O Cairo

O Cairo

القاهرة (ar)
Localización
30°02′40″N 31°14′09″L
Estado	Exipto
Gobernación	Cairo (pt)
Capital de	Exipto
Poboación
Poboación	9.606.916 (2018) (18.194,92 hab./km²)
Lingua oficial	lingua árabe
Xeografía
Superficie	528 km²
Bañado por	Nilo
Altitude	23 m
Datos históricos
Creación	6 de xullo de 969
Evento clave 1348 epidemia de peste (pt) 27 de xaneiro de 1517 Capture of Cairo (en) xuño de 1801 Sitio do Cairo
Organización política
• Xefe do goberno	Abd El Azim Wazir (en)
Membro de	Organización das Cidades do Patrimonio Mundial Rede de cidades creativas (2017–)
Identificador descritivo
Código postal	11511–11668
Fuso horario	UTC+02:00, horario estándar UTC+03:00, horario de verán
Prefixo telefónico	02
Outro
Irmandado con	Heluã (pt) Cidade de México Khartún ../... 31+
Sitio web	cairo.gov.eg

Mesquitas de Rifa'i e do sultán Hassán na capital exipcia

O Cairo (‏القاهرة‎, Al-Qāhira en árabe) é a capital e maior cidade do Exipto, situada nas marxes do río Nilo. Foi fundada no 969 para servir de capital do Exipto árabe. Foi conquistada en 1517 polos turcos. Entre 1798 e 1801 foi ocupada polos franceses. É a sede da Liga Árabe. Unha cidade que é un museo aberto composto por unha mestura de antigo e moderno, que conviven nos seus barrios, rúas, ruelas e becos. O Cairo relixioso, cheo de vida e de contrastes, cidade cosmopolita en culturas e xentes, que revela diferentes civilizacións.

A súa área metropolitana inclúe unha poboación aproximada de máis de 20 millóns de habitantes,​ sendo a urbe máis poboada do continente africano e doceava do mundo.​ É coñecida polos exipcios como a "nai de tódalas cidades" e a "cidade dos mil minaretes".

Historia

Antigos asentamentos

Restos dunha torre romana circular na Fortaleza de Babilonia (finais do século III) no Cairo Vello

A área ao redor do actual Cairo foi durante moito tempo o centro neurálxico do Antigo Exipto debido á súa situación estratéxica na confluencia das rexións do Val do Nilo e do Delta do Nilo (aproximadamente Alto Exipto e Baixo Exipto), o que tamén a situaba no cruzamento das principais rutas entre o norte de África e o Levante. Menfis, a capital de Exipto durante o Reino Antigo e cidade importante ata o período tolemaico, estaba situada ao sur e a pouca distancia do actual, O Cairo. Heliópolis, outra cidade importante e gran centro relixioso, estaba situada no que hoxe é o suburbio do nordeste do Cairo. Foi en gran parte destruída polas invasións persas nos anos 525 e 343 a. C. e parcialmente abandonada a finais do século I a.C.

Non obstante, as orixes do moderno Cairo remóntanse xeralmente a unha serie de asentamentos no primeiro milenio d.C. Ao redor do século IV, a medida que Memfis seguía perdendo importancia, os romanos estableceron unha gran fortaleza ao longo da marxe oriental do Nilo. A fortaleza, chamada Babilonia, foi construída polo emperador romano Diocleciano (r. 285–305) na entrada dunha canle que conectaba o Nilo co mar Vermello que fora creado anteriormente polo emperador Traxano (r. 98–115). Máis ao norte da fortaleza, preto do actual distrito de Al-Azbakiyah, había un porto e un posto avanzado fortificado coñecido como Tendunyas. (copto: ϯⲁⲛⲧⲱⲛⲓⲁⲥ) ou Umm Dunayn. Aínda que na zona non quedan estruturas anteriores ao século VII, ademais das fortificacións romanas, as evidencias históricas apuntan a que existía unha cidade de considerable tamaño. A cidade era o suficientemente importante como para que o seu bispo, Ciro, participase no segundo concilio de Éfeso do ano 449. Porén, a guerra bizantino-sasánida entre os anos 602 e 628 causou grandes dificultades e probablemente fixo que a maior parte da poboación urbana marchase cara ao campo, deixando o asentamento parcialmente deserto. Hoxe en día, o lugar segue sendo o núcleo da comunidade ortodoxa copta, que se separou das igrexas romanas e bizantinas a finais do século IV. As igrexas máis antigas do Cairo, como a Igrexa de Santa Bárbara e a Igrexa dos Santos Serxio e Baco (finais do século VII ou principios do VIII), atópanse dentro dos muros da fortaleza, no que hoxe se coñece como Cairo Vello ou Cairo copto.

