Saltar ao contido

Pobo búlgaro

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Revisión feita o 28 de outubro de 2024 ás 20:24 por Breogan2008 (conversa | contribucións)
(dif) ← Revisión máis antiga | Revisión actual (dif) | Revisión máis nova → (dif)
Pobo búlgaro
Grupo de danza tradicional búlgaro.
Poboación
Poboación total:
c  7 millóns [1]
Rexións principais:
Bulgaria Bulgaria6 000 000 (2011)
Turquía Turquía351 000–600 000
Grecia Grecia300 000[2]
Ucraína Ucraína204 574–500 000[3][4]
Alemaña Alemaña226 926[5]
España España133 427–350 000[6][7]
Estados Unidos de América Estados Unidos99 642–300 000[8][9]
Moldova Moldova (incluído Transnistria)79 520[10]
Arxentina70 000[11]
Reino Unido Reino Unido65 000–150 000[12][13]
Aspectos culturais
LinguaLingua búlgara
RelixiónIgrexa ortodoxa
Grupos
relacionados		Outros pobos eslavos sur, especialmente os macedonios.

Os búlgaros,[14] grupo étnico eslavo sur[15][16][17] que sobre todo viven na Bulgaria. Búlgaros eran un nome herdado de pobos de Asia Central hoxe designados co nome de protobúlgaros. Entran na historia na Antigüidade tardía, con outros pobos migratorios, establecéndose entre o Danubio e os montes Haemus, no territorio dun Imperio romano de Oriente xa feble por outras invasións, a finais do século V. Liberados sobre o ano 632, crean daquela a Antiga Gran Bulgaria (Η παλαιά μεγάλη Βουλγαρία en crónicas bizantinas) baixo o khan Kubrat.

Os protobúlgaros

[editar | editar a fonte]
A patria antiga dos protobúlgaros nos montes de Imeon (Pamir), segundo o mapa de Asia Central do atlas xeográfico armenio ‘Asxarhacoyc’ (séculos V-VII), reconstruída polo académico S.T. Eremian.

Os protobúlgaros migran das estepas do norte do Cáucaso e do mar de Azov. Propuxéronse moitas teorías sobre as súas orixes: as máis recentes líganos aos pobos que habitaban a Asia Central e de lingua irania, todos cuxos soberanos portaban nomes iranios. Con todo, algúns elementos turcófonos se foron xuntando a ele sen diversas épocas.

Crese que os protobúlgaros estableceron un imperio na beira do mar Caspio no século II. Este disgregouse, ao que parece, en razón do poderío dos kházaros no século VII. Os protobúlgaros dispérsanse entón cara a Europa Central. Así, a partir desta “Gran Bulgaria” das orixes, por ondas migratorias, constituíronse estados búlgaros máis ou menos duradeiros:

  • no alto Volga (chaira do Oka) que durou cinco séculos.
  • na actual Macedonia do Norte, pois unha parte dos protobúlgaros seguiu o khan dos ávaros (en realidade falsos ávaros e próximos aos protobúlgaros, que non deben ser confundidos cos ávaros do Cáucaso falantes do ávaro moderno) na actual chaira húngara.
  • e finalmente, na chaira ao sur do Danubio ondeo seu estado deu en converterse na actual Bulgaria.

Formación da etnia búlgara

[editar | editar a fonte]

Na chaira ao sur do Danubio, onde os protoeslavos deran entrado grazas ás invasións dos ávaros no século VI, os protobúlgaros fundan un primeiro reino no século VII, baixo o reinado do khan Asparukh. Este fai recoñecer a súa autoridade aos protoeslavos, moito máis numerosos, a cambio da súa axuda contra o emperador Constantino IV. Tras a súa vitoria, en 681, Asparukh atópase á cabeza das tribos protoeslavas.

Ao principio a aristocracia guerreira búlgara goberna apoiándose nos xefes (knias) destas última se pon en marcha as estruturas dun poder central do cal se ignora case todo. Con todo, os protobúlgaros do Danubio acaban por se asimilaren aos protoeslavos no plano cultural.

