Ճապոնիա 2.544.362
20 {{{2}}} Շվեդիա 2.372.891
21 {{{2}}} Հունգարիա 2.210.468
22 {{{2}}} Իռլանդիա 1.815.223
23 {{{2}}} Նորվեգիա 1.247.398
24 {{{2}}} Հունաստան 903.868
Արտաեվրոպական երկրներ 17.437.507
Եվրոպական այլ երկրներ 5.311.276
Ընդհանուր 220.662.684

2017 թվականին Իտալիան ընդհանուր առմամբ ունեցել է 420,63 միլիոն այցելու, որից 210,66 միլիոնը՝ օտարերկրյա հյուրեր (50,08 տոկոս)։ Հյուրանոցներում, հանրակացարաններում կամ հանգրվանատներում անցկացրած 37,04 միլիոն գիշերներով Վենետիկի Մետրոպոլիտեն քաղաքն ունի ամենաշատ այցելուները[47]։

Իտալիայի շրջաններն՝ ըստ այցելուների քանակի

Տարածաշրջանային տվյալներով՝ 2019 թվականին Իտալիայում զբոսաշրջիկների թիվը կազմել է 436 միլիոն (216 միլիոն բնակիչ և 220 միլիոն ոչ ռեզիդենտ)[48]։

Զբոսաշրջիկների տեղավորման հաստատություններում անցկացրած 71 միլիոն գիշերներով Վենետոն ունի ամենաշատ այցելուների թիվը և զբաղեցնում է 6-րդ տեղը Եվրոպայում[49][50]։

Ստորև ներկայացված է Իտալիայի ամենաշատ այցելվող շրջանների աղյուսակը (տվյալները 2019 թվականի դրությամբ)։

Զբոսաշրջային հետաքրքրություններ

Կան բազմաթիվ գործոններ, որոնք խթանում են զբոսաշրջությունը դեպի Իտալիա[51]։

Գեղարվեստամշակութային զբոսաշրջություն

Կազերտա թագավորական պալատ

Իտալիան համարվում է արևմտյան քաղաքակրթության ծննդավայրերից մեկը և մշակութային գերտերություն[52]։ Իտալիայի մշակույթը մինչև իր վերջնական ձևավորումը 1861 թվականին, ձևավորվել է բազմաթիվ տարածաշրջանային սովորույթների, իշխանության և տեղական կենտրոնների կողմից[53]։ Իտալիան դարեր շարունակ կենտրոնական դեր է ունեցել արևմտյան մշակույթում և մինչ օրս հայտնի է իր մշակութային ավանդույթներով և արվեստագետներով։ Միջնադարում և Վերածննդի դարաշրջանում մի շարք դատարաններ մրցում էին ճարտարապետների, արվեստագետների և գիտնականների ներգրավման համար՝ այդպիսով ստեղծելով հուշարձանների, նկարների, երաժշտության և գրականության ժառանգություն։ Չնայած այս դատարանների քաղաքական և սոցիալական մեկուսացմանը, Իտալիան էական ներդրում է ունեցել Եվրոպայի մշակութային և պատմական ժառանգության մեջ[54]։ Երկիրը մշակութային լայն ազդեցություն է ունեցել ամբողջ աշխարհում, նաև այն պատճառով, որ բազմաթիվ իտալացիներ գաղթել են այլ վայրեր իտալական սփյուռքի ձևավորման ժամանակ:

Սկռովենի մատուռը Պադուայում

Երկիրը հայտնի է մի քանի աշխարհահռչակ քաղաքներով։ Հռոմը Հռոմեական կայսրության հնագույն մայրաքաղաքն էր, Կաթոլիկ եկեղեցու Պապի նստավայրը, վերամիավորված Իտալիայի մայրաքաղաքը և համաշխարհային արդիականության գեղարվեստական, մշակութային և կինեմատոգրաֆիական կենտրոնը։ Ֆլորենցիան Վերածննդի սիրտն էր՝ միջնադարի վերջում, արվեստում մեծ ձեռքբերումների ժամանակաշրջանում[55]։ Մյուս կարևոր քաղաքներից են Թուրինը, որը նախկինում եղել է Իտալիայի մայրաքաղաքը և այժմ հանդիսանում է աշխարհի ավտոմոբիլաշինության խոշոր կենտրոններից մեկը։ Միլանը Իտալիայի արդյունաբերական և ֆինանսական մայրաքաղաքն է և աշխարհի նորաձևության մայրաքաղաքներից մեկը։ Վենետիկը, միջնադարից մինչև զարգացած միջնադար խոշոր ֆինանսական և ծովային տերության նախկին մայրաքաղաքն էր։ Իր բարդ ջրանցքային համակարգով գրավում է զբոսաշրջիկների ամբողջ աշխարհից՝ հատկապես վենետիկյան կառնավալի և այլ հայտնի միջոցառումների ժամանակ։ Բոլոնիան երկրի գլխավոր տրանսպորտային հանգույցն է, ինչպես նաև աշխարհի ամենահին համալսարանի և աշխարհահռչակ խոհանոցի տունը[56]:

Տեսարան դեպի Հռոմի հռոմեական ջրատարների մեծ կենտրոն

Իտալական արվեստը դարերի ընթացքում ազդել է մի քանի հիմնական շարժումների վրա և տվել է մի քանի մեծ արվեստագետներ, այդ թվում՝ նկարիչներ, ճարտարապետներ և քանդակագործներ։ Իտալիան ունի հսկայական և կարևոր պատմական ժառանգություն ինչպես արտեֆակտների քանակով[57], այնպես էլ պահպանության, և ներքին գեղարվեստական-մշակութային արժեքով։ Օրինակ, Իտալիան հայտնի է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկին դասված վայրերի ամենամեծ քանակով[58]։ Ընդհանուր առմամբ, իտալական մշակութային ժառանգությունը ամենամեծն է աշխարհում, քանի որ այն բաղկացած է բոլոր գեղարվեստական ​​արժեքների 60-75%-ից, որոնք գոյություն ունեն յուրաքանչյուր մայրցամաքում[16]՝ ավելի քան 4000 թանգարաններով, 6000 հնագիտական ​​վայրերով, 85000 պատմական եկեղեցիներով և 40000 պատմական պալատներով, որոնք բոլորը ենթակա են պահպանության Իտալիայի մշակույթի նախարարության կողմից[17]։

