Énrí Ó Beóláin

Énrí Ó Beóláin

Beathaisnéis
Breith	27 Aibreán 1887 Baile Phib
Bás	1 Lúnasa 1922 35 bliana d'aois Baile Átha Cliath
Áit adhlactha	Reilig Ghlas Naíon
Teachta Dála
9 Meán Fómhair 1922 – 9 Lúnasa 1923 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 3ú Dáil Toghcheantar: Maigh Eo Theas–Ros Comáin Theas Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, 1922
Teachta Dála
16 Lúnasa 1921 – 8 Meitheamh 1922 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 2ú Dáil Toghcheantar: Maigh Eo Theas–Ros Comáin Theas Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, 1921
Teachta Dála
21 Eanáir 1919 – 10 Bealtaine 1921 (díscaoileadh na parlaiminte) Téarma parlaiminte: 1ú Dáil Toghcheantar: Ros Comáin Theas Toghadh i: Olltoghchán na hÉireann, 1918
Ball den 31ú Parlaimint sa Ríocht Aontaithe
14 Nollaig 1918 – 1 Lúnasa 1922 (bás in oifig) Téarma parlaiminte: 31ú Parlaimint na Ríochta Aontaithe Toghcheantar: Ros Comáin Theas Toghadh i: Olltoghchán na Ríochta Aontaithe 1918
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	An Eaglais Chaitliceach Rómhánach
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Scoil na mBráithre, Sráid Synge
Gníomhaíocht
Suíomh oibre	Londain
Gairm	polaiteoir
Ball de pháirtí polaitíochta	Sinn Féin
Ball de	Bráithreachas na Poblachta
Teangacha	Béarla

Polaiteoir Éireannach ab ea Énrí Ó Beóláin (leagan comhaimseartha Gaeilge; bheadh Annraoi Ó Beoláin níos cóngaraí do chaighdeán na teanga inniu), nó Harry Boland as Béarla. Rugadh an Beólánach sa bhliain 1887, agus d'éag sé sa bhliain 1922.

Bhí sé ina Theachta ar an Chéad Dáil agus ina chúntóir ag Mícheál Ó Coileáin. Níor ghlac an Beólánach leis an gConradh Angla-Éireannach, agus nuair a thosaigh Cogadh Cathartha na hÉireann, throid sé ar an taobh frith-Chonartha. Fuair sé bás i bpáirc an áir.

Ba pholaiteoir sinsearach de chuid Fhianna Fáil é a dheartháir Gearalt Ó Beóláin (1885-1973).

Kitty Kiernan

Saol

Tháinig an Beólánach chun saoil i mBaile Átha Cliath, agus chuaigh sé i gCumann Lúthchleas Gael nuair a bhí sé óg. Sa deireadh, chuaigh sé i mBráithreachas na Poblachta agus in Óglaigh na hÉireann freisin.

Throid an Beólánach in Éirí Amach na Cásca. In olltoghcháin na bliana 1918, vótáladh isteach é mar fheisire do Ros Comáin Theas. Cosúil le Feisirí Shinn Féin go léir, níor bhac sé lena shuíochán i Londain. Ina áit sin, chuaigh sé sa Chéad Dáil. Cheap Eamon de Valera é mar theachtaire speisialta le dul go dtí na Stáit Aontaithe ag iarraidh aitheantais do Phoblacht na hÉireann agus ag cothú tacaíochta leis an bpoblacht nua i measc phobal Éireannach na Stát.

Le linn Chogadh na Saoirse, bhí an Beólánach agus Mícheál Ó Coileáin ag comhoibriú le chéile go dlúth. Nuair a shínigh an Coileánach an Conradh Angla-Éireannach, áfach, thréig a chara é, agus chuaigh sé leis na Poblachtánaigh.

Saighdiúirí de chuid Arm an tSaorstáit a mharaigh an Beólánach le linn Chogadh Cathartha na hÉireann. Tháinig siad air in Óstán Skerries Grand. Ghoin siad go héag é; shíothlaigh sé cúpla lá ina dhiaidh sin in Ospidéal Naomh Uinseann i mBaile Átha Cliath. Tá plaic cuimhneacháin le feiceáil san áit inar goineadh é, cé go bhfuil an t-óstán féin imithe le fada.

Sa scannán Michael Collins le Neil Jordan sa bhliain 1996, rinne an t-aisteoir Meiriceánach Aidan Quinn páirt Uí Bheóláin.

Naisc sheachtracha

• Harry Boland (1887-1922)