A fusión completa entre os dous elementos étnicos é especialmente froito da conversión deste primeiro reino búlgaro ao cristianismo, no século IX, coa instigación de Boris I (852–889).

Así, se Bulgaria e os búlgaros actuais deben o seu nome a este pobo, na lingua búlgara actual, unha lingua eslava, un número relativamente pequeno de palabras provén da lingua dos protobúlgaros.

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ "Bulgarians." (en inglés).
  2. ↑ EuroChicago.com (ed.). "Брой на българите в чужбина по данни от МВнР по ЗДОИ, 2011" (en búlgaro). 
  3. ↑ ukrcensus.gov.ua (ed.). "Ukrainian 2001 census". Consultado o 28 de abril de 2008. 
  4. ↑ "Bulgarians in Ukraine". Bulgarian Parliament. Consultado o 21 de outubro de 2015.  (en búlgaro)
  5. ↑ "Migration (2015)" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 30 de marzo de 2016. Consultado o 26 de abril de 2017. 
  6. ↑ INE 2016
  7. ↑ Dimitrova, Tanya; Kahl, Thede (1 de novembro de 2013). Migration from and towards Bulgaria 1989–2011. Books.google.com. p. 56. ISBN 9783865965202. Consultado o 22 de novembro de 2016. 
  8. ↑ "TOTAL ANCESTRY REPORTED : Universe: Total ancestry categories tallied for people with one or more ancestry categories reported more information : 2011-2013 American Community Survey 3-Year Estimates". Factfinder.census.gov. Arquivado dende o orixinal o 14 de febreiro de 2020. Consultado o 22 de novembro de 2016. 
  9. ↑ Cortés, Carlos E (15 de agosto de 2013). Multicultural America: A Multimedia Encyclopedia. Books.google.com. p. 404. ISBN 9781452276267. Consultado o 22 de novembro de 2016. 
  10. ↑ http://www.statistica.md/ (30 de setembro de 2009). "National Bureau of Statistics // Population Census 2004". Statistica.md. Consultado o 22 de novembro de 2016. 
  11. ↑ "Ministry of Foreign Affairs of Bulgaria – Bulgarians in Argentina". Mfa.bg (en búlgaro). Arquivado dende o orixinal o 30 de xuño de 2020. Consultado o 29 de abril de 2008. 
  12. ↑ "UK Migration Statistics Quarterly 2014 – Bulgarians in the UK". Ons.gov.uk. Consultado o 22 de novembro de 2016. 
  13. ↑ Roth, Klaus; Bacas, Jutta Lauth (22 de xullo de 2011). Southeast European (post)modernities. Books.google.com. p. 351. ISBN 9783643903006. Consultado o 22 de novembro de 2016. 
  14. ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para búlgaro.
  15. ↑ "Slavs." In: Encyclopaedia Britannica. (en inglés).
  16. ↑ One Europe, many nations: a historical dictionary of European national groups, James Minahan, Greenwood Publishing Group, 2000, ISBN 0-313-30984-1, pp. 134 – 135. Google Books. Consultado o 2011-11-13. 
  17. ↑ "Proximidade cultural das nacións eslavas". Arquivado dende o orixinal o 08 de decembro de 2019. Consultado o 26 de agosto de 2018. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • Shirakatsi, Anania (1992). The Geography of Ananias of Sirak (Asxarhacoyc): The Long and the Short Recensions. Introdución, trad. e comentario por Robert H. Hewsen. Wiesbaden: Reichert Verlag. (ISBN 9783882264852) (en inglés).
  • "Bulgarian language." In: Encyclopaedia Britannica. [1] (en inglés).
  • Wayles Browne Vyacheslav Vsevolodovich Ivanov. "Slavic languages." In: Encyclopaedia Britannica. [2] (en inglés).
  • Rashev, Rasho. 1992. "On the origin of the Proto-Bulgarians." In: Studia protobulgarica et mediaevalia europensia. In honour of Prof. V. Beshevliev. Veliko Tarnovo, pp. 23–33.[3] (en inglés).

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pobo_búlgaro&oldid=6874795»