Fustat e outros asentamentos islámicos

Ruínas escavadas de Fustat (foto de 2004)

A conquista musulmá do Exipto bizantino foi dirixida por Amr ibn al-As desde o 639 ata o 642. A fortaleza de Babilonia foi asediada en setembro do 640 e caeu en abril do 641. No 641 ou principios do 642, tras a rendición de Alexandría (a capital exipcia daquela), fundou un novo asentamento xunto á fortaleza de Babilonia. A cidade, coñecida como Fustat (árabe: الفسطاط),serviu como cidade de guarnición e como nova capital administrativa de Exipto. Historiadores como Janet Abu-Lughod e André Raymond rastrexan a xénese do Cairo actual ata a fundación de Fustat. A elección de fundar un novo asentamento neste lugar no interior, no canto de utilizar a capital existente de Alexandría na costa do Mediterráneo, puido deberse ás prioridades estratéxicas dos novos conquistadores. Un dos primeiros proxectos da nova administración musulmá foi limpar e reabrir a antiga canle de Traxano para enviar grans máis directamente desde Exipto a Medina, a capital do califato en Arabia. Ibn al-As tamén fundou unha mesquita para a cidade ao mesmo tempo, agora coñecida como Mesquita de Amr Ibn al-As, a mesquita máis antiga de Exipto e África (aínda que a estrutura actual data de expansións posteriores).

No ano 750, tras o derrocamento do califato omeia polos abasíes, os novos gobernantes crearon o seu propio asentamento ao nordeste de Fustat que se converteu na nova capital provincial. Esta era coñecida como al-Askar (árabe: العسكر) xa que estaba disposta como un campamento militar. Tamén se engadiu unha residencia de gobernador e unha nova mesquita, esta última rematada no 786. No 861, por orde do califa abasí al-Mutawakkil, construíuse un nilómetro na illa Roda preto de Fustat. Aínda que foi reparada e dotada dun novo tellado nos séculos posteriores, a súa estrutura básica aínda se conserva na actualidade, polo que é a estrutura islámica máis antiga que se conserva hoxe no Cairo.

A mesquita de Ibn Tulun, construída por Ahmad Ibn Tulun en 876-879 d.C.

No ano 868 un comandante de orixe turco chamado Bakbak foi enviado a Exipto polo califa abasí al-Mu'taz para restablecer a orde despois dunha rebelión no país. Estivo acompañado polo seu fillastro, Ahmad ibn Tulun, quen chegaria a ser gobernador efectivo de Exipto. Co tempo, Ibn Tulun fíxose cun exército e acumulou influencia e riqueza, o que lle permitiu converterse no 878 en gobernante independente de facto tanto de Exipto como de Siria. No 870, usou a súa crecente riqueza para fundar unha nova capital administrativa, al-Qata'i (árabe: القطائـع), ao nordeste de Fustat e de al-Askar. A nova cidade incluía un palacio coñecido como Dar al-Imara, un campo de desfile coñecido como al-Maydan, un bimaristan (hospital) e un acueduto para abastecer de auga a cidade. Entre o 876 e o 879 Ibn Tulun construíu unha gran mesquita, hoxe coñecida como mesquita de Ibn Tulun, no centro da cidade, xunto ao palacio. Despois da súa morte no 884, Ibn Tulun foi sucedido polo seu fillo e os seus descendentes que continuaron cunha dinastía de curta duración, os tulunidas. No 905, os abasíes enviaron ao xeneral Muhammad Sulayman al-Katib para reafirmar o control directo do país. O dominio tulunida rematou e al-Qatta'i foi arrasada, excepto a mesquita que permanece en péa día de hoxe.

Fundación e ampliación do Cairo

Véxase tamén: Historia do Exipto árabe.

Un plano do Cairo antes do 1200 d. C., reconstruído por Stanley Lane-Poole (1906), que mostra a localización das estruturas fatimíes, a Cidadela de Saladino e xacementos anteriores (Fustat non se mostra)

No 969, o califato fatimí xiíta ismailí conquistou Exipto tras gobernar desde Ifriqiya. O xeneral fatimí Jawhar al-Saqili fundou unha nova cidade fortificada ao nordés de Fustat e da antiga al-Qata'i. Tardouse catro anos en construír a cidade, inicialmente coñecida como al-Manṣūriyyah, que ía servir de nova capital do califato. Nesa época, por orde do califa, encargouse a construción da mesquita de al-Azhar, que se converteu na terceira universidade máis antiga do mundo. Co tempo, O Cairo converteríase nun centro de aprendizaxe, cunha biblioteca que contiña centos de miles de libros. Cando o califa al-Mu'izz li Din Allah chegou da antiga capital fatimí de Mahdia en Tunes no 973, deu á cidade o seu nome actual, Qāhirat al-Mu'izz ("O vencedor de al-Mu'izz"), de onde procede os orixes do nome "O Cairo" (al-Qāhira). Os califas vivían nun vasto e fastuoso complexo palaciano que ocupaba o corazón da cidade. O Cairo seguiu sendo unha cidade real relativamente exclusiva durante a maior parte desta época, pero durante o mandato de Badr al-Gamali como visir (1073-1094) suavizáronse as restricións por primeira vez e permitiuse ás familias máis ricas de Fustat mudarse á cidade. Entre 1087 e 1092, Badr al-Gamali tamén reconstruíu as murallas de pedra e construíu as portas de Bab al-Futuh, Bab al-Nasr e Bab Zuweila, que aínda se conservan.

