Ilustración escocesa

David Hume e Adam Smith na Galería Nacional Escocesa do Retrato.

A Ilustración escocesa (en inglés Scottish Enlightenment, en escocés Scots Enlichtenment e en gaélico escocés Soilleireachadh na h-Alba) foi un período na historia escocesa do século XVIII caracterizado por unha onda de logros intelectuais e científicos. Daquela, Escocia tiña unha rede de escolas parroquiais nas Lowlands e cinco universidades. A cultura foi orientada cara aos libros, e diariamente tiñan lugar intensos debates en lugares intelectuais de Edimburgo como "The Select Society", e, posteriormente, "The Poker Club", así como nas universidades de Glasgow, Edimburgo e Aberdeen.

Ademais de compartir a visión humanista e racionalista da ilustración europea do mesmo período, os pensadores escoceses facían fincapé na grande importancia da razón humana combinada co rexeitamento de calquera autoridade que non estivese xustificada coa razón. Asemade, mantiveron unha crenza optimista na habilidade humana de crear cambios positivos para a mellora da sociedade e da natureza, guiados só pola razón. Esta último característica deulle á Ilustración escocesa a súa personalidade especial, distinguídoa da contraparte do continente europeo. En Escocia, a Ilustración caracterizouse polo empirismo e a práctica, virtudes eran mellora, onde as virtudes convertíanse en beneficios prácticos para o individuo e a sociedade no seu conxunto.

Os campos que avanzaron axiña son a filosofía, a economía, a enxeñería, a arquitectura, a medicina, a xeoloxía, a arqueoloxía, o dereito, a agricultura, a química e a socioloxía. Entre os pensadores e científicos escoceses deste período atopamos a Francis Hutcheson, David Hume, Adam Smith, Dugald Stewart, Thomas Reid, Robert Burns, Adam Ferguson, John Playfair, Joseph Black e James Hutton.

A Ilustración escocesa tivo efectos alén das fronteiras de Escocia, non só por mor da súa relevancia, senón tamén porque as ideas foron levadas a través do mundo pola diáspora escocesa, e por estudantes americanos que estudaron en Escocia.

Véxase tamén

Bibliografía

• David Allan. Virtue, Learning and the Scottish Enlightenment: Ideas of Scholarship in Early Modern History. · Edinburgh University Press, 1993. ISBN 978-0-7486-0438-8.
• Broadie, Alexander. The Scottish Enlightenment: The Historical Age of the Historical Nation. Birlinn 2002. Paperback: ISBN 1-84158-151-8, ISBN 978-1-84158-151-4.
• Broadie, Alexander, ed. The Cambridge Companion to the Scottish Enlightenment. (Cambridge Companions to Philosophy) Cambridge University Press, 2003. ISBN 978-0-521-00323-0.
• Bruce, Duncan A. The Mark of the Scots: Their Astonishing Contributions to History, Science, Democracy, Literature, and the Arts. 1996. Hardcover: ISBN 1-55972-356-4, ISBN 978-1-55972-356-5. Citadel, Kensington Books, 2000. Paperback: ISBN 0-8065-2060-4, ISBN 978-0-8065-2060-5.
• Buchan, James Crowded With Genius: Edinburgh's Moment of the Mind. (Harper Perennial, 2004). ISBN 978-0-06-055889-5.
• Campbell, R. H. and Andrew S. Skinner, eds. The Origins and Nature of the Scottish Enlightenment (1982), 12 essays by scholars, esp. on history of science
• Daiches, David, Peter Jones and Jean Jones. A Hotbed of Genius: The Scottish Enlightenment, 1730-1790 (1986), 170pp; well-illustrated introduction
• Derry, J. F. Darwin in Scotland: Edinburgh, Evolution and Enlightenment. · Whittles Publishing, 2009. Paperback: ISBN 1-904445-57-8.
• Daiches, David, Peter Jones, Jean Jones (eds). A Hotbed of Genius: The Scottish Enlightenment 1731-1790. (Edinburgh University Press, 1986); ISBN 0-85411-069-0
• Goldie, Mark. "The Scottish Catholic Enlightenment," The Journal of British Studies Vol. 30, No. 1 (Jan., 1991), pp. 20–62 in JSTOR
• Graham, Gordon. "Morality and Feeling in the Scottish Enlightenment," Philosophy Vol. 76, No. 296 (Apr., 2001), pp. 271–282 in JSTOR
• Herman, Arthur. How the Scots Invented the Modern World: The true story of how western Europe's poorest nation created our world & everything in it. Arthur Herman. (Crown Publishing Group, 2001); ISBN 0-609-80999-7.
• Israel, Jonathan "Scottish Enlightenment and Man's 'Progress'" ch 9 in Democratic Enlightenment: Philosophy, Revolution, and Human Rights 1750-1790 (2011) pp 233–69 excerpt and text search
• Lenman, Bruce P. Enlightenment and Change: Scotland 1746-1832 (2nd ed. The New History of Scotland Series. Edinburgh University Press, 2009). 280 pp. ISBN 978-0-7486-2515-4; 1st edition also published under the titles Integration, Enlightenment, and Industrialization: Scotland, 1746-1832 (1981) and Integration and Enlightenment: Scotland, 1746-1832 (1992); general survey
• C J Berry, Social Theory Of The Scottish Enlightenment, Edinburgh University Press 1997, ISBN 0 7486 0864 8
• Swingewood, Alan. "Origins of Sociology: The Case of the Scottish Enlightenment," The British Journal of Sociology, Vol. 21, No. 2 (Jun., 1970), pp. 164–180 in JSTOR
• Towsey, Mark R. M. Reading the Scottish Enlightenment: Books and Their Readers in Provincial Scotland, 1750-1820 (2010)