Saltar ao contido

Historia de Letonia

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Historia de Letonia

Mapa de Letonia de 1920
Historia Letonia Letonia
Cronoloxía Cronoloxía de Letonia
Categoría Historia de Letonia
Prehistoria
Prehistoria de Letonia
Idade Antiga
Historia antiga de Letonia
Idade Media
Historia media de Letonia
Século XII
1147: Cruzadas do Norte
1157 - 1669: Liga Hanseática
Século XIII
1204 - 1237: Irmáns Livonios da Espada
1207 - 1561: Confederación de Livonia
1237 - 1561: Orde Teutónica
Idade Moderna
Historia moderna de Letonia
Século XVI
1558 - 1583: Guerra Livona
1562 - 1629: Ducado de Livonia
1562 - 1795: Ducado de Curlandia
Século XVII
1629 - 1721: Imperio Sueco
1629 - 1772: Mancomunidade de Polonia e Lituania
Século XVIII
1700 - 1721: Gran Guerra do Norte
1712 - 1796: Gobernorato de Riga
1796 - 1918: Gobernorato de Livonia
1795 - 1918: Gobernorato de Curlandia
Idade Contemporánea
Historia contemporánea de Letonia
Século XIX
1885 - 1914: Imperio Ruso
Século XX
1914 - 1918: Primeira Guerra Mundial
1918 - 1940 República de Letonia
1918 - 1920 Guerra de independencia
1939: Pacto Ribbentrop-Molotov
1939 - 1945 Segunda Guerra Mundial
1943 - 1945 Lexión letoa
1940 - 1990 República Socialista Soviética
1988 - 1991 Fronte Popular de Letonia
1990: República de Letonia

A historia de Letonia abrangue a historia de Letonia e a dos seus estados predecesores.

Idade Antiga

[editar | editar a fonte]

Os proto-bálticos chegaron ás chairas letoas no III milenio a. C. Ó principio desta era, o territorio da actual Letonia volveuse famoso como un cruzamento. A famosa "ruta dos viquingos aos gregos" mencionada nas crónicas antigas, estendíase desde Escandinavia pasando polo territorio letón, o cal cruza o río Daugava á Rus de Kíiv cara a Constantinopla, hoxe Istambul, ó Imperio Bizantino.

Os antigos baltos deste tempo participaron activamente na ruta comercial. A través do continente europeo, a costa de Letonia foi coñecida como un lugar para obter ámbar. Ata xa ben entrada a Idade Media o ámbar era máis valoso có ouro, e o ámbar letón foi coñecido ata na Grecia antiga e o Imperio Romano.

Idade Media

[editar | editar a fonte]
Mapa de tribus bálticas cara o 1200 d. C.

No 900, os baltos comezaron a instituír monarquías tribais. Gradualmente, catro culturas bálticas tribais se formaron: curonios, latgalianos, selonios, semgalianos (en letón: kurši, latgaļi, sēļi e zemgaļi).

A máis grande das tribos era a dos latgalianos, que eran os máis avanzados, política e socialmente. En 1100 e 1200, os curonios mantiveron unha vida de intensas invasións que incluían saqueo e pillaxe.

Na costa oeste do mar Báltico, foron coñecidos como os viquingos bálticos; pero os selonios e semgalianos, foron coñecidos como amantes da paz e prósperos granxeiros

Período Alemán

[editar | editar a fonte]
Confederación de Livonia, 1260

Coñecida principalmente como Livonia, a área que hoxe constitúe Letonia estaba baixo a influencia dos Irmáns de Espada alemáns, a partir do século XIII en adiante.

Pola súa situación xeográfica estratéxica, o territorio letón sempre ten sido invadido por nacións máis grandes, e esta situación ten definido o destino de Letonia e da súa xente.

Ó final dos anos 1100, Letonia foi outra vez visitada por comerciantes da Europa Occidental. Nestes anos os comerciantes alemáns arribaron coa cristianismo, que desexaban converter aos pagáns ó cristianismo.

Os baltos non desexaban cambiar de relixión, e opúñanse ó Cristianismo. Estas noticias chegaron a oídos do papa en Roma o cal decidiu que os cruzados serían levados a Lituania.