Durante o período fatimí, Fustat alcanzou o seu apoxeo en tamaño e prosperidade, actuando como centro de artesanía e comercio internacional e como principal porto da zona no Nilo. As fontes históricas informan de que na cidade existían residencias comunais de varios pisos, sobre todo no seu centro, que adoitaban estar habitadas por residentes de clase media e baixa. Algunhas alcanzaban os sete pisos e podían albergar entre 200 e 350 persoas. É posible que fosen similares á insulae romana e que fosen o prototipo dos complexos de apartamentos de alugueiro que se fixeron comúns nos últimos períodos mameluco e otomán.

Con todo, en 1168, o visir fatimí Shawar prendeu lume a Fustat, que non estaba fortificada, para evitar a súa posible captura por parte de Amalarico, o rei cruzado do Xerusalén. Aínda que o incendio non destruíu a cidade e seguiu existindo despois, si marcou o inicio do seu declive. Nos séculos seguintes foi O Cairo, a antiga cidade-palacio, a que se converteu no novo centro económico e atraeu a emigración desde Fustat.

A cidadela do Cairo, vista arriba a finais do século XIX, foi iniciada por Saladino en 1176

Aínda que os cruzados non capturaron a cidade en 1168, unha continua loita de poder entre Shawar, o rei Amalarico e o xeneral zengí Shirkuh provocou a caída do poder fatimí. En 1169, o sobriño de Shirkuh Saladino foi nomeado novo visir de Exipto polos fatimís e dous anos máis tarde arrebatou o poder á familia do último califa fatimí, al-Adid. Como primeiro sultán de Exipto, Saladino estableceu a dinastía aiúbida, con sede no Cairo, e aliñou a Exipto cos sunnitas abbasíes, que tiñan a súa sede en Bagdad. En 1176, Saladino iniciou a construción da Cidadela do Cairo, que sería a sede do goberno exipcio ata mediados do século XIX. A construción da cidadela puxo fin definitivamente á condición de cidade-palacio exclusiva do Cairo construída polos fatimís e abriuna ao común dos exipcios e aos comerciantes estranxeiros, impulsando o seu desenvolvemento comercial. Xunto coa cidadela, Saladino tamén iniciou a construción dunha nova muralla de 20 quilómetros de lonxitude que protexería O Cairo e Fustat polo seu lado oriental e conectaríaos coa nova cidadela. Estes proxectos de construción continuaron máis aló da vida de Saladino e completáronse baixo os seus sucesores aiúbidas.

Apoxeo e declive baixo os mamelucos

Mausoleo-Madrasa-Hospital do Sultán Qalawun, construído en 1284-1285 no centro do Cairo, sobre os restos dun palacio fatimí,

Na busca de tropas leais para dominar o seu imperio, Salah al-Din contratou un exército de mamelucos (os mamelucos eran soldados comprados como mozos escravos e criados para servir no exército do sultán) (mercenarios do Cáucaso e Asia Central libertos nas guerras dos otománs) que co tempo formaría unha caste militar, derrocarían o derradeiro aiubí en 1257 e gobernarían con 53 sultáns (de sorte moi diversa, xeralmente precaria); En 1250, durante a sétima cruzada, a dinastía ayyubí sufriu unha crise coa morte de al-Salih e o poder pasou a mans dos mamelucos, en parte coa axuda da esposa da al-Salih, Shajar ad-Durr, que gobernou durante un breve período por esta época.Entre 1250 e 1517, o trono do sultanato mameluco pasou dun mameluco a outro nun sistema de sucesión xeralmente non hereditario, pero tamén con frecuencia violento e caótico. No entanto, o Imperio mameluco converteuse nunha gran potencia na rexión e foi responsable de rexeitar o avance do mongois (a máis famosa foi a batalla de Ain Jalut en 1260) e de eliminar os últimos estados cruzados no Levante.