2013 թվականին միայն գեղարվեստական ​​և մշակութային ժառանգության արժեքը գնահատվել է Իտալիայի ՀՆԱ-ի 5,4%-ը, մոտավորապես 75,5 միլիարդ եվրո, որը կարող է աշխատանքի ընդունել մոտ 1,4 միլիոն աշխատակցի[59]։ Ըստ Eurostat-ի 2019 թվականի հաշվետվության՝ իտալիայի զբոսաշրջությունը Եվրոպայում առաջինն է առաջարկող աշխատատեղերի քանակով (4,2 միլիոն) և երրորդը՝ այցելուների միջին ծախսերի և ազգային եկամուտների մասնաբաժնով՝ եվրոպական ընդհանուր արդյունքի համեմատ (48 միլիարդ եվրո՝ ընդհանուրի 12%-ը)[60][61]։

Ծովային զբոսաշրջություն

Ծով Օտրանտոյում, Ապուլիա
Զբոսաշրջային նավ Վենետիկի մոտ

Չորս տարբեր ծովեր շրջապատում են Իտալիան Միջերկրական ծովում երեք կողմից՝ արևելքում Ադրիատիկ ծովը[62], հարավում՝ Հոնիական ծովը[63] և արևմուտքում՝ Լիգուրյան և Տիրենյան ծովը[64]։ Կղզիները ներառյալ՝ Իտալիան ունի ավելի քան 8000 կիլոմետր ծովափ[65]։ Կան բազմաթիվ հայտնի ափամերձ հատվածներ[66]։

Իտալական Ռիվիերան ներառում է Լիգուրիայի գրեթե ամբողջ ափամերձ գիծը, որը տարածվում է Ֆրանսիայի հետ սահմանից՝ Վենտիմիլիայի մոտ, դեպի արևելք մինչև Կապո Կորվոն, որը հատում է Լա Սպեցիա ծոցի արևելյան ծայրը[67][68]։ Իտալական ափերը ներառում են նաև Ամալֆի ափը, Կիլենտան ափը, Չինկե Տերը, Կոստա Վերդե, Ռիվիերա դել Պալմե, Ռիվիերա դել Բրենտա, Կոստա Սմերալդա և Տրաբոկկի ափերը, բացի Վենետիկյան ծովածոցից, Ավգուստայի ծոցից, ծովածոցից[69]։

Լողափերն ու ժայռերը ապահովված են զբոսաշրջային ենթակառուցվածքներով, ինչպիսիք են բաղնիքները, հյուրանոցները և ռեստորանները, հանգստավայրերը, ագրոտուրիզմի հարմարությունները, գիշերային և ցերեկային հավաքների կենտրոնները, զբոսայգիները, նավամատույցները և նավահանգիստները, ինչպես նաև բազմաթիվ պատմական և գեղարվեստական ​​կենտրոններ։

Իտալիան Միջերկրական ծովում կռուիզային զբոսաշրջության առաջատար ուղղությունն է[18][18]։ Իտալական ծովային նավահանգիստները, որոնք ամենից հաճախ այցելում են Միջերկրական ծովով նավարկվող զբոսաշրջիկները Չիվիտավեկիան, Ջենովան, Պալերմոն, Բարին, Նեապոլը, Սավոնան, Տրիեստը, Մոնֆալկոնը, Տարանտոն և Լա Սպեցիան են[70]։

Լճային զբոսաշրջություն

Իտալիայում կա ավելի քան 1000 լիճ[71], որոնցից ամենամեծը Գարդան է (370 կմ² կամ 143 քառակուսի մղոն)։ Մյուս հայտնի ենթալպյան լճերն են Մաջիորե լիճը (212,5կմ²), որի ամենահյուսիսային հատվածը Շվեյցարիայի մի մասն է, Կոմոն (146կմ²)՝ Եվրոպայի ամենախոր լճերից մեկը, Օրտան, Լուգանոն, Իսեոն[72]։ Իտալական թերակղզու այլ նշանավոր լճեր են Տրասիմենոն, Բոլսենան, Բրաչիանոն, Վիկոն, Վարանոն և Լեսինան Գարգանոյում և Օմոդեոն Սարդինիայում[73]:

Սիրմիոնե, Գարդա լճի ափին
Բելաջո, Կոմո լճի ափին

Իտալական շատ լճեր ունեն տարբեր հյուրանոցային տնտեսության օբյեկտներ, ինչպիսիք են հյուրանոցները, ռեստորանները և հանգստավայրերը, զբոսայգիները, նավամատույցները և նավահանգիստները, ինչպես նաև բազմաթիվ պատմական և գեղարվեստական ​​կենտրոններ։ Իտալական լճերում հնարավոր է իրականացնել վինդսերֆինգ, կանոե և ծովագնացություն, ձկնորսություն և սկուբա դայվինգ, մինչդեռ նրանց շրջակայքում հնարավոր է քայլել ոտքով կամ հեծանվով[74]։

