San Sadurniño

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: San Sadurniño (homónimos).

San Sadurniño

Localización
43°31′58″N 8°04′22″O
Estado	España
Comunidade autónoma	Galicia
Provincia	Provincia da Coruña
Capital	Avenida do Marqués de Figueroa
Poboación
Poboación	2.751 (2023) (27,6 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Ferrol
Superficie	99,68 km²
Comparte fronteira con	As Pontes de García Rodríguez Narón Valdoviño Moeche Neda A Capela Fene As Somozas
Organización política
• Alcalde	Secundino García Casal
Eleccións municipais en San Sadurniño
Identificador descritivo
Código postal	15560
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	15076
Sitio web	sansadurnino.gal

San Sadurniño é un concello da provincia da Coruña, pertence á comarca de Ferrol. Segundo o IGE no 2014 tiña 3.019 habitantes (3.098 no 2010, 3.182 no 2006, 3.179 no 2005, 3.229 no 2004, 3.272 en 2003).

Xeografía

Limita cos concellos de Valdoviño e Moeche polo norte, As Pontes e A Capela polo sur, Narón e Neda polo oeste, e Moeche e As Somozas polo leste.

San Sadurniño esténdese polo val do río Grande de Xuvia. A parte máis montañosa sitúase ao sur, no estreito val do río Castro, cara á Serra do Forgoselo.

Polo concello corren varios ríos e regos, sendo os principais o río Grande de Xubia, que transcorre pola zona norte e centro do concello, e o río Castro que é afluente do primeiro e que drea o val do Castro.

A zona de maior altitude é a zona sur do concello, entre Naraío e Igrexafeita.

Patrimonio

Monumentos relixiosos

Escudo dos marqueses de San Sadurniño na capela de Belén

As súas parroquias pertencen á diocese de Mondoñedo-Ferrol.

Convento e igrexa do Rosario

Capela de Belén

O Convento do Rosario, sito na Avenida do Marqués de Figueroa, é un antigo convento monacal da Orde dos Franciscáns, do que se ten constancia xa no século XVI. Na actualidade, as súas dependencias só acollen o concello e o xulgado de paz. No seu interior, destaca a escaleira que accede ao andar superior, realizada coa coñecida como 'Pedra de Moeche', que se caracteriza pola súa cor verdosa.

A igrexa de Santa María do Rosario, situada a carón do convento, foi levantada no século XVIII. É un templo con planta de cruz latina que formou parte do convento até 1835. Na súa fachada principal, dun só corpo, destaca a súa torre campanario, rematada por unha cúpula. No seu interior gárdanse tres sepulcros coas súas respectivas estatuas xacentes.

A capela de Belén, sita na Avenida do Marqués de Figueroa, é un pequeno templo dunha soa nave que destaca pola imaxe da Virxe e o antigo escudo do Marquesado de San Sadurniño, sitos na súa fachada principal.

A igrexa de Santa María de Naraío atópase no lugar do Eirixado, na parroquia de Naraío. Foi levantada entre os séculos XI e XVIII e a súa planta, de cruz latina, está formada pola nave principal, unha sancristía e dúas capelas laterais. Destaca o pequeno rosetón circular da súa fachada principal.

A igrexa de Igrexafeita é un templo de estilo gótico sito no Coto, na parroquia de Igrexafeita. Ten planta rectangular dunha soa nave, capela -á que se accede por un arco triunfal- e sancristía. No seu interior, gárdase un retablo barroco.

A igrexa de San Xiao de Lamas é un templo rural de estilo barroco, con planta rectangular dunha soa nave. A súa fachada principal presenta acaroada unha torre campanario.

A igrexa de Santa María de Bardaos é un pequeno templo de estilo barroco con planta rectangular dunha soa nave e presbiterio.

A igrexa de Santa Mariña do Monte é un pequeno templo de estilo barroco con planta rectangular dunha soa nave e pequena sancristía. Na súa fachada principal destaca a súa espadana dobre con dúas campás.

Monumentos civís

Castelo de Naraío

Neste concello está o castelo de Naraío, que pertencera a Gonzalo Piñeiro. Está situado no punto máis alto do val formado polo río Castro, a 400 metros de altitude, ao sur do concello. Os primeiros datos que se obteñen del din que pertenceu a Gonzalo Piñeiro. É unha fortaleza medieval de planta irregular con forma de polígono de doce lados, adaptada ás irregularidades do terreo, e nos últimos anos atopábase en estado de abandono. Porén, vense desenvolvendo dende 2007 un proceso de rehabilitación.

Pazo da marquesa de San Sadurniño

O Pazo da Marquesa de San Sadurniño é un dos edificios de maior valor artístico de todo o concello. Localízase nos arredores do Convento e a Igrexa do Rosario, na Avenida do Marqués de Figueroa. Ten planta cuadrangular e unha torre almeada que presenta os escudos das familias dos Andrade e Lemos, e no seu interior merece especial mención o seu claustro e a galería acristalada do século XIX. O edificio sufriu modificacións importantes no século XX, cando se converteu en escola e se lle engadiu un anexo derrubándose unha das ás do pazo orixinal.

A área recreativa dos Currás atópase nos arredores da piscina municipal. En toda a súa contorna, arrodeado de arboredas de castiñeiros, piñeiros e eucaliptos, hai mesas, bancos, barbacoas e unha zona especialmente adicada aos máis pequenos con xogos infantís.

A Fonte de San Roque, sita a escasos metros da Igrexa de Santa María de Naraío, está realizada en pedra labrada e arrodeada dunha arboreda. Merece especial mención o fornelo sito sobre a fonte, coa imaxe do Santo.

A ponte de Ferrería localízase nos arredores do castelo e da igrexa de Santa María de Naraío. Pénsase que é unha ponte medieval, utilizada dende as súas orixes para salvar o río Castro.

A área recreativa de Bardaos localízase na contorna forestal e fluvial do río da Bañoca. Conta cunha zona dedicada aos máis pequenos con diferentes xogos, ademais de mesas, bancos e barbacoas. Nos seus arredores, merece especial mención un antigo muíño de auga, na actualidade en estado ruinoso.

Goberno municipal

Secundino García Casal é o alcalde de San Sadurniño polo BNG dende xuño de 2007, grazas a un pacto de gobernabilidade co PSdeG-PSOE. Relevou no cargo a Constantino Bedoya (PP), que revalidara esa condición ao longo de varios comicios municipais anteriores.

En 2011, o BNG obtivo a maioría absoluta na corporación con 7 concelleiros, afrontando en solitario o goberno municipal no novo mandato, fronte a 3 edís do PP e outro do PSdeG-PSOE na oposición.

Poboación

Censo Total (Habitantes)	3.019 (2014)
Menores de 15 anos	276 (9.14 %)
Entre 15 e 64 anos	1.814 (60.09 %)
Maiores de 65 anos	929 (30.77 %)

Evolución da poboación de San Sadurniño   Fontes: INE e IGE.
1900	1930	1950	1981	2004	2009	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
5.201	5.932	6.622	4.398	3.229	3.098		3.061
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

Economía

O concello de San Sadurniño ten unha implicación importante coa economía agrícola, gandeira e forestal. No concello está situada a fábrica de taboleiro de madeira INTASA do grupo Tojeiro.

Galería de imaxes

Artigo principal: Galería de imaxes de San Sadurniño.

Lugares de San Sadurniño

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de San Sadurniño vexa: Lugares de San Sadurniño.

Véxase tamén

Outros artigos

• Eleccións municipais en San Sadurniño

Ligazóns externas

• Concello de San Sadurniño