A pesar do seu carácter militar, os mamelucos tamén foron construtores prolíficos e deixaron un rico legado arquitectónico por todo O Cairo. Continuando cunha práctica iniciada polos ayyubíes, gran parte dos terreos ocupados por antigos palacios fatimíes foron vendidos e substituídos por edificios máis novos, converténdose nun lugar de prestixio para a construción de complexos relixiosos e funerarios mamelucos. Os proxectos de construción iniciados polos mamelucos empuxaron a cidade cara ao exterior, á vez que traían novas infraestruturas ao centro da cidade. Namentres, O Cairo floreceu como centro de estudos islámicos e encrucillada na ruta do comercio de especias entre as civilizacións da Afro-Eurasia. Baixo o reinado do sultán mameluco al-Nasir Muhammad (1293-1341, con interregnos), O Cairo alcanzou o seu apoxeo en termos de poboación e riqueza. En 1340, O Cairo tiña unha poboación próxima ao medio millón de habitantes, o que a convertía na maior cidade ao oeste da China.

Os edificios de varias plantas ocupados por apartamentos de aluguer, coñecidos como rab (plural ribā ou urbu), fixéronse comúns no período mameluco e seguiron sendo unha característica da vivenda da cidade durante o posterior período otomán. A miúdo, estes apartamentos organizábanse como dúplex ou tríplex de varios pisos. Ás veces estaban encostados a caravasares, nos que as dúas plantas inferiores destinábanse a locais comerciais e almacéns e as plantas superiores alugábanse a inquilinos. O exemplo máis antigo parcialmente conservado deste tipo de estrutura é a wikala do emir Qawsun, construída antes de 1341. Os edificios residenciais organizábanse á súa vez en barrios moi unidos chamados harat, que en moitos casos tiñan portas que podían pecharse pola noite ou en caso de disturbios.

Complexo funerario do sultán Qaytbay, construído en 1470-1474 na Cemiterio Norte (visto en 1880).

Cando o viaxeiro Ibn Battuta chegou por primeira vez aO Cairo en 1326, describiuno como o principal distrito de Exipto. Cando volveu pasar pola zona na súa viaxe de regreso en 1348, a peste negra estaba a arrasar a maioría das grandes cidades. Citou informes de miles de mortes diarias no Cairo. Aínda que O Cairo evitou o estancamento de Europa durante a Baixa Idade Media, non puido escapar á peste negra, que arrasou a cidade máis de cincuenta veces entre 1348 e 1517. Durante as súas ondas iniciais, as máis mortíferas, a peste matou a unhas 200.000 persoas, e, no século XV, a poboación do Cairo reduciuse a entre 150.000 e 300.000 habitantes. O declive demográfico veu acompañado dun período de inestabilidade política entre 1348 e 1412. No entanto, foi neste período cando se construíu o maior monumento relixioso da época mameluca, a mesquita-madrasa do sultán Hassan. A finais do século XIV, os mamelucos de Burji substituíron aos mamelucos de Bahri como gobernantes do estado mameluco, pero o sistema mameluco continuou en declive.

Aínda que as pragas volveron con frecuencia ao longo do século XV, O Cairo seguiu sendo unha gran metrópole e a súa poboación recuperouse en parte grazas á migración rural. Os gobernantes e funcionarios da cidade realizaron esforzos máis conscientes para mellorar as infraestruturas e a limpeza da cidade. A súa economía e a súa política tamén se relacionaron máis estreitamente co Mediterráneo. Algúns sultáns mamelucos deste período, como Barsbai (r. 1422-1438) e Qaytbay (r. 1468-1496), tiveron reinados relativamente longos e exitosos. Despois da al-Nasir Muhammad, Qaytbay foi un dos mecenas máis prolíficos da arte e a arquitectura da época mameluca. Construíu ou restaurou numerosos monumentos no Cairo, ademais de encargar proxectos fóra de Exipto. A crise do poder mameluco e do papel económico do Cairo agravouse despois de Qaytbay. O status da cidade diminuíu despois de que Vasco da Gama descubrise unha ruta marítima ao redor do Cabo de Boa Esperanza entre 1497 e 1499, permitindo así aos comerciantes de especias evitar O Cairo.

Dominio otomán

Artigo principal: Historia do Exipto otomán.

Cando chegou o Imperio Otomán en 1517, presentaron vasalaxe e impostos a Istambul, de onde procedían a maioría, a cambio de seguir gobernado Exipto.

Isto foi o que pasou ata que chegou Napoleón Bonaparte o 1 de xullo de 1798, que derrotou ós mamelucos o 21 de xullo e conquistou Al-Qahira o 24 de xullo, na procura de recortar a expansión británica cara á India e aumentar o dominio francés. O día 1 de agosto, o almirante inglés Nelson dirixiuse a Exipto e deixou illado a Napoleón na batalla de Abukir. Os turcos apoiaron improductivamente ós seus aliados ingleses, pero a moral francesa ía debilitándose: nunha viaxe secreta de Napoleón a Francia, deixou o mando baixo o xeneral Kléber a quen matarían despois, o cal obrigou á capitulación en agosto de 1802.