Լեռնային զբոսաշրջություն

Դոլոմիտների լեռները ամռանը

Իտալիայում կան և՛ ձմեռային, և՛ ամառային լեռնային տուրիզմով զբաղվելու համար նպաստառու պայմաններ։ Չնայած ոչ առանձնապես կոշտ կլիմային՝ համեմատած այլ երկրների հետ, որոնք գտնվում են ավելի հյուսիսային լայնություններում, Իտալիան կարողանում է գրավել զբոսաշրջիկների, ովքեր զբաղվում են ձմեռային մարզաձևերով՝ բազմաթիվ լեռնաշղթաների առկայության պատճառով (լեռնային տարածքի տոկոսը կազմում է մոտ 35%)[75]։

Դրանցից են Ալպերը՝ Եվրոպայի ամենաբարձր լեռնաշղթան, և Ապենինները՝ հագեցած ձմեռային սպորտաձևերի և կացության բազմաթիվ հարմարություններով։ Հյուսիսում ամենահայտնի լեռնադահուկային հանգստավայրերը գտնվում են Սեստրիերեում, Լիվինիոյում, Բորմիոյում, Պոնտե դի Լենյոյում, Դոլոմիտներում (հատկապես Կորտինա դ'Ամպեցցո), ինչպես նաև Վալե դ'Աոստայում (հատկապես Բրեյլ-Սերվինիայում), մինչդեռ կենտրոն-հարավ Աբրուցոն լեռնային շրջան է, որտեղ կան հիմնական լեռնադահուկային հանգստավայրեր Ռոկարազո, Օվինդոլի, Պեսկասերոլի և Կամպո Ֆելիչե քաղաքներով[76]։

Ինչ վերաբերում է ամռանն իրականացվող լեռնային զբոսաշրջությանը, ամռանը իտալական լեռներում կան արահետներ, որտեղ կարելի է հիանալ բնությամբ ​​, պատմական և գեղարվեստական ​​կենտրոններով, լճերով, ինչպես նաև զբաղվել բազմաթիվ սպորտային միջոցառումներով, ինչպիսիք են լեռնագնացությունը, պարապլայդինգ և ռաֆթինգը[77][78]։ Իտալական լեռներում կան մեծ թվով ագրոտուրիզմի համար հարմարավետ վայրեր, հանգստավայրեր, ինչպես նաև հյուրանոցներ և ռեստորաններ[79]։

Ստորջրյա զբոսաշրջություն

Իտալիայի ծովային պահպանվող տարածքները սահմանափակում են մարդու գործունեությունը պահպանության նպատակներով՝ պաշտպանելու բնական ռեսուրսները կամ հնագիտական ​​վայրերը։ Այդպիսի ծովային պահպանվող տարածքները քսանյոթն էին։ 2018 թվականին ստեղծվել են երկու նոր ծովային պահպանվող տարածքներ, որոնք օգնում են ընդհանուր առմամբ պահպանել Իտալիայի շուրջ գտնվող ծովերի մոտ 2,280 կմ² տարածքը, ինչպես նաև նրա առափնյա գծի մոտ 700 կմ²տարածքը, որը համապատասխանում է Իտալիայի ափերի 12%-ին[80]։

Ստորջրյա հնագիտությամբ հետաքրքրվողների համար ուշագրավ ծովափնյա վայրերն են՝ Տաորմինան, Կապո Պասերոն, Ուստիկան, Նոտոն[81][82]։ Իտալական նշանավոր լճերը, որոնք գրավում են ստորջրյա զբոսաշրջության սիրահարներին, ինչպես հնագիտական, այնպես էլ նատուրալիստական ​​տիպի Իսեո, Կոմո, Գարդա, Մաջիորե, Իդրո լճերն են[83][84][85][86][87]։

Բայայի հնագիտական ​​պարկ

Շոփինգի նպատակներով զբոսաշրջություն

Իտալիան նաև շոփինգ զբոսաշրջության հայտնի վայր է[88]։ Իտալական նորաձեւությունը երկար պատմություն ունի։ Ամենաշատը զբոսաշրջիկներին գրավում են հագուստի, կաշվե իրերի, կոսմետիկայի և օծանելիքի խանութները, մինչդեռ այս տեսակի զբոսաշրջության համար ամենաշատ այցելվող իտալական քաղաքները, ըստ այցելությունների նվազման հաջորդականության, Միլանն է, Ֆլորենցիան, Հռոմը, Վենետիկը և Թուրինը[89]։

Via Monte Napoleone, Quadrilatero della moda փողոցներ, Միլան, Լոմբարդիա
Պոզիտանո, Կամպանիա

Կրոնական նպատակներով զբոսաշրջություն

Սուրբ Պետրոսի տաճար, Հռոմ

Իտալիայում կան բազմաթիվ ուխտագնացության ուղղություններ, առաջին հերթին Հռոմը, Պապի նստավայրը և կաթոլիկ եկեղեցու նստավայրը։ Քաղաքը ուխտագնացության վայր է հատկապես կաթոլիկ կրոնական կյանքի հիմնական իրադարձությունների ժամանակ[90]։

Նշանավոր եկեղեցիները, որոնք կարևոր ուխտագնացությունների վայրեր են զբոսաշրջության համար, ի լրումն Հռոմի Սուրբ Պետրոսի տաճարի, ներառում են նաև Սուրբ Պիո Պիետրելցինայի սրբավայրը Սան Ջովաննի Ռոտոնդոյում, Սուրբ Ֆրանցիսկոս Ասիսիի բազիլիկան, Լորետոյի դելա Սանտա Կասա բազիլիկան, Կույսի տաճարը[91][92][93]։