Os alemáns fundaron Riga en 1201 e gradualmente converteuse na cidade máis bonita do sur do Báltico, coa chegada dos cruzados alemáns o desenvolvemento das monarquías antigas chegaron á súa fin.

No século XI, unha confederación feudal desenvolveuse baixo o mandato alemán, que se chamou Livonia. Livonia incluíu a Estonia e Letonia. En 1282, Riga e despois Cēsis, Limbaži, Koknese e Valmiera foron incluídas na Liga Hanseática (Hansa). Desde este tempo, Riga converteuse nun importante punto entre leste e oeste. Riga volveuse o centro do Báltico oriental, e formou grandes nexos culturais con occidente.

Idade Moderna

[editar | editar a fonte]
Ducado de Curlandia, 1740.

O século XVI foron tempos de grandes cambios para os letóns, notablemente pola reforma e caída de Livonia despois da Guerra de Livonia (1558 - 1583), e foi tomado pola Mancomunidade de Polonia e Lituania. A fe Luterana foi aceptada en Kurzeme, Zemgale e Vidzeme, pero a fe romana mantívose dominante en Latgale onde segue ata hoxe.

Nos anos 1600, o Ducado de Curlandia, unha vez parte de Livonia, experimentou unha explosión económica. Estableceu dúas colonias, unha nunha illa no estuario de Gambia e Tobago, os nomes nunca foron cambiados e seguen aló.

Pero na Guerra sueco-polaca (1600 - 1629) Riga foi tomada por Suecia en 1621. Volveuse a máis grande e desenvolvida de Suecia. Durante este tempo Vidzeme foi coñecida como “A caixa de pan Sueco” porque suplía ó imperio sueco do seu trigo O resto de Letonia permaneceu polaca ata a Segunda partición de Polonia en 1793, cando se volveu parte do Imperio Ruso.

A consolidación da nación letoa ocorreu en 1600. Unindo aos curonios, latgalianos, selenios, semgalianos e livonios (fino-ugrios, en letón: lībieši ou līvi), Letonia converteuse nunha nación culturalmente unida e desenvolvida.

Despois foi conquistada pola Mancomunidade de Polonia e Lituania. Porén, nos século XVIII e XIX, Rusia conseguiu o control de Letonia e rexións veciñas.

Século XX

[editar | editar a fonte]
Escudo de Armas da antiga República Socialista Soviética de Letonia

Con Rusia devastada pola revolución e a Primeira guerra mundial, Letonia declarou a súa independencia en novembro de 1918. Este período da independencia durou ben pouco, cando a Unión Soviética se anexionou ao país o 17 de xuño de 1940 no acordo xermano-soviético (pacto Ribbentrop-Molotov) do 23 de agosto de 1939.

Excepto un breve período da ocupación militar por parte da Alemaña nazi durante a segunda guerra mundial, Letonia non deixou o territorio soviético; En 1988 o Movemento pola Independencia de Letonia (LNNK) esixiu liberdade de prensa, a fin da "rusificación" do país e a formación de partidos políticos independentes.

En 1989, o Congreso da Fronte Popular de Letonia (LFT) gañou as eleccións e aprobou a independencia económica e política, pese á resistencia de Moscova.

Baixo a presidencia de Guntis Ulmanis, en 1993 deu inicio a liberalización económica, que provocou unha grave crise de desemprego da que aínda non se recupera o país. Pese á privatización masiva de empresas estatais, a inestabilidade política e económica continuou ata 1995.

Ata que as reformas no comunismo soviético como a glasnost estimularan o movemento de independencia letón, e Letonia recobrou a súa independencia o 21 de agosto de 1991.

En 1990 o Congreso da antiga URSS recoñeceu formalmente a independencia das Repúblicas do Báltico, as cales, tempo despois, tamén foron admitidas como membros da ONU.

Século XXI

[editar | editar a fonte]

En 2004 entraron a formar parte da OTAN.

Nos derradeiros anos, a sociedade letoa enfronta tensións étnicas que se complican pola diversidade racial do país e pola forte influencia rusa.

Ingreso na Unión Europea

[editar | editar a fonte]

O 20 de setembro do 2003 apróbase por referendo (69,6 % dos letóns aproximadamente 1,4 millóns) a adhesión do seu país á Unión Europea como xa realizaran Lituania e Estonia. A entrada oficial realizouse en maio do 2004.

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]