Monumentos

Monumentos faraónicos

• Menfis, é a máis antiga capital do Exipto datando de 3200 a. C. Sitúase a 25 km ao suroeste do Cairo e as súas marabillas arquitectónicas e culturais, encabezadas polo Coloso de Ramsés II con 13 metros de longo e un peso de 120 toneladas, así como a esfinxe en alabastro datada da dinastía XIX.
• Saqqara, a máis antiga necrópole do Exipto faraónico, sitúase nunha plataforma do deserto ao suroeste de Gizeh.
• A Pirámide de Zoser, pertence ao faraón Zoser, da dinastía III, divídese en seis grandes niveis.
• A Piramide de Unas, pertencente ao último Faraón da dinastía V, debe a súa importancia aos xeróglifos que cobren as paredes da cámara funeraria.
• O Serapeun, unha construción moi semellante a catacumbas, contén os túmulos do deus en forma de boi Apis e remonta á dinastía XVIII. A descuberta do lugar foi en 1851 polo arqueólogo francés Auguste Mariette.
• As Mastabas, túmulos de nobres das 5ª e 6ª dinastías, as súas paredes son testemuños fieis que revelan a través dos xeróglifos as actividades da vida cotiá, así como escenas relixiosas e de ofrendas aos deuses, sendo as máis interesantes os túmulos de Ptah-hotep e Kaxemni e o de Mira Ruca.
• As Piramides de Gizeh (consideradas unha das sete marabillas do mundo), pertencentes aos faraóns Queops, Quefrén e Micerinos, nas proximidades de O Cairo, concretamente na Necrópole de Gizeh, elevándose maxestosas e desafiando o pasar dos séculos, datan do Imperio Antigo, concretamente da dinastía IV.
• Esfinxe, localízase xunto do templo do Val; posúe cabeza humana (do rei Quefrén) e corpo de león. Ten 70 metros de longo e 20 metros de altura. No interior deste monumento parecen estar gardados misterios e segredos non revelados ata aos nosos días.

Monumentos Cristiáns e coptos

• A Igrexa Suspensa, construída sobre as ruínas dunha fortaleza da época romana.
• A Igrexa de San Sérxio, a súa orixe remonta ao século IV. Coa estrutura dunha basílica, foi erixida sobre a cripta onde se refuxiara a Sagrada Familia cando da fuga para o Exipto.
• O Museo Copto, contén a máis importante colección de arte copta do mundo.
• A Árbore da Virxe no Matariya, á sombra da cal tería descansado a Sagrada Familia.
• A Igrexa da Virxe María, en Ceitun.

Monumentos Islámicos

Museo do Cairo

• A Mesquita de Amr Ibn Aas, a máis antiga no Exipto, e en toda a África (ano de 641).
• Mesquita de Ibn Tulun, a terceira Mesquita en importancia no Exipto; posúe un minarete en forma de caracol como a Samara no Iraq.
• Mesquita de El Azhar, construída polos fatimitas, fundadores do Cairo no ano 972. A Mesquita coa súa Universidade é considerado como a meca cultural do mundo Islámico.
• Mesquita do Sultán Hassan, foi construída no ano de 1356-1362.
• Mesquita de Moaed construída en 823 sobre Bab Ceuraila.
• Mesquita de Mohamed Ali (Alabastro), construída sobre a cuíña norte da cidadela no 1830 sendo do estilo turco.
• Cidadela de Saladino, construída en 1183.

Khan El Khalili

• A Casa de Sohemy, construída no 1796 e situada en Darb El Asfar.

Monumentos modernos

• O Museo Exipcio do Cairo, situado na praza de Tahrir, foi construído en 1902.
• Palacio e centro de conferencias, situado en Madinet Nasr, foi inaugurado en 1989 e é ideal para congresos e conferencias internacionais.
• A Aldea Faraónica, onde se pode asistir a unha demostración da vida cotiá no Antigo Exipto.
• O Museo Islámico, situado en Bab El Khalk, posúe a máis importante colección de arte islámica do Exipto.
• Os Museos de Arte Moderna de Mukhtar e de Mohmoud Khalil, posúen coleccións de escultura e pintura de elevada importancia.
• Khan El Khalili, é un dos máis orixinais mercados orientais. A súa historia remonta ao século XIV. Posúe gran número de tendas con exposicións de artigos en ouro, prata, madeira, marfil e cobre, así como peles, vestidos bordados, especias. O elevado nivel arquitectónico dos edificios converteu este local nun verdadeiro museo islámico.