Հարսանեկան նպատակներով զբոսաշրջություն

Իտալիան հարսանյաց զբոսաշրջության համար երկրորդ ամենահայտնի ուղղությունն է աշխարհում Մալդիվներից հետո և Բալիից առաջ[94]։ 2022 թվականին Իտալիայում 11000 հարսանիք է նշվել օտարերկրյա քաղաքացիների կողմից, ովքեր եկել էին երկրում մնալու՝ հարսանեկան արարողությունը կազմակերպելու համար[94]։ Արարողությանը ամուսնացած զույգերի և նրանց հյուրերի տևողությունը միջինում 3,3 գիշեր է[94]։ 2022 թվականին ընդհանուր առմամբ այցելել է 619,000 զբոսաշրջիկ և ավելի քան 2 միլիոն զբոսաշրջիկ՝ կապված հարսանյաց զբոսաշրջության հետ՝ շուրջ 599 միլիոն եվրո շրջանառությամբ։ Իտալիան ներառում է հարսանյաց զբոսաշրջիկների համար եվրոպական մեղրամսի լավագույն հինգ ուղղություններից երեքը՝ Պոզիտանոն, Հռոմը և Ամալֆիի ափը[94]։

Բիզնես նպատակներով զբոսաշրջություն

Բիզնես զբոսաշրջությունը աշխուժացնում է մուտքերը դեպի երկիր և կազմում է ոլորտի հիմնարար մասը։ Գործարարները, ովքեր մեկնում են Իտալիա, նույնպես օգտվում են տարբեր ծառայություններից՝ այդ թվում նաև կացարանային օբյեկտներից[95]։ Զբոսաշրջության այս տեսակը ներառում է նրանց, ովքեր օգտագործում են կացարանները գործուղումների կամ արտադրության կամ շուկայավարման հետ կապված միջոցառումներին մասնակցելու համար։

Սննդի և գինու զբոսաշրջություն

Իտալական խոհանոցը աշխարհի ամենահայտնի և ամենագնահատված գաստրոնոմիաներից մեկն է[96]։ Իտալական խոհանոցը ներառում է ամբողջ երկրի համար արմատացած ավանդույթներ, ինչպես նաև միմյանցից տարբեր տարածաշրջանային սովորույթներ, հատկապես Իտալիայի հյուսիսի և հարավի միջև[97][98][99]։ Շատ ճաշատեսակներ, որոնք ժամանակին եղել են տարածաշրջանային, այսօր տարածվել են ամբողջ երկրում[100][101]։ Իտալական խոհանոցն առաջարկում է համի առատություն և ամենահայտնիներից է ամբողջ աշխարհում[102]։ Իտալիան աշխարհում գինիների ամենամեծ արտադրողն է, ինչպես նաև խաղողի բնիկ տեսակների ամենալայն տեսականի ունեցող երկիրն է աշխարհում[103][104]:

Սպագետի ալլա կարբոնարա
Իտալական գինի և սալումի
Տիրամիսու

Իտալական ճաշի կառուցվածքը բնորոշ է եվրոպական միջերկրածովյան տարածաշրջանին և տարբերվում է Հյուսիսային, Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայի սննդի կառուցվածքից, թեև այն հաճախ բաղկացած է նախաճաշից (colazione), ճաշից (պրանզո) և ընթրիքից (cena)[105]: Այնուամենայնիվ, նախաճաշի վրա շատ ավելի քիչ շեշտադրում է արվում, և նախաճաշը ինքնին հաճախ բաց է թողնում կամ ներառում է ավելի թեթև կերակուր, քան կարելի է տեսնել ոչ միջերկրածովյան արևմտյան երկրներում[106]։ Ուշ առավոտյան և կեսօրվա խորտիկները, որոնք կոչվում են merenda (հոգնակի merende), նույնպես հաճախ ներառված են այս սննդի կառուցվածքում[107]։

Սպորտային զբոսաշրջություն

Իտալիայում սպորտը երկար ավանդույթ ունի։ Մի քանի մարզաձեւերում՝ թե՛ անհատական, թե՛ թիմային, Իտալիան լավ մակարդակ և բազմաթիվ հաջողություններ ունի[108]։ Ֆուտբոլը Իտալիայի ամենահայտնի սպորտաձևն է։ Իտալիան հաղթեց 2006 թվականի Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնությունը և (Գերմանիայի հետ միասին) ներկայումս աշխարհի առաջնության պատմության մեջ երկրորդ ամենահաջողակ ֆուտբոլային թիմն է՝ Բրազիլիայից հետո՝ հաղթելով ՖԻՖԱ-ի աշխարհի գավաթի չորս առաջնություններում։ Բասկետբոլը, վոլեյբոլը և հեծանվավազքը հաջորդ ամենահայտնի/խաղացող մարզաձևերն են, ընդ որում Իտալիան երեքում էլ հարուստ ավանդույթ ունի։ Իտալիան նաև ունի լողի, ջրագնդակի, ռեգբիի միության, թենիսի, աթլետիկայի, սուսերամարտի և Ֆորմուլա 1-ի ամուր ավանդույթներ։

Սպորտային իրադարձությունների հետ կապված զբոսաշրջությունը կարող է գրավել տարբեր երկրպագուների, որոնք մի քանի դեպքերում որոշում են մնալ երկրում շրջելու համար[109]։ Ի լրումն գլոբալ բնույթի իրադարձությունների, որոնք կարող են ավելի երկար ժամանակով գրավել մեծ թվով այցելուներ (օրինակ՝ 2006 թվականի Թուրինի ձմեռային օլիմպիական խաղերը կամ 1990 թվականի Ֆուտբոլի աշխարհի գավաթը), փոքր իրադարձությունները նույնպես նպաստում են այս գործոնի զարգացմանը[110]։

Derby della Madonnina (15 փետրվարի 2009)
1909 թվականից սկսած Giro d'Italia-ն[111]

Ծովափնյա առողջարաններ

Մինչև 20-րդ դարի 60-ական թվականները ծովափնյա զբոսաշրջությունն Իտալիայում զբոսաշրջության հատուկ ճյուղ չէր։ Միջազգային ծովափնյա զբոսաշրջության կղզյակները զարգանում էին հիմնականում Ամալֆիում, Կապրիում, Վերսիլիայում, Իսկյայում, Սան Ռեմոյում և մի շարք այլ վայրերում։ Իտալիայում առափնյա գծի երկարությունը 7455 կմ է։ Կղզիների հետ միասին ծովափնյա Իտալիայի պատկերը հսկայածավալ է։ Միջերկրական ծովի ավազանում գտնվող որևէ այլ պետություն չունի ծովային լադշաֆտի այն բազմազանությունը, որ ունի Իտալիան։ Վերջին մի քանի տասնամյակների ընթացքում Իտալիան բացահայտվել է մասսայական ծովափնյա տուրիզմի համար։

Հարավային Իտալիա

Իտալիայի հարավը

Հարավային Իտալիան երկրի մակրոշրջան է, որը ներառում է կղզային Իտալիան (Սիցիլիա, Սարդինիա) և մայրցամաքային Աբրուցո, Բազիլիկատա, Կալաբրիա, Մոլիզե, Կամպանիա, Ապուլիա շրջանները։ Հարավային Իտալիայի ափերը ողողում են երեք ծով.

Ադրիատիկ ծով (Աբրուցո, Մոլիզե, Ապուլիա)

Հոնիական ծով (Կամպանիա, Բազիլիկատա, Կալաբրիա, Սարդինիա և Սիցիլիա)

Տիրենյան ծով (Կամպանիա, Բազիլիկատա, Կալաբրիա, Սարդինիա)

Հարավային Իտալիայի ամենամեծ քաղաքներն են. Բարի, Պալերմո, Նեապոլ, Կալիարի, Կատանիա, Ռեջիո դի Կալաբրիա, Մեսինա։

Օտարերկրյա զբոսաշրջիկների նախընտրություններ

Իտալիա այցելող զբոսաշրջիկների մեծ մասը պատկանում են երկու` 35-44 և 45-64 տարիքային խմբերի։ Առաջին խումբը հիմնականում հետաքրքրվում է մշակութային տուրիզմով, իսկ երկրորդ տարիքային խմբին առավել հետաքրքիր են զբոսաշրջության լեռնային, ագրո կամ էնոգաստրոնոմիկ (հունարենից` «էնո»` գինի, «գաստրո», ստամոքս) տեսակները։ Ընդհանուր առմամբ, «արվեստների քաղաքներ» պայմանական անվանումով զբոսաշրջությունն օտարերկրացի զբոսաշրջիկների այցելությունների հիմնական շարժիչ մոտիվն է։ Աշխարհագրության տեսանկյունից առավել տարածված են Իտալիայի կենտրոնական ու հյուսիսային շրջանները։ Ըստ 2012 թվականի տվյալների, զբոսաշրջիկների միայն 13 տոկոսն են ընտրել երկրի հարավային շրջանի տուրիստական կենտրոնները։ Այստեղ, ինչպես և ենթադրվում է, զբոսաշրջիկներն ընտրում են ծովափնյա հանգիստը։ Հարավային Իտալիայի առավելություն կարելի է համարել նաև հարուստ խոհանոցը, համեմատաբար մատչելի գները և երկարակեցությանը նպաստող կլիման։

Պիցա Napoletana

Ծովափնյա, լեռնային, ջրային, մշակութային ու զբոսաշրջության այլ տեսակների տարբերությունները կապված են զբոսաշրջիկների նպատակների հետ։ Երիտասարդները ձգտում են կարճ ժամանակահատվածում շատ մեծ տեղեկություններ ստանալ Իտալիայի վերաբերյալ, և շատ հաճախ մեկշաբաթյա ուղևորությունները դեպի Իտալիա ունենում են հարուստ ծրագրեր, որոնք ներառում են տարբեր էքսկուրսիաներ և գիշերակաց տարբեր քաղաքներում։ Օտարերկրյա զբոսաշրջիկների համար Իտալիայում առաջին տեղերում են Հռոմը, Միլանը, Վենետիկն ու Ֆլորենցիան։ Հյուրընկալության ու ապահովության առումով առաջին տեղում Սարդինիան է, պատմական արժեքներով առաջատարը Հռոմն է։ Հարուստ ու բազմազան խոհանոցով առաջատար են Աբրուցոն, Կալաբրիան ու Կամպանիան։