Galería

• 
  Mesquita de Aláqueme
• 
  Complexo do emir Curcumas
• 
  Mesquita de Haçane
• 
  Mesquita de Nácer Maomé
• 
  Mesquita de Anre
• 
  Unha mesquita en Mohandessin durante o Ramadán
• 
  Mesquita do sultán Haçane (esquerda) e Mesquita de Arrifai (dereita)
• 
  Mesquita de Maomé Ali

Etimoloxía

Cando naceu hai cinco milenios chamárona Misr, que agora se usa en árabe como nome do país do que é capital. Séculos despois, cando creceu, rebautizouse como Al-Qahira ("A vitoriosa"). Xa que logo, sería incorrecta chamala "o Cairo" (que en galego significa "o dente") posto que isto sería unha interpretación do artigo castelán, onde se lle cambia incoherentemente de xénero. Ironicamente, a capital exipcia nunca venceu a ninguén, senón que máis ben foi case sempre derrotada no seu inútil empeño de se converter no centro dun imperio. Máis adiante chamóuselle tamén Um al-Dunya ("A nai do mundo"), mais agora verase que isto é moito esbardallar.

Na literatura

O poeta turco Fazul Bey xa escribiu no século XV:

"¿Nai do mundo? Soamente é unha prostituta que se entregou a todo o mundo un século tras doutro".

Noutro libro da tradición árabe, As mil e unha noites, un personaxe afirma:

"Quen non visitou Al-Qahira non coñece o mundo. O seu po é ouro; o seu Nilo é marabilla; as súas mulleres coma virxes de ollos pretos vidas do Paraíso; as súas casas, pazos; o seu aire, morno; os seus olores, perfumes que aledan o corazón. ¿Como podería ser doutro xeito Al-Qahira sendo coma é a Nai do Mundo?".

O viaxeiro tanxerino Ibn Battuta visitouna varias veces no século XIV no período mameluco e describiuna dun xeito máis exacto:

"Dona de grandes provincias e terras fértiles, chea de grandes edificios, incomparable en beleza e esplendor, acolle os ilustrados e os ignorantes, os infelices e os ledos, os descoñecidos e os famosos, os asisados e os tolos, os nobres e os míseros... A súa mocidade é sempre nova a pesar da súa longa historia".

Actividade continua

O certo é que a "Cidade dos mil minaretes" representa todo o que é Exipto. Xa entre o século XI e o século XII tiña medio millón de habitantes cando daquela París tiña douscentos mil, Londres corenta mil e Madrid era unha aldea. Hoxe habítana vinte millóns de persoas e para a ONU é a cidade poboada con máis densidade: no centro da cidade chega a douscentos mil habitantes por quilómetro cadrado inda que nalgunhas zonas esa cifra ascende a medio millón.

A súa superficie asfaltada é superior á de Nova York: case sen espazos verdes, a proporción de céspede correspondente a cada cairota ten a superficie dunha sola de zapato. Os novos edificios de vinte pisos das aforas da cidade déixanse a miúdo cos teitos sen rematar e as trabes vistas, coa idea de que nalgúns anos sexa necesario engadir novos andares.

Unha boa parte das familias cairotas habitan vivendas dun só cuarto e os integrantes fan quenda para comer, asearse ou durmir. Isto fai pensar que os habitantes de Al-Qahira esquecen a división natural entre día e noite: sen horario de durmir, o tráfico non baixa de intensidade e hai moitos mercados que continúan abertos toda a noite así coma oito mil cafés dos trinta mil totais. Tamén deambulan douscentos mil vendedores ambulantes, corenta mil nenos sen fogar.

Capitalidade

Al-Qahira desborda o concepto de capital occidental: tódolos camiños e estradas nacen ou morren na capital, onde viven un de cada catro exipcios. As principais universidades exipcias teñen a súa sede na urbe e tódolos xornais se editan en Al-Qahira. Tódolos departamentos gobernamentais están na capital, censando máis de dous millóns de funcionarios.

Tamén se pode confirmar coma capital do islam, polo menos intelectual e artística: é onde se editan un 60 por cento dos textos árabes do orbe, onde estudan as elites musulmáns, nas súas escolas coránicas é onde se forma boa parte do clero do islam (tanto fundamentalista coma tolerante), onde se filma a maior parte das películas e telenovelas árabes (que consagra o dialecto cairota coma unha segunda lingua franca do islam, co permiso do árabe coránico).

É a capital da arte no islam, onde se fai e exporta a mellor música árabe: foi onde naceu, viviu e morreu a gran cantante Umm Kulsum, quen congregou no seu enterro máis xente có presidente Nasser, pai da independencia. Al-Sitt, "a gran señora" conmoveu coas súa baladas e aínda o fai dende Marrocos a Indonesia. É onde se acollen as mellores na danza do ventre (que chegan a cobrar un millón de pesetas por actuación), entre elas Fifí Abdú, quen, ante as prohibicións das autoridades relixiosas exipcias chegou a afirmar que a súa arte "é un asunto exclusivo entre Al-lah e mais eu".

Igual que gardián da espiritualidade e da fe e do rigor do pensamento, tamén é a anfitrioa dos seus pecados: a legalidade do alcohol atrae ós xeques de Arabia Saudita ou de Kuwait que o prohiben nos seus países e os seus lupanares son do mellor do islam.