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ Торгово-промышленная палата итальянской провинции Монца и Брианца (L’Ufficio studi della Camera di commercio di Monza e Brianza). Il brand dei paesaggi da cartolina italiani vale più di 20 miliardi di euro. Монца, 17 августа 2011.
  2. ↑ «The weight of tourism in Italy, the characteristics of the demand and the accommodation capacity» (PDF). 11 December 2018. Event occurs at Bank of Italy.
  3. ↑ UNWTO Tourism Highlights, 2015 Edition. 2015. doi:10.18111/9789284416899. ISBN 9789284416899.
  4. ↑ «VACANZE IN MONTAGNA IN ITALIA: IN INVERNO E IN ESTATE» (իտալերեն). 30 July 2017. Վերցված է 1 January 2022-ին.
  5. ↑ «Il turismo balneare» (իտալերեն). 14 February 2018. Վերցված է 1 January 2022-ին.
  6. ↑ «Milano capitale europea del turismo: a Capodanno prima scelta per tedeschi, inglesi e portoghesi» (իտալերեն). Վերցված է 2 January 2024-ին.
  7. ↑ «Ranking the 30 Most-Visited Cities in the World». TravelPulse. Արխիվացված է օրիգինալից 11 July 2019-ին. Վերցված է 16 April 2022-ին.
  8. ↑ «Milano è la seconda città più amata dai turisti in Italia dopo la capitale» (իտալերեն). Վերցված է 1 December 2023-ին.
  9. ↑ «Global Destination Cities Index 2019 di Mastercard: aumentano i turisti che scelgono l'Italia» (իտալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 6 November 2019-ին. Վերցված է 26 March 2020-ին.
  10. ↑ «Global Destination Cities Index by Mastercard, 2018 edition». Արխիվացված է օրիգինալից 28 September 2018-ին. Վերցված է 28 April 2019-ին.
  11. ↑ «Top 10 most Beautiful Cities in the World 2017». 28 July 2016.
  12. ↑ «Top 10 most Beautiful Cities in the World 2018». 2 September 2018.
  13. ↑ «The World Heritage Convention». UNESCO. Արխիվացված օրիգինալից 27 August 2016-ին. Վերցված է 1 August 2021-ին.
  14. ↑ «Italy». UNESCO World Heritage Centre. Արխիվացված օրիգինալից 1 December 2021-ին. Վերցված է 9 April 2019-ին.
  15. ↑ «Viaggiare in Italia: giro turistico» (իտալերեն). Վերցված է 31 December 2021-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 «Il museo Italia. Siamo primi al mondo per patrimonio ma sappiamo valorizzarlo?» (իտալերեն). 17 June 2018. Վերցված է 27 December 2021-ին.
  17. ↑ 17,0 17,1 «L'Italia possiede un patrimonio culturale e ambientale unico al mondo» (իտալերեն). 10 October 2017. Վերցված է 27 December 2021-ին.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 «Crociere, Cemar: 8,8 milioni di passeggeri nei porti italiani» (իտալերեն). Վերցված է 13 May 2022-ին.
  19. ↑ «Turismo: 91% viaggiatori soddisfatti mete culturali Italia». Repubblica.it. 21 March 2019. Վերցված է 26 July 2019-ին.
  20. ↑ «Turismo in Italia nel 2018 – Movimento dei clienti e capacità degli esercizi ricettivi» (PDF). istat.it. Վերցված է 18 July 2019-ին.
  21. ↑ 21,0 21,1 «Grand Tour» (իտալերեն). Վերցված է 6 May 2022-ին.
  22. ↑ «Italy on the Grand Tour (Getty Exhibitions)». Վերցված է 9 June 2015-ին.
  23. ↑ «Grand Tour» (իտալերեն). Վերցված է 6 May 2022-ին.
  24. ↑ «Italy on the Grand Tour (Getty Exhibitions)». Վերցված է 9 June 2015-ին.
  25. ↑ 25,0 25,1 25,2 25,3 «18th Century Rome and the Grand Tour». Վերցված է 9 June 2015-ին.
  26. ↑ Hom, Stephanie (2016). Changing Mobilities. London:Routledge. ISBN 9781138778146.
  27. ↑ «18th Century Rome and the Grand Tour». Վերցված է 9 June 2015-ին.
  28. ↑ «Public Transport in Italy». Etias Italy (անգլերեն). 2019-12-30. Վերցված է 2021-12-13-ին.
  29. ↑ «Italy». Encyclopædia Britannica. Վերցված է 9 June 2015-ին.
  30. ↑ «UNITED NATIONS DGACM». www.un.org.
  31. ↑ «San Marino». Encyclopædia Britannica. 2012. Վերցված է 1 March 2011-ին.
  32. ↑ «Vatican country profile». BBC News (բրիտանական անգլերեն). 2018. Վերցված է 24 August 2018-ին.
  33. ↑ 33,0 33,1 «Principali dimensioni geostatistiche e grado di urbanizzazione del Paese». www.istat.it. 30 October 2014.
  34. ↑ «Clima Italia» (իտալերեն). 5 August 2012. Վերցված է 30 December 2021-ին.
  35. ↑ «Trasporto aereo in Italia (PDF)». ISTAT. 7 January 2013. Վերցված է 5 August 2013-ին.
  36. ↑ Marcus Hernig: Die Renaissance der Seidenstraße (2018) pp 112.
  37. ↑ Bernhard Simon: Can The New Silk Road Compete With The Maritime Silk Road? in The Maritime Executive, 1 January 2020.
  38. ↑ «Vacanze di Natale 2021, dove andare: caccia alle destinazioni meno battute» (իտալերեն). 17 December 2021. Վերցված է 23 April 2022-ին.
  39. ↑ «Pasqua: città d'arte piene di turisti e prove d'estate sulle spiagge» (իտալերեն). 17 April 2022. Վերցված է 23 April 2022-ին.
  40. ↑ «Stagionalità» (իտալերեն). Վերցված է 23 April 2022-ին.
  41. ↑ «Turismo, Pasqua-25 aprile boom in Italia: ponte ricchissimo da 5,5 miliardi» (իտալերեն). 16 April 2022. Վերցված է 23 April 2022-ին.
  42. ↑ «Festa del 2 giugno, il turismo riparte: 9 mln di italiani in viaggio» (իտալերեն). 31 May 2021. Վերցված է 23 April 2022-ին.
  43. ↑ «Turismo, ponte di Ferragosto verso il tutto esaurito anche nella provincia di Viterbo» (իտալերեն). 14 August 2017. Վերցված է 23 April 2022-ին.
  44. ↑ «Ponte Ognissanti, 10 milioni di italiani in viaggio: meta preferita sono le città d'arte» (իտալերեն). 29 October 2021. Վերցված է 23 April 2022-ին.
  45. ↑ «8 dicembre: Assoturismo-CST, l'incertezza frena il turismo, per Ponte Immacolata 4 milioni di pernottamenti ma tante camere vuote» (իտալերեն). 4 December 2021. Վերցված է 23 April 2022-ին.
  46. ↑ «Annuario statistico italiano 2019» (PDF). Վերցված է 7 January 2019-ին.
  47. ↑ «Capacity of collective accommodation establishments and Occupancy in collective accommodation establishments: Movement by type of accommodation, disaggregated – provinces». dati.istat.it. Վերցված է 30 April 2019-ին.
  48. ↑ «Tourism brochure» (PDF). istat.it. 2018. Վերցված է 2019-10-26-ին.
  49. ↑ Italiano, Touring Club. «Il Veneto è la quinta regione più turistica d'Europa». Touring Club Italiano.
  50. ↑ «File:Number of nights spent in tourist accommodation establishments in the top 20 EU-28 tourist regions, by NUTS 2 regions, 2015 (million nights spent) RYB17.png – Statistics Explained». ec.europa.eu.
  51. ↑ «Turismo sportivo: tra passione e opportunità» (իտալերեն). 10 January 2020. Վերցված է 27 December 2021-ին.
  52. ↑ Italy has been described as a "cultural superpower" by Arab news, the Washington Post, The Australian, the Italian consul general in San Francisco Արխիվացված 27 Նոյեմբեր 2015 Wayback Machine, the former Foreign Affairs Minister Giulio Terzi and the U.S. President Barack Obama Արխիվացված 26 Դեկտեմբեր 2014 Wayback Machine.
  53. ↑ Killinger, Charles (2005). Culture and customs of Italy (1. publ. ed.). Westport, Conn.: Greenwood Press. էջ 3. ISBN 978-0-313-32489-5.
  54. ↑ Cole, Alison (1995). Virtue and magnificence : art of the Italian Renaissance courts. New York: H.N. Abrams. ISBN 978-0-8109-2733-9.
  55. ↑ Zirpolo, Lilian H. The A to Z of Renaissance Art. Scarecrow Press, 2009. pp. 154-156. Web. 16 July 2012.
  56. ↑ Top Universities Արխիվացված 17 Հունվար 2009 Wayback Machine World University Rankings Retrieved 6 January 2010
  57. ↑ «√ ITALIA: PATRIMONIO MONDIALE DELL'UMANITA'» (իտալերեն). Վերցված է 26 July 2019-ին.
  58. ↑ «CNI UNESCO – Siti Italiani» (իտալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 4 May 2016-ին. Վերցված է 27 December 2021-ին.
  59. ↑ «Io sono cultura – L'Italia della qualità e della bellezza sfida la crisi – Io sono cultura – L'Italia della qualità e della bellezza sfida la crisi» (իտալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 3 March 2016-ին. Վերցված է 8 April 2015-ին.
  60. ↑ «Il turismo in Italia: 4,2 milioni di posti di lavoro» (իտալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 8 January 2020-ին. Վերցված է 8 January 2020-ին.
  61. ↑ Mariangela Tessa. «Turismo: Italia prime nell'Ue per posti di lavoro, impiegate 4,2 milioni di persone» (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 7 January 2020-ին.
  62. ↑ Cushman-Roisin, Benoit; Gačić, Miroslav; Poulain, Pierre-Marie (2001). Physical oceanography of the Adriatic Sea. Springer. էջեր 1–2. ISBN 978-1-4020-0225-0.
  63. ↑ Limits of Oceans and Seas (PDF) (3rd ed.). Organisation hydrographique internationale. 1953. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 8 October 2011-ին. Վերցված է 28 December 2020-ին.
  64. ↑ Chisholm, Hugh (ed.). «Tyrrhenian Sea». Encyclopedia Britannica. Cambridge University Press. Վերցված է 18 July 2017-ին.
  65. ↑ «Piattaforma Tecnologica Nazionale Marittima». Ministry of Infrastructure and Transport (Italy). Արխիվացված է օրիգինալից 17 April 2021-ին. Վերցված է 28 May 2021-ին.
  66. ↑ «Le 25 città costiere più belle d'Italia» (իտալերեն). Վերցված է 27 December 2021-ին.
  67. ↑ Baughan, Rosa (1880). Winter havens in the sunny South, a complete handbook to the Riviera. London: The Bazaar.
  68. ↑ Black, Charles B. (1887). The Riviera, Or The Coast from Marseilles to Leghorn, Including Carrara, Lucca, Pisa, Pistoja and Florence (Third ed.). Edinburgh: Adam and Charles Black.
  69. ↑ «The 22 Most Beautiful Beaches in Europe for 2022». Վերցված է 7 June 2022-ին.
  70. ↑ «Crociere: nel 2021 l'Italia con 2,7 milioni di passeggeri torna leader nel Mediterraneo» (իտալերեն). Վերցված է 27 May 2022-ին.
  71. ↑ Antonio Londrillo (2004). Alla scoperta della mia regione (իտալերեն). Bulgarini. էջ 28. ISBN 88-234-2327-9.
  72. ↑ Catherine Richards (2011). Lake Como, Lake Lugano, Lake Maggiore, Lake Garda – The Italian Lakes. Hunter Publishing, Inc. էջ 91. ISBN 978-1-58843-770-9.
  73. ↑ «Laghi italiani». Istituto Italiano di Idrobiologia. Արխիվացված է օրիգինալից 12 October 2006-ին. Վերցված է 17 November 2006-ին.
  74. ↑ «Dieci laghi italiani per trascorrere una vacanza attiva all'insegna dello sport» (իտալերեն). Վերցված է 27 February 2022-ին.
  75. ↑ «Superficie territoriale per zona altimetrica» (իտալերեն). Վերցված է 27 December 2021-ին.