Transporte

Tránsito do Cairo

A súa entrada en tren na Ramses Station ten pouco de faraónica, pero saír á rúa si que ofrece bastante de aventura, sorteando claxons, taxis e carros de tiro coma un toureiro para salvar a vida. O tránsito é dun millón de vehículos a motor cunha media de quince anos de idade, e aínda pasean por ela cinco mil burros.

Mentres, a cidade ofrece unha moderna rede de metro, limpa e eficaz, con espazosas plataformas e anchos vestíbulos (por exemplo nas estacións Nasser ou Sadat) e con vagóns moi novos. Existen vagóns destinados só a mulleres.

Visitas interesantes

• A Citadela.
• Khan Khalili.
• A Cidade dos Mortos.

Notas

Referencias

Véxase tamén

Bibliografía

• Artemis Cooper, Cairo in the War, 1939–1945, Hamish Hamilton, 1989 / Penguin Book, 1995. ISBN 0-14-024781-5 (Pbk)
• Kennedy, Hugh (2007). The Great Arab Conquests: How the Spread of Islam Changed the World We Live In. Londres: Weidenfeld & Nicolson. ISBN 9780297846574. 
• Max Rodenbeck, Cairo– the City Victorious, Picador, 1998. ISBN 0-330-33709-2 (Hbk) ISBN 0-330-33710-6 (Pbk)
• Wahba, Magdi (1990). Cairo Memories" in Studies in Arab History: The Antonius Lectures, 1978–87. Edited by Derek Hopwood. London: Macmillan Press.
• "Rescuing Cairo's Lost Heritage". Islamica Magazine (15). 2006. Arquivado dende o orixinal o 2 de abril de 2007. Consultado o 13 de marzo do 2023. 
• Peter Theroux, Cairo: Clamorous heart of Egypt National Geographic Magazine abril de 1993
• Cynthia Myntti, Paris Along the Nile: Architecture in Cairo from the Belle Epoque, American University in Cairo Press, 2003.
• Cairo's belle époque architects 1900–1950, by Samir Raafat.
• Antonine Selim Nahas, one of city's major belle époque (1900–1950) architects.
• Nagib Mahfooz novels, all tell great stories about Cairo's deep conflicts.
• Lewicka, Paulina (2011). Food and Foodways of Medieval Cairenes. ISBN 9789004206465. doi:10.1163/ej.9789004194724.i-626. 
• Sanders, Paula (2008). Creating Medieval Cairo: Empire, Religion, and Architectural Preservation in Nineteenth-Century Egypt. Cairo: American University in Cairo. ISBN 978-977-416-095-0. 
• Jörg Armbruster, Suleman Taufiq (Eds.) مدينتي القاهرة (MYCAI – My Cairo Mein Kairo), text by different authors, photos by Barbara Armbruster and Hala Elkoussy, edition esefeld & traub, Stuttgart 2014, ISBN 978-3-9809887-8-0.
• Javier Reverte (2002) Los caminos perdidos de África. Barcelona: Círculo de lectores.
• Abu-Lughod, Janet (July 1965). "Tale of Two Cities: The Origins of Modern Cairo". Comparative Studies in Society and History 7 (4). pp. 429–457. ISSN 0010-4175. doi:10.1017/S0010417500003819. 
• Abu-Lughod, Janet L. (1971). Cairo: 1001 Years of the City Victorious (en inglés). Princeton University Press. ISBN 978-0-691-65660-1. 
• Afaf Lutfi Sayyid-Marsot (1984). Egypt in the Reign of Muhammad Ali (illustrated, reprint ed.). Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-28968-9. 
• AlSayyad, Nezar (2011). Cairo: Histories of a City. The Belknap Press of Harvard University Press. ISBN 9780674047860. 
• Battuta, Ibn (1829). The Travels of Ibn Battuta. Traducido por Lee, Samuel. Cosimo Classics (publicado o 2009). ISBN 9781616402624. 
• Behrens-Abouseif, Doris (1992). Islamic Architecture in Cairo: An Introduction (2nd ed.). Brill. ISBN 978-90-04-09626-4. Arquivado dende o orixinal o 1 July 2014. Consultado o 25 August 2020. 
• Behrens-Abouseif, Doris (2007). Cairo of the Mamluks: A History of Architecture and its Culture. The American University in Cairo Press. ISBN 9789774160776. 
• Böwering, Gerhard (2008). "Recent Research on the Construction of the Quran". En Reynolds, Gabriel Said. The Qur'an in its Historical Context. Routledge. pp. 1–26. ISBN 9780415491693. 
• Byrne, Joseph Patrick (2004). The Black Death (illustrated, annotated ed.). Westport, Conn.: Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-32492-5. 
• Clot, André (1996). L'Égypte des Mamelouks: L'empire des esclaves, 1250–1517 (en francés). Perrin. ISBN 2-262-01030-7. OCLC 911345545. 
• Collins, Robert O. (2002). The Nile (illustrated ed.). New Haven, Conn.: Yale University Press. ISBN 978-0-300-09764-1. 
• Daly, M. W.; Petry, Carl F. (1998). The Cambridge History of Egypt: Islamic Egypt, 640–1517. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-47137-4. 
• Elyachar, Julia (2005). Markets of Dispossession: NGOs, Economic Development, and the State in Cairo. Duke University Press. ISBN 978-0-8223-8713-8. 
• Gabra, Gawdat; van Loon, Gertrud J.M.; Reif, Stefan; Swelim, Tarek (2013). Ludwig, Carolyn; Jackson, Morris, eds. The History and Religious Heritage of Old Cairo: Its Fortress, Churches, Synagogue, and Mosque. American University in Cairo Press. ISBN 9789774167690. 
• Glassé, Cyril; Smith, Huston (2003). The New Encyclopedia of Islam (2nd revised ed.). Singapore: Tien Wah Press. ISBN 978-0-7591-0190-6. 
• Golia, Maria (2004). Cairo: city of sand. Reaktion Books. ISBN 978-1-86189-187-7. Arquivado dende o orixinal o 21 April 2021. Consultado o 25 August 2020. 
• Hawass, Zahi A.; Brock, Lyla Pinch (2003). Egyptology at the Dawn of the Twenty-First Century: Archaeology (2nd ed.). Cairo: American University in Cairo. ISBN 978-977-424-674-6. 
• Hourani, Albert Habib; Khoury, Philip Shukry; Wilson, Mary Christina (2004). The Modern Middle East: A Reader (2nd ed.). London: I.B. Tauris. ISBN 978-1-86064-963-9. 
• İnalcık, Halil; Faroqhi, Suraiya; Quataert, Donald; McGowan, Bruce; Pamuk, Sevket (1997). An Economic and Social History of the Ottoman Empire (illustrated, reprinted ed.). Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-57455-6. 
• Kennedy, Hugh (2007). The Great Arab Conquests: How the Spread of Islam Changed the World We Live In. London: Weidenfeld & Nicolson. ISBN 9780297846574. 
• McGregor, Andrew James (2006). A Military History of Modern Egypt: From the Ottoman Conquest to the Ramadan War. Westport, Conn.: Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-275-98601-8. 
• Meri, Josef W.; Bacharach, Jere L. (2006). Medieval Islamic Civilization: An Encyclopedia. New York: Taylor & Francis. ISBN 978-0-415-96692-4. 
• O'Neill, Zora; Benanav, Michael; Lee, Jessica; Sattin, Anthony (2012). Lonely Planet Egypt (11th ed.). Lonely Planet. ISBN 978-1-74179-959-0. 
• Raymond, André (1993). Le Caire (en francés). Fayard. ISBN 978-2-213-02983-2.  English translation: Raymond, André (2000). Cairo. Traducido por Wood, Willard. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-00316-3. 
• Reynolds, Gabriel Said (2008). "Introduction: Qur'anic Studies and its Controversies". En Reynolds, Gabriel Said. The Qur'an in its Historical Context. Routledge. pp. 1–26. ISBN 9780415491693. 
• Shillington, Kevin (2005). Encyclopedia of African History. New York: Taylor & Francis. ISBN 978-1-57958-453-5. 
• Shoshan, Boaz (2002). David Morgan, ed. Popular Culture in Medieval Cairo. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-89429-6. 
• Sicker, Martin (2001). The Islamic World in Decline: From the Treaty of Karlowitz to the Disintegration of the Ottoman Empire (illustrated ed.). Westport, Conn.: Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-275-96891-5. 
• Sims, David (2012). Understanding Cairo: The Logic of a City Out of Control. American University in Cairo Press. ISBN 9789774165535. 
• Swelim, Tarek (2015). Ibn Tulun: His Lost City and Great Mosque. American University in Cairo Press. ISBN 9789774166914. 
• UN-Habitat (2011). Cairo - a City in Transition (en inglés). UN-Habitat. ISBN 978-9-211-32353-5. 
• Williams, Caroline (2008). Islamic Monuments in Cairo: The Practical Guide (en inglés) (6th, Revised ed.). The American University in Cairo Press. ISBN 978-977-416-205-3. 
• Williams, Caroline (2018). Islamic Monuments in Cairo: The Practical Guide (7th ed.). Cairo: The American University in Cairo Press. 
• Winter, Michael (1992). Egyptian Society Under Ottoman Rule, 1517–1798. London: Routledge. ISBN 978-0-415-02403-7. 
• Winter, Michael (2004). Egyptian Society Under Ottoman Rule, 1517–1798. London: Routledge. ISBN 978-0-203-16923-0. 

Outros artigos

• Historia do Cairo

Ligazóns externas

• Galegos no Mundo, O Cairo, programa da TVG.