  76. ↑ «Sciare in Abruzzo: quali sono le località abruzzesi migliori per la settimana bianca ?» (իտալերեն). Վերցված է 27 December 2021-ին.
  77. ↑ «Vacanze ad alta quota: 5 località di montagna imperdibili» (իտալերեն). Վերցված է 27 February 2022-ին.
  78. ↑ «LE METE DI MONTAGNA PIÙ INCREDIBILI D'ITALIA» (իտալերեն). Վերցված է 27 February 2022-ին.
  79. ↑ «Agriturismo in Montagna in Italia» (իտալերեն). Վերցված է 28 February 2022-ին.
  80. ↑ «Le aree protette in Italia» (իտալերեն). Վերցված է 2 March 2022-ին.
  81. ↑ «Il meglio per il turismo subacqueo in Italia» (իտալերեն). Վերցված է 19 January 2022-ին.
  82. ↑ «Un viaggio unico tra bellezze sommerse: l'Italia lancia itinerario europeo nei parchi archeosub del Mediterraneo» (իտալերեն). Վերցված է 19 January 2022-ին.
  83. ↑ «Immersioni Nei Laghi Lombardi» (իտալերեն). Վերցված է 7 June 2022-ին.
  84. ↑ «SPORT ACQUATICI SUI LAGHI LOMBARDI» (իտալերեն). Վերցված է 7 June 2022-ին.
  85. ↑ «Immersione subacquea» (իտալերեն). Վերցված է 7 June 2022-ին.
  86. ↑ «Il Lago Grande di Avigliana e la sua ferrata subacquea. Oltre 2 km di percorsi, dove "il nulla" è abbagliante» (իտալերեն). Վերցված է 7 June 2022-ին.
  87. ↑ «IMMERSIONI NEL LAGO DI CAPO D'ACQUA IN ABRUZZO» (իտալերեն). Վերցված է 7 June 2022-ին.
  88. ↑ «LA MODA ATTRAE I TURISTI VERSO L'ITALIA ANCHE "FUORI STAGIONE"» (իտալերեն). Վերցված է 17 April 2022-ին.
  89. ↑ «Turismo dello shopping: l'Italia in pole position» (իտալերեն). Վերցված է 17 April 2022-ին.
  90. ↑ «Summit storico tra i fratelli Papa Francesco e Sua Santità il Patriarca Kirill di Mosca e di tutte le Russie» (իտալերեն). Վերցված է 27 December 2021-ին.
  91. ↑ «Jubilee 2015: visiting the Seven Major Churches of Rome». 2015-07-05. Վերցված է 2016-09-15-ին.
  92. ↑ «Churches and Basilicas in Rome». ALL THE INFORMATION ABOUT THE CITY OF ROME. Վերցված է 24 December 2021-ին.
  93. ↑ «I santuari e i pellegrinaggi» (իտալերեն). Վերցված է 27 December 2021-ին.
  94. ↑ 94,0 94,1 94,2 94,3 «In Italia 11mila matrimoni stranieri, un turismo da 599 milioni» (իտալերեն). Վերցված է 2 February 2023-ին.
  95. ↑ «Sette consigli utili per un viaggiatore d'affari» (իտալերեն). Վերցված է 11 August 2022-ին.
  96. ↑ For example, in 2019, the American network CNN ranked first in a ranking of the best cuisines in the world; see: «Which country has the best food?». 12 July 2017. Վերցված է 14 November 2021-ին.. According to a survey conducted by the British company of market analysis YouGov, out of 24 countries, was the most internationally appreciated gastronomy with 84% of total preferences; see: «Sondaggio YouGov:l'84% delle persone nel mondo preferisce la cucina italiana» (իտալերեն). Վերցված է 14 November 2021-ին.
  97. ↑ Related Articles (2 January 2009). «Italian cuisine». Britannica Online Encyclopedia. Britannica.com. Վերցված է 24 April 2010-ին.
  98. ↑ «Italian Food – Italy's Regional Dishes & Cuisine». Indigoguide.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2 January 2011-ին. Վերցված է 24 April 2010-ին.
  99. ↑ «Regional Italian Cuisine». Rusticocooking.com. Վերցված է 24 April 2010-ին.
  100. ↑ «Cronistoria della cucina italiana» (իտալերեն). Վերցված է 13 November 2021-ին.
  101. ↑ «Piatti regionali a diffusione nazionale» (իտալերեն). Վերցված է 13 November 2021-ին.
  102. ↑ «How pasta became the world's favourite food». BBC. 15 June 2011. Վերցված է 28 September 2014-ին.
  103. ↑ «L'Italia è il maggiore produttore di vino» (իտալերեն). 25 November 2018. Վերցված է 11 November 2021-ին.
  104. ↑ «L'Italia è il paese con più vitigni autoctoni al mondo» (իտալերեն). 3 June 2017. Վերցված է 11 November 2021-ին.
  105. ↑ «Mangiare all'italiana» (իտալերեն). Վերցված է 12 November 2021-ին.
  106. ↑ «Colazioni da incubo in giro per il mondo» (իտալերեն). 29 March 2016. Վերցված է 12 November 2021-ին.
  107. ↑ «Merenda, una abitudine tutta italiana: cinque ricette salutari per tutta la famiglia» (իտալերեն). 12 August 2021. Վերցված է 12 November 2021-ին.
  108. ↑ Wilson, Bill (10 March 2014). «BBC News – Italian football counts cost of stagnation». Bbc.co.uk. Վերցված է 12 June 2015-ին.
  109. ↑ «Grandi eventi dello sport, grandi occasioni per il turismo» (իտալերեն). 21 March 2014. Վերցված է 28 December 2021-ին.
  110. ↑ «Le potenzialità del Turismo Sportivo in Emilia e Romagna» (իտալերեն). Վերցված է 28 December 2021-ին.
  111. ↑ «Union Cycliste Internationale». Արխիվացված է օրիգինալից 14 November 2012-ին. Վերցված է 11 January 2017-ին.

Գրականություն

  • Andrea Jelardi. Storia del viaggio e del turismo in Italia. — Milano: Mursia, 2012. — ISBN 978-8842549277.
  • Berrino Annunziata. Storia del turismo in Italia. — Il Mulino, 2011. — ISBN 9788815146670.
  • Sofia La Francesca. Il turismo in Italia. — Le Monnier università, 2003. — ISBN 9788800860505.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Զբոսաշրջությունն Իտալիայում» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Զբոսաշրջությունն_Իտալիայում&oldid=9057